ΤΟ ΝΕΟ ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ (;) ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ…

Η τελευταία αιματηρή τζιχαντιστική επίθεση στην Βαρκελώνη, που άφησε πίσω της 15 νεκρούς και πάνω από 100 τραυματίες, σίγουρα δεν ήταν απρόβλεπτη, τουλάχιστον ως αναμενόμενη συνέχεια παρόμοιων επιθέσεων σε ευρωπαϊκά εδάφη.

Θα θυμίσουμε ότι το 2014 και συγκεκριμένα μετά τις αεροπορικές στρατιωτικές επιθέσεις της Δύσης, τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα το Ισλαμικό Κράτος δημοσίευσε μια ομιλία ανώτερου στελέχους της του Αμπού Μοχάμεντ αλ Αντνάνι, ο οποίος παρότρυνε για πρώτη φορά με άμεσο τρόπο σε επιθέσεις ενάντια στην Δύση:

Κάποιες σκέψεις για τα συσσίτια…

Αυτό που οι εξουσιαστές ονομάζουν «οικονομική κρίση» –και το οποίο δίνει αφορμή για την εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού– γίνεται μια πραγματικότητα με βάση τους οικονομικούς όρους που αυτοί έχουν θέσει σε κίνηση εδώ και εκατονταετίες και τους οποίους έχουν επιβάλει. Η «κρίση», όμως, είναι μια απάτη σύμφωνα με κοινωνικούς και πραγματικούς όρους και μια αφορμή για την ενίσχυση της κρατικής επιβολής στα κομμάτια του πληθυσμού που ωθούνται στην εξαθλίωση.

Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα διαπιστώσουμε ότι οι επισιτιστικές κρίσεις ήταν πάντα απόρροια είτε καθαρά οικονομικών συνθηκών που επιδεινώνονται σε βάρος των εξουσιαζόμενων, είτε πολεμικών επιχειρήσεων. Ένα παράδειγμα είναι η μεγάλη ύφεση στον ελλαδικό χώρο τη δεκαετία του 1930, αποτέλεσμα της μείωσης των εξαγωγών των κυριότερων αγροτικών αγαθών που παρήγαγε τότε, τη σταφίδα και τον καπνό, λόγω του οικονομικού κραχ του 1929.

Χρονολογικός πίνακας γεγονότων από την κατάρρευση της Μικρασιατικής εκστρατείας έως την παράδοση της Α. Θράκης στο Τουρκικό κράτος

13.08.1922–Τουρκική επίθεση στο Αφιόν Καραχισάρ.

14.08.1922–Διάσπαση του ελληνικού μετώπου στο Αφιόν Καραχισάρ.

21.08.1922–Διάταγμα αποστράτευσης των προ του 1918 κλάσεων του Ελληνικού Στρατού.

27.08.192–Είσοδος των Τούρκων στη  Σμύρνη.

29.08.1922–Οι Άγγλοι αρχίζουν να οχυρώνουν το Τσανάκ Καλέ και να συγκεντρώνουν δυνάμεις.

31.08.1922–Ο Κεμάλ στη Σμύρνη. Δήλωσή του ότι μόνο η παραχώρηση της Ανατολικής Θράκης στην Τουρκία θα απέτρεπε τη σύγκρουσή του με τους Συμμάχους.

02.09.1922–Το αγγλικό υπουργικό συμβούλιο αποφασίζει να αντιμετωπίσει ένοπλα απόπειρα παραβίασης της ουδέτερης ζώνης στο Τσανάκ Καλέ από τους Τούρκους.   Έκκληση των Άγγλων προς τις αποικίες για στρατιωτική ενίσχυση κατά της Τουρκίας.

Από τη Μικρασιατική καταστροφή του χθες στην καταστροφή του σήμερα

Με αφορμή την συμπλήρωση 95 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή παρουσιάζουμε ένα κείμενο το οποίο δημοσιεύθηκε  στην αναρχική εφημερίδα ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.

Στην πορεία που χαράζει η κυριαρχία, συνδέοντας τα διάφορα μέρη που την απαρτίζουν, ανάλογα με το στόχο (που μπορεί να είναι κοντινός ή μακρινός, να τείνει στην «ολοκλήρωσή» της ή να αποσκοπεί σε μια επί μέρους διευθέτηση των διαφορών που προκύπτουν), η σταθερότητα είναι σχετική ή μάλλον, θα λέγαμε, περιστασιακή. Αυτό το οποίο τη μία χρονική περίοδο δείχνει να είναι σταθεροποιημένο, παγιωμένο και σίγουρο έρχεται ο καιρός όπου θα παρασυρθεί από ένα αεράκι ή θα σαρωθεί από μία θύελλα «αλλαγής».

Πάντοτε, όμως, στο διαρκές κύμα των «αλλαγών», που προκαλούν στον πλανήτη ανά τους αιώνες οι εξουσίες, υπάρχει μία σταθερά: οι σκλάβοι. Αυτοί είναι που χρησιμοποιούνται ως ύλη για την κατασκευή των κρατών-πόλεων, των αυτοκρατοριών, των εθνικών κρατών (μετά την διάλυση των αυτοκρατοριών), των ομοσπονδιών και των συνομοσπονδιών κρατών και μετά για την διάλυση των εθνικών κρατών που τα απομεινάρια τους θα στηρίζουν τους βασικούς πυλώνες της παγκοσμιοποιημένης κυριαρχίας.

Ας περάσουμε, όμως, στο θέμα αυτού του κειμένου, που αφορά την συμπλήρωση 95 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή.

Θα αναρωτηθεί κάποιος, τι σχέση έχουν τα όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως με αυτό το τεράστιο έγκλημα των κυρίαρχων πάνω στους πληθυσμούς τόσο του ελλαδικού χώρου όσο και της μικρασίας.

Η απόπειρα εκτέλεσης του Λένιν από την Φάνια Εφίμοβνα Καπλάν

Μία σύντομη ιστορική αναδρομή

Μέχρι το καλοκαίρι του 1918 οι Σοσιαλεπαναστάτες είναι πιστοί σύμμαχοι του Λένιν. Τον Ιούνιο στρέφονται εναντίον του και αξιώνουν από το συνέδριο των σοβιέτ ριζική αλλαγή πολιτικής: άμεση διάλυση του Κόκκινου Στρατού και της Τσεκά, κατάργηση των ταξιαρχιών για την επίταξη του σιταριού στην ύπαιθρο. Ο Λένιν αγνοεί υπεροπτικά τις αξιώσεις αυτές και τότε οι Σοσιαλεπαναστάτες αποφασίζουν ότι ήρθε η ώρα της αντεπίθεσης.

Ένας Σοσιαλεπαναστάτης, ο Μπλούμκιν, εκτελεί τον πρεσβευτή της Γερμανίας, κόμη φον Μίρμπαχ, τον οποίο κατηγορούσαν ότι ενσάρκωνε τον γερμανικό μιλιταρισμό και ότι υπερασπιζόταν στη Ρωσία τα συμφέροντα της δικής του χώρας. Συνεχίζοντας τις εκτελέσεις και μη έχοντας καλή γνώμη για τον Μοϊζέι Ουρίτσκυ, ένα εξέχων στέλεχος της Τσεκά, τον οποίο είχαν δει να δρα κατά τη διάλυση της Συντακτικής Συνέλευσης, όταν ως «κομισάριος της Συνέλευσης» είχε συμπράξει στην βίαιη αποπομπή των εκλεγμένων και έπειτα οργάνωσε την τρομοκρατία, υπό την ιδιότητα του υπεύθυνου της Τσεκά, στην πρωτεύουσα. Εκτελώντας τους, οι Σοσιαλεπαναστάτες χτυπούν αντίπαλους μισητούς στην κοινωνία. Ο θάνατός τους δεν προκαλεί τον αποτροπιασμό παρά μόνο των μπολσεβίκων.

Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας (Μέρος Β΄)

Μία κριτική τοποθέτηση από τον Jonathan Slyk στο βιβλίο «Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας», του Jacques Cauvin

Τα άγρια δημητριακά φύτρωναν μόνο στα υψηλότερα υψόμετρα στην Εγγύς Ανατολή, όπου είχαν εγκατασταθεί οι πρώην Κιγιάμ. Τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν ανακαλύφθηκαν στις προσχωσιγενείς (αλλουβιακές) πεδιάδες στην λωρίδα της Εγγύς Ανατολής στην κοιλάδα του Ιορδάνη, και σε άλλες περιοχές με χαμηλό υψόμετρο γύρω από τη Δαμασκό. Δίνεται μια καλή περιγραφή των διαφορών μεταξύ του άγριου και του ήμερου σιταριού. Το άγριο σιτάρι, η σίκαλη και το κριθάρι συλλέχθηκαν με εντατικό τρόπο και κατά διαστήματα πρέπει να τα είχαν μεταφέρει από τους λόφους πίσω στην κοινότητα. Καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να δείχνουν την προτίμησή τους σε ορισμένα είδη, άρχισαν και να τα καλλιεργούν. Ούτε η συγκομιδή, ούτε η καλλιέργεια αλλάζει σημαντικά τη φύση του άγριου φυτού. Το άγριο σιτάρι που καλλιεργείται παραμένει άγριο για μια μακρά περίοδο χωρίς καμία αλλαγή στη μορφολογία. Όταν, όμως, οι σπόροι απομονώνονται και αναπτύσσονται ξεχωριστά για πολλές σοδειές όπου το φυτό διαφοροποιείται αρκετά, ώστε να παράγει ένα ξεχωριστό είδος, τότε έχουμε μια μεταβολή, την λεγόμενη εξημέρωση.. Αυτό πρέπει να είχε γίνει σε πειραματική βάση, χωρίς να το πυροδοτήσει κάποια αγροτική οικονομία, λέει ο Cauvin.

Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας (Μέρος Α΄)

Μία κριτική τοποθέτηση από τον Jonathan Slyk στο βιβλίο «Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας», του Jacques Cauvin

Τα τελευταία χρόνια έχουμε παρακολουθήσει να παρελαύνουν διάφορες ιστορίες φρίκης στον τομέα της γεωργίας, τα πάντα από κρέας μολυσμένο με βακτηρίδια Ε. Coli, ορμόνες ανάπτυξης βοοειδών στο γάλα και γενετικά μεταλλαγμένους σπόρους να παρασύρονται μέσω του αέρα σε φάρμες βιολογικής καλλιέργειας, ως τη νόσο των τρελών αγελάδων και τον αφθώδη πυρετό. Η μεγάλη αλληλουχία από ύπουλες καταστροφές κατέληγε στην καύση σωρών με πτώματα ζώων να σιγοκαίνε σε όλη την αγγλική ύπαιθρο –μία μακάβρια μυσταγωγία που μας αναγγέλλει το πέρασμα του πολιτισμού στην εποχή της βιοτεχνολογίας.

Σαν μια αποτυχημένη ταινία επιστημονικής φαντασίας από τη δεκαετία του 1950 με σκηνές από ακτινοβολίες και γιγαντιαία έντομα, η ιστορία της γεωργίας αποτελεί μια ανεξέλεγκτη ύβρη και ένα πείραμα που έχει πάει εντελώς στραβά. Επί πλέον, είναι μια ιστορία που μας την έχουν διηγηθεί σύμφωνα με την ιερατική οπτική της καθεστηκυίας ελίτ, οι κοινωνιοβιολόγοι και οι εξελικτικοί ψυχολόγοι. Η γεωργία, μας διαβεβαιώνουν, ήταν αναπόφευκτη, ένα φυσικό αποτέλεσμα της προσαρμογής του παρελθόντος μας ως κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες. Προαναγγέλλεται στη γνωσιακή εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου μετά από μια πορεία εξελικτικής ανάπτυξης που οδηγεί αναπόφευκτα στην επαρκή γνώση που απαιτείται για τον έλεγχο του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, η καλλιέργεια των φυτών και η εξημέρωση των ζώων με όλα όσα επακολούθησαν ήταν απλά βέβαιο ότι θα συμβούν, αργά ή γρήγορα. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι λιγοστοί αρχαιολόγοι που δεν το πιστεύουν. Μεταξύ αυτών είναι και ο Jacques Cauvin, ένας ομότιμος καθηγητής στο CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique=Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας) στο Παρίσι, ο οποίος έχει εργαστεί σε Νεολιθικές ανασκαφές στην Εγγύς Ανατολή για πάνω από τριάντα χρόνια. «Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της γεωργίας» είναι το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα που μεταφράστηκε στα Αγγλικά.

Η ιστορία ενός νεοσύλλεκτου του 1813

«Αν αυ­τοί που μας ε­ξου­σιά­ζουν και που λέ­νε πως ο Θε­ός τους έ­στει­λε στη γη για να ε­ξα­σφα­λί­σουν την ευ­τυ­χί­α μας, μπο­ρού­σαν να σκε­φτούν, την ώ­ρα που σχε­διά­ζουν μια εκ­στρα­τεί­α, τους φτω­χούς γέ­ρο­ντες και τις δυ­στυ­χι­σμέ­νες μα­νά­δες, που κα­τά κά­ποιον τρό­πο, θα τους ξε­ρι­ζώ­σουν την καρ­διά και τα σπλάγ­χνα, για να ι­κα­νο­ποι­ή­σουν την α­λα­ζο­νεί­α τους. Αν μπο­ρού­σαν να δουν τα δά­κρυα και να α­κού­σουν τις οι­μω­γές τους την ώ­ρα που θα έρ­θουν να τους πουν: «Το παι­δί σας σκο­τώ­θη­κε… πο­τέ δεν θα το ξα­να­δεί­τε. Έ­χα­σε τη ζω­ή του κά­τω α­πό τις ο­πλές των α­λό­γων, ή ξε­κοι­λια­σμέ­νο α­πό μια ο­βί­δα, ή ά­φη­σε την τε­λευ­ταί­α του πνο­ή σ’ έ­να νο­σο­κο­μεί­ο, κά­που μα­κριά, α­φού πριν το εί­χαν α­κρω­τη­ριά­σει, τυ­ραν­νι­σμέ­νο α­πό τον πυ­ρε­τό, χω­ρίς κα­μμιά πα­ρη­γο­ριά, φω­νά­ζο­ντας το ό­νο­μά σας, ό­πως ό­ταν ή­ταν μι­κρό παι­δί.» Αν μπο­ρού­σαν να α­να­λο­γι­στούν τα δά­κρυα αυ­τών των μα­νά­δων, πι­στεύ­ω πως κα­νέ­νας α­πό αυ­τούς δεν θα δει­χνό­ταν τό­σο βάρ­βα­ρος ώ­στε να συ­νε­χί­σει αυ­τή την ι­στο­ρί­α. Ό­μως αυ­τοί δεν σκέ­φτο­νται τί­πο­τα. Θε­ω­ρούν πως οι άλ­λοι άν­θρω­ποι δεν α­γα­πούν τα παι­διά τους ό­σο αυ­τοί τα δι­κά τους, νο­μί­ζουν πως οι άλ­λοι άν­θρω­ποι εί­ναι ζώ­α.

HELL-IOS (14-8-2005)

Καθώς συμπληρώθηκαν 12 χρόνια (από τις 14 Αυγούστου του 2005 ) από την συντριβή του αεροπλάνου της πτήσης HCY 522 των Κυπριακών αερογραμμών Helios Airways, στο Γραμματικό, το αρχικό σκοτάδι γύρω από τους λόγους αυτής της συντριβής δεν έχει φωτισθεί! Αυτό συμβαίνει παρά τα πορίσματα ειδικών και παρά τις εκ των υστέρων έρευνες. Ίσως να μην φωτισθεί ποτέ. Στην προσπάθεια να υπομνησθούν κάποιες από τις πτυχές που ανεδείχθησαν εκείνες τις ημέρες και με τις οποίες φαίνεται πως σχετιζόταν άμεσα ή έμμεσα η «πτώση» του αεροπλάνου, αναδημοσιεύουμε το άρθρο που δημοσιεύθηκε στην αναρχική εφημερίδα ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 42, Σεπτέμβριος 2005. Πάντως, για την ιστορία, το πόρισμα των ειδικών (το οποίο εκδόθηκε 16 μήνες μετά το συμβάν!) επιρρίπτει τις ευθύνες στην λάθος θέση ενός διακόπτη(!) και σε επιπολαιότητα των ελεγκτών τεχνικών.

