Μαρξισμός: ιδεολογία και πρακτική της κυριαρχίας

«Απεχθάνομαι το ν κομμουνισμό, γιατί είναι η άρνηση της ελευθερίας και γιατί δε μπορώ να αντιληφθώ τίποτα το ανθρώπινο χωρίς ελευθερία. Δεν είμαι κομμουνιστής γιατί ο κομμουνισμός απορροφά όλες τις δυνάμεις της κοινωνίας μέσα στο κράτος, γιατί καταλήγει απαραίτητα στη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας στα χέρια του κράτους, ενώ εγώ θέλω την κατάργηση του κράτους –την ριζική εξάλειψη της εξουσίας και της κηδεμονίας του κράτους– που, με την πρόφαση ότι κάνει τους ανθρώπους ηθικούς και πολιτισμένους, τους έχει σήμερα υποδουλώσει, καταπιέσει, εκμεταλλευτεί και εξαθλιώσει.» Μιχαήλ Μπακούνιν

Είναι ευδιάκριτη, πλέον, η αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούσαν μέχρι τώρα οι κοινωνικές δομές. Οι ισορροπίες που υπήρχαν διαταράσσονται. Αυτά οφείλονται στην περίοδο που διανύουμε και η οποία χαρακτηρίζεται από την διαδικασία ανασυγκρότησης του κρατισμού και της κυριαρχίας τόσο σε τοπικό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχει αναφερθεί και σε άλλα κείμενα, ότι η διαδικασία αλλαγών στο κοινωνικό πεδίο είναι ένα μέρος του κρατικού σχεδιασμού, που έχει έναν ορίζοντα υλοποίησης μεγάλων σχετικά χρονικών περιόδων. Όταν, όμως, γίνεται πιο άμεση η ανάγκη του κράτους να ανασυγκροτηθεί -και άρα να επιταχυνθούν οι ρυθμοί τότε, η επίδραση της αλλαγής των χαρακτηριστικών της επιβολής του στους ανθρώπους γίνεται σκληρότερη. Σε αυτές τις συνθήκες το κράτος –συνθήκη αντιανθρώπινη, καταδυναστευτική και καταστροφική– αναζητά και βρίσκει αρκετούς συμμάχους σε όλο το ιδεολογικό και πολιτικό φάσμα.

Ας μην ξεχνούμε…

Στάλιν, Λένιν, Τρότσκυ

Σαν σήμερα (5 Μαρτίου 1953), πριν από 64 ολόκληρα χρόνια, απήλθε του ματαίου τούτου κόσμου ένας ακόμη στυγνός δικτάτορας, ο αιμοσταγής Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι, ο επονομαζόμενος Στάλιν. Δεν είναι τυχαία αυτή η επονομασία, δεδομένου ότι η εγκληματική φύσις αυτού του ατόμου είναι ανυπέρβλητη.

Βεβαίως, ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Γι’ αυτό θα πρέπει να κατανοηθεί η όλη πραγματικότης: ότι, δηλαδή, ο Στάλιν δεν ήταν μόνος του, ο Σταλινισμός προκειμένου να εδραιωθεί απαιτεί ιδεολογία, την πολιτική της εφαρμογή, άτομα τα οποία θα την υλοποιήσουν και ένας κοινωνικός χώρος ο οποίος θα ασπασθεί, θα αποδεχθεί, θα ακολουθήσει, θα θέσει σε πράξη και θα ανεχθεί την τυραννία.

Το εν λόγω (όπως και τα άλλα ομοειδή του Κορέα, Κίνα κ.λπ.) τυραννικό κομμουνιστικό καθεστώς δεν έχει εξαιρέσεις, έχει διακυμάνσεις. Ο Στάλιν και ο σταλινισμός δεν είναι η εξαίρεση, είναι εκδήλωση του κομμουνισμού, μιας στυγερής κρατιστικής ιδεολογίας, στις δεδομένες ιστορικές συνθήκες.

Αρκεί το οικονομικό συμφέρον ως πολιτικό κίνητρο;

Η ανατομία του καπιταλισμού συχνά οδήγησε σε παρανοήσεις για το πού ακριβώς βρίσκεται αυτό που σχηματικά θα ονομάζαμε κέντρο βάρους του. Συχνά, αναφέρεται ότι ο καπιταλισμός ή καλύτερα ο δυτικός πολιτισμός, για να μιλήσουμε πιο συνολικά, δρα και πορεύεται, έχοντας ως κέντρο το συμφέρον του, που είναι καθαρά οικονομικό. Φαινομενικά αντίθετη, η μαρξιστική οικονομική ανάλυση μίλησε ενδελεχώς (και) για την σχέση κράτους-κοινωνίας-υλικών αναγκών-μέσων παραγωγής, ως βάση για την ερμηνεία του κόσμου και την εφαρμογή μιας ορθολογικής-«απελευθερωτικής» πολιτικής. Θεώρησε ότι το βασικό κύτταρο που κινητοποιεί τα πάντα (;) είναι η βελτίωση της τεχνολογίας-παραγωγής (πιο εξελιγμένα παραγωγικά μέσα, λιγότερες απαιτούμενες εργατοώρες, περισσότερος «ελεύθερος» χρόνος∙ φευ!), για την βέλτιστη (λέμε τώρα) κάλυψη των υλικών αναγκών. Καμμία, βεβαίως, πρόθεση να αναπαράγουμε κόκκινα μυθεύματα του προπερασμένου αιώνα. Όποιος επιθυμεί να βαυκαλίζεται με την ανάγνωσί των, του ευχόμαστε απλώς περαστικά. Ας δούμε, όμως, αν το άνωθι μαρξιστικό μοτίβο, όπως και το παρόμοιας ουσίας καπιταλιστικό, αντανακλά ή όχι το πολύπλοκο των πολιτικών σχέσεων εξουσίας.