Έμμα Γκόλντμαν: Η απογοήτευση μου στη Ρωσία

[…Την πρώτη φορά που είδα αυτό το βιβλίο στον πάγκο ενός βιβλιοπώλη αυτός αμέσως μου είπε «αυτό που κρατάς είναι φανταστικό». Αποκρίθηκα ότι δεν είχα χρήματα να το αγοράσω εκείνη τη στιγμή και αυτός αμέσως μου είπε ότι «…δεν έχει σημασία, να το πάρεις όταν έχεις, θα το βρεις σχεδόν παντού. Προσωπικά το διάβασα με τη μία…»]

Η Έμμα Γκόλντμαν φτάνει στη Ρωσία το Γενάρη του 1920 αφού είχε απελαθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενθουσιασμένη και με ακμαίο ηθικό ανυπομονεί να δει τη «μητέρα Ρωσία» τη χώρα που απελευθερώθηκε από τους πολιτικούς και οικονομικούς δυνάστες της. Πήγε για να διδαχθεί από το Ρώσο αγρότη και το Ρώσο εργάτη το κουράγιο και την ελπίδα, να προσφέρει τη ζωή της στο βωμό της Επανάστασης.

Δεν αργεί, όντας ανήσυχη, να δει με το πέρασμα του χρόνου μια διαφορετική από αυτή που είχε στο νου της επαναστατική Ρωσία. Οι συναντήσεις της με την Αντζέλικα Μπαλαμπάνοφφ, το Μαξίμ Γκόρκι και τον Πιοτρ Κροπότκιν ενισχύουν το σκεπτικισμό της για την τύχη της επανάστασης του ρωσικού λαού, που βρίσκεται στα χέρια του απολυταρχικού μπολσεβίκικου κράτους. Χαρακτηριστικά ο Πιοτρ Κροπότκιν της αναφέρει «…πάντα ξέραμε τι σημαίνει ο Μαρξισμός στη πράξη. Γιατί να εκπλαγούμε τώρα;»

«Θα κάνω αυτό που δεν πρόλαβες εσύ»…

Το πρωί έφυγε από το σπίτι του όπως όλα τα άλλα πρωινά. Φίλησε τη σύντροφό του και την κορούλα του, κάνοντας υπεράνθρωπη προσπάθεια να μην προδοθεί και αφήσει και φανεί κάτι από τα σφοδρά συναισθήματα που συντάραζαν την ψυχή του. Και το κατάφερε.

Μόνο για μια στιγμή, εκεί στο κατώφλι της πόρτας, κόντεψε να χάσει τον αυτοέλεγχό του, όταν η Μαρία τον ρώτησε τι φαγητό θα ήθελε να του φτιάξει το βράδυ. «Έχει μείνει λίγο λαρδί από την Κυριακή, θέλεις να σου το κάνω με φασόλια που σ’ αρέσει;», είπε, κι εκείνον τον έπνιξε ένα κύμα συγκίνησης, που ανέβηκε ορμητικό από τα σωθικά του. Έγνεψε καταφατικά αντί για άλλη απάντηση, ανίκανος να προφέρει έστω και μια λέξη χωρίς να ξεσπάσει σε κλάματα. Της έκανε αντίο με το χέρι κι έκλεισε πίσω του την πόρτα.

Στάθηκε ένα λεπτό στο κεφαλόσκαλο να συνέλθει, σκούπισε τα μάτια του που είχαν πλημμυρίσει δάκρυα. «Καημενούλες μου, τι θ’ απογίνετε;» αναστέναξε. Κατέβηκε αργά τα σκαλοπάτια και βγήκε στο δρόμο. Ο καιρός ήταν μουντός και φυσούσε ένα ελαφρό αλλά παγωμένο αεράκι. Σήκωσε τα πέτα του χιλιοφορεμένου ντρίλινου πανωφοριού του, έβαλε τα χέρια στις τσέπες και κίνησε. Δεν πήρε όμως την κατεύθυνση για τη δουλειά του ως συνήθως, παρά κατηφόρισε προς το ποτάμι. Πέρασε στην αντίπερα όχθη και βάδισε κατά μήκος της προκυμαίας με κατεύθυνση το μέγαρο της Βουλής. Όχι πολύ μακριά από εκεί είχε νοικιάσει την προηγούμενη ένα δωμάτιο σε ένα μικρό ξενοδοχείο και είχε εναποθέσει τα σύνεργά του.