Η «ΜΟΙ­ΡΑΙΑ» ΚΑ­ΤΑΡ­ΡΙ­ΨΗ, ΟΙ ΜΥ­ΣΤΙ­ΚΕΣ Υ­ΠΗ­ΡΕ­ΣΙΕΣ, Ο ΠΟ­ΛΕ­ΜΟΣ ΚΑ­ΤΑ ΤΗΣ «ΤΡΟ­ΜΟ­ΚΡΑ­ΤΙΑΣ» ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΑΡ­ΚΕΣ «RENEGADE»

Κα­τ’ αρ­χήν πρέ­πει να το­νί­σου­με ό­τι η συ­ντρι­βή του α­ε­ρο­πλά­νου της ε­ται­ρεί­ας Ή­λιος (η ο­ποί­α συν­δέ­ε­ται ε­κτός των άλ­λων με πο­λι­τι­κά και εκ­κλη­σια­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα της Κυ­πρια­κής δη­μο­κρα­τί­ας), συ­νέ­βη λί­γο με­τά α­πό τις βομ­βι­στι­κές ε­πι­θέ­σεις στο Λον­δί­νο, και λί­γο πριν α­πό μια α­κό­μη ε­πέ­τειο των ε­πι­θέ­σε­ων της 11ης Σε­πτεμ­βρί­ου το 2001 στην Ν. Υόρ­κη, ε­νώ οι ε­ξα­φα­νί­σεις και οι βα­σα­νι­σμοί κρα­του­μέ­νων στα πλαί­σια του πο­λέ­μου ε­νά­ντια στην «τρομο­κρα­τί­α» ε­ντεί­νο­νται με ρα­γδαί­ους ρυθ­μούς, κα­θώς ό­μως και το αντάρτικο στο Ιράκ. Ταυτόχρονα, πρέπει να σημειώσουμε, βρίσκονταν και βρίσκονται σε εξέλιξη ακόμη, οι πρό-σφατες παρεμβάσεις όπως αυτή του Γάλλου πρωθυπουργού, που εντάσσονται στο διεθνές αλισβερίσι, φανερό ή παρασκηνιακό για τη διαδικασία … «ένταξης – μη ένταξης» της Τουρκίας στην Ε.Ε. και τη «λύση» του λεγόμενου «κυπριακού».

Έτσι εξ αρχής ένα για πολύ ώρα ακυβέρνητο, έστω για άγνωστους τεχνικούς λόγους, αεροπλάνο δεν θα μπορούσε να αποτελέσει μια υπόθεση δημοσιογραφικής, έστω τραγικής εκ του αποτελέσματος ρουτίνας.

Παγκόσμιος καπιταλισμός ή τοπικός σχεδιασμός; (Μέρος Γ΄)

Έτσι, γίνεται προφανές ότι ο φιλελεύθερος καπιταλισμός δεν είναι σήμερα κατά κύριο λόγο ένα εσωτερικό θέμα. Πρώτα απ’ όλα είναι ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής, δεδομένου ότι έγκειται σε διεθνές επίπεδο το ότι οι μέθοδοι των ιδιωτικών επιχειρήσεων έχουν παραβιαστεί – όπως φαίνεται από την αποτυχία του κανόνα του χρυσού. Κι είναι σε αυτό τον τομέα που η τήρηση των μεθόδων αποτελεί άμεσο εμπόδιο σε επί μέρους λύσεις. Ο φιλελεύθερος καπιταλισμός βασίζεται σε ένα απλό δόγμα: στην εξωτερική αγορά και πώληση, στη χορήγηση και λήψη δανείων και στο συνάλλαγμα ξένων νομισμάτων, που πραγματοποιούνται μεταξύ ατόμων, σα να ήταν μέλη της ίδιας χώρας. Η «ξένη οικονομία» είναι έτσι ένα ζήτημα μεμονωμένων ατόμων κι ο μηχανισμός της αγοράς πιστώνεται με την πιο θαυμαστή δύναμη «εξισορρόπησης» των ξένων οικονομιών όλων των χωρών αυτομάτως –δηλαδή χωρίς την παρέμβαση των κυβερνήσεών τους. Αυτή η Ουτοπική αντίληψη απέτυχε στην πράξη, όπως όφειλε να κάνει. Και ο κανόνας του χρυσού καταστράφηκε από την ανεργία που προκάλεσε. Στην πραγματικότητα, οι νέες μέθοδοι, της «εξωτερικής οικονομίας», που αντικατέστησε τον κανόνα του χρυσού, είναι συγκριτικά πιο αποτελεσματικές από τους σκοπούς της διεθνούς συνεργασίας. Με τη βοήθειά τους είμαστε σε θέση να λύσουμε προβλήματα, που πριν ήταν δυσεπίλυτα. Μεταξύ αυτών ήταν η κατανομή των πρώτων υλών, η σταθεροποίηση των τιμών κι ακόμη η διασφάλιση της πλήρους εργασίας σε όλες τις χώρες. Καθένα από αυτά τα προβλήματα ήταν μόνιμη πηγή ακυβερνησίας υπό το σύστημα της αγοράς. Ακόμη κι αν ένα πιο παγκόσμιο σύστημα αγοράς μπορεί να μην είναι τελικά επιτυχές, δεν θα τεθεί υπό έλεγχο, καθώς θα προϋποθέτει το αδύνατο έργο να αποκαταστήσει πρώτα το σύστημα της αγοράς παγκοσμίως. Ακόμη και σε αυτό το έργο, οι Ηνωμένες Πολιτείες αυτοδεσμεύονται και μπορεί να μην το αντιλαμβάνονται για καιρό ότι οι προσπάθειές τους είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Η εναλλακτική στην αντιδραστική Ουτοπία της Wall Street είναι η σκόπιμη ανάπτυξη νέων μέσων και οργάνων εξωτερικού εμπορίου, δανεισμού και πληρωμής, που αποτελεί την ουσία του τοπικού σχεδιασμού.

Παγκόσμιος καπιταλισμός ή τοπικός σχεδιασμός; (Μέρος Β΄)

Πριν παραθέσουμε τη συνέχεια της μετάφρασης του κειμένου του Karl Polanyi, το δεύτερο και τρίτο μέρος της, θα θέλαμε να διορθώσουμε κάτι από την εισαγωγή μας στο α΄ μέρος· το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε, για πρώτη φορά, το 1945 στο περιοδικό The London Quarterly of World Affairs κι όχι όπως είχαμε γράψει στην εισαγωγή του α’ μέρους στο «Ο Μεγάλος Μετα­σχηματισμός» (The Great Transformation), που εκδόθηκε το 1944.

Πέραν τούτου, ας επισημανθεί πως  στο εν λόγω κείμενο μπορούν να γίνουν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Πρώ­τα απ’ όλα, ενώ διαβάζουμε μια πολιτική ανάλυση για τη διαμόρφωση των δυνάμεων μετά την Β’ Παγκόσμια Ανθρωποσφαγή, φαίνεται σαν να διαβάζουμε ένα κείμενο για τις οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις τού σήμερα. Η θέση της Βρετανίας ή της Ρωσίας στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, που περιγράφεται στο κείμενο, μοιάζει να είναι σαν τη σημερινή. Αυτό φαίνεται τουλάχιστον επικίνδυνο· δηλαδή το ό,τι μετά από 70 χρόνια, ζώντας την κεκτημένη ταχύτητα της Παγκοσμιοποίησης, βιώνουμε τα ίδια ψευδο-διλήμματα: εθνική πολιτική ή παγκόσμια, παλιοί ή νέοι κανόνες. Φαίνεται να τρέχουμε προς το μέλλον με ταχύτητα, εξ αιτίας της τεχνολογικής ανάπτυξης και της παγκοσμιοποίησης, αλλά τελικά τρέχουμε στην αρχή. Σαν το παιγνίδι «Γκρινιάρης», που ενώ κοντεύεις στο τέλος, ενδέχεται να επιστρέψεις διαμιάς από εκεί που ξεκίνησες. Όμως, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, είναι αλήθεια ότι η παγκόσμια πολιτική καταγίνεται με τα ίδια ακριβώς ζητήματα που φαίνεται να ξεπερνάει.

Παγκόσμιος καπιταλισμός ή τοπικός σχεδιασμός; (Μέρος Α΄)

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μετάφραση ενός μικρού μέρους από το έργο του Karl Polanyi, «Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός» (The Great Transformation), που εκδόθηκε το 1944. Δεκαετίες αργότερα παραμένει εύστοχο κι επίκαιρο, σα να γράφτηκε εχθές. Η διεισδυτική του ματιά «έβλεπε» δεκαετίες εμπρός τις εξελίξεις στο γεωπολιτικό γίγνεσθαι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αναλογία όσων αναφέρει για τη Μ. Βρετανία του τότε, με τις σημερινές εξελίξεις του «Brexit» κι όσων αναμένεται να ακολουθήσουν στο προχώρημα της παγκοσμιοποίησης. Θεωρήσαμε, λοιπόν, σημαντικό να παραθέσουμε κάποια κομμάτια του αναφερθέντος συγγραφικού του έργου. Οι εκ βάθρων διαφωνίες μας, όσον αφορά τα προτάγματα και τον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας, ασφαλώς και δεν μας εμποδίζουν να παρουσιάσουμε απόψεις, που, το λιγότερο, αποτελούν «τροφή» για γόνιμους προβληματισμούς. Στα επόμενα φύλλα της ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ θα παραθέσουμε, όπως ήδη αναφέρθηκε, επί πλέον κεφάλαια του εν λόγω δοκιμίου.

