Η καταστροφή της φύσης

του Anton Pannekoek (1873-1960)

Πρόλογος

Πρόκειται για ένα πρώιμο άρθρο του διάσημου σοσιαλιστή μελετητή, καθώς και εξέχοντος αστρονόμου Anton Pannekoek, το οποίο προχωρά σε μεγάλο βαθμό στην εξάλειψη της ιδέας ότι οι σοσιαλιστές είχαν μια πολύ παραγωγιστική άποψη για τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον.

Ο Άντον Πάνεκουκ, υπήρξε ο πιο γνωστός θεωρητικός των εργατικών συμβουλίων και κύριος εκπρόσωπος της αριστερής πτέρυγας του Κ.Κ. Ολλανδίας, στην οποία ο Λένιν επιτέθηκε στο έργο του «Ο αριστερισμός». Ο Πάνεκουκ προσπάθησε να ξεκαθαρίσει τη φύση του μπολσεβικισμού και της ρωσικής επανάστασης. Έδειξε ότι η Οκτωβριανή επανάσταση, αν και αποτελούσε σημαντικό σταθμό στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, κατέτεινε εξ αρχής σε ένα σύστημα παραγωγής που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κρατικός σοσιαλισμός ή κρατικός καπιταλισμός. Αλλά η ρωσική επανάσταση διεξάχθηκε κάτω από το λάβαρο του μαρξισμού και το μπολσεβίκικο κράτος θεωρήθηκε γενικά ένα μαρξιστικό καθεστώς. Ο μαρξισμός, και κατόπιν, ο μαρξισμός-λενινισμός-σταλινισμός, αποτέλεσαν την ιδεολογία του ρωσικού κρατικού καπιταλισμού.

Οι απόψεις του τείνουν στον ακραίο κομμουνισμό, σε πολλά σημεία δε ταυτίζονται με τους αναρχοκομμουνιστές, τους λεγόμενους ντεφαιτιστές και άλλες επαναστατικές για την εποχή τους τάσεις, εκφραστές των οποίων είναι οι Ρόζα Λούξεμπουργκ, Κάρλ Λίμπκνεχτ, Πώλ Μάτικ, Αμαντέο Μπορντίγκα κ.ά.

Χαρακτηριστικό των απόψεων του είναι, επίσης, το Γράμμα του Πανεκούκ προς τον Πωλ Ματίκ (στις 26/5/1949) σχετικά με τις διαφορές μεταξύ μαρξισμού και αναρχισμού.^[1]

Πάρα την φύση

Ένας ασταμάτητος πόλεμος.
Όξινα πέπλα ορμούν με ορμή ενάντια σε ενοποιημένους τσιμεντένιους λίθους πολιτισμού…

Μέρα βροχής,
όσο και αν προσπαθήσεις να κρυφτείς κάτω από την στέγη ενός τεμαχισμένου βουνού, θα σε βρει!

Μέρα ήλιου,
προστασία αναζητάς, τρέχεις έντρομος και ξεφυσάς, μα δεν μπορείς να ξεφύγεις πια, θα σε βρει!

Ίσως στεκούμενος αντίκρυ στην φύση να ξανά θυμηθείς…
Να σαστίσεις και να χαμογελάσεις μπροστά στον αναμενόμενο προορισμό…

Σε μια στιγμή ζωής –ανάμεσα σε αρμονία και αυτάρκεια καθαρών συναισθημάτων.

Χ. Μ.

Φύση και Παράνοια (Μέρος Γ΄)

Και έτσι ερχόμαστε στην εποχή μας. Τα ίδια ερωτήματα τίθενται: Σε ποιο βαθμό λειτουργεί η τεχνολογική/αστική κοινωνία εξαιτίας του γεγονότος ότι τα μέλη της έχουν οντογενετικά τελματώσει; Ποια είναι τα μέσα και οι επιπτώσεις αυτού του ψυχολογικού ακρωτηριασμού; Έχουμε κληρονομήσει το παρελθόν και τις μηχανορραφίες του. Οι λευκοί, λευκοί Αμερικανοί, Δυτικοί άνθρωποι διαχωρίζονται εδώ και πολλές γενιές από τη λήψη αποφάσεων συμβουλίων σε ολομέλεια, από τη νομαδική ζωή σε μικρές ομάδες με λίγα υπάρχοντα, από ιδιαίτερα αναπτυγμένες τελετές μύησης, από τη φυσική ιστορία ως προορισμό κάθε ατόμου, από ένα συνολικό περιβάλλον μη ανθρώπινα κατασκευασμένης (ή «άγριας») ετερότητας με πνευματική σημασία, και από το «φυσικό» δεσμό της μητέρας και του βρέφους. Όλα αυτά είναι παράξενα για μας, γιατί δεν είμαστε πλέον ικανοί να τα βιώσουμε –αν και η ικανότητα αυτή βρίσκεται δυνητικά μέσα σε κάθε έναν από εμάς.

Το ζήτημα της δικής μας αναπηρίας για οντογένεση δεν μπορεί να απαντηθεί ως η αθροιστική δυναμική του παρελθόντος που έρχεται να επιβαρύνει το παρόν. Η κουλτούρα της αστικής τεχνολογίας γεννά τις δικές της παραμορφώσεις στην οντογένεση. Μερικές από αυτές είναι οι κληρονομιές, ενώ άλλες είναι οι καινοτόμες αλλαγές στην επιλεκτική διαιώνιση του παιδικού και νεανικού άγχους. Πολλές πτυχές της αστικής κυψέλης διαμορφώνονται από τις βιομηχανίες του τομέα των μεταφορών, τη χρήση της ενέργειας και την πιο σύγχρονη σύνθεση υλικών και προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, η πόλη έχει διαμορφωθεί, σχεδιαστεί συνειδητά και ασυνείδητα, με ανάπηρη ταυτότητα, που στερείται διάφορων κοινωνικών και οικολογικών διαστάσεων, αλλά και που ταυτόχρονα είναι αναπηρίες με την έννοια της δυνητικής ικανότητας, των δυνατοτήτων ατομικής συνειδητοποίησης στα αρχαϊκά και υπέροχα περιβάλλοντα του μακρινού παρελθόντος.

Φύση και Παράνοια (Μέρος Β΄)

Από την αρχή, η εμπειρία που αποκομίζει κάποιος από έναν τέτοιο κόσμο είναι η σταθερότητα. Μετά από έναν εύκολο τοκετό σε ένα ήσυχο μέρος, η μητέρα είναι πάντα εκεί, μια απτή παρουσία με τη ζεστασιά του σώματός της. Για το βρέφος είναι μια χαρούμενη άνετη ζωή να το νανουρίζει και να το χαϊδεύει συχνά, να το ταΐζει και να το καθαρίζει όπως απαιτεί το σώμα. Είναι ένας κόσμος με ποικιλία ρυθμών, με εναλλαγή του ζεστού και του κρύου, με την αίσθηση του ανέμου όπως η αίσθηση μιας ανάσας στο πρόσωπο, με τη μυρωδιά και την αίσθηση της βροχής και του χιονιού, με την αίσθηση του χώματος στην αφή και στις πατούσες. Το περιβάλλον του είναι ένας πολύχρωμος και φιλόξενος χώρος που σε καλεί «Έλα έξω, ξύπνησε, κοίτα, γεύσου, μύρισε. Τώρα αγκαλιάσου και να κοιμήσου!».

