Θρησκεία και Ευρωπαϊκή Ένωση

Η θρησκεία και ειδικότερα η «κοσμική ηγεσία» της, έχει πάψει προ καιρού να έχει την καταλυτικότητα, την οποία παρουσίαζε στο παρελθόν, όσον αφορά το ρόλο της μέσα στη δόμηση του ίδιου του κρατικού καρκινώματος. Με εξαίρεση διάφορα μουσουλμανικά κράτη, κυρίως της Μ. Ανατολής και της Αφρικής, η συντριπτική πλειοψηφία των σημερινών κρατών, δεν στηρίζεται σε κάποια μορφή θρησκευτικού χαρακτήρα δόμησης, π.χ. ο ανώτατος ηγέτης να είναι ταυτόχρονα και θρησκευτικός, η νομοθεσία να είναι σύμφωνη με θρησκευτικές αρχές κ.λπ. Σε αντίθεση βέβαια με το παρελθόν, όπου οι ισχυρότερες μορφές κρατικής δόμησης, εμπεριείχαν την οποιαδήποτε θρησκεία, ως κυρίαρχο συστατικό δόμησης τους, όπως το Βυζάντιο, η Ρώμη κ.α.

Θρησκεία και Ευρωπαϊκή Ένωση (και όχι μόνο…)

Στις νέες διαμορφούμενες συνθήκες, οι θρησκείες είναι δεδομένο ότι δεν θα έχουν το ρόλο τον οποίον είχαν. Ο εκσυγχρονισμός τους, όχι όσον αφορά το εκάστοτε δόγμα αλλά την αναδιοργάνωση και αναδόμηση της λειτουργίας του μηχανισμού εκπροσώπησης του κάθε θεού στη γη, εμφανίζεται επιβεβλημένος, επειδή ακριβώς τα μέχρι τώρα δεδομένα προωθούν κλειστές εθνοκεντρικές λογικές, οι οποίες στέκονται αντιθετικά ως προς τους υφιστάμενους κυριαρχικούς σχεδιασμούς.

Σήμερα και μέσα στις γενικότερες κινήσεις της κυριαρχίας σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι σαφής η σπουδαιότητα της διαμόρφωσης, λειτουργίας και διατήρησης του ευρωπαϊκού υπέρ – κράτους. Και αυτό, γιατί εμφανίζεται ως δομικό στοιχείο της «μετά ’89» εποχής. Αποτελώντας ένα, ας το πούμε, σύγχρονο πείραμα σε πρακτικό επίπεδο, «ανανέωσης», αναδιαμόρφωσης,μερικές φορές ξεπεράσματος, ακόμη και «σύνθεσης» μοντέλων επιβολής του παρελθόντος.

Κάτω από τον θρησκευτικό Μανδύα (Μέρος Β΄)

Έ­ναν αιώ­να αρ­γό­τε­ρα ο ρι­ζο­σπα­στι­σμός των Θα­βω­ρι­τών θα συ­να­ντη­θεί με τον «Α­να­βα­πτι­σμό» ό­ταν αυ­τός ξε­κό­βει α­πό τον Λου­θη­ρα­νι­σμό και α­να­πτύσ­σε­ται ως κί­νη­μα συ­νο­λι­κής α­να­τρο­πής.

Οι Γερ­μα­νοί η­γε­μό­νες εί­χαν μια μα­κρά πα­ρά­δο­ση α­ντί­θε­σης με τη πα­πο­σύ­νη και το ρό­λο που οι ε­κά­στο­τε Πά­πες της Ρώ­μης διεκ­δι­κού­σαν στις γε­νι­κό­τε­ρες πο­λι­τι­κές, κοι­νω­νι­κές και ό­χι μό­νο, δογ­μα­τι­κές ε­ξε­λί­ξεις.

Το 1515 ο Πά­πας ξε­κί­νη­σε μια νέ­α ε­πι­χεί­ρη­ση πώ­λη­σης συγ­χω­ρο­χαρ­τιών. Τα έ­σο­δα προ­ο­ρί­ζον­ταν να χρη­μα­το­δο­τή­σουν την α­νέ­γερ­ση ε­νός με­γα­λο­πρε­πούς να­ού προς τι­μή του α­γί­ου Πέ­τρου στη Ρώ­μη.

Ο Φρει­δε­ρί­κος ­Β΄ της Σα­ξο­νί­ας α­ντι­τά­χθη­κε. Με δι­κή του προ­τρο­πή και στή­ρι­ξη, το πα­νε­πι­στή­μιο της Βι­τεμ­βέρ­γης δυ­νά­μω­σε την ε­πί­θε­ση κα­τά της πα­πο­σύ­νης, ό­που Κάρ­λστα­ντ και Λού­θη­ρος πρω­το­στα­τούν.