Από όλες τις μεγάλες αλλαγές που παρατηρούμε στη γενιά μας, καμμιά δεν μπορεί να αποδειχτεί πιο έντονη από αυτή που μεταμορφώνει την οργάνωση της διεθνούς ζωής. Πέρα από τη συνήθεια της πολιτικής δύναμης είτε να υπηρετεί είτε, κυρίως, να υπηρετείται από ιδεολογίες, μπορούμε να συλλάβουμε μια αναλαμπή των απομακρυσμένων και σημαντικών πολιτικών που μπορούν, αν και τυχαία, να εκπληρώσουν τις βαθιά ριζωμένες φιλοδοξίες των κοινών ανθρώπων. Είναι πιθανό ότι οι αλλαγές του δημοκρατικού σοσιαλισμού (που οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και πολύ πρόσφατα, θα αποφαίνονταν ότι είναι μηδαμινές) βελτιώνονται σημαντικά, αν και μέσα από απροσδόκητα μονοπάτια. Αλλά όποια κι αν είναι η μοίρα των εσωτερικών ζητημάτων, το πολιτικό σύστημα του κόσμου συνολικά έχει φτάσει αναμφίβολα σε ένα σημείο καμπής και αυτό έχει συνέπεια η Μεγάλη Βρετανία να στέκεται τώρα σε ένα μεγάλο σταυροδρόμι. Το γεγονός είναι ακόμη τόσο κοντά και τόσο αχανές, ώστε να γίνει ξεκάθαρα ευδιάκριτο, αλλά όσο το συντομότερο πάρουμε μια θέση, τόσο το καλύτερο.

Ο ΑΓΡΑΦΟΣ ΝΟΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ

«Στις αρχές του 20ου αιώνα, η κοινωνία της βόρειας Αλβανίας, είναι η τελευταία των Βαλκανίων, η οποία περνάει από τη φυλετική οργάνωση σε ένα έθνος-κράτος. Η αυτοδιοίκηση των χωριών, το εθιμικό δίκαιο, οι γενικές συνελεύσεις, η αυτοδικία και η μπέσα παραχωρούν την θέση τους στην κεντρική κυβέρνηση, στο γραπτό νόμο, στους επαγγελματίες δικαστές, στην αστυνομία, στον τακτικό στρατό και στη φορολογία. Κανείς δεν αυτοπροσδιορίζεται πια ως μέλος μιας συγκεκριμένης φάρας ή χωριού, αλλά μόνο ως υπήκοος του αλβανικού κράτους. Αυτός ο ανυπότακτος, αλλά και περήφανος λαός έχει πια κεντρική κυβέρνηση. Η συγγραφέας του βιβλίου έζησε από κοντά, μελέτησε και έγραψε για το πώς αυτή η κοινωνία μπορούσε να αυτοδιοικείται και να λειτουργεί χωρίς κανένα θεσμοθετημένο νόμο, παρά μόνο με το εθιμικό δίκαιο, τον άγραφο νόμο. Έναν νόμο, που πριν βιαστούμε να απορρίψουμε ως πρωτόγονο, πρέπει να αναλογιστούμε κατά πόσο και τα μεταγενέστερα συστήματα απονομής της δικαιοσύνης, εξασφαλίζουνε το δίκαιο όλων των ανθρώπων χωρίς διακρίσεις». (Από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)

Οι εκδόσεις ΙΣΝΑΦΙ διάλεξαν και αυτή τη φορά ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον θέμα που πραγματικά καθηλώνει από τις πρώτες κιόλας σελίδες.

ΑΠΕΡΓΙΑ: Παραμένει ακόμη αποτελεσματική;

Στις 17 Μαΐου 2017, πραγματοποιήθηκε ακόμη μια απεργία με ισχνή συμμετοχή και παρουσία στις κινητοποιήσεις, δεδομένου ότι την ίδια ώρα στο κοινοβούλιο ψηφιζόταν ακόμη ένα «μνημόνιο», στο οποίο περιλαμβάνεται μια σειρά μέτρων που σπρώχνουν ακόμη περισσότερους ανθρώπους στα όρια της φτώχειας και εξαθλίωσης, εντείνοντας τις συνθήκες απόγνωσης για μεγάλα κομμάτια πληθυσμού.

Και όμως, παρ’ ότι οι συνθήκες και φαίνονται και είναι τραγικές για πάρα πολλούς ανθρώπους, μια νηνεμία απλώνεται στον ελλαδικό ουρανό. Ασφαλώς και πιστεύουμε ότι αυτή η κατάσταση δεν θα είναι εσαεί σταθερή, αλλά θα μεταβληθεί σε καταιγίδα, που πιστεύουμε να είναι προς την απελευθερωτική προοπτική. Διότι καταστάσεις νηνεμίας και καταιγίδας πάντα υπήρχαν στο κοινωνικό γίγνεσθαι, όμως η απελευθερωτική προοπτική είναι το ζητούμενο και όχι μια εξεγερτική/επαναστατική μεταβολή της εξουσιαστικής διαχείρισης. Σημασία δεν έχει η αλλαγή σκυτάλης, αλλά η κατάργηση αυτής.

Φύση και Παράνοια (Μέρος Γ΄)

Και έτσι ερχόμαστε στην εποχή μας. Τα ίδια ερωτήματα τίθενται: Σε ποιο βαθμό λειτουργεί η τεχνολογική/αστική κοινωνία εξαιτίας του γεγονότος ότι τα μέλη της έχουν οντογενετικά τελματώσει; Ποια είναι τα μέσα και οι επιπτώσεις αυτού του ψυχολογικού ακρωτηριασμού; Έχουμε κληρονομήσει το παρελθόν και τις μηχανορραφίες του. Οι λευκοί, λευκοί Αμερικανοί, Δυτικοί άνθρωποι διαχωρίζονται εδώ και πολλές γενιές από τη λήψη αποφάσεων συμβουλίων σε ολομέλεια, από τη νομαδική ζωή σε μικρές ομάδες με λίγα υπάρχοντα, από ιδιαίτερα αναπτυγμένες τελετές μύησης, από τη φυσική ιστορία ως προορισμό κάθε ατόμου, από ένα συνολικό περιβάλλον μη ανθρώπινα κατασκευασμένης (ή «άγριας») ετερότητας με πνευματική σημασία, και από το «φυσικό» δεσμό της μητέρας και του βρέφους. Όλα αυτά είναι παράξενα για μας, γιατί δεν είμαστε πλέον ικανοί να τα βιώσουμε –αν και η ικανότητα αυτή βρίσκεται δυνητικά μέσα σε κάθε έναν από εμάς.

Το ζήτημα της δικής μας αναπηρίας για οντογένεση δεν μπορεί να απαντηθεί ως η αθροιστική δυναμική του παρελθόντος που έρχεται να επιβαρύνει το παρόν. Η κουλτούρα της αστικής τεχνολογίας γεννά τις δικές της παραμορφώσεις στην οντογένεση. Μερικές από αυτές είναι οι κληρονομιές, ενώ άλλες είναι οι καινοτόμες αλλαγές στην επιλεκτική διαιώνιση του παιδικού και νεανικού άγχους. Πολλές πτυχές της αστικής κυψέλης διαμορφώνονται από τις βιομηχανίες του τομέα των μεταφορών, τη χρήση της ενέργειας και την πιο σύγχρονη σύνθεση υλικών και προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, η πόλη έχει διαμορφωθεί, σχεδιαστεί συνειδητά και ασυνείδητα, με ανάπηρη ταυτότητα, που στερείται διάφορων κοινωνικών και οικολογικών διαστάσεων, αλλά και που ταυτόχρονα είναι αναπηρίες με την έννοια της δυνητικής ικανότητας, των δυνατοτήτων ατομικής συνειδητοποίησης στα αρχαϊκά και υπέροχα περιβάλλοντα του μακρινού παρελθόντος.

Φύση και Παράνοια (Μέρος Β΄)

Από την αρχή, η εμπειρία που αποκομίζει κάποιος από έναν τέτοιο κόσμο είναι η σταθερότητα. Μετά από έναν εύκολο τοκετό σε ένα ήσυχο μέρος, η μητέρα είναι πάντα εκεί, μια απτή παρουσία με τη ζεστασιά του σώματός της. Για το βρέφος είναι μια χαρούμενη άνετη ζωή να το νανουρίζει και να το χαϊδεύει συχνά, να το ταΐζει και να το καθαρίζει όπως απαιτεί το σώμα. Είναι ένας κόσμος με ποικιλία ρυθμών, με εναλλαγή του ζεστού και του κρύου, με την αίσθηση του ανέμου όπως η αίσθηση μιας ανάσας στο πρόσωπο, με τη μυρωδιά και την αίσθηση της βροχής και του χιονιού, με την αίσθηση του χώματος στην αφή και στις πατούσες. Το περιβάλλον του είναι ένας πολύχρωμος και φιλόξενος χώρος που σε καλεί «Έλα έξω, ξύπνησε, κοίτα, γεύσου, μύρισε. Τώρα αγκαλιάσου και να κοιμήσου!».

