Κρανίου τόπος ή, αλλοιώς, κομμουνιστική Καμπότζη

Στις 15 Απριλίου, συμπληρώθηκαν 19 χρόνια από τον θάνατο του κομμουνιστή ηγέτη της Δημοκρατίας της Καμπότζης, Saloth Sar (Σαλόθ Σαρ), γνωστότερου στον περισσότερο κόσμο ως Πολ Ποτ. Μια από τις σκοτεινότερες περιόδους της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας, αποτελεί η τετραετία 1975-1979, κατά την οποία ήταν επικεφαλής του κομμουνιστικού καθεστώτος και όπου πάνω από δύο εκατομμύρια (2.000.000) άνθρωποι εξοντώθηκαν στην Καμπότζη (που αναλογούν περίπου στο 25% του συνολικού πληθυσμού).

Ο Σαλόθ Σαρ, γεννήθηκε στις 19 Μαΐου του 1928 στην επαρχία της Καμπότζης. Ο πατέρας του ήταν πλούσιος γαιοκτήμονας και διατηρούσε πολύ καλές σχέσεις με την βασιλική αυλή της Πνομ Πενχ (πρωτεύουσα της Καμπότζης).

25 Μάη 1976. Απεργίες και συγκρούσεις στο κέντρο της Αθήνας

Οδός Σταδίου

Το 1975 και το 1976 υπήρξαν από τις πλέον έντονες χρονιές από την σκοπιά των κοινωνικών συγκρούσεων. Οι κινητοποιήσεις χιλιάδων ανθρώπων στους χώρους μισθοδουλείας επιχειρείται να πνιγούν μέσα από την συνδιαλλαγή και την διαπραγμάτευση των κομματικών επιτελείων της αριστεράς και του αναδυόμενου, μέσα από τον εξουσιαστικό ορίζοντα, πράσινου ήλιου, που απλώνεται σκορπίζοντας ελπίδες «ανανέωσης» και «αλλαγής».

Σε ότι αφορά τα κόμματα, τις συνδικαλιστικές παρατάξεις και τα συνδικάτα, η σχέση μεταξύ τους τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης είναι ιδιαίτερα στενή όταν δεν είναι σχέση υποτέλειας του συνδικάτου παράταξης προς το κόμμα. Μετά την πτώση της δικτατορίας τα δύο κόμματα της κομμουνιστικής αριστεράς βρήκαν νέο πεδίο ανταγωνισμού για την κατάκτηση πολιτικής ηγεμονίας με την ανάπτυξη των αντιδικτατορικών συνδικαλιστικών παρατάξεων ΑΕΜ (ΚΚΕ εσωτερικού) και ΕΣΑΚ (ΚΚΕ).

Ο χώρος του ΠΑΣΟΚ οργανώθηκε με την συγκρότηση της ΠΑΣΚΕ που γρήγορα ανέπτυξε μεγάλες δυνάμεις στα εργοστασιακά σωματεία, στις δημόσιες επιχειρήσεις και τράπεζες, εντάσσοντας στους κόλπους της αρκετούς νέους συνδικαλιστές που εμπνέονταν από τις ιδέες της συμμετοχής, του εργατικού ελέγχου, ακόμη και της αυτοδιαχείρισης των εργοστασίων.

ΔΣΕ. Η συγκρότηση και συντριβή της κομμουνιστικής εξουσίας

Την Πέμπτη 4 Μαΐου πραγματοποιήθηκε στον χώρο της Αναρχικής Αρχειοθήκης (οδός Σαριπόλου 8, δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο), η τρίτη συζήτηση του 5^ου Κύκλου. Με την συζήτηση,  της οποία το θέμα ήταν ΔΣΕ. Η συγκρότηση και συντριβή της κομμουνιστικής εξουσίας, ολοκληρώθηκε η Α΄ περίοδος αυτού του Κύκλου.