Κάτω από τον θρησκευτικό Μανδύα (Μέρος Α΄)

Κάποιες θρη­σκευ­τι­κές αι­ρέ­σεις, πέ­ρα α­πό τα ε­ξω­τε­ρι­κά γνω­ρί­σμα­τα της δογ­μα­τι­κής α­ντι­πα­ρά­θε­σης με τις ε­κά­στο­τε κρα­τού­σες θρη­σκευ­τι­κές α­ντι­λή­ψεις, υ­πήρ­ξαν σε αρκετές περιπτώσεις —(ει­δι­κό­τε­ρα στη χρι­στια­νι­κή θρη­σκεί­α και σε πε­ριό­δους, ό­πως αυ­τή του βυ­ζα­ντι­νού και­σα­ρο­πα­πι­σμού και της με­σαιω­νι­κής Δύ­σης, ό­που η θρη­σκεί­α α­πο­τε­λού­σε ου­σια­στι­κό πα­ρά­γο­ντα της κα­θη­με­ρι­νής ζω­ής των αν­θρώ­πων)— πεδίο έκ­φρα­σης κοι­νω­νι­κών μετώπων άρ­νη­σης και α­ντί­στα­σης.

Παυ­λι­κια­νοί και Ει­κο­νο­μά­χοι στο Βυ­ζά­ντιο, Βο­γό­μι­λοι στη Βουλ­γα­ρί­α, Ζη­λω­τές στη Θεσ­σα­λο­νί­κη συ­να­ντιώ­νται —πί­σω α­πό τις δογ­μα­τι­κές τους α­ντι­πα­ρα­θέ­σεις με τη θρη­σκεί­α— στις κοι­νές τους διεκ­δι­κή­σεις που δια­χρο­νι­κά α­να­φέ­ρο­νται στο πρό­βλη­μα της τε­ρά­στιας και α­να­παλ­λο­τρί­ω­της, με νό­μο του Ιου­στι­νια­νού, εκ­κλη­σια­στι­κής πε­ριου­σί­ας, στο πρό­βλη­μα της δη­μό­σιας εκ­παί­δευ­σης, που βρι­σκό­ταν στα χέ­ρια των μο­να­χών, της δου­λο­πα­ροι­κί­ας, που «δυ­να­τοί» και μο­να­στή­ρια ου­σια­στι­κά ε­πέ­βα­λαν και σε μια σει­ρά άλ­λων προ­βλη­μά­των που προ­κα­λού­σε η χλι­δή των γαιο­κτη­μό­νων και του κλή­ρου α­πέ­να­ντι στην πε­νί­α και την κα­τα­πί­ε­ση των α­δυ­νά­των.

ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΧΩΡΟ

Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η θρησκεία γενικότερα (και η χριστιανική ορθοδοξία ειδικότερα) παρέμειναν ο μοναδικός παράγοντας που συνέδεε με το παρελθόν τη νέα διαμορφούμενη πολιτική κατάσταση στον βαλκανικό χώρο. Η θρησκεία μεταβάλλεται σε «εθνική ταυτότητα» που αντιδιαστέλλεται με τις άλλες γειτονικές θρησκείες, αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία των εθνών-κρατών και την καλλιέργεια του μίσους μεταξύ των ανθρώπων (με τη διάχυση εθνικιστικών ιδεολογημάτων). Αυτή η κατάληξη είναι αποτέλεσμα της ίδιας της στάσης των χωρικών. Είναι αυτοί, που από τη μία με τις εξεγέρσεις τους «ταρακουνούν» την οθωμανική εξουσία (χαρακτηριστικά παραδείγματα η εξέγερση της Ερζεγοβίνης το 1875 που προκαλείται από την κακή σοδειά και την κατοπινή κακομεταχείριση των αγροτών από τους στρατιώτες που συνοδεύουν τους φοροεισπράκτορες και η αγροτική εξέγερση του 1907 στη Ρουμανία, εναντίον των Εβραίων εμπόρων που μισθώνουν γαιοκτησίες στη Μολδαβία, ενώ οι ντόπιοι κολλήγοι έχουν φτάσει στην εξαθλίωση, που καταστέλλεται με τη βοήθεια του ρουμανικού στρατού και στοιχίζει τη ζωή σε έντεκα χιλιάδες ανθρώπους). Από την άλλη, όμως, «γαντζωμένοι» στην εκκλησία δημιουργούν εκείνες τις προϋποθέσεις για τον χωρισμό των «Βαλκανίων» με «εθνοτικά» κριτήρια. Βέβαια, αυτή η προσήλωση οφείλεται, ως ενός σημείου, στο ρόλο της θρησκείας κατά την οθωμανική κυριαρχία, και πως από αυτή εξαρτάται η ζωή αυτών των ανθρώπων. Το γιατί, ακολουθεί παρακάτω…

Ο παράδεισος κλειδώθηκε και τα κλειδιά πετάχτηκαν στον υπόνομο

Το γέλιο είναι όπλο, όπως κι η διακωμώδηση. Και μάλιστα, ισχυρότερο από μια αρμαθιά καλάσνικοφ. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Μεσαίωνα συχνά απαγορευόταν και μάλιστα ήταν ένα απ’ τα πιο μεγάλα αμαρτήματα. Το σκοτάδι, κάθε σκοτάδι, φοβάται το γέλιο. Και θέλει να το σκοτώσει, να το κάνει να πάψει, γιατί, όταν γελάμε, εκμηδενίζουμε την εξουσία του σκότους.