Είναι ένας κόσμος ταξιδιών και στάσεων. Στην αρχή το παιδί φοβάται την εγκατάλειψη και δένεται από φόβο με την μητέρα του και τους άλλους. Αυτή η εναλλασσόμενη κίνηση δίνει το ρυθμό στη ζωή του, λέγοντας του ευγενικά ότι είναι ένας ταξιδιώτης ή επισκέπτης του κόσμου αυτού. Η κίνηση του είναι σαν τη δική του ανάπτυξη: όσο μεγαλώνει και όσο ο κύκλος των ομαδικών μεταναστεύσεων επαναλαμβάνεται, βλέπει τόπους που είχε δει πριν και οι τόποι αυτοί φαίνονται λιγότερο απέραντοι και περίεργοι. Η ζωή της μετακίνησης και της στάσης είναι αυτή της επιστροφής, και οι τόποι είναι οι ίδιοι πάντα, κι όμως περισσότεροι.

Φύση και Παράνοια (Μέρος Α΄)

Tο ερώτημά μου είναι: γιατί η κοινωνία επιμένει να καταστρέφει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει; Έχω, κατά καιρούς, πιστέψει ότι η απάντηση ήταν η έλλειψη πληροφόρησης, η λάθος τεχνική ή η έλλειψη ευαισθησίας. Σίγουρα, η διαίσθηση ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση όλων των μορφών ζωής είναι μια αρχαία γνώση, ίσως τόσο παλιά όσο και η ίδια η σκέψη – που περιστασιακά την ανακαλύπτουμε από την αρχή, ως είχε, με την επιστήμη της οικολογίας στη δική μας κοινωνία. Στα μέσα του εικοστού αιώνα, υπήρχε μια ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι χρειαζόμαστε μόνο να συνδυάσουμε τους επιχειρηματίες, τους οδηγούς ταξί, τους κατασκευαστές και τους πολιτικούς μαζί με το κατάλληλο μίγμα ωκεανογράφων, γεωλόγων ή δασολόγων για να ρυθμίσουμε τα πράγματα όπως πρέπει.

Με τον καιρό και με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να εστιάζουν σε τέτοια θέματα και με μια στρατιά από ειδικούς που συνθέτουν ή εκλαϊκεύουν, γκουρού της οικοφιλοσοφίας και άλλους πρωταθλητές της οικολογίας, και παρά την ύπαρξη ορισμένων νέων νόμων και ενδείξεων ότι η περιβαλλοντολογία παίρνει τη θέση της με αργούς ρυθμούς στην πολιτική ατζέντα, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Είτε εγώ και οι άλλοι «απαισιόδοξοι» και «καταστροφολόγοι» ήμασταν λάθος ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη τα άλλα είδη και πως ο πλανήτης παύει σιγά-σιγά να υποστηρίζει την ύπαρξη ζωής ή το είδος μας τείνει προς την αυτοκτονία ή κάτι άλλο υπάρχει που το παραβλέπουμε.

Η σκιά μιας συγνώμης και το αίσχος μιας αποδοχής της

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας (σε μια προσπάθεια εκπόρθησης συνειδήσεων)

Είναι 5 Μαΐου του 1920. Μέσα σ’ ένα λεωφορείο, στο Μπρόκτον της Μασαχουσέτης, συλλαμβάνονται από τα όργανα του αμερικάνικου κράτους δύο άνθρωποι. Πρόκειται για τους αναρχικούς Μπαρτολομέο Βαντσέτι και Νικόλα Σάκκο.

Κατά τη σύλληψή τους ανακαλύπτεται ότι οπλοφορούσαν και κατείχαν προκηρύξεις που αφορούσαν προγραμματισμένη συγκέντρωση για τις 9 Μάη, όπου ομιλητής θα ήταν ο Βαντσέτι. Η συγκέντρωση αφορούσε τη δολοφονία του αναρχικού Αντρέα Σαλσέντο (φίλου του Βαντσέτι), ο οποίος μετά από «προσαγωγή» στην αστυνομική διοίκηση της Νέας Υόρκης, κρατήθηκε για δύο ολόκληρους μήνες, μέχρις ότου τα κρατικά κτήνη, τον δολοφονήσουν ρίχνοντάς τον στο πεζοδρόμιο, από τον 14ο όροφο του κτιρίου.

Τόσο ο Σάκκο όσο και ο Βαντσέτι, ήταν γνωστοί για την αναρχική τους δράση. Εκτός από τη συμμετοχή και συμβολή τους στις κοινωνικές δραστηριοποιήσεις των υπόλοιπων καταπιεσμένων, είχαν αναπτύξει έντονη αντιπολεμική δράση. Κατέφυγαν, μάλιστα, στο Μεξικό μαζί με άλλους μετανάστες, αρνούμενοι να συμμετάσχουν στον A΄ παγκόσμιο εξουσιαστικό πόλεμο.

Επιστολή του Βαντσέτι από τις φυλακές του Τσάρλεστον στις 24 Φεβρουαρίου 1924

«… Ο αγώνας για την ελευθερία, ανάμεσα στον καταπιεστή και τον καταπιεζόμενο, θα συνεχιστεί και πέρα απ’ τη ζωή και περ’ απ’ τον τάφο. Ξέρω τι έχουν κάνει και τι κάνουν κάθε μέρα σε μένα και σε εκατοντάδες επαναστατημένες καρδιές. Και ξέρω πως είναι και πως θα είναι πάντα έτοιμοι να μας χτυπήσουν. Ξέρω τις χιλιάδες τους νέους που σκότωσαν, τις χιλιάδες γυναίκες που άφησαν χήρες, τις χιλιάδες μπάσταρδα που εγκατέλειψαν μέσ’ στις βρώμικες τρώγλες ή που ανάθρεψαν για τις αδελφοκτονίες τους. Ξέρω τους γέρους γονείς που σκότωσαν συντρίβοντάς τους την καρδιά κι όλα τα παιδιά που τα κατάντησαν να πεθαίνουν της πείνας και τα νοσοκομεία και τα τρελοκομεία που είναι γεμάτα από τα θύματά τους, και τους νεαρούς εγκληματίες —ανεύθυνα θύματα, καταναγκασμένα σχεδόν στο έγκλημα— που τους εκτελούνε δίχως οίκτο ή τους θάβουν ζωντανούς. Ποτέ τους δεν ένιωσαν οίκτο για τα παιδιά μας, για τις γυναίκες μας κι ούτε ποτέ τους θα νιώσουν.

ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΣΑΚΚΟ ΚΑΙ ΒΑΝΤΣΕΤΙ

Συμπληρώνονται φέτος ενενήντα χρόνια από τη δολοφονία των δύο αναρχικών Σάκκο και Βαντσέτι. Θεωρώντας πως δεν πρέπει να λησμονούμε τους συντρόφους και τις συντρόφισσες που αγωνίστηκαν μ’ αυταπάρνηση για την αναρχία, παραθέτουμε ένα χρονικό των σημαντικότερων γεγονότων αυτής της υπόθεσης που συντάραξε τον κόσμο και η οποία εξακολουθεί να είναι γνωστή ως μια από τις μεγαλύτερες δίκες σκοπιμότητας με στόχο την εξόντωση ανθρώπων για τις αντικρατικές και απελευθερωτικές απόψεις και πρακτικές τους.

Χρονικό

11 Ιουνίου 1888: Γεννιέται στο Βιλαφαλέτο της Βόρειας Ιταλίας ο Μπαρτολομέο Βαντσέτι.

22 Απριλίου 1891: Στο Τορεματζιόρε της Νότιας Ιταλίας γεννιέται ο Νικόλα (βαφτισμένος με το όνομα Φερδινάνδος) Σάκκο.

Απρίλιος 1908: Ο Σάκκο και ο αδελφός του Σαμπίνο μεταναστεύουν στην Αμερική.

Ιούνιος 1908: Ο Βαντσέτι φεύγει μετανάστης στις ΗΠΑ.

