Η πατρίδα
Η έννοια της πατρίδας είχε συγκεκριμένο περιεχόμενο σε σχέση με παλιότερες καταστάσεις που βίωσαν οι άνθρωποι. Εκεί που ελεύθερα εγκαθίσταται μια ομάδα ανθρώπων και αναπτύσσει τις ικανότητες της προκειμένου να διαβιώσει, δημιουργείται μια σχέση προστασίας του περιβάλλοντος και ένας αρκετά ισχυρός δεσμός ανάμεσα στους ανθρώπους. Το γεγονός πως οι άνθρωποι υπερασπίζονταν το συγκεκριμένο χώρο και τα όσα δημιούργησαν σε αυτόν είναι αυτονόητο, και θα ήταν βλακώδες να μην το κάνουν. Αλλά πρώτιστα υπερασπίζονταν απέναντι σε πάντως είδους προσβολές την ίδια τους την ύπαρξη και δευτερευόντως το συγκεκριμένο χώρο του οποίου η υπεράσπιση αυτή καθ’ αυτή δεν θα είχε καμιά ιδιαίτερη σημασία.
Ο πατριωτισμός, λοιπόν, είναι μια κενή περιεχομένου έννοια, στο βαθμό που αποσυνδέεται από τους ανθρώπους και τις πραγματικές επιθυμίες και ανάγκες τους, από την ίδια τη ζωή τους και την ελεύθερη ύπαρξη τους. Αυτή η αποσύνδεση (πατρίδας – ανθρώπων) χρησιμοποιείται από τους κυρίαρχους προκειμένου να οδηγήσει στην επίπλαστη ταύτιση και ενοποίηση των συμφερόντων καταπιεστών και καταπιεσμένων. Μέσα από τις έννοιες πατρίδα και πατριωτισμός δημιουργείται μια ψεύτικη αίσθηση ιδιοκτησίας με το χώρο ή την περιοχή που γεννήθηκαν κάποιοι, πράγμα τελείως διαφορετικό από το δέσιμο των ανθρώπων με ένα τόπο σαν απόρροια μια πραγματικής σχέσης τους με αυτόν, και άλλο πράγμα η ιδιοκτησιακή κατάσταση.
Στις παρούσες συνθήκες κυριαρχίας, οι άνθρωποι έχουν βρεθεί σε μια κατάσταση όπου κάθε ίχνος ενέργειάς τους δοκιμάζεται και ένα μεγάλο μέρος της απορροφάται από το κράτος, όπου κάθε κίνησή τους μπαίνει στο στόχαστρο του κρατιστικού ελέγχου, όπου η ανθρώπινη ελευθερία επιχειρείται να εξαφανιστεί με κάθε τρόπο, είναι τουλάχιστον ανόητο να μιλά κάποιος για πατρίδα και για πατριωτισμό. Αντιστρέφοντας το ρητό «Ubi bene, ibi patria» («Όπου είναι καλά, εκεί είναι η πατρίδα») εφ’ όσον οι άνθρωποι δεν ζούνε καλά (και σε συνθήκες ελευθερίας) δεν υπάρχει λόγος να μιλάμε για πατρίδα.
Το έθνος
Είναι χαρακτηριστικό, πως η έννοια της πατρίδας και του πατριωτισμού σχετίζεται με την έννοια του έθνους. Το έθνος αποτελεί μια κατάσταση με βάση την οποία επιχειρείται να προσδιοριστεί ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων, σύμφωνα με κάποια κοινά χαρακτηριστικά τα οποία είτε υπάρχουν είτε τους αποδίδονται, είτε στις περισσότερες περιπτώσεις κατασκευάζονται από την εκάστοτε κυρίαρχη ομάδα. Αποτελείται από ένα σύνολο γενών ή φυλών και στη κυριολεξία η αναφορά γίνεται σε σχέση με κάποιο αριθμό ανθρώπων που ζουν μαζί ή για ένα άθροισμα ανθρώπων οι οποίοι αποτελούν ένα σύνολο. Στην πραγματική του, όμως, διάσταση αυτό που αποκαλείται έθνος αποτελείται από ένα σύνολο στο οποίο κύριο χαρακτηριστικό είναι η μεγάλη ανομοιογένεια. Γιατί, αν ήδη μέσα στο γένος και τη φυλή υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις, τότε είναι ευνόητη η έκταση που παίρνουν αυτές μέσα στο έθνος, ιδιαίτερα όταν αυτό συγκροτείται με βάση τα κρατιστικά-κυριαρχικά χαρακτηριστικά.