Είναι ένας κόσμος ταξιδιών και στάσεων. Στην αρχή το παιδί φοβάται την εγκατάλειψη και δένεται από φόβο με την μητέρα του και τους άλλους. Αυτή η εναλλασσόμενη κίνηση δίνει το ρυθμό στη ζωή του, λέγοντας του ευγενικά ότι είναι ένας ταξιδιώτης ή επισκέπτης του κόσμου αυτού. Η κίνηση του είναι σαν τη δική του ανάπτυξη: όσο μεγαλώνει και όσο ο κύκλος των ομαδικών μεταναστεύσεων επαναλαμβάνεται, βλέπει τόπους που είχε δει πριν και οι τόποι αυτοί φαίνονται λιγότερο απέραντοι και περίεργοι. Η ζωή της μετακίνησης και της στάσης είναι αυτή της επιστροφής, και οι τόποι είναι οι ίδιοι πάντα, κι όμως περισσότεροι.

Φύση και Παράνοια (Μέρος Α΄)

Tο ερώτημά μου είναι: γιατί η κοινωνία επιμένει να καταστρέφει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει; Έχω, κατά καιρούς, πιστέψει ότι η απάντηση ήταν η έλλειψη πληροφόρησης, η λάθος τεχνική ή η έλλειψη ευαισθησίας. Σίγουρα, η διαίσθηση ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση όλων των μορφών ζωής είναι μια αρχαία γνώση, ίσως τόσο παλιά όσο και η ίδια η σκέψη – που περιστασιακά την ανακαλύπτουμε από την αρχή, ως είχε, με την επιστήμη της οικολογίας στη δική μας κοινωνία. Στα μέσα του εικοστού αιώνα, υπήρχε μια ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι χρειαζόμαστε μόνο να συνδυάσουμε τους επιχειρηματίες, τους οδηγούς ταξί, τους κατασκευαστές και τους πολιτικούς μαζί με το κατάλληλο μίγμα ωκεανογράφων, γεωλόγων ή δασολόγων για να ρυθμίσουμε τα πράγματα όπως πρέπει.

Με τον καιρό και με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να εστιάζουν σε τέτοια θέματα και με μια στρατιά από ειδικούς που συνθέτουν ή εκλαϊκεύουν, γκουρού της οικοφιλοσοφίας και άλλους πρωταθλητές της οικολογίας, και παρά την ύπαρξη ορισμένων νέων νόμων και ενδείξεων ότι η περιβαλλοντολογία παίρνει τη θέση της με αργούς ρυθμούς στην πολιτική ατζέντα, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Είτε εγώ και οι άλλοι «απαισιόδοξοι» και «καταστροφολόγοι» ήμασταν λάθος ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη τα άλλα είδη και πως ο πλανήτης παύει σιγά-σιγά να υποστηρίζει την ύπαρξη ζωής ή το είδος μας τείνει προς την αυτοκτονία ή κάτι άλλο υπάρχει που το παραβλέπουμε.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Η ανελέητη και μεθοδική καταστροφή της φύσης οφειλόταν ανέκαθεν στην επιθυμία της κυριαρχίας για κέρδος. Η βιομηχανική έξαρση (18ος αιώνας) προκάλεσε την επώδυνη, για το φυσικό περιβάλλον, τσιμεντοποίηση του εδάφους, ώστε να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες χιλιάδων ανθρώπων που εξωθήθηκαν στα διάφορα αστικά κέντρα, ενώ η μόλυνση άρχισε να πρωτοεμφανίζεται σε πόλεις και περιοχές γύρω από τις βιομηχανικές ζώνες.

Επί τρεις αιώνες η κυριαρχία εντατικοποίησε την λεηλασία του περιβάλλοντος για την εξασφάλιση των πολυπόθητων πρώτων υλών, οι οποίες αποτελούν την αφετηρία του πλουτισμού, με σκοπό την παραγωγή των προϊόντων και κατ’ επέκταση την οικονομική επιβολή και τον έλεγχο των κοινωνιών.

Η ανθρώπινη φύση κόντρα στο ρεύμα της εξουσίας

«…αν είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε δύο πράγματα, να εμπιστευτούμε τη συγκεντρωμένη εξουσία όσον αφορά τη λήψη της σωστής απόφασης σ’ αυτό το θέμα, ή να εμπιστευτούμε τις ελεύθερες συνενώσεις των ελευθεριακών κοινοτήτων όσον αφορά το ίδιο θέμα, τότε θα επέλεγα το δεύτερο. Και ο λόγος είναι ότι πιστεύω πως αυτές μπορούν να μεγιστοποιήσουν τα ευπρεπή ανθρώπινα ένστικτα, ενώ το σύστημα της συγκεντρωμένης εξουσίας γενικά τείνει να μεγιστοποιεί το χειρότερο απ’ όλα τα ανθρώπινα ένστικτα, δηλαδή το ένστικτο της αρπακτικότητας, της καταστροφικότητας, της συσσώρευσης εξουσίας στον ένα…» ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ

Στην ανθρώπινη φύση ενυπάρχει το δέος για το απρόσιτο, για το υπέρτερο, για εκείνο που επιθυμεί να προσεγγίσει, αλλά δεν μπορεί, εξ αιτίας των περιορισμών της ίδιας της θνητής του υπόστασης. Μέσα από τα στενά πλαίσια του καθημερινού ανταγωνισμού, που καλλιεργείται είτε στους χώρους εργασίας είτε στις εκάστοτε σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων πάντα θα υπάρχουν μικρά φωτεινά παραδείγματα που απλόχερα θα προσφέρουν τα πνευματικά τους εφόδια χωρίς να περιμένουν έμμεσα ή άμεσα ανταλλάγματα.

Υπάρχει ένα άλλο ρεύμα ανθρώπων που βαδίζει τα δικά του μονοπάτια, με σύντροφο την έμπνευση, την παρορμητικότητα, τη δεκτικότητα. Εδώ ανήκουν οι άνθρωποι που η πνευματικότητά τους εμπλουτίζεται συνεχώς, που αναζητούν μέσα από την ομορφιά την αίσθηση της ολοκλήρωσης και της γνώσης. Εδώ, επίσης, ανήκουν οι άνθρωποι της αφοσίωσης και της πίστης απέναντι στην θεώρησή τους. Επί πλέον, συναντάς ανθρώπους με σεβασμό και προσήλωση απέναντι στην φιλοσοφία τους, οι οποίοι χρησιμοποιούν την καρδιά και τον νου ως μέσον προσέγγισης του στόχου τους.