Μάιος 1917: Οι Βαντσέτι και Σάκκο γνωρίζονται στην Βοστόνη σε μια συνάντηση αναρχικών που τάσσονταν με τις απόψεις του Λουίτζι Γκαλλεάνι. Μια βδομάδα αργότερα θα φύγουν στο Μεξικό μαζί με άλλους αναρχικούς από την Ιταλία, προκειμένου να αποφύγουν την στράτευση.

Σεπτέμβριος 1917: Οι δύο αναρχικοί επιστρέφουν στις ΗΠΑ.

Οικο-φασισμός. Mαθήματα από τη Γερμανική εμπειρία

των Janet Biehl – Peter Staudenmaier,
Εκδ. Ισνάφι

Πρόκειται για την έκδοση δύο κειμένων που επιχειρούν να δώσουν μια γενεαλογία του οικολογικού λόγου και να τον βάλουν μέσα στα κοινωνικά του στοιχεία. Ο Peter Staudenmaier χωρίζει το άρθρο του με τους τίτλους Η Φασιστική Οικολογία: Η Πράσινη Πτέρυγα του ναζιστικού κόμματος και οι ιστορικοί προπάτορες της, Οι Ρίζες της μυστικιστικής πίστης του αίματος και της γης, το Κίνημα της Νεολαίας και η Εποχή της Βαϊμάρης, Η Φύση στην Εθνικοσοσιαλιστική Ιδεολογία, Αίμα και Γη ως Επίσημο Δόγμα, Εφαρμόζοντας το Οικοφασιστικό Πρόγραμμα, και τέλος Η Φασιστική Οικολογία εντός Πλαισίου.

Κατά τον Peter Staudenmaier το άρθρο του αυτό «επιχειρεί μια συνοπτική και αναγκαστικά σχηματική παρουσίαση των οικολογικών συνιστωσών του Ναζισμού, δίνοντας έμφαση τόσο στην κεντρική θέση που καταλαμβάνουν στην ναζιστική ιδεολογία όσο και στην πρακτική τους εφαρμογή κατά την διάρκεια του Τρίτου Ράιχ». Άλλωστε «Μια προκαταρκτική επισκόπηση των προδρόμων του οικοφασισμού κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα, θα ήταν σκόπιμη, ώστε να διασαφηνισθούν τα εννοιολογικά υπόβαθρα, που είναι κοινά, σε όλες τις μορφές της αντιδραστικής οικολογίας». Ο Peter Staudenmaier προχωρεί ακριβώς σ’ αυτή τη κατεύθυνση βάζοντας γρήγορα και εμπεριστατωμένα στο θέμα τον μη μυημένο αναγνώστη.

Ο …θαυμαστός καινούργιος κόσμος

«Σοβαροί ερευνητές της Τεχνητής Νοημοσύνης, διαπίστωσαν ότι, σύμφωνα με όλες τις στατιστικές αναλύσεις, ο ρυθμός της τεχνολογικής εξέλιξης είναι εκθετικός και διπλασιάζεται κάθε 10 χρόνια. Άρα σε λίγα μόλις, χρόνια το 2030, οι άνθρωποι θα έχουν γνωρίσει τεχνολογικά επιτεύγματα που θα αναλογούν σε 130 χρόνια προόδου».

Νέοι προφήτες. Επιστήμονες της ΝΑSA τ’ όνομά τους. Ναοί τους τα εργαστήρια, άμβωνας τα συνέδρια. Θεός τους η εξέλιξη της επιβολής και η επιβολή της εξέλιξης.

Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος είναι κιόλας εδώ.

«Εντός τριακονταετίας θα έχουμε τα τεχνολογικά μέσα για να δημιουργήσουμε υπεράνθρωπη νοημοσύνη. Σχεδόν αμέσως μετά η εποχή του ανθρώπου θα τελειώσει. Είναι αυτή η πρόοδος αναπόφευκτη; Αν ναι, μπορούμε να επέμβουμε στην εξέλιξη των γεγονότων ώστε να επιβιώσουμε;»

Ηγέτες της εξουσίας, Ήρωες της Αριστεράς

Είναι σύνηθες, μετά από τη «φυγή» ενός ανθρώπου, να ξεκινάει η «αγιοποίησή» του και ο εξωραϊσμός της εικόνας του. Αυτό δεν αφορά μόνο ανθρώπους που είχαν μια ουδέτερη κοινωνική στάση και συμπεριφορά, αλλά και άτομα τα οποία για χρόνια κατείχαν υψηλές εξουσιαστικές θέσεις και αξιώματα. Αυτή η αποκατάσταση και εδραίωση του εξουσιασμού προς το πρόσωπο του κάθε αποθανόντος εξουσιαστή, αρχικά από τα κυρίαρχα ΜΜΕ και ύστερα με τις ονοματοδοσίες οδών, πλατειών και αεροδρο­μίων πηγάζει και εκπορεύεται από και προς την εξουσία.

Τελευταίο παράδειγμα, ο θάνατος του Κ. Μητσοτάκη και η προσπάθεια της μεγάλης πλειοψηφίας των ΜΜΕ να προσδώσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στον αποθανόντα, συσκοτίζοντας γεγονότα που έλαβαν χώρα πριν από λίγες δεκαετίες και που αρκετοί ακόμα έχουν νωπές μνήμες. Όμως, αυτή η προσπάθεια μέσω της επιμελούς και επίμονης συναισθηματικής φόρτισης, που στοχεύει στην συγκινησιακή σύνδεση και συσχέτιση του απλού πολίτη με πρόσωπα που περιβάλλουν τον εξουσιαστή ή και τον ίδιο τον πολιτικό, δεν είναι καινούργια. Αποτελεί μια πάγια τακτική, τόσο παλιά όσο και η εξουσία, ώστε ο εξωραϊσμός του προσώπου να γίνεται πιο εύκολος.

Παραγγέλνοντας πίτσα το 201…

Τηλεφωνικό Κέντρο: «Ευχαριστούμε που καλέσατε την Pizza Hut…
Πελάτης: «Γεια χαρά, θέλω μια παραγγελία».
Τηλ. Κέντρο: «Μπορώ να έχω τον αριθμό ταυτότητάς σας κύριε;»
Πελάτης: «Την ταυτότητά μου… ε…, ναι… μισό λεπτό, ω… ε…, είναι 6102049998-45-54610».
Τηλ. Κέντρο: «Ευχαριστώ πολύ κύριε Γεωργίου. Βλέπω μένετε Εγνατίας 32 και το νούμερό σας είναι 263482. Το τηλέφωνο του γραφείου σας στην Ερμού 67 είναι 289734 και το κινητό σας 6945-324128. Από ποιο νούμερο μας καλείτε κύριε Γεωργίου;»
Πελάτης: «Ε; Σπίτι είμαι! Που τα βρήκατε όλα αυτά;»
Τηλ. Κέντρο: «Είμαστε συνδεδεμένοι με το σύστημα κύριε».
Πελάτης (με αναστεναγμούς): «Α, καλά, θα ήθελα δύο πίτσες ΑΠ-ΟΛΑ-ΜΕ-ΚΡΕΑΣ».
Τηλ. Κέντρο: «Δε νομίζω ότι είναι καλή ιδέα κύριε».
Πελάτης: «Τι, τι εννοείτε;»

Η καρδιά του «Νέου Κόσμου»

Για ό,τι έφυγε και δεν θα ξανάρθει. Για όσα κρυφτήκαν στη σκιά του χρόνου, περήφανα, δίχως αναφιλητά, με μνήμη, συνείδηση και παρρησία. Για όλα εκείνα που δεν μπόρεσαν να αρπάξουν οι κονκισταδόρες της Ιστορίας στο διάβα τους.

Ο ήλιος, λένε, θέλει την καρδιά μου,
Μα κρύβομαι στα δάση·
Τα δέντρα φυλάνε την ανάσα μου στη σκιά τους.
Τα βήματά μου άηχα αναζητούν το θήραμα,
Μα το θήραμα είναι μέσα μου·
Ένα ελάφι που τρέχει
Σε τόπους που τελειώνουν.
Οι ξύλινοι δράκοι, λένε, σήκωσαν το πρώτο κύμα
Και πάγωσε η καρδιά του ελαφιού.