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (ΘΑΟΥΡΑ) ΣΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΩΝ

Ο «ό­ρος» Ε­πα­νά­στα­ση χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε πλα­τιά α­πό τους Πα­λαι­στί­νιους των στρα­το­πέ­δων, που την δέ­χθη­καν ό­πως ο δι­ψα­σμέ­νος το νε­ρό. Πολ­λοί θ’ αμ­φι­σβη­τή­σουν τον «ό­ρο», α­φού με την κα­θιε­ρω­μέ­νη έν­νοια της λέ­ξης δεν α­να­τρά­πη­κε κα­νέ­να κα­θε­στώς.

Εί­ναι ση­μα­ντι­κό, ό­μως, να πού­με ό­τι χρή­ση του ό­ρου Ε­πα­νά­στα­ση δεν ταυ­τί­στη­κε με τις ορ­γα­νω­τι­κές δο­μές, έ­νο­πλες ή μη, που συ­γκρο­τή­θη­καν. Πολ­λές φο­ρές χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε ως συ­νώ­νυ­μο του έ­νο­πλου α­γώ­να, αλ­λά και ως σύμ­βο­λο ζω­ής και θυ­σί­ας, κα­θώς ε­πε­κτει­νό­ταν στο πα­ρελ­θόν για να ζω­ντα­νέ­ψει τους ξε­ση­κω­μούς που έ­γι­ναν στην Πα­λαι­στί­νη και για να δεί­ξει τον δρό­μο προς το μέλ­λον. Η κε­ντρι­κή θέ­ση που πή­ρε ο έ­νο­πλος α­γώ­νας ή­ταν α­πόρ­ροια της ι­στο­ρι­κής ε­μπει­ρί­ας των Πα­λαι­στί­νιων, που σ’ ό­λες τις τε­τα­μέ­νες πε­ριό­δους α­φο­πλί­ζο­νταν συ­στη­μα­τι­κά. «Αυ­τή η ε­μπει­ρί­α υ­πήρ­χε α­πό τα χρό­νια της βρε­τα­νι­κής κα­το­χής και ι­διαί­τε­ρα με­τά το ξέ­σπα­σμα της Ε­ξέ­γερ­σης του 1936. Την ί­δια ε­μπει­ρί­α εί­χαν και οι ξε­ρι­ζω­μέ­νοι στη γκούρ­μπα: ό­σοι α­πό τους φυ­γά­δες χω­ρι­κούς εί­χαν πά­νω τους ό­πλα, ό­ταν πέ­ρα­σαν τα σύ­νο­ρα προς τις ‘‘φι­λο­ξε­νού­σες’’ χώ­ρες, α­να­γκά­σθη­καν να τα πα­ρα­δώ­σουν. Στα στρα­τό­πε­δα δεν μπο­ρού­σαν να προ­μη­θεύ­ο­νται ή να κρύ­βουν ό­πλα». Έ­τσι η έλ­λει­ψη ό­πλων κα­τέ­λη­ξε να συμ­βο­λί­ζει, ό­χι μό­νο την α­πώ­λεια την Πα­λαι­στί­νης, αλ­λά και την κα­τά­πνι­ξη του α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κού α­γώ­να α­πό τα α­ρα­βι­κά κρά­τη. Εί­ναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό, ό­τι ό­ταν τα χω­ριά της Δυ­τι­κής Ό­χθης χτυ­πή­θη­καν α­πό τους Ισ­ρα­η­λι­νούς πριν α­πό τον πό­λε­μο των έ­ξι η­με­ρών, ού­τε βο­η­θή­θη­καν α­πό τον ιορ­δα­νι­κό στρα­τό, ού­τε τους ε­πι­τρά­πη­κε να συ­γκρο­τή­σουν δι­κιά τους αυ­το­ά­μυ­να. Στην Συ­ρί­α τα στρα­τό­πε­δα δέ­χθη­καν ε­πι­θέ­σεις τό­σο α­πό τους Ισ­ρα­η­λι­νούς, ό­σο και α­πό τον συ­ρια­κό στρα­τό. Έ­τσι στη γκούρ­μπα κα­θη­λω­μέ­νοι στα στρα­τό­πε­δα οι Πα­λαι­στί­νιοι δεν μπο­ρού­σαν πια να ξε­σπούν, ό­πως προ­η­γου­μέ­νως, με ε­ξε­γέρ­σεις.