Όμως, οι γελοιογράφοι του Charlie Hebdo τί διακωμωδούσαν; Πρόσβαλαν μια θρησκεία; Την θρησκευτική ευαισθησία ή μια εξουσιαστική διαδικασία; Όταν όμως τα ανθρωποειδή «απαντούν» στο μολύβι του σκιτσογράφου με αυτό των τυφεκίων μάχης, ερωτήματα όπως το ανωτέρω έχουν αλήθεια καμία σημασία; Ό,τι προάγει το μίσος, όσο κι αν οι πάσης φύσεως εξουσιαστές προσπαθούν να το γαρνίρουν με θρησκευτικούς, πολιτικούς κι επαναστατικούς φιόγκους, είναι πρελούδιο υποδούλωσης κι όχι απελευθέρωσης. Το γέλιο διακωμωδούσε αυτό το μίσος (όπως κι αντίστοιχου ύφους δογματικά ιδεολογήματα) και το μίσος ήρθε να του απαντήσει με το μόνο όπλο που διαθέτει, τη μεταλλική ριπή. Κι όμως, το γέλιο σε αυτή την περίπτωση έμεινε άφοβο κι ας δεχόταν απειλές. Και το πλήρωσε με τη ζωή του.

Ένα πλήγμα στον πολιτισμό ή η ουσία του;

ΟΨΕΙΣ TΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ

Από την Ιερά Εξέταση στα Ψυχιατρεία

Τα εγκλήματα της ψυχιατρικής επιστήμης εκτείνονται σε μεγάλο βαθμό. Δεν είναι απλά τα βασανιστήρια, τα ηλεκτροσόκ, οι ενέσεις, τα ψυχοφάρμακα, πράξεις οι οποίες τρομοκρατούν ολόκληρα κοινωνικά κομμάτια και άτομα. Στις εκατοντάδες χρόνια ύπαρξης του θεσμού των ψυχίατρων και των νοσηλευτικών ιδρυμάτων «ψυχικών νοσημάτων» έχουν εμφανιστεί άπειρες δοξασίες, μύθοι και δόγματα που κατασκευάστηκαν προκειμένου να εξοντώσουν ψυχικά διάφορους αντιστεκόμενους ανθρώπους, άλλους οι οποίοι δεν «συμβάδιζαν» με το θεωρούμενο ως κοινωνικό σύνολο ή απλά αντιφρονούντες.

Από τους δούλους στην αρχαία Ελλάδα, τους διωγμούς της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, τις σταυροφορίες, τα κυνήγια μαγισσών στο Μεσαίωνα και τους κονκισταδόρες (κατακτητές) των Ινδιάνων, ως τα γκούλαγκ της κομμουνιστικής Ρωσίας, τους θαλάμους αερίων των ναζί, το Γκουαντανάμο και τα λευκά κελιά της κάθε είδους δημοκρατίας, πάντα υπήρχαν ευυπόληπτοι επιστήμονες πρόθυμοι να καλύψουν με «τεκμηριωμένα» στοιχεία τη συστηματική εξόντωση ανθρώπων και το βιασμό συνειδήσεων.

Σχετικά με το δεσποτισμό της θρησκείας, των Φιλοσόφων και των Στοχαστών

«Οι θρησκείες χρειάζονται στον λαό, γι’ αυτό κι αν ακόμα εμποδίζουν την πρόοδο της ανθρωπότητας σχετικά με τη γνώση της αλήθειας και πάλι λοξοδρομώντας με σεβασμό, όσο μας είναι μπορετό να τις προσπερνάμε. Στην ουσία, κάθε θετική θρησκεία, είναι σφετεριστής του θρόνου που ανήκει στη φιλοσοφία, γι’ αυτό και οι φιλόσοφοι θα είναι πάντα σε διάσταση μαζί της, ακόμα και όταν θα τη θεωρούν σαν αναγκαίο κακό, σαν δεκανίκια για τους πνευματικά ανάπηρους, που είναι και οι πιο πολλοί άνθρωποι». (Αρθ. Σοπενχάουερ, Κριτική της Ελευθερίας της βουλήσεως)

 «Και πρώτα πρώτα δεν είμαι φιλόσοφος. Δεν έχω φκιάσει κανένα δικό μου «σύστημα», λαμπερό ναό της Σκέψης με κολόνες, με πολυελαίους, μ’ Άγιο Βήμα κι άδυτα των αδύτων». (Κώστας Βάρναλης, Η Αληθινή Απολογία του Σωκράτη)

 Ο Πλάτων στην «Πολιτεία» του είχε υποστηρίξει ότι μια σωστή κοινωνία πρέπει να καθοδηγείται από τους φιλοσόφους, οι οποίοι άρχουν σύμφωνα με τις αρχές του λόγου, τις οποίες μόνο αυτοί μπορούν να επιβάλλουν στους κοινούς ανθρώπους.