ΕΙΝΑΙ Ο ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ ΑΙΤΙΟ; (Μέρος Β΄)

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, εµφανίστηκε η δεύτερη γενιά της «περιβαλλοντικής ασφάλειας», που ανέπτυξε την επιχειρηματολογία της γύρω από τους φυσικούς πόρους και τη διαχείρισή τους. Εκφραστής της ήταν η οµάδα του Πανεπιστηµίου του Τορόντο µε καθοδηγητή τον Thomas Homer-Dixon. Η σχολή αυτή, είναι επηρεασµένη από τον Thomas Robert Malthus. Οι νεο-Μαλθουσιανοί αναλυτές θεωρούν ότι οι ανανεώσιµες πλουτοπαραγωγικές πηγές με την πάροδο του χρόνου θα σπανίζουν και ιδιαίτερα σε περιοχές που στερούνται την τεχνολογική, κοινωνική και πολιτική βάση για να προσαρµοστούν. Η συνεχής έξαρση του δηµογραφικού προβλήµατος του πλανήτη θα οδηγήσει λογικά στην αύξηση της ζήτησης πόρων, ενώ την ίδια στιγµή η όλο και αυξανόµενη περιβαλλοντική υποβάθµιση τους θα µειώσει την ουσιαστική προσφορά τους. Παράλληλα, η ανισοκατανοµή των πόρων που βρίσκονται συγκεντρωμένοι στα χέρια των λίγων θα προκαλέσει συνθήκες δοµικής σπανιότητας για µεγάλα τµήµατα του πληθυσµού σε πολλές χώρες. Οι νέο-Μαλθουσιανοί αναλυτές, µε κύριο εκφραστή τον Thomas Homer εισήγαγαν τον όρο της στέρησης (deprivation). Καθώς τα άτοµα και οι κοινωνικές οµάδες που αντιµετωπίζουν σχετική ή απόλυτη στέρηση αντιδρούν ολοένα και πιο πολύ εξ αιτίας της περιθωριοποίησης τους στην κατανοµή συρρικνωµένων πόρων, η εκδήλωση βίας γίνεται ολοένα και πιο πιθανό σενάριο. Έτσι, οι βίαιες συγκρούσεις μπορεί να πάρουν διάφορες μορφές. Μπορεί να είναι διακρατικές, µεταξύ πληθυσµιακών οµάδων ή, συχνότερα, µπορεί να στρέφονται κατά του κράτους.

ΕΙΝΑΙ Ο ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ ΑΙΤΙΟ; (Μέρος Α΄)

Το σύμπαν γερνά και μαζί με αυτό και η γη. Με τα δεδομένα που ως τώρα γνωρίζουμε, ο πλανήτης όλων μας κάποτε θα σταματήσει να υπάρχει (αν και εφ’ όσον δεν συμβεί εν τω μεταξύ κάποιο αναπάντεχο –ευχάριστο ή δυσάρεστο– γεγονός) όταν θα …σβήσει ο ήλιος¹. Η αυτοκαταστροφική τάση του ανθρώπου ίσως να οφείλεται στην διαίσθησή του ότι τελικά, όχι μόνον ο ίδιος δεν μπορεί να είναι αιώνιος, αλλά ούτε και η γη θα παραμένει άφθαρτη και αθάνατη.

Ο πλανήτης σήμερα εκδηλώνει ολοένα και πιο ανησυχητικά σημάδια ότι σταδιακά πεθαίνει. Αν και μερικοί υπεραισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι θα τα καταφέρει και πως αναγεννάται κάθε τόσο, η οικολογική κρίση είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Βρισκόμαστε ξανά στο παρά τρία του ολέθρου σύμφωνα με το ρολόι της καταστροφής των επιστημόνων² (Ιανουάριος 2015).

Τί οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση που μάλλον είναι μη αναστρέψιμη; Ποιοι παράγοντες συνέβαλλαν σε αυτό;

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ ΜΙΚΡΟΤΣΙΠ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ

Σύμφωνα με ανακοίνωση της αμερικάνικης εταιρείας Three Square Market (32M) οι εργαζόμενοι σ’ αυτήν θα μπορούν από την 1η Αυγούστου να φέρουν εμφυτεύματα μικροτσίπ, που θα τους δίνουν την δυνατότητα αγορών σε micro markets (συστήματα αυτόματων πωλήσεων σε χώρους διαλείμματος σε εταιρείες), login στους υπολογιστές της, χρήσης του φωτοτυπικού κτλ.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, το πρόγραμμα είναι προαιρετικό με την εταιρεία, όμως, να εκτιμά ότι πάνω από 50 θα είναι αυτοί που θα δεχτούν να «τσιπαριστούν» εθελοντικά. Η συγκεκριμένη τεχνολογία RFID χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικά πεδία για την ταυτοποίηση πληροφοριών, που έχουν αποθηκευτεί ηλεκτρονικά, ενώ το  συγκεκριμένο τσιπ εμφυτεύεται στο σημείο του χεριού ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα.

Η επέτειος «αποκατάστασης της δημοκρατίας και η κομμουνιστική έξοδος στις αγορές

Στις 4 Απριλίου 2014 ο τότε εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης, δήλωνε ότι η έξοδος στις αγορές της κυβέρνησης Σαμαρά ήταν «στημένη και ακριβή». Ο ίδιος ο καπετάν Αλέξης Τσίπρας έτοιμος να βγει στο κλαρί κατήγγειλε μια «σκηνοθετημένη παράσταση όπου θα μοιράζεται και ποπ-κορν, το πλεόνασμα, για να στηριχθεί το success story».

Από κοντά και ο τότε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλης, δήλωνε ότι η έξοδος στις αγορές «θα αυξήσει το δημόσιο χρέος» και αντιπρότεινε «πρώτα να γίνει κούρεμα του χρέους και μετά η Ελλάδα σχεδιασμένα να βγει στις αγορές», αναφερόμενος μάλιστα σε «αλμυρό επιτόκιο», ενώ σε ανάρτησή του στο twitter σημείωνε: «δανείζονται με 5%, αντί το ισχύον (σ.σ. της δανειακής σύμβασης) 1,5%, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος. ΝΔ – ΠαΣοΚ κάνουν την πιο ακριβή εκλογική καμπάνια με δημόσιο χρήμα».

Επίσης και ο Γ. Σταθάκης δήλωνε με κατηγορηματικό τρόπο  ότι «μόνο πολιτική σκοπιμότητα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες, εν όψει των ευρωεκλογών, εξυπηρετεί αυτή τη στιγμή η έξοδος στις αγορές».

Περασμένα ξεχασμένα.

Ηλιθιότητα και Εξουσία

Όπως όλα τα ανθρώπινα όντα, έτσι και οι ηλίθιοι άνθρωποι παρουσιάζουν τεράστιες διακυμάνσεις αναφορικά με τη δυνατότητά τους να επηρεάζουν τους συνανθρώπους τους. Ορισμένοι ηλίθιοι άνθρωποι υπό φυσιολογικές συνθήκες προκαλούν μόνο περιορισμένες ζημίες, ενώ άλλοι καταφανώς επιτυγχάνουν να προκαλούν ανείπωτες και εκτεταμένες καταστροφές όχι απλά σε ένα ή δυο άτομα αλλά σε ολόκληρες κοινότητες ή κοινωνίες.

Το καταστρεπτικό δυναμικό του ηλίθιου ατόμου συναρτάται από δύο κύριους παράγοντες. Πρώτα από όλα, εξαρτάται από το γενετικό παράγοντα. Μερικά άτομα κληρονομούν εξαιρετικές δόσεις του γονιδίου της ηλιθιότητας και ελέω κληρονομικότητας ανήκουν εκ γενετής στην αριστοκρατία της ομάδας τους. Ο δεύτερος παράγοντας που καθορίζει το δυναμικό ενός ηλίθιου ατόμου σχετίζεται με την ισχύ και τις ευθύνες της θέσης που καταλαμβάνει στην κοινωνία. Μεταξύ των γραφειοκρατών, των στρατηγών, των πολιτικών και των αρχηγών κρατών είναι αρκετά εύκολο να εντοπιστούν εξαιρετικά παραδείγματα, ουσιαστικά, ηλιθίων ανθρώπων, των οποίων η καταστροφική δυνατότητα είχε (ή έχει) αυξηθεί τρομακτικά λόγω της θέσης εξουσίας που κατείχαν (ή κατέχουν). Δε θα πρέπει εδώ να παραβλέψουμε και τους θρησκευτικούς αξιωματούχους.

