ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: ΝΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΓΕΝΟΣ

Καθώς πλησιάζει η «κοσμοϊστορική ημέρα» της έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων … γίνεται όλο και πιο απαραίτητο να δούμε πόσο βαραίνει αυτό το γεγονός τη ζωή των ανθρώπων. Κι ενώ είναι διαπιστωμένο πως ο περισσότερος κόσμος δεν τους αντιμετωπίζει με αδιαφορία (αλλά ούτε και με την εύνοια που θα ήθελαν οι κρατούντες και οι διοργανωτές), αυτό που πρόκειται να συμβεί εντός του Αυγούστου, μένει να δούμε αν θα μπορέσουν να εκφραστούν, με ουσιαστικό τρόπο οι αντιθέσεις και οι διαθέσεις που υπάρχουν απέναντι σ’ αυτό το τερατούργημα, την μεγαλύτερη προσβολή για το ανθρώπινο γένος.

Πάνω σ’ αυτό, μήπως θα πρέπει να δούμε κάποια αδιαμφισβήτητα δεδομένα;

Ποιος έχει και την παραμικρή αμφιβολία, πως οι Ολυμπιάδες είναι σημαντικότατες για την παγκόσμια κυριαρχία; Ότι είναι προϊόντα ενός παγκόσμιου διακρατικού θεσμού και μηχανισμού και η ανάθεση της διοργάνωσης σε κάθε χώρα σχετίζεται με πολλά άλλα πράγματα;

Κι αυτά είναι τόσο δεμένα μεταξύ τους που δεν γίνεται να μιλάμε για οικονομικά συμφέροντα, χωρίς να τα συνδέουμε με πολιτικές επιδιώξεις. Αλλά κι αυτές αναμφίβολα έχουν σχέση με τις κοινωνικές συνθήκες.

Πίσω από το δάφνινο στεφάνι (Μέρος β΄)

Η διαδρομή των αγώνων κατά τους νεώτερους χρόνους

Η επιβολή των ολυμπιακών αγώνων μπορεί να διακόπηκε από τους εξουσιαστές, όμως η πολυποίκιλη συμβολή τους στην —μέχρι τότε— εφαρμογή των σχεδιασμών τους, οδήγησαν στο να αποφασίσουν την εκ νέου διοργάνωση τους, μιας και κρίθηκε ότι, μέσα στις νέες διαμορφούμενες συνθήκες κυριαρχίας και εκμετάλλευσης, είχαν και έχουν να αποκομίσουν πολλά ακόμα από αυτούς.

Το 1894, οπότε και ο βαρόνος Κουμπερτέν άρχισε να καταβάλει τις πρώτες προσπάθειες για την επαναδιοργάνωση των αγώνων, ήταν μια περίοδος που χαρακτηριζόταν από μια διαρκή πολιτική αστάθεια και ρευστότητα σε πολλούς εξουσιαστικούς σχηματισμούς, γεγονός που συνεπαγόταν κινδύνους για την επιβολή των ευρύτερων κρατικών σχεδιασμών. Οι ολυμπιακοί ήταν μια κίνηση από την πλευρά τους που θα μπορούσε να διευκολύνει τις μελλοντικές τους κινήσεις και να συνδράμει στην υλοποίηση των επιβουλών τους. Ο (Γαλλικής καταγωγής) Κουμπερτέν που, δεκαπέντε αιώνες από την τελευταία ολυμπιάδα, έσπευσε να ανασυστήσει αυτό το μηχανισμό, προφασίστηκε το 1895 ότι «φιλοδοξούσε να δυναμώσει την ασθενική νεολαία, το σώμα και το χαρακτήρα της με τον αθλητισμό, τους κινδύνους και τις υπερβολές του». Απέβλεπε μάλιστα στην ενασχόληση των νέων με τον αθλητισμό ως μια παραστρατιωτική ενασχόληση, σε μια περίοδο όπου η Γαλλία είχε βγει ηττημένη από τη στρατιωτική αναμέτρηση με τη Γερμανία. Αντικειμενικός του σκοπός από την πρώτη στιγμή, ήταν οι σύγχρονες διοργανώσεις να έχουν ως αφετηρία την γενέτειρα του. Ωστόσο για λόγους εντυπωσιασμού πρότεινε την επανέναρξη των αγώνων στην κοιτίδα που τους γέννησε. Ο ίδιος —κατά τα πρότυπα των αρχαίων ομοϊδεατών του— απαγόρευσε τη παρουσία των γυναικών στους αγώνες, καθώς και τη συμμετοχή μαύρων «αθλητών».

Πίσω από το δάφνινο στεφάνι (Μέρος Α΄)

Οι ολυμπιάδες της αρχαιότητας

Για να καταδειχτεί η ουσία των διοργανώσεων, —αλλά και ποια είναι στη πραγματικότητα η «χαμένη τους αίγλη», όπως πολλοί τιμητές τους υποστηρίζουν—, καλό είναι να κατατεθούν τα, προς αντιπαραβολή, γεγονότα και απόψεις με μια συγκεκριμένη χρονική σειρά.

Αυτοί, στους οποίους είχε ανατεθεί το έργο της αποχαύνωσης των ανθρώπων, ήθελαν να προσδώσουν μια ιδιαίτερη αίγλη στο νεοσύστατο —τότε— μηχανισμό τους. Χρησιμοποιώντας τη πίστη των ανθρώπων στις δοξασίες —τις οποίες ασφαλώς οι ίδιοι, για πολλαπλούς λόγους είχαν επιβάλλει— ανέτρεξαν στη μυθολογία, προκειμένου να περιβάλουν με αληθοφάνεια την «αγνότητα» των σκοπών τους. Χρέωσαν στον μυθικό Ηρακλή την πρώτη ολυμπιάδα, κάνοντας έτσι τους καταπιεσμένους —ή τουλάχιστον ένα κομμάτι από αυτούς— να δεχτούν με «ιερό» δέος την απαρχή μιας νέας σειράς αλυσιδωτών εγκλημάτων, εναντίον τους.

Η αρχή τους προσδιορίζεται στο 776 π.χ στην αρχαία Ολυμπία, οι εξουσιαστές της οποίας είχαν αποκομίσει τεράστια πολιτικά οφέλη που προέκυπταν από την τέλεση τους, μέσα από την διασφάλιση της φήμης τους σε ολόκληρο τον ελλαδικό, τότε, χώρο. Και οι οικονομικές απολαβές δεν ήταν λίγες, αφού υπολογίζεται ότι ένα πλήθος σαράντα με πενήντα χιλιάδων ανθρώπων συνέρεαν στην περιοχή, κατασκηνώνοντας μάλιστα εκεί. Στη συγκομιδή του πλούτου προστίθοταν και τα ιδιαίτερα πλούσια αφιερώματα, που προέρχονταν από όλες τις περιοχές της Μεσογείου και τα οποία καρπώνονταν οι διοργανωτές των αγώνων.