Η προσαρμογή της άγριας φύσης στα «ερείπια» του φυσικού της περιβάλλοντος

Στα μέσα του 18ου αιώνα, οι απανταχού ερευνητές, αλχημιστές, «επιστήμονες», βασιλιάδες, στρατηγοί και ιεράρχες πανηγύριζαν την λεγόμενη «Βιομηχανική Επανάσταση», η οποία αποτέλεσε το σημείο αναφοράς και αφετηρία για το δυνάμωμα της κυριαρχίας με την παράλληλη καταστροφή του περιβάλλοντος. Θα ακολουθήσει ο «τεχνολογικός οργασμός» του 20ου αιώνα που ουσιαστικά θα γίνει ο «δήμιος» του περιβάλλοντος και εκατομμυρίων οργανισμών.

Ο «βιομηχανικός» κόσμος παραμόρφωσε τον τρόπο ζωής των κοινωνιών, οι οποίες εγκλωβίστηκαν στα βρώμικα αστικά κέντρα, όπου η εξαφάνιση και η ισοπέδωση του φυσικού πλούτου είναι ένα τραγικό γεγονός. Αφού η απανταχού οικονομική και πολιτική εξουσία δεν έπαψε στο όνομα της «παραγωγής» να επεμβαίνει στο περιβάλλον για να κυριαρχήσει σ’ αυτό, όπως ακριβώς κάνει στις ανθρώπινες κοινωνίες.

Κινητοποιήσεις ιθαγενών στον Καναδά

Οργανώσεις ιθαγενών (First Nations) και γυναικών έστειλαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην TransCanada την Τετάρτη, ότι ο αγωγός Energy East δεν είναι καλοδεχούμενος στα εδάφη των Πρώτων Εθνών.

“Θέλουμε η TransCanada να καταλάβει ότι αυτό σημαίνει όχι. Ότι εδώ είναι Kanien’ke, είναι η γη των Mohawk και είμαστε κουρασμένοι από την κατοχή, είμαστε κουρασμένοι από την περιβαλλοντική καταστροφή».

Αυτά δήλωσαν εκπρόσωποι των οργανώσεων σε εκδήλωση «συμβουλευτική» των εταιριών, όπου διαμαρτυρήθηκαν με πανό και συνθήματα.

Οι ιθαγενείς διαμαρτύρονται για τις εξορύξεις και τις κατασκευές αγωγών που απειλούν το νερό και το έδαφος. Καταγγέλλουν την καταπάτηση προηγούμενων συμφωνιών και συνθηκών, κάτι που όμως παγιδεύει τους αγωνιζόμενους στη διεκδίκηση της νομιμότητας και την απαίτηση της τήρησης των νόμων (!!!) απ’ αυτούς που σκοπό έχουν να καταστρέψουν τη φύση και τους ανθρώπους, από τις αδίστακτες επιχειρήσεις και επιχειρηματίες…

Δημοσιεύθηκε από τον Αναρχικό Πυρήνα ΞΑΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

Μέσα κι έξω απ’ το πολιτισμικό παιγνίδι

Όταν τρεφόμαστε με σκουπίδια, τότε ο οργανισμός μας καταστρέφεται αφύσικα γρήγορα, καθώς μολύνεται απ’ τις ίδιες του τις τροφές. Αυτό-δηλητηριαζόμαστε, με άλλα λόγια. Λέμε, μάλιστα, συχνά ότι είναι προσωπική ευθύνη τού καθενός να διαφυλάξει την υγεία του και να τραφεί σωστά. Ωστόσο, δεν εναπόκειται πλέον σε ατομικές επιλογές το ζήτημα της διατροφής. Εδώ και χρόνια δεν ταΐζουμε μόνο εμάς, αλλά και τον πλανήτη με σκουπίδια. Δεν καταστρέφουμε μόνο το σώμα μας, αλλά και το σώμα της γης κι οποιουδήποτε πλάσματος φιλοξενεί. Απ’ το 1970 ως το 2010, οπότε και καταγράφηκε ενδελεχώς η ζωή πληθυσμών ζώων, παρατηρήθηκε εξαφάνιση του 52% των ζωικών ειδών. Πιο έντονα πληγείσες, μάλιστα, είναι η λεγόμενη Λατινική Αμερική (όπου η μείωση φτάνει το 83%) και η Ασία-περιοχή του Ειρηνικού (76%). Η φύση δεν προλαβαίνει να αποκαταστήσει τους τόσο ταχείς ρυθμούς της απώλειας και μάλιστα με τόσο καταστροφικές μορφές. Τα ζωικά είδη καταστρέφονται 1.000 φορές ταχύτερα από ό,τι πριν την εμφάνιση του ανθρώπου.

Αφηγήσεις των Blackfoot για τη διατροφή: ένα ταξίδι στον κόσμο της φύσης

Οι παρακάτω μύθοι των Blackfoot, που συνδέονται με όσα περιγράψαμε σε προηγούμενο κείμενο (Blackfoot: κυνηγώντας στην ελευθερία), δείχνουν την ενότητα που διέτρεχε την ζωή τους. Η διατροφή και το πνεύμα τους, άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους, είχαν ένα νόημα, που ο μύθος τού έδινε σχήμα. Όσα έτρωγαν ήταν όσα τους πρόσφερε απλόχερα η φύση. Η επικοινωνία τους με τα άλλα ζώα και το άρρητο της ύπαρξης είχαν να κάνουν και με την επιβίωσή τους. Το πνεύμα και το σώμα ήταν δεμένα σε μια ενότητα, που δεν αποζητούσε εξηγήσεις κι αποδείξεις. Οι βίσωνες δεν αποτελούσαν απλώς ένα θήραμα, αλλά μια πηγή ζωής, που εκτιμούσαν απεριόριστα. Τα Κογιότ συχνά στέκονταν πνευματικοί σύμμαχοι στην πορεία τους.

Το κυνήγι για τις ινδιάνικες φυλές, γενικά, προετοιμαζόταν με θρησκευτικές τελετές. Οι μύθοι και θρύλοι που δείχνουν τη φιλία των ζώων προς τους ανθρώπους είναι πολλοί. Επειδή περνούσαν περιόδους πείνας, πρόσφεραν (ως επί το πλείστον αναίμακτες) θυσίες στα ζώα που κυνηγούσαν. Κάθε φυλή είχε δικούς της κανόνες για το κυνήγι, με βασικό σκοπό να διατηρήσουν αγαθές σχέσεις με τα ζώα. Η συνάντηση με ένα από αυτά σε όνειρο ήταν ευπρόσδεκτη, αλλά θεωρούνταν επικίνδυνο να συναντήσουν ένα ζώο με μορφή ανθρώπου. Το πιο σημαντικό κυνήγι ήταν του βίσωνα, απ’ τον οποίο χρησιμοποιούσαν κάθε μέρος. Σε όλα τα χωριά υπήρχαν «χοροί βισώνων», που συνόδευαν τις προσευχές και βοηθούσαν τους βίσωνες να τρώνε και να πολλαπλασιάζονται, γιατί απ’ αυτούς εξαρτιόταν και η ζωή της κοινότητας. Για τους ινδιάνους της πεδιάδας, το ζώο αυτό ήταν απαραίτητο στοιχείο της ελεύθερης ζωής. Οι λευκοί, καταστρέφοντας τους βίσωνες, πρόσθεσαν αναντίρρητα ακόμη μερικά σταθμά για τον αφανισμό των ελεύθερων ινδιάνικων κοινοτήτων.

Τρεφόμενος από ένα Πνεύμα

Κάποτε ένας άνδρας κατασκήνωσε μόνος [με την οικογένειά του]. Είχε φύγει, για να κυνηγήσει δίχως συντροφιά. Τη νύχτα, άκουσαν μια φωνή να τους λέει «η μητέρα μου θέλει να χρησιμοποιήσει το δοχείο σας». Τότε ο άνδρας είπε στην γυναίκα του. «Γυναίκα, άφησέ τους να το πάρουν». Μετά από κάποιο διάστημα, ο κάδος επέστρεψε πίσω στο κατάλυμα και άκουσαν μια φωνή να τους λέει «Μπορείτε να φάτε ό,τι έχει μέσα. Είναι κρέας». Μόλις κοίταξαν μέσα στον κάδο, βρήκαν ένα κομμάτι ενός παλιού καλύμματος σκηνής, που είχε βραστεί. Μετά από λίγο το Πνεύμα ξαναήρθε και είπε «Δεν το φάγατε. Θα σας προσφέρω κάτι άλλο». «Όχι», είπε ο άντρας, «δεν χρειαζόμαστε τίποτε άλλο. Το φάγαμε». Απάντησε έτσι, γιατί το είχαν κρύψει. «Τότε», είπε το πνεύμα, «θέλω να δανειστώ πάλι τον κάδο». Έτσι, ο άνδρας είπε «Γυναίκα, άστον να το πάρει». Μετά από λίγο, το πνεύμα τον έφερε πάλι πίσω γεμάτο και είπε: «Ορίστε, μερικά κομμάτια κρέας και εντόσθια». Τώρα, μόλις κοίταξαν μέσα, βρήκαν μερικά πολύ παλιά κόκκαλα και ξύλινα ραβδιά, χωρίς κρέας. Ο άντρας είπε: «θα πρέπει να στείλω έναν νέο να σκοτώσει κάποιο θήραμα». Το επόμενο πρωί, καθώς έβγαινε απ’ το κατάλυμά του, άκουσε κάποιον να λέει «ορίστε το κρέας». Κοιτάζοντας γύρω, είδε έναν βίσωνα να βρίσκεται στο έδαφος. Τότε άρχισε να τον κόβει σε κομμάτια. Τώρα ένιωθε χαρούμενος, που είχε κάτι να φάει. Ήταν άφθονο.

Τρεφόμενος από ένα κογιότ

Κάποτε ένας νέος κι ο μικρός του αδερφός ταξίδευαν κι έχασαν τον δρόμο τους σ’ ένα λιβάδι. Ξέμειναν από φαγητό και πεινούσαν πολύ. Κάποια μέρα, είδαν ένα κογιότ να τρώει και το πλησίασαν. Κι οι δυο τους ήταν λεπτοί, τίποτε άλλο πέρα από πετσί και κόκκαλο. Ο νέος είπε στο κογιότ «Δώσε στον μικρό μου αδερφό κάτι να φάει και κάθε φορά που θα κυνηγώ, θα αφήνω πάντα στο μονοπάτι φαγητό για σένα». «Εντάξει», συμφώνησε το κογιότ, «θα είσαι ασφαλής». Το κογιότ είχε αφήσει ένα μικρό κομμάτι, όταν ο νέος εμφανίστηκε, και τους είπε «θα μείνετε εδώ και θα φάτε, μέχρι να δυναμώσετε και τότε θα σας πάω σπίτι». Υπήρχε μια κορυφογραμμή εκεί κοντά και το κογιότ είπε: «θα δω πώς θα βρείτε περισσότερο φαγητό, αλλά δεν πρέπει να με παρακολουθείτε. Τώρα κλείστε τα μάτια σας». Μετάαπό λίγο, άκουσαν το Κογιότ να τραγουδάει «Ψάχνω στα δυτικά κάτι, για να φάω» [αυτό τραγουδιόταν με μια χαμηλόφωνη μελωδία, όπως όλα τα τραγούδια στις παιδικές ιστορίες]. «Τώρα, ελάτε εδώ», τους είπε το Κογιότ. Έτσι, άνοιξαν τα μάτια τους και πήγαν. Το Κογιότ είχε μαζί του ένα νεαρό βίσωνα. Τον έκοψε κομμάτια και τον έφαγαν. Έτσι συνεχίστηκε από μέρα σε μέρα. Το Κογιότ ταξίδεψε κατά μήκος της κορυφογραμμής προς το σπίτι τους. Κάθε φορά που το Κογιότ κοιτούσε προς τη δύση και τραγουδούσε το τραγούδι του, έπεφτε απ’ την κορυφή προς την πλευρά τους κομμάτι κρέας. Έτσι, το Κογιότ τους οδήγησε σπίτι τους.

Οι μύθοι τους, λοιπόν, αναφέρονταν σε ιερές πράξεις∙ δεν είχαν διδακτικό περιεχόμενο. Τα παραμύθια έπλεκαν το θαυμαστό με το καθημερινό και αντιμετωπίζονταν με σοβαρότητα κι όχι σαν ιστοριούλες, για να περνάει η ώρα, ενώ οι κωμικές ιστορίες λέγονταν απλώς για διασκέδαση οποιαδήποτε στιγμή. Συχνά κορόιδευαν τις ανθρώπινες αδυναμίες, παρουσιάζοντάς τες με αστείο τρόπο. Οι αφηγήσεις των ινδιάνων δεν είχαν ηθικά διδάγματα, που έθεταν κανόνες ούτε έδιναν ένα τελεσίδικο ξεκάθαρο μήνυμα. Ο καθένας μπορούσε να τις ερμηνεύσει όπως του ταίριαζε και να βρει τις δικές του αλήθειες. Γιατί έτσι μόνο γίνονταν πραγματικά, αφημένα στη διαίσθηση, που τις μετέπλαθε.

σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΚΗΣ ΑΡΧΕΙΟΘΗΚΗΣ Αθήνας

Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2014 θα συνεχιστεί η δεύτερη περίοδος του β΄ Κύκλου συζητήσεων της Αναρχικής Αρχειοθήκης Αθήνας, σε αίθουσα του κτιρίου Γκίνη του Πολυτεχνείου της Αθήνας (Πατησίων).