Μνήμη και νοσταλγία: Χαρτογραφώντας το παρελθόν

«Ε­σύ που γιορ­τά­ζεις το πα­ρελ­θόν,
που ε­ξε­ρεύ­νη­σες το πε­ρί­γραμ­μα,
την ε­πι­φά­νεια των φύλ­λων, την εκ­δή­λω­ση της ζω­ής,
που α­ντι­με­τώ­πι­σες τον άν­θρω­πο ως δη­μιούρ­γη­μα
της πο­λι­τι­κής, του πλή­θους, των νο­μο­θε­τών και των ιε­ρέ­ων.
Ε­γώ, κά­τοι­κος της Alleghanies, βλέ­πο­ντάς τον ό­πως εί­ναι με τα δι­κά του δί­καια,
πα­τώ­ντας στον σφυγ­μό της ζω­ής που σπά­νια εκ­δη­λώ­θη­κε (η με­γα­λειώ­δης πε­ρη­φά­νια του αν­θρώ­που στον ε­αυ­τό του),
Υ­μνη­τής της Προ­σω­πι­κό­τη­τας,
σχε­διά­ζω ό­σα εί­ναι να γί­νουν,
προ­βάλ­λω την ι­στο­ρί­α του μέλ­λο­ντος». Walt Whitman, Σ’ έναν ιστορικό (1860)

Έχουμε πολλές φορές επισημάνει την αξία της μνήμης για την ανάδειξη της αλήθειας (μη λήθη) μέσα σε μια αναρχική προοπτική. Θα θέλαμε να περάσουμε, όμως, και σε μια άλλη διάσταση της μνήμης, τη νοσταλγία, γιατί θεωρούμε ότι είναι μια διαφορετική λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού, αλλά και γιατί μπορεί να έχει και εναλλακτικές λειτουργίες για τους καλοθελητές τής εξουσίας. Η νοσταλγία εκκινεί πολλές φορές από ατομικές αναμνήσεις. Η ίδια η ουσία της λέξης, τα συστατικά της, ο νόστος (=επιστροφή) και το άλγος (=πόνος) φανερώνουν το πόσο επίπονη διαδικασία είναι η επιστροφή σε ένα προσωπικό σύμπαν που, σχεδόν πάντα, έχει με το πέρασμα του χρόνου, μεταβληθεί. Σα να ξαναβρίσκουμε μέσα σε ένα ξεχασμένο ντουλάπι παλιά μας παιχνίδια, που μας θυμίζουν όσα πέρασαν ανεπιστρεπτί. Γι’ αυτό, η επιστροφή έχει τόσο πόνο· ακριβώς για τη μοναδικότητα της εμπειρίας.

Δουλειά; Όχι ευχαριστώ! Αυτό σημαίνει: η ζωή είναι αλλού

Αλλά γιατί να μην κάνουμε τίποτα; Επειδή κάνουμε τόσα πολλά!

Σήμερα, ο κόσμος δεν έχει έλλειψη πραγμάτων. Αντ’ αυτού υπάρχει τέτοια αφθονία υλικών αγαθών που υπάρχει κίνδυνος να πνιγεί σ’ αυτά και γι’ αυτό μάλλον οι ιστορικοί του μέλλοντος θα βαφτίσουν την εποχή μας «τον καιρό των σκουπιδιών».

Το κάλεσμα για ανακάλυψη –και πάλι– του καθαρού αέρα είναι παραπάνω από επείγον.

Η αδράνεια είναι μια ριζοσπαστική θεραπεία για πολλές αρρώστιες που είναι συνηθισμένες στο μοντέρνο κόσμο: η τεράστια σπατάλη πόρων για την παραγωγή προϊόντων που είναι κυρίως άχρηστα, και ο αχαλίνωτος καταναλωτισμός σαν υποκατάστατο της ευτυχίας, η αποξένωση και η εκμετάλλευση στη μισθωτή εργασία, η μόλυνση του περιβάλλοντος και ο παράλογος ακτιβισμός που δραπετεύει απ’ τον εαυτό του που μας κάνει διαρκώς να μην έχουμε χρόνο…

Η αδράνεια είναι ένα ισχυρό αντίδοτο σε όλα αυτά: είναι οικολογική, οικονομική και ικανοποιητική, ελεύθερος χρόνος για κοινωνικοποίηση και άνοιγμα χώρων για δημιουργικότητα.

Η δουλειά δεν είναι καλή για τον πλανήτη

Το 1992, το Συνέδριο της Γης στο Rio de Janeiro προσπάθησε να θάψει την οικολογία σαν πολιτικό κίνημα, θεωρώντας ότι οι διάφοροι τύποι μόλυνσης –τότε κεντρικό θέμα στην οικολογία, κυμαινόμενοι από τη βιομηχανική ρύπανση και την αγροτική ως την πυρηνική– θα επανα-απορροφούνταν, επειδή οι ΗΠΑ ανέλαβαν να ασχοληθούν μ’ αυτή. Μερικοί το πίστευαν. Έτσι, μαζί με κάποιους οικολόγους, που έσπευσαν από την αρχή το υιοθετούν, εγκατέλειψαν κάθε κριτική του συστήματος παραγωγής και έχουν ευθυγραμμιστεί με τις καπιταλιστικές οπτικές της προόδου, της ανάπτυξης της «πράσινης» καθαρής βιομηχανίας και των λογικών της γεωργίας. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, το 2007, η διεθνής ομάδα ειδικών πάνω στην κλιματική αλλαγή και ο Αλ Γκορ (!) έλαβαν το Βραβείο Νόμπελ για την Ειρήνη, και από τότε η οικολογία έγινε πάλι στη μόδα…

Όμως, λίγα έγιναν όλα αυτά τα χρόνια όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, πέρα από τη συνειδητοποίηση ότι το κλίμα ήταν σε κρίση και ότι το πρόβλημα τώρα ήταν να βγούμε απ’ αυτή την ανισορροπία. Ο Ammann [εννοεί προφανώς τον κλιματολόγο Caspar M. Ammann] συνέχισε να σφυροκοπά τους πολιτικούς, δημοσιογράφους, αναλυτές και επιστήμονες, τα μήντια, και ακόμα και συγκεκριμένους τραγουδιστές και ηθοποιούς. Οι πυλώνες της κοινωνίας, που είναι υπεύθυνοι γι’ αυτή την οικολογική κρίση, δε θα έπρεπε να αμφισβητηθούν;

Ο ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΟΛΕΘΡΟΣ ΣΤΗΝ ΦΟΥΚΟΥΣΙΜΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΕΛΟΣ…

Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας «διαχείρισης» του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα TEPKO έχει αποφασισθεί η «απελευθέρωση» του ραδιενεργού υλικού από τις 580 δεξαμενές οι οποίες δεσμεύουν τουλάχιστον 770.000 τόνους τοξικού νερού που περιέχουν τρίτιο, το οποίο δεν είναι δυνατόν να «καθαρισθεί» ύστερα από την ειδική επεξεργασία που θεωρητικά «αφαιρούν» 62 διαφορετικούς τύπους ραδιενεργών υλικών.

«Λυπάμαι πολύ που η Tepco καθυστέρησε τη λήψη αποφάσεων», δήλωσε στο Reuters ο νέος πρόεδρος της εταιρείας Tokyo Electric Power Company Holdings (TEPCO), Τακάσι Καβαμούρα. «Θα μπορούσαμε να έχουμε πάρει την απόφαση πολύ νωρίτερα, και αυτή είναι δική μας ευθύνη», πρόσθεσε.

Μια κριτική στην αυτοδιαχείριση

Ας αρνηθούμε ό,τι ανήκει στην κυριαρχία επειδή καταστρέφει ό,τι ωραίο υπάρχει στον κόσμο.

Βλέπουμε πολλές φορές σε κείμενα και αναλύσεις, αναφορές και προτάγματα για ένα μοντέλο αυτοδιαχείρισης και αυτοδιεύθυνσης ενός μελλοντικού απελευθερωμένου κόσμου. Η απουσία κριτικής ανάλυσης πάνω σε ζητήματα όπως η παραγωγική διαδικασία και κατανάλωση, η εργατική ταυτότητα, η ανάπτυξη των τεχνολογικών* εφαρμογών και η ειδίκευση και ο καταμερισμός που απαιτεί, κάνει απαραίτητη την τοποθέτηση μας για μια σειρά θεμάτων.

Ένα από τα προτάγματα που είχαν και έχουν μερίδα αναρχικών, κουμουνιστών, σοσιαλιστών, συνδικαλιστών και γενικά αριστερών είναι αυτό της κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης και της αυτοδιαχείρισης αντί των δομών του καπιταλισμού και της ιεραρχίας. Στο κείμενο αυτό επιχειρούμε να παρουσιάσουμε τις σκέψεις και τις προβληματικές που μας ανακύπτουν όσον αφορά το ζήτημα της αυτοδιαχείρισης και της κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης από την σκοπιά μιας αναρχικής αντίληψης για την απελευθέρωση, που είναι αδιαχώριστη από την αρμονική συνύπαρξη με τον φυσικό κόσμο. Μιας αναρχικής αντίληψης που δεν μπορεί πια να σχετίζεται με οικονιμίστικες αναλύσεις, μαρξιστικούς ντεντερμινισμούς, παραγωγικότητα, εργατισμό, άμεση δημοκρατία ή αριστερισμό.