Οι «προλετάριοι» του Παβλώφ

Το ρολόι δείχνει στον τοίχο πέντε παρά τέταρτο. Δεν του είπαν τίποτε περί υπερωρίας σήμερα. Βαδίζει λοιπόν αργά, κατευθυνόμενος προς τον σταθερό λειαντήρα. Ανοίγει τον διακόπτη και βάζει την γεμάτη ξερούς στόκους σπάτουλα στην βούρτσα, για να καθαρίσει. Τα μάτια δεν συναντούν τα χέρια του∙ η κίνηση συμβαίνει αυτόματα, όπως και η περιστροφή της βούρτσας. Κοιτάζει τους δείκτες του φθηνού κινέζικου ρολογιού, που χαράσσουν επίμονα το ακριβές του χρόνου. Η σπάτουλα είναι τώρα πεντακάθαρη∙ σαν καινούρια, που λένε. Δεν χρειάστηκε καν να την κοιτάξει∙ τόσες και τόσες φορές που έχει επαναλάβει την ίδια κίνηση, υπολογίζει πλέον άριστα τον απαιτούμενο χρόνο∙ πέντε λεπτά. Την βάζει στην τσέπη και κατηφορίζει…