Το έθνος, η πατρίδα και ο λαός αποτελούν όρους κενούς και απογυμνωμένους από την ανθρώπινη οντότητα ακριβώς επειδή χρησιμοποιούνται από τους εξουσιαστές για να στηρίξουν και να επεκτείνουν την ιδεολογία της κυριαρχίας.
Μέσω του κρατισμού, ο τεχνητός διαχωρισμός του ανθρώπινου γένους σε επί μέρους τμήματα, που χαρακτηρίζονται σαν έθνη, αποσκοπεί στη κατασκευή μιας ομογενοποιημένης εικόνας σε αυτά. Ένα από τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν ο αστάθμητος παράγοντας του συναισθηματισμού, ο οποίος ενισχύθηκε πολλαπλά διαστρεβλώνοντας τις ουσιαστικές σχέσεις και συνθέσεις τόσο μεταξύ των ανθρώπων όσο και με το περιβάλλον τους.
Η αφαιρεμένη από κάθε στοιχείο πραγματικότητας, συναισθηματική σχέση των ανθρώπων με κάποιο χώρο -όσο και μεταξύ τους- καθιέρωσε μια ιδεολογικοποίηση. Έτσι, επιχειρήθηκε να ενωθούν οι άνθρωποι (που ουσιαστικά μετά από τις εξουσιαστικές επεμβάσεις είχαν αποξενωθεί από τα συνδετικά με τον τόπο αλλά και μεταξύ του καθοριστικά στοιχεία) με «απαραβίαστους» και «ιερούς» δεσμούς με τη γη και την χαρακτηριζόμενη σαν φυλή τους, τα οποία θα πρέπει να υπερασπίζονται με αυτοθυσία, γιατί υποτίθεται πως μόνο μέσα από αυτά τα στοιχεία μπορούν να προσδιορίσουν την ταυτότητα και την ανθρώπινη παρουσία τους πάνω στο πλανήτη. Με αυτό το τρόπο οι άνθρωποι «γίνονται» έλληνες (η ελληνικό έθνος), τούρκοι (ή τουρκικό έθνος), σέρβοι (ή σερβικό έθνος) κ.ο.κ. Έτσι εξαφανίζονται όλες οι εγγενείς ιδιαιτερότητες που έχουν αναπτύξει διάφορες ανθρώπινες ομάδες.
Αυτή η προσπάθεια αλλοτρίωσης της ανθρώπινης οντότητας επιχειρεί να φτιάξει την ποθητή για τους κρατιστές ψευδαίσθηση μιας «οικογένειας» μέσα στην οποία περιλαμβάνονται οι υπήκοοι και οι δυνάστες. Έτσι υποτίθεται πως είναι όλοι «αδέλφια» και σαν αδέλφια «οφείλουν» να φροντίζουν για το συμφέρον της «οικογένειας» που δεν είναι άλλη από το έθνος.
Η χρησιμοποίηση του εθνικισμού κατευθύνεται σε δυο σημαντικά στοιχεία στήριξης του κράτους: από τη μια συντελεί στη εσωτερική συνοχή και συνύπαρξη εντός των συνόρων του, στο βαθμό που επιτυγχάνει την ιδεοληψία της συγγένειας αίματος, πολιτισμού κλπ, δημιουργώντας την επίφαση της κοινότητας και από την άλλη εντείνει με αυτό το τρόπο την απομόνωση και το διαχωρισμό από τους υπόλοιπους ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται εκτός συνόρων.