Λί­γοι λα­οί, λοι­πόν, α­φέ­θη­καν τό­σο συ­στη­μα­τι­κά α­βο­ή­θη­τοι α­πέ­να­ντι σ’ ε­πι­θέ­σεις τρί­των, ό­σο οι Πα­λαι­στί­νιοι, μ’ α­πο­τέ­λε­σμα το του­φέ­κι να γί­νει σύμ­βο­λο της α­να­κτη­μέ­νης ταυ­τό­τη­τας τους ως α­γω­νι­στών.

Τα Αραβικά κράτη τα πρώτα χρόνια της Ισραηλινής επιβολής στην Παλαιστίνη (1948-1954)

Από την ί­δρυ­ση ισ­ρα­η­λι­νού κρά­τους (1948) μέ­χρι το 1956 υ­πο­λο­γί­στη­κε ό­τι υ­πήρ­χαν συ­νο­λι­κά 922.000 Πα­λαι­στί­νιοι πρό­σφυ­γες στις γει­το­νι­κές Α­ρα­βι­κές χώ­ρες. Στην Ιορ­δα­νί­α υ­πήρ­χαν 512.000, στον διά­δρο­μο της Γά­ζας 216.000, στον Λί­βα­νο 102.000 και στην Συ­ρί­α 90.000.

Ό­λοι αυ­τοί, α­πό τα τέ­λη του 1949 πα­ρέ­μει­ναν στα στρα­τό­πε­δα της UNRWA (Ορ­γά­νω­ση για την Α­να­κού­φι­ση και Α­πα­σχό­λη­ση Προ­σφύ­γων στην Πα­λαι­στί­νη), ό­που η βο­ή­θεια σε ε­πί­πε­δο βα­σι­κής τρο­φής, στέ­γης, υ­γειο­νο­μι­κών υ­πη­ρε­σιών, εκ­παί­δευ­σης και ερ­γα­σί­ας ή­ταν α­νε­παρ­κής, με α­πο­τέ­λε­σμα να πα­ρα­μεί­νουν ε­ξα­θλιω­μέ­νοι. Έ­νας τε­ρά­στιος α­ριθ­μός α­νει­δί­κευ­των ερ­γα­τών, ά­κλη­ρων, ξυ­πό­λη­των, α­γρο­τών, γυ­ναι­κών και παι­διών κα­τα­δι­κά­στη­καν να ζουν σε συν­θή­κες α­πό­λυ­της στέ­ρη­σης, α­πο­γο­η­τευ­μέ­νοι, πι­κρα­μέ­νοι και κρε­μα­σμέ­νοι α­πό την ελ­πί­δα ό­τι κά­πο­τε θα γύρ­να­γαν στην χα­μέ­νη γη τους.

Η ισ­ρα­η­λι­νή νί­κη εί­χε με­γά­λο α­ντί­κτυ­πο στους πλη­θυ­σμούς των α­ρα­βι­κών κρα­τών αυ­τών, για τους ο­ποί­ους ή­ταν έ­να σοκ και την θε­ω­ρού­σαν μια τα­πεί­νω­ση χω­ρίς προ­η­γού­με­νο. Ό­λη αυ­τή η κα­τά­στα­ση α­πο­τέ­λε­σε την α­φορ­μή να ξε­σπά­σουν βί­αιες α­ντι­δυ­τι­κές δια­δη­λώ­σεις, τις ο­ποί­ες εκ­με­ταλ­λεύ­τη­καν νέ­ες εν­δο­ε­ξου­σια­στι­κές δυ­νά­μεις, που άρ­χι­σαν να ε­να­ντιώ­νο­νται έ­ντο­να στους πα­λιούς πο­λι­τι­κούς σχη­μα­τι­σμούς που κυ­βερ­νού­σαν στα α­ρα­βι­κά κρά­τη και να στο­χεύ­ουν στην α­να­τρο­πή τους.