Φύση, Τεχνολογία και Ναζισμός

Η προσέγγιση στιγμών και γεγονότων της εγχώριας ειδησεογραφίας και αρθρογραφίας συνεχίζει να μας προκαλεί και πολλές φορές να μας προξενεί απέχθεια. Η συνεχιζόμενη «θεωρία των άκρων», οι εντάσεις, οι εντός κοινοβουλίου θεατρινισμοί, οι «θύτες» και τα «θύματα» που συνεχώς εναλλάσσουν ρόλους, η κατευθυνόμενη κατασκευή ή ανάσυρση ειδήσεων διαμορφώνουν έναν αχταρμά που είναι βέβαιο ότι τα μέσα βρίσκονται σε εγρήγορση ώστε να επιτευχθούν οι σκοποί. Σε πρώτο χρόνο διαβάζουμε: «οπλοφόρος βουλευτής της Χ.Α. κατά του δημάρχου Καμίνη», «ρατσιστικές δηλώσεις της ακαδημαϊκού Δημουλά», «οπλοφόροι βουλευτές στη βουλή». Σηκώνεται η σκόνη μέσω των κλασσικών και νεότευκτων μέσων και social media και μετά από δυο-τρείς μέρες αρχίζει η αντίστροφη πορεία: «είδατε κανένα όπλο κατά του Καμίνη;», «προέκυψε ρατσιστικός λόγος από το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της παρέμβασης της Δημουλά;», «και ο Γιακουμάτος δεν επιδείκνυε παλαιότερα το κουμπούρι του στο εντευκτήριο;». Το σκηνικό στήνεται και ξεστήνεται διαρκώς…

Το ανησυχητικό σε όλη αυτή τη κατάσταση, που συμμετέχουν με ανακοινώσεις τους και δηλώσεις κόμματα και δημοσιογράφοι, είναι οι προσεγγίσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από σχολιαστές και αρθρογράφους της «αριστερής όχθης». Τολμούμε να πούμε ότι η ίδια επιφανειακή και εθελότυφλη ανάλυση που γίνονταν για το ναζισμό τις δεκαετίες του ’20 και του ’30 επαναλαμβάνεται και σήμερα. Προσεγγίζοντας τους ναζί ως τα «μιάσματα» και τα «καθάρματα» μιας ευρωπαϊκής παρέκκλισης, το ναζισμό ως μια εξαίρεση και ξένο σώμα για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, έκλειναν και κλείνουν τα μάτια και τα αυτιά τους όταν δεν βλέπουν και δεν ακούν την λαϊκή απήχηση και τη συναίνεση που απολάμβανε το ναζιστικό καθεστώς του ’30. Και αυτή η τύφλωση εξαπλώνεται και παραμορφώνει, και σήμερα, τη σκέψη των ανθρώπων όταν προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο ναζισμός ήταν μια «παρένθεση» ενός παρανοϊκού δικτάτορα που αναδύθηκε από το πουθενά. Θεωρούμε ότι και ο ναζισμός, όπως και άλλοι ευρωπαϊκοί ολοκληρωτισμοί, δεν εμφανίστηκαν με παρθενογένεση αλλά έχουν τις ρίζες τους στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, τουλάχιστον, του 19ου και 20ου αι. Εδώ βρίσκεται η ουσία της κάθε προσέγγισης, ανάλυσης, πρότασης. Εάν για τους μαρξιστές είναι δύσκολο να αποδεχθούν το σχήμα όπου η εργατική τάξη πάει σχεδόν σύσσωμη στους ναζί, για τους ανθρώπους που δεν στηρίζουν αρχές και αξίες σε δόγματα και κανονιστικές ιδεολογίες είναι αναγκαία συνθήκη να μην επαναληφθούν οι λαθεμένες προσεγγίσεις και αποφάσεις του παρελθόντος.

Ο ιταλός ιστορικός Enzo Traverso είναι από εκείνους τους ιστορικούς που αναδεικνύει τις ευρωπαϊκές καταβολές του ναζισμού, τη σύνδεσή του με θεσμικούς μηχανισμούς των αστικών κρατών και την καπιταλιστική παραγωγική διαδικασία. Όπως ο ίδιος σημειώνει, η ιστοριογραφία, μετά την δεύτερη παγκόσμια ανθρωποσφαγή, προσπαθούσε να αναγάγει το ναζισμό και το φασισμό στις ευρωπαϊκές ρίζες τους. Κάτι που ανατρέπεται τις τελευταίες δεκαετίες που ακολουθείται μια τάση αποσύνδεσης. Έτσι, για άλλους ο ναζισμός είναι η αντίδραση στον κομμουνισμό και μπολσεβικισμό (Ερνστ Νόλτε), ότι τα δυο αυτά συστήματα αλληλοτροφοδοτούνται (Φρανσουά Φυρέ) ή ότι ο ναζισμός ανάγεται και αποτελεί αποκλειστικά μια γερμανική παθολογία (Γκολντχάγκεν).

Κοινό σημείο όλων αυτών των εξηγήσεων αποτελεί η θέση ότι ο ναζισμός είναι κάτι ξένο στη Δύση και στην Ευρώπη. Κατά πόσο αυτό, όμως, έχει βάση θα προσπαθήσουμε να εξετάσουμε στη συνέχεια. Ο Τόμας Μαν είχε γράψει στο «Deutschland und die Deutschen» το εξής: «η πραγματικά ιδιαίτερη και επικίνδυνη πλευρά του εθνικοσοσιαλισμού ήταν η μίξη μιας ρωμαλέας νεωτερικότητας και μιας θετικής στάσης απέναντι στην πρόοδο, με τα όνειρα του παρελθόντος: ένας ρομαντισμός υψηλής τεχνολογίας». Ο εθνικοσοσιαλισμός κατάφερε να συμφιλιώσει την τεχνολογία με τον ανορθολογισμό, μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει προγενέστερα θεσμικά μέσω της ίδρυσης τεχνικών πανεπιστημίων και της μετέπειτα «διανοητικής» και «στοχαστικής» υποστήριξης, όπως αυτή συντελέστηκε από τους Καρλ Σμίτ, Μάρτιν Χάιντεγκερ, Έρνστ Γύνκερ, Όσβαλντ Σπένγκλερ κ.ά., οι οποίοι κατόρθωσαν να δημιουργήσουν, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, τον αντιδραστικό μοντερνισμό.