Έτσι, σε όλες τις περιπτώσεις των παγκόσμιων ανακατατάξεων της κυριαρχίας, ο εθνικισμός αποτελεί το όπλο των κρατιστών, για τη διεξαγωγή των πολέμων τους και τη συσσώρευση μεγαλύτερων δεινών για το ανθρώπινο γένος, στα οποία συγκαταλέγονται τα κύματα μεταναστεύσεων που προηγούνται ή ακολουθούν αυτές τις καταστάσεις, μαζί με τις βίαιες μετατοπίσεις πληθυσμών.
Ο εθνικισμός είναι ένα δηλητήριο που διαχέεται με τη μορφή του μίσους στη σκέψη των ανθρώπων από μικρή ηλικία. Οι κρατιστές και τα όργανα τους προσπαθούν με χίλιους δυο τρόπους να αποδείξουν ότι είναι σύμφυτος στους ανθρώπους. Οι θεσμοί της οικογένειας και της εκπαίδευσης έχουν προβάδισμα σε αυτή την προσπάθεια του κράτους. Τα παιδιά μαθαίνουν εξαναγκαστικά να σέβονται τη σημαία τους, να τραγουδούν τον εθνικό ύμνο τους με «υπερηφάνεια», να μελετούν την «εθνική ιστορία» τους μέσα από κατασκευασμένα σχολικά βιβλία, να προσκυνούν «εθνικά» σύμβολα (τάφους, αγάλματα, μνημεία μαχών) και φυσικά να πιστεύουν στη θρησκεία (απαραίτητο συστατικό για την ολοκλήρωση των «εθνικών χαρακτηριστικών» τους).
Έτσι, όλοι οι άνθρωποι μαθαίνουν την ανάγκη διαφύλαξης και το απαραβίαστο της «ιστορικής ταυτότητας», ως απαραίτητη προϋπόθεση της ύπαρξης του ίδιου του έθνους με το οποίο βρίσκονται προσδεμένοι με εξουσιαστικά δεσμά.
Με λίγα λόγια οι κρατιστές προσπαθούν να πείσουν τους ανθρώπους ότι τούς ανήκει κάτι το οποίο στη πραγματικότητα είναι τελείως απροσδιόριστο, εφ’ όσον όχι μόνο η γλώσσα αλλάζει, τα έθιμα και οι συνήθειες αλλοιώνονται, άλλα και τα εν γένει προβαλλόμενα φυλετικά χαρακτηριστικά μετασχηματίζονται, όπως, επίσης, και αυτός ο εδαφικός χώρος μέσα στο οποίο περικλείεται το λεγόμενο έθνος μεταβάλλεται.
Άσχετα, λοιπόν, από τα όσα προσπαθούν να υποστηρίξουν και να κάνουν θεωρίες οι διάφοροι υποστηρικτές της ιδεολογίας της κυριαρχίας, το έθνος στην πραγματικότητα είναι ένα λάστιχο που τεντώνεται ή μαζεύεται ανάλογα τα συμφέροντα των κατασκευαστών και χειριστών του.
Θα πρέπει, ακόμα, να τονιστεί πως δεν έχει καμμιά σημασία, στη βάση και την προοπτική της κοινωνικής και ατομικής απελευθέρωσης, η αποδοχή κι αναγνώριση της έννοιας του έθνους μέσα στις συνθήκες κυριαρχίας. Το έθνος, σαν μια ακαθόριστη συνεύρεση μεγάλων και ανομοιογενών μεταξύ τους ομάδων ανθρώπων, δεν μπορεί να αποτελέσει από μόνο του στοιχείο αντιπαλότητας. Η αντιπαλότητα του «έθνους», ενεργοποιείται μέσω της τεχνικής της κυριαρχίας, της πολιτικής.
Ο εθνικισμός, αποτελώντας ένα ιδεολογικό συστατικό της κυριαρχίας, δεν λειτουργεί αυτόνομα ή αυτονομημένα, αλλά μέσα από τη συνολικότερη λειτουργία των κυριαρχικών δομών και θεσμών.
Anarchy press gr 