Σκέψεις, στάση ζωής και έργα της Σιμώνης Βέιλ (Μέρος γ΄)

Δικαιώματα και Υποχρεώσεις

Μετά τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που υπογράφηκε από την πρώτη γαλλική εθνοσυνέλευση στις 26 Αυγούστου το 1789, όλες οι επαναστάσεις, οι περισσότεροι πόλεμοι και τα περισσότερα αποτρόπαια εγκλήματα στην ανθρωπότητα, σύμφωνα με την Βέιλ, βασίστηκαν στο όνομα των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι όπως αυτά τα Δικαιώματα τότε, δεν ίσχυαν για όλους τους κατοίκους της γαλλικής επικράτειας, με τον ίδιο τρόπο δεν ισχύουν ακόμα και σήμερα για όλους τους κατοίκους του πλανήτη.

Γράφει στο βιβλίο της «Το πρόσωπο και το Ιερό»:

 […] «Για να κατανοήσουμε τί είναι ένα δικαίωμα, πρέπει πρώτα να αποδεχτούμε ότι η ύπαρξή μας ως έμφρονα και σκεπτόμενα όντα χαρακτηρίζεται από την επίγνωση της υπαρξιακής μας υποχρέωσης απέναντι στην αιώνια ιδέα αυτού που είμαστε: του ανθρώπου».. 

 […] «Σε κάθε άνθρωπο υπάρχει κάτι ιερό. Αυτό όμως δεν είναι το πρόσωπό του. Ούτε είναι το ανθρώπινο πρόσωπο. Το ιερό είναι αυτός ο ίδιος, αυτός ο άνθρωπος, απλούστατα»

[…] «Στο βάθος της καρδιάς κάθε ανθρώπου, από τα παιδικά του χρόνια μέχρι τον τάφο, υπάρχει κάτι που, παρ’ όλη την εμπειρία των εγκλημάτων που έχουμε διαπράξει, υποστεί και δει, προσδοκά ακατανίκητα να του κάνουν καλό και όχι κακό. Αυτό ακριβώς πριν απ’ όλα είναι το ιερό σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Το καλό είναι η μόνη πηγή του ιερού. Το μόνο ιερό είναι το καλό και ό,τι σχετίζεται με το καλό».

Σκέψεις, στάση ζωής και έργα της Σιμώνης Βέιλ (Μέρος β΄)

Λάτρης της αρχαιοελληνικής γραμματείας

«Είναι λυπηρό που τα ελληνικά θεωρούνται ως ένα μάθημα λογιότητας για ειδικούς. Αν σταματούσαμε να εξαρτάμε τη μελέτη των ελληνικών από εκείνη των λατινικών, και αν η μόνη μας επιδίωξη ήταν να καταστήσουμε το παιδί ικανό να διαβάσει εύκολα και με ευχαρίστηση ένα απλό ελληνικό κείμενο με μια μετάφραση δίπλα, θα μπορούσαμε να διαδώσουμε ευρύτατα, μια μικρή γνώση των ελληνικών, ακόμα και πέρα από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Κάθε παιδί λίγο προικισμένο θα μπορούσε να έρθει σε άμεση επαφή με τον πολιτισμό από τον οποίο αντλήσαμε ακόμα και τις έννοιες της ομορφιάς, της αλήθειας και της δικαιοσύνης»

«Ο κύκλος, κατά τους Έλληνες, ήταν η εικόνα του Θεού. […] Το ορθογώνιο τρίγωνο είναι η δεξαμενή όλων των αναλογικών μέσων όρων. […] Η γεωμετρία […] είναι σαν τα κρυπτογραφημένα γράμματα. […] Το μέλημα του συμβόλου εξαφανίστηκε εντελώς από τη σημερινή επιστήμη».

Και συνεχίζει με κάποια υπερβολή μέσα στον ενθουσιασμό της…

«Όσο για τις πρακτικές εφαρμογές, αν η ελληνική επιστήμη δεν παρήγαγε πολλές, αυτό δεν οφείλεται στο ότι δεν ήταν ικανή να το πράξει, αλλά στο ότι οι Έλληνες επιστήμονες δεν το ήθελαν. Αυτοί οι άνθρωποι, φαινομενικά πολύ καθυστερημένοι σε σχέση μ’ εμάς, όπως αρμόζει σε ανθρώπους που έζησαν πριν από είκοσι πέντε αιώνες, φοβόνταν τις συνέπειες τεχνικών επινοήσεων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους τυράννους και από τους κατακτητές. ^[1]