Θεωρούμε ότι ο Σπένγκλερ βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της σκέψης, διότι περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον κατάφερε να αγκαλιάσει με περισσή επιδεξιότητα την τεχνολογία απορρίπτοντας ταυτόχρονα τον Διαφωτισμό. Από την άλλη πλευρά, η Σχολή της Φρανκφούρτης, με τους Χορκχάιμερ και Αντόρνο στη Διαλεκτική του Διαφωτισμού, διακηρύττουν ότι ο πλήρως διαφωτισμένος κόσμος ακτινοβολεί θριαμβεύουσα καταστροφή και υποστήριξαν ότι η γερμανική καταστροφή ήταν το αποτέλεσμα μιας σύνδεσης μεταξύ λόγου, μύθου και κυριαρχίας η οποία ενυπάρχει στη σκέψη του Διαφωτισμού ήδη από τον Κάντ και Χέγκελ. Μπορεί η γερμανική κοινωνία να μην ήταν πλήρως διαφωτισμένη, αντίθετα αποτελούσε ουσιαστικά μια μεταφεουδαρχική κοινωνία, όμως ο λόγος και ο μύθος αλληλοδιαπλέκονταν στη ναζιστική δικτατορία. Παρατηρείται, λοιπόν, αυτή ακριβώς η αντίφαση που βρίσκεται στον πυρήνα του ναζισμού. Ένας συνδυασμός ανάμεσα σε μια ρομαντική εξιδανίκευση του γερμανικού παρελθόντος, με τη φύση, τις κοινότητες, αλλά και μια αποστροφή για τη βιομηχανική κοινωνία και τις πόλεις, μια γερμανική μυθολογία που προβάλλεται στο παρελθόν, αλλά ταυτόχρονα λατρεύει τη σύγχρονη τεχνική, τη βιομηχανία, το χάλυβα κ.ά. Έτσι εμφανίζονται να είναι υπέρ της κατασκήνωσης στα δάση, του γυμνισμού, των ζώων αλλά ταυτόχρονα να είναι ενάντια στους εβραίους και τους ομοφυλόφιλους. Γι’ αυτούς ο εβραίος ενσαρκώνει τον χρηματιστή και κερδοσκόπο που χωρίς να παράγει πλουτίζει. Ο αντισημιτισμός τούς επιτρέπει να συμφιλιωθεί η ρομαντική απόρριψη της νεωτερικότητας και η λατρεία της τεχνικής. Φυσικά ο αντισημιτισμός έχει πολύ βαθιές ρίζες στην ευρωπαϊκή τουλάχιστον ιστορία, θρησκευτική, οικονομική, πολιτική, εθνική, αλλά στην παρούσα φάση εξετάζουμε μόνο την καπιταλιστική χροιά. Καταφέρνει, λοιπόν, ο ναζισμός, μέσω του αντισημιτισμού του, να δείξει ότι είναι ενάντια στον κακό καπιταλιστή (χρηματιστή), στον κακό σοσιαλιστή (Μαρξ) που καταστρέφουν τη γερμανική πατρίδα και συνεπώς ήρθε η ώρα του εθνικοσοσιαλισμού.

Την ίδια τακτική παρατηρούμε ότι εφαρμόζει και στην ελλάδα η Χ.Α., (καιροσκοπικά μεν αλλά τί, δηλαδή, οι ναζί εκ Γερμανίας δεν ήταν καιροσκόποι;) προσπαθεί να παρουσιάσει οικολογικό λόγο με θέματα αδέσποτων σκύλων, δεντροφυτεύσεων, επιστροφή στη φύση και στα χωριά, ενώ στήνει πράσινα και οικολογικά sites. Είναι η γνωστή περίπτωση του οικοφασισμού, που την έχουμε αναλύσει σε προηγούμενα φύλλα της ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ, αλλά που σήμερα, λόγω της μεγαλύτερης απήχησης του ακροδεξιού λόγου και του κοινωνικού εκφασισμού, οφείλουμε να τον αναλύσουμε διεξοδικά σε επόμενο φύλλο. Από τη μια, λοιπόν, εμφανίζονται φυσιολάτρες και από την άλλη διψούν για την εξόρυξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Συνδυάζοντας όπως και οι γερμανοί ναζί, τη φύση με την τεχνολογία.

Πρόδρομοι του οικοφασισμού εντοπίζονται από τις αρχές του 19ου αιώνα, όταν μια μυστικιστική φυσιολατρία με μπόλικο φυλετισμό αναπτύσσεται και κερδίζει έδαφος στη γερμανία. Η σχέση μεταξύ αίματος και γης αποκτά αξία για την διατήρηση της φυλής και έτσι περιπλανώμενοι λαοί, όπως οι εβραίοι και οι τσιγγάνοι, εμποδίζουν τη ρομαντική επιστροφή των γερμανών στη φύση. Επί πλέον προστίθενται αποκρυφιστικά στοιχεία, είτε από ανατολικές θρησκείες είτε από το μεσαίωνα, και μέσω της ενιαίας διάστασης που δίνεται στον άνθρωπο και στη φύση, διεισδύει στη σκέψη αρκετών νέων ανθρώπων, όχι με τη μορφή του εθνικοσοσιαλισμού ακόμη, η επιστροφή στη φύση και ο κοινοτισμός.

Στη πορεία αρκετοί από αυτούς αποτελούν τη ναζιστική νεολαία στη βάση των οικολογικών ανησυχιών. Μεταπολεμικά και κυρίως στη δεκαετία του ’70, το αρκετά ενεργό και δυνατό αντι-πυρηνικό κίνημα, συνάντησε μέσα στις γραμμές του διάφορους οικοφασίστες, οι οποίοι ήθελαν να συμμετέχουν ως μια διακριτή παρουσία ή διεισδύοντας και εντός των Πρασίνων. Άλλωστε, δεν είναι και λίγοι εκείνοι οι οποίοι από την ριζοσπαστική οικολογία κατέληξαν στον οικοφασισμό. Όποιος, λοιπόν, συν-τάσσεται απέναντι σε ένα οικολογικό/περιβαλλοντικό ζήτημα δεν σημαίνει ότι αποτελεί ούτε σύντροφο ούτε συναγωνιστή, εφ’ όσον η διεκδίκηση, η απαίτηση, το αίτημα είναι αποσπασματικό. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι περιπτώσεις, όπως εκείνες στη γερμανία του ’70, θα εμφανισθούν και στον ελλαδικό χώρο. Προς το παρόν, διαβάζουμε από ρεπορτάζ της Καθημερινής, ότι: «Κάνοντας πράξη τη Δεντροφύτευση, παραμένουμε πιστοί στα ιδεώδη της πραγματικής Οικολογίας», αναδημοσιεύοντας ανακοίνωση της Χ.Α. Και επίσης, ότι έχει συσταθεί, από το 2007, η «Πράσινη Πτέρυγα», και το oikologiko.blogspot.gr που μετακόμισε ουσιαστικά στο volksland.blogspot.com, το οποίο ανήκει στην τοπική οργάνωση Εύβοιας-Βοιωτίας, ως μια οικολογική Χ.Α.. Απέναντι σε αυτά τα υπαρκτά ζητήματα, η λύση δεν είναι μια αντιφασιστική καταγγελτική ανακοίνωση μανιχαϊστικού τύπου, οι «καλοί» και «κακοί». Γιατί, πέραν του ότι έχει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα (βλ. περίπτωση Αγ. Παντελεήμονα), δεν εισέρχεται και στην ουσία των πραγμάτων που είναι εν τέλει το ζητούμενο.

