ΜΙΧΑΗΛ ΜΠΑΚΟΥΝΙΝ: Ο γνωστός-άγνωστος της αναρχικής επανάστασης

Τρεις από τις πιο ξεχωριστές επαναστατικές μορφές του 19ου αιώνα είναι ο Mazzini (1808-1872), ο Proudhon (1809-1865) και ο Bakunin (1814-1876). Και οι τρεις ήταν ουσιαστικά «άνθρωποι της επανάστασης του 1848». Οι τρεις τους ήταν όμοιοι ως προς την αεικίνητη τόλμη και την ευγενή φιλοδοξία. Αλλά, ο Ιταλός ήταν ο εκλεπτυσμένος και παθιασμένος ιδεαλιστής, ο Γάλλος ο απτόητος φιλόσοφος και ο Ρώσος το εύρωστο άτομο της συνεχούς δράσης, «το θαλασσοπούλι των καταιγίδων» ή «ο καλόγερος της εκκλησίας της επανάστασης», όπως τον χαρακτήρισε το 1852 ο ρώσος επαναστάτης Alexander Hertzen.

Ο Bakunin, λοιπόν, ένας από τους πιο σημαντικούς αναρχικούς του 19ου αιώνα, γεννήθηκε στο Πριαμούκινο κοντά στο Tβερ (σημερινή ονομασία Καλίνιν), το 1814. Προερχόμενος από αριστοκρατική ρωσική οικογένεια, προετοιμάστηκε για τη στρατιωτική θητεία του στην Αγία Πετρούπολη. Ήδη από τότε χρόνια έχει την άποψη ότι οι στρατιώτες είναι δουλοπάροικοι, που δωροδοκήθηκαν με τις αμοιβές και τα δώρα, για να καταστείλουν τους δουλοπάροικους συντρόφους τους. Η σχολή του πυροβολικού, στην οποία κατατάχτηκε το 1828, κατακλυσμένη από βυσματίες αριστοκράτες, είχε τη μεγαλύτερη ελευθερία στη σκέψη και την έρευνα από οποιοδήποτε άλλο τομέα του στρατού. Έτσι, ο Bakunin στράφηκε προς τη φιλοσοφία. Το 1832 γίνεται αξιωματικός, αλλά, μη αντέχοντας τον τρόπο ζωής στο στρατό, παραιτείται.

Όταν το σκοτάδι δεν είναι μακριά…

(Είναι αρκετό να κλείσεις τα μάτια σου και θα το δεις)

Τα όσα συνέβησαν το τελευταίο διάστημα –και ιδιαίτερα η «εξάρθρωση του Επαναστατικού Αγώνα»–, φέρνουν ξανά στην επικαιρότητα ζητήματα, θέματα και καταστάσεις που έχουν και στο παρελθόν γίνει αντικείμενο προβληματισμού, συζητήσεων και τοποθετήσεων εκ μέρους μας.

Αρκετά ζητήματα έχει γίνει προσπάθεια να τεθούν με την μέγιστη δυνατή σαφήνεια ως προς τις θέσεις και τις επιδιώξεις που χρειάζεται να έχουν οι αναρχικοί και οι αναρχικές ομάδες, για να μπορέσουν να συμβάλλουν στην προοπτική της καταστροφής του κράτους και των θεσμών, των μηχανισμών και των σχέσεων αλλοτρίωσης, εξουσίας κι εκμετάλλευσης.

Μέσα σ’ αυτά είναι πολλές οι φορές, όπου έχει επισημανθεί ο αρνητικός ρόλος της αριστερής ιδεολογίας (και πολιτικής πρακτικής) και η μεγάλη σημασία που έχει η προσπάθεια απεμπλοκής από αυτήν και τις κάθε είδους προεκτάσεις της, ώστε να μπορέσει να αναδειχθεί η αναρχική απελευθερωτική άποψη, θεώρηση και δράση, παραμερίζοντας τα εξουσιαστικά προσκόμματα και τις ψευδεπίγραφες συνθηματολογίες και προτάγματα.

Η Αρχή του Τέλους της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία

Η αλλοίωση των αντι-εκλογικών και αντι-κρατικών θέσεων της CNT και της FAI

Έχουν συμπληρωθεί 70 χρόνια από το τέλος της  κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία και πολλά ζητήματα παραμένουν «ανοιχτά»,  εμποδίζοντας το ξεκαθάρισμα για μια κατανόηση σε βάθος  των αιτιών της αποτυχίας και την αντιμετώπιση πολλών αρνητικών καταστάσεων –που δυστυχώς επαναλαμβάνονται σε πολλές περιπτώσεις– ώστε να ουσιαστικοποιηθούν οι διεργασίες ,που θα αναδείξουν την σημασία της αναρχικής επανάστασης. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συμβολή –και όχι η μοναδική– σ’ αυτήν την κατεύθυνση.

Το ζήτημα της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία απασχόλησε και απασχολεί πολλούς συντρόφους. Μια ματιά από «τα μέσα» σίγουρα μπορεί να βοηθήσει σε μια ορισμένη αποσαφήνιση.

Στα τέλη του 1935 στην Ισπανία, με το σχηματισμό του Λαϊκού Μετώπου, η Αριστερά έριξε το δόλωμα στους αναρχικούς και αναρχο-συνδικαλιστές ώστε να αποποιηθούν την αντι-εκλογική τους στάση.

Ολέθρια λάθη, προσωπικές ματαιοδοξίες ή αφέλεια;

Ο Στιούαρτ Κρίστι στο βιβλίο του «Εμείς οι Αναρχικοί, μια μελέτη της FAI (Ιβηρική Αναρχική Ομοσπονδία)» μας περιγράφει όλο το σκηνικό της εποχής, το πώς οδηγήθηκαν κάποιοι αναρχικοί να απομακρυνθούν από θεμελιώδεις αναρχικές θέσεις. Γεγονός που συνέβαλε, μαζί με άλλες επιλογές και γεγονότα, στην αποτυχία της κοινωνικής επανάστασης. Θα χρησιμοποιήσουμε κάποια αποσπάσματα για να δείξουμε πώς ακριβώς έγινε αυτή η διαδικασία απομάκρυνσης από θεμελιώδεις αρχές από τη μεριά της FAI και της CNT.

Με όπλο μας την αλήθεια της ιστορίας…

Τριάντα έξι χρόνια από το ξέσπασμα της κοινωνικής εξέγερσης τον Νοέμβρη του 1973. Εβδομήντα χρόνια από το τέλος της κοινωνικής επανάστασης στην Ισπανία.

Και όμως, παρ’ ό,τι απομακρυνόμαστε ολοένα και περισσότερο χρονικά από τέτοια γεγονότα, τόσο πιο κοντά σπεύδουμε πολλές φορές να έρθουμε για να αντλήσουμε ακόμα «κάτι» παραπάνω. Να σκύψουμε και να δούμε «τι δεν πήγε καλά», αλλά και τι οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού.