Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

του Georges Bataille

 Μετάφραση-Επίμετρο Κώστας Γκούνης /σελ. 77

Εκδόσεις του ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ /Αθήνα 2019

Η «Ψυχολογική Δομή του Φασισμού» είναι από τα πρώτα κείμενα που εξετάζουν την απήχηση και την αποτελεσματικότητα της φασιστικής έλξης, με αφετηρία πρόσφατες για την εποχή του συγγραφέα ψυχολογικές, ανθρωπολογικές, και κοινωνικές προσεγγίσεις. Οι λιβιδινικές σχέσεις της μάζας με τον ηγέτη και η αμφισημία του ταμπού, οι δυνάμεις έλξης και αποστροφής που περιβάλλουν το ιερό, οι «ανορθολογικές» πρακτικές οργιαστικής σπατάλης στις «κοινωνίες του δώρου» –όπως μελετήθηκαν από τον Φρόυντ, τον Ντυρκέμ και τον Μαρσέλ Μως, αντίστοιχα– αποτελούν καθοριστικές ιδέες που κατευθύνουν την ανάλυση του Μπατάιγ για τον φασισμό. Στόχος του Μπατάιγ είναι να υπερβεί τον οικονομισμό της διαδεδομένης μαρξιστικής ανάλυσης και να αναδείξει τη σημασία «ανορθολογικών» παραμέτρων, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία του φασισμού, αντί να αξιοποιηθούν από το επαναστατικό εργατικό κίνημα. (Απόσπασμα από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)

Η «Ψυχολογική δομή του φασισμού», όπως διαβάζουμε στο Επίμετρο της έκδοσης, δημοσιεύτηκε σε δύο μέρη τον Νοέμβριο του 1933 και τον Μάρτιο του1934, στα τεύχη 10 και 11 του περιοδικού La Critique Sociale. Το 1933 ήταν, επίσης, το έτος έκδοσης, στην Κοπεγχάγη, της «Μαζικής Ψυχολογίας του φασισμού» του Βίλχελμ Ράιχ, ενώ δύο χρόνια αργότερα δημοσιεύεται το 1935 στην Ζυρίχη η «Παρακατήθηκη των Καιρών μας» του Έρνστ Μπλοχ, στην ίδια κατεύθυνση κατανόησης της ανόδου του φασισμού στην περίοδο του Μεσοπολέμου.