Η ιστοριογραφία επισήμανε τις πληβειακές ρίζες των φασιστικών/ναζιστικών ιδεοληψιών και των ηγετών τους. Ο Glifford Geertz έχει δηλώσει, πως «οι ιδεολογίες μετατρέπουν το συναίσθημα σε νόημα και το καθιστούν κοινωνικά διαθέσιμο», όταν αυτός ο συμβολισμός γίνεται αποτελεσματικά από την εξουσία τότε μπορούν να ενωθούν διιστάμενα νοήματα, όπως Technik και Kultur, στη περίπτωση του ναζισμού, και να κυριαρχήσουν.

Όπως σημειώνει ο Jeffrey Herf στον Αντιδραστικό Μοντερνισμό, «στη χώρα της ρομαντικής αντεπανάστασης ενάντια στο Διαφωτισμό κατάφεραν να ενσωματώσουν την τεχνολογία μέσα στο συμβολισμό και τη γλώσσα της Kultur –κοινότητα, αίμα, βούληση, εγώ, μορφή, παραγωγικότητα και, τελικά, φυλή– αποσπώντάς την έξω από τη σφαίρα της Zivilisation –ορθός λόγος, διάνοια, διεθνισμός, υλισμός και οικονομία. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην κοσμοαντίληψη του γερμανικού εθνικισμού παρείχε ένα πολιτιστικό καλούπι που έμοιαζε να βάζει τάξη σ’ αυτό που οι διανοητές έβλεπαν ως μια χαοτική μεταπολεμική πραγματικότητα. Αυτό που ξεκίνησε ως μια ιθαγενής παράδοση Γερμανών μηχανικών και δεξιών λογίων, κατέληξε στα συνθήματα που λανσάρισαν οι ναζί. Συμφιλιώνοντας τεχνολογία και Innerlichkeit (εσωτερικότητα), οι αντιδραστικοί μοντερνιστές βοήθησαν στον εκναζισμό των Γερμανών μηχανικών και στην πρωτοκαθεδρία της ναζιστικής ιδεολογίας και πολιτικής απέναντι στην τεχνική ορθολογικότητα και στον βάσει μέσων-σκοπών υπολογισμό του εθνικού συμφέροντος, μέχρι και το τέλος του χιτλερικού καθεστώτος».

Σε κάθε περίπτωση, ο αντιδραστικός μοντερνισμός συμφιλίωσε τις ρομαντικές και ανορθολογικές ιδέες του γερμανικού εθνικισμού με την επιστημονική νεωτερικότητα και σύγχρονη τεχνολογία που εδράζεται στον ορθό λόγο του Διαφωτισμού. Ενσωμάτωσε τον τεχνικό πολιτισμό-Zivilisation σε οργανικό κομμάτι του πνευματικού πολιτισμού-Kultur, αφού έγινε κατανοητό ότι δεν ήταν εφικτή η επίτευξη ενός ισχυρού κράτους μέσα σε συνθήκες τεχνολογικής υστέρησης. Ασφαλώς και το ναζιστικό καθεστώς είναι ένα καθεστώς παθολογίας και εξαίρεσης, αλλά τούτη η εξαίρεση έχει τις ρίζες της στην ιστορία της Δύσης, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι ο ναζισμός συνιστά αναπόφευκτη κατάληξη του καπιταλισμού ή του Διαφωτισμού. Αντίστοιχα, στο Διαφωτισμό έχουν τις ρίζες τους πρακτικές που εφαρμόστηκαν τον 18ο-19ο αιώνα –και τις οποίες ο Φουκώ ονομάζει συστήματα βιοπολιτικής κυριαρχίας– όπως η φυλακή ως ένας καταπιεστικός μηχανισμός που επιδρά τόσο στο πνεύμα όσο και στο σώμα, όπου υπάρχει μια αρχή περίκλεισης, όπως και στα εργοστάσια, στους στρατώνες και μετέπειτα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όπως και η περίπτωση των εβραίων, όπου ο ναζισμός κληρονόμησε και μετεξέλιξε έναν διάχυτο αντισημιτισμό (υπόθεση Ντρέιφους, για παράδειγμα), όπου ο εβραίος είναι η ενσάρκωση του χρηματιστικού καπιταλισμού και της παρασιτικής οικονομίας και κατά κάποιον τρόπο η ενσάρκωση μιας μισητής και βδελυρής νεωτερικότητας.

Θεωρώντας, λοιπόν, πως οτιδήποτε παρουσιάζεται Διαφωτιστικό δεν είναι φως και πως ότι παρουσιάζεται Προοδευτικό δεν είναι πρόοδος, οφείλουμε να μελετήσουμε και να προβληματιστούμε περισσότερο από τα πλούσια παραδείγματα που μας προσφέρει η ιστορία. Τα δεδομένα είναι άπειρα, αρκεί η ανάλυση να γίνεται στη σωστή βάση και μακριά από προσεγγίσεις -ισμών, διότι η συμπερασματολογία αντί να διδάσκει θα αποκρύπτει.

Και επί πλέον, επειδή η οικολογία, ο οικοφασισμός και η οικοκεντρικότητα ακουμπάνε, επικίνδυνα, ευαίσθητες γκρίζες ζώνες, επιβάλλεται και να είμαστε σε εγρήγορση, αλλά και να επανέλθουμε.

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

Από τη ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 128, Ιούνιος 2013

Ο αυτοοργανωμένος πολιτισμός και η κινηματική… κυβίστηση!

Ελεύθερος είναι εκείνος που μπορεί να ζει χωρίς να λέει ψέματα. (Αλμπέρ Καμύ)

Πολιτική είναι να εμποδίζεις τους ανθρώπους να ασχολούνται με τα πράγματα που τους αφορούν. (Πωλ Βαλερύ)

Βράδυ Παρασκευής. Τι βράδυ δηλαδή, καλά ξημερώματα! Ο γλυκός ύπνος για άλλη μια φορά έκανε στάση αλλού και δεν καταδέχτηκε το κρεβάτι σου. Τα δευτερόλεπτα κυλούν πιο αργά και από σαλιγκάρι με προχωρημένη ρευματοπάθεια. Πώς να «σκοτώσεις» πια τόσο χρόνο; Εντάξει, αν είσαι φιλομαθής, αν είσαι ένας γνήσιος βιβλιοφάγος, τουλάχιστον μετατρέπεις αυτές τις ατελείωτες στιγμές άυπνης πλήξης σε χρήσιμη γνώση. Αν όμως δυστυχώς είσαι από εκείνους, που ακόμη και η ανάγνωση οδηγιών χρήσης, τους φαίνεται κάτι σαν αναρρίχηση μέσα στην χιονοθύελλα, τότε η τηλεόραση σίγουρα θα αποτελέσει την προσφιλέστερη επιλογή.

Δράση ενάντια στην κατασκευή αυτοκινητόδρομου στις ΗΠΑ

Τα ξημερώματα της Κυριακής έγινε επίθεση στο περιφερειακό γραφείο της  Eureka Caltrans. Σπάστηκαν αρκετά τζάμια στην μπροστινή πύλη και σε ένα γραφείο. Η πράξη αυτή έγινε σε ένδειξη αλληλεγγύης σε άτομα που κατέλαβαν… δέντρα και κάθονται πάνω σ’ αυτά αρκετές ώρες την ημέρα (οι λεγόμενοι tree-sitters), προσπαθώντας να εμποδίσουν την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου HWY 101 κοντά στο  Willits της California, υπερασπιζόμενοι το φυσικό περιβάλλον που η εταιρία σκοπεύει να καταστρέψει.

Η μαγεία στις ανθρώπινες κοινωνίες και ο ορθολογισμός ως εργαλείο κρατικής καταστολής

 

«Οι Γίγαντες που δημιούργησαν αυτό τον κόσμο στην αισθητή του διάσταση και τώρα φαίνεται πως ζουν μέσα του αλυσοδεμένοι, είναι στ’ αλήθεια οι αιτίες

της ζωής του και οι πηγές κάθε δραστηριότητας,

αλλά οι αλυσίδες είναι ο δόλος του αδύναμου

και δαμασμένου νου, που έχει τη δύναμη

ν’ αντισταθεί στην ενέργεια: όπως λέει και

η παροιμία, ο άτολμος, τολμηρός είναι στο δόλο». William Blake

Oι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού και οι Ουμανιστές, καθώς και οι διάδοχοί τους, έθεσαν στο κέντρο τη λογική και τον άνθρωπο, που με το πνεύμα του ισχυριζόταν ότι επικράτησε στα φοβερά στοιχεία της φύσης, έδιωξε τις δεισιδαιμονίες και τις προκαταλήψεις και απομάκρυνε –όπως έλεγε– το φόβο του αγνώστου, κατευνάζοντας τις μεταφυσικές ανησυχίες. Οπότε ο αιώνας της λογικής έμοιαζε να γιάτρεψε τις κακοτοπιές του παρελθόντος, όπου οι μάγοι καίγονταν στην πυρά των «σκοτεινών χρόνων» του Μεσαίωνα.

Μια ακόμη συζήτηση με τον John Zerzan

 

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συζήτηση με τον «αναρχο-πριμιτιβιστή» συγγραφέα John Zerzan και έχει δημοσιευτεί στο 4ο φύλλο (Ιούνιος 2002) της μηνιαίας αναρχικής εφημερίδας ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.

Ας σημειωθεί πως το Μάιο 2002 μια ομάδα συντρόφων είχε οργανώσει την επίσκεψη στην Αθήνα (17/5), το Ηράκλειο (15/5) και τη Θεσσαλονίκη (18/5) του «Zerzan. Σ’ αυτές τις τρεις πόλεις πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις-συζητήσεις και επισκέψεις σε καταλήψεις, στέκια και άλλους χώρους. Μεταξύ των άλλων χώρων, o Zerzan επισκέφθηκε και την Αναρχική Αρχειοθήκη και είχε μια μακρά και ενδιαφέρουσα κουβέντα με τους συντρόφους.

Η αναδημοσίευση της συζήτησης, θεωρούμε πως προσφέρει τη δυνατότητα να γίνουν αντιληπτά ορισμένα ζητήματα σε σχέση με τον «αναρχο-πριμιτιβισμό» –και όχι μόνο.

Τροφή και ανθρώπινες κοινωνίες

Έχουμε ήδη αναφερθεί σε κείμενο μας αναφορικά με τα βιοκαύσιμα (βλέπε εδώ) και τις επιπτώσεις που αυτά επιφέρουν στα τρόφιμα. Σε άλλο κείμενο ο John Zerzan (βλέπε και εδώ) σε συνέντευξη του απαντούσε σε καίρια ζητήματα πολιτισμού/τεχνολογίας, ανθρωποκεντρική/βιοκεντρική προσέγγιση κ.ά. που ήδη έχουν απασχολήσει και ανοίξει σημαντικές συζητήσεις στον διεθνή αναρχικό χώρο.

Παράλληλα, οι υπέρμαχοι της Κοινωνικής Οικολογίας (με κυριότερο εκφραστή τον Μπούκτσιν) τοποθετούνται απέναντι τόσο στις παραδοσιακές ανθρωποκεντρικές θεωρίες που αναγνωρίζουν απόλυτη ηθική αξία μόνο στον άνθρωπο, όσο και στις βιοκεντρικές οικολογικές τάσεις που υποστηρίζουν ότι όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν εγγενή ηθική αξία.

Συζήτηση με τον John Zerzan

Με όρους οικολογικής άμυνας, γιατί είναι εχθρικός ο πολιτισμός;¹

Πρέπει να πάμε πολύ πίσω για να δούμε τις ρίζες της παρούσας κρίσης. Να πάμε πίσω στην εξημέρωση και την οικογενειακή ζωή. Όπως είπε ο συγγραφέας Paul Shepard, μιλάμε για πράγματα όπως η νανοτεχνολογία, η γενετική μηχανική και η κλωνοποίηση, που ξεκινούν από την γεωργία. Είναι κάτι το απόλυτο, κατ’ αρχήν.

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ: Η καταστροφική επίθεση σε ανθρώπους και φύση συνεχίζεται…

Όταν το περασμένο μήνα (σημ.: τον Ιούνιο του2008) ξέσπασε το θέμα του ηλιελαίου που περιείχε ορυκτέλαιο, δεν ξέραμε εάν έπρεπε να το εντάξουμε στη θεματική των τροφίμων ή των βιοκαυσίμων. Αστειευόμαστε, βέβαια, αλλά απ’ τη στιγμή που διαπραγματεύονται οι κάθε λογής «ειδικοί» τη ποσόστωση περιεκτικότητας τοξικών ουσιών στα τρόφιμα, τότε αντιλαμβανόμαστε τι πραγματικά συμβαίνει στη τεχνολογία τροφίμων.

Η βιομηχανοποίηση της κοινωνίας, σταδιακά αλλά σταθερά επέφερε τη βιομηχανοποίηση της τροφής, που πέρα από τις πλαστές και αποξενωμένες από τη φύση ανάγκες που δημιουργεί, αποτελεί βασικό επιβαρυντικό παράγοντα για την υγεία. Και εάν στις αποκαλούμενες αναπτυγμένες κοινωνίες, το άμεσο σχετικό κόστος της συγκεκριμένης βιομηχανοποίησης έχει συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων στις «τρίτες» χώρες οι συνέπειες είναι συχνά θανατηφόρες. Όταν, οι μέχρι χτες αγρότες σε Κίνα, Ταϋλάνδη, Κένυα, Αϊτή κ.α. μετοίκησαν σε αστικές περιοχές απώλεσαν και την άμεση επαφή τους με τη φύση και τα αγαθά της και από παραγωγοί της έγιναν ανήμποροι καταναλωτές.