Ο­λό­κλη­ρος ο α­ρα­βι­κός κό­σμος θε­ω­ρού­σε την πο­λι­τι­κή και τις ε­σω­τε­ρι­κές α­δυ­να­μί­ες των α­ρα­βι­κών γε­ρα­σμέ­νων κα­θε­στώ­των, την πραγ­μα­τι­κή αι­τί­α της α­πο­τυ­χί­ας και της τα­πεί­νω­σης των Πα­λαι­στι­νί­ων.

Αύγουστος Σπις (1855-1887)

Ο August Vincent Theodore SPIES (10 Δεκεμβρίου 1855 – 11 Νοεμβρίου 1887) ήταν ένας αναρχικός εργατικός αγωνιστής που κρίθηκε ένοχος για συνωμοσία και κρεμάστηκε μετά από μια βομβιστική επίθεση εναντίον της αστυνομίας στην εξέγερση του Haymarket.

Το Υπόβαθρο

Ο Αύγουστος Σπις γεννήθηκε στη Γερμανία το 1855 και μετανάστευσε στην Αμερική το 1872 με τη μητέρα του, Χριστίνα, και τα πέντε αδέρφια του, Henry, Kenny, Maggie, Willy και Adolph. Ο πατέρας του είχε πεθάνει το 1871. Εγκαταστάθηκε στο Σικάγο, όπου έγινε ταπετσιέρης. Ασχολήθηκε με εργατικά συνδικαλιστικά τεκταινόμενα λόγω των αδικιών που έζησε και προσχώρησε στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα το 1877, όπου άρχισε τη έντονη ενασχόλησή του με την εργατική υπόθεση και τελικά έγινε εκδότης της αναρχικής ημερήσιας εφημερίδας, Arbeiter-Zeitung, το 1880.

Αναρχικός

Γνωστός για την επιθετική του ρητορική, οργισμένος ο Αύγουστος δημοσίευσε ένα φυλλάδιο στις 4 Μάη του 1886 με τίτλο: “Εκδίκηση! Εργάτες στα Όπλα!” Περιείχε το απόσπασμα: “Σκότωσαν τους φτωχούς ταλαίπωρους επειδή, όπως κι εσείς, είχαν το κουράγιο να δείξουν ανυπακοή στην ανώτατη θέληση των αφεντικών σας. Τους σκότωσαν για να δείξουν, σ’ εσάς τους “Ελεύθερους Αμερικανούς Πολίτες” ότι πρέπει να είστε ικανοποιημένοι με ό,τι επιτρέπουν τα αφεντικά σας, αλλιώς θα σκοτωθείτε. Αν είστε άντρες, αν είστε γιοι των μεγάλων σας προγόνων, που έχυσαν το αίμα τους για να σας ελευθερώσουν, τότε θα σηκωθείτε με τη δύναμή σας, σαν τον Ηρακλή, και θα καταστρέψετε το ειδεχθές τέρας που επιδιώκει να σας καταστρέψει. Στα όπλα σας καλούμε, στα όπλα”.

Σφαγές αμάχων από το Ισραηλινό Κράτος (1948-1999)

Το κείμενο αυτό είναι ένα ενδεικτικό χρονικό από σφαγές που πραγματοποίησε το Ισραηλινό κράτος κατά Παλαιστινίων και Λιβανέζων, σε προσφυγικούς καταυλισμούς και πόλεις κατά τη διάρκεια των ετών 1948-1999.

• Το 1948 έγινε σφαγή στο Salha με 105 νεκρούς. Αφού με τη βία έβαλαν τους κατοίκους του χωριού στο τζαμί, οι δυνάμεις κατοχής τούς διέταξαν να γυρίσουν και ν’ αντικρίσουν τον τοίχο. Άρχισαν να τους πυροβολούν. Οι τοίχοι βάφτηκαν με αίμα.
• Στις 17/10/1949 εξοντώνονται 90 άνθρωποι στο συνοριακό χωριό Houla. Πρόκειται για μία από τις πολλές σφαγές που έγιναν σε χωριά του Λιβάνου. Το συγκεκριμένο γεγονός αποτελεί μια εκδήλωση απύθμενου μίσους εναντίον των ανθρώπων του Houla επειδή υποδέχτηκαν Παλαιστίνιους πρόσφυγες.

Tα γεγονότα της 31/10/1948 είναι ακόμη νωπά στις μνήμες όσων επέζησαν και είδαν τις επιπτώσεις τους.

Σε μια συνέντευξη τύπου στη Βηρυτό, η Συμμαχία για την Ανάπτυξη του χωριού Houla παρουσίασε ένα νέο βιβλίο με τις βιογραφίες των εβραίων στρατιωτών που συμμετείχαν στη σφαγή Λιβανέζων και όσων επέζησαν. Ο επικεφαλής της Συμμαχίας, Δόκτορας Α.Hijazi είπε πως η έκδοση αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σαν «ξύπνημα των συνειδήσεων».

Παραθέτουμε απόσπασμα:

«Το χωριό Houla βρίσκεται στο Νότιο Λίβανο, λίγα μόλις χιλιόμετρα απ’ τα σύνορα με το Ισραήλ. Όταν Άραβες εθελοντές συγκεντρώθηκαν για να απελευθερώσουν τη Παλαιστίνη από τις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής, έστησαν εκεί το αρχηγείο τους, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία επιθέσεις σε χωριά του Λιβάνου. Ξαφνικά όμως οι αγωνιστές υποχώρησαν στις 26 Οκτώβρη του 1948.

ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΗ ΧΙΤΖΡΑ

Από την αξιοπρέπεια στο δρόμο της ταπείνωσης…

«…χιτζρά*, μια ακέφαλη πορεία χιλιάδων ταλαιπωρημένων και πανικόβλητων χωρικών, με τους μπόγους τους να λύνονται στην άκρη του δρόμου, οικογένειες με σκορπισμένα τα μέλη τους, γέρους να πεθαίνουν απ’ την εξάντληση, παιδιά να κουβαλάνε μικρότερα παιδιά, μωρά να πεθαίνουν από αφυδάτωση. Όσοι γλίτωσαν, θυμούνται πως έτρωγαν γρασίδι κι έπιναν απ’ τα ίδια τους τα ούρα (ήταν κατακαλόκαιρο όταν έφυγαν οι περισσότεροι τους)…»

Οι Παλαιστίνιοι μετά τις τρομο-κρατικές επιχειρήσεις και τις κτηνωδίες των Ισραηλινών το 1948 χωρίζονται σε τρεις κυρίως ομάδες.

Η πρώτη περιλαμβάνει 60.000 που παρέμειναν στα τρία τέταρτα της Παλαιστίνης που έλεγχε πλέον το Ισραήλ και ονομάστηκαν «αραβική μειονότητα» του Ισραήλ, ενώ εφοδιάστηκαν με ειδικές ταυτότητες.

Η δεύτερη περιλαμβάνει 1.000.000 ανθρώπους που παρέμειναν ή μετακινήθηκαν σε εκείνα τα τμήματα της Παλαιστίνης, που δεν τέθηκαν υπό τον έλεγχο του ισραηλινού κράτους παρά μόνο με τον πόλεμο του 1967. Ονομάστηκαν «Λωρίδα της Γάζας» (που φυσικά δεν είχε καμία σχέση με τη προπολεμική Γάζα) και «Δυτική Όχθη», την οποία αποτελούσαν η Ναμπλούς και Ραμαλάχ, μαζί με μεγάλα τμήματα του Τζενίν, του Τουλκάρμ, και της Ιερουσαλήμ. Έτσι στην Γάζα σ’ έναν πληθυσμό 80.000 κατοίκων προστέθηκαν 200.000 πρόσφυγες, ενώ στην Δυτική Όχθη 360.000 πρόσφυγες ενώθηκαν με τους 425.000 κατοίκους της περιοχής.

Η τρίτη περιλαμβάνει τους περίπου 300.000 ανθρώπους που κατέφυγαν στον Λίβανο (104.000) στην Υπεριορδανία (110.000) και στην Συρία (82.000). Επίσης, και τους περίπου 12.000 που έφθασαν ακόμα πιο μακριά: στο Ιράκ, την Αίγυπτο, τη Λιβύη, τη Σαουδική Αραβία, αλλά και στο Λονδίνο (πρόκειται γι’ αυτούς που είχαν εργαστεί στο κρατικό μηχανισμό στην διάρκεια της βρετανικής κατοχής και είχαν βρετανικά διαβατήρια).

Η “Διαδικασία” της Εγκατάστασης Αποικίας στην ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ (1880-1948)

Οι ισραηλινοί στρατιώτες και ο μικρός Παλαιστίνιος

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων είκοσι χρόνων του 19ου αιώνα, οι εξουσιαστικοί Σιωνιστικοί μηχανισμοί ξεκίνησαν μια εκτεταμένη προσπάθεια για την δημιουργία κράτους στην περιοχή της Παλαιστίνης. Εκείνη την εποχή (1880), ο Σιωνισμός εμφανίζεται σαν αποικιοκρατικό ιδεολόγημα και θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τον Ευρωπαϊκό Εθνικισμό και τον κατακτητικό αγώνα δρόμου της Αφρικανικής Ηπείρου, από τις Αυτοκρατορίες της Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Αυστροουγγαρίας, Γερμανίας και Ρωσίας.

Οι Σιωνιστές πλουτοκράτες, κρίνουν πως «η κοινή θρησκεία και τα υποτιθέμενα φυλετικά γνωρίσματα» είναι η απόδειξη της Εβραϊκής Εθνότητας και επομένως το «Εβραϊκό  Έθνος», μπορεί, όπως και τα άλλα Ευρωπαϊκά  Έθνη, να προσαρτήσει ένα κομμάτι γης και να φτιάξει μία αποικία-κράτος, για όλους τους Εβραίους. Φυσικά αυτή η περιοχή έπρεπε πάση θυσία να είναι η υποσχόμενη «γη της επαγγελίας», που είναι το Αφρικανό-ασιατικό πέρασμα από την μία  Ήπειρο στην άλλη.

Οι Α­γρο­τι­κές Ρί­ζες και οι ε­πι­δρά­σεις τους στις Κοι­νω­νι­κές Ε­ξε­γέρ­σεις στην Παλαιστίνη α­πέ­να­ντι στην Ο­θω­μα­νι­κή και Βρετα­νι­κή Κα­το­χή

Καθώς ευρίσκεται εν εξελίξει η απεργία πείνας περισσότερων από 1000 Παλαιστινίων οι οποίοι βρίσκονται φυλακισμένοι στις ισραηλινές φυλακές, δημοσιεύουμε αυτό το άρθρο μνήμης για τις εξεγέρσεις των Παλαιστινίων κατά των κατοχικών Οθωμανικών και Βρετανικών δυνάμεων. Το κείμενο έχει δημοσιευθεί στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 3, Μάϊος 2002.

Η πλειο­νό­τη­τα των Πα­λαι­στι­νί­ων ή­ταν συ­γκε­ντρω­μέ­νη σε πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 1000 χω­ριά. Οι α­γρό­τες σ’ ό­λη την πε­ρί­ο­δο της βρε­τα­νι­κής κα­το­χής (1918-1948) συ­νέ­βα­λαν σε με­γά­λο βαθ­μό σε κά­θε α­ντι­στα­σια­κή κί­νη­ση, χω­ρίς πο­τέ να κα­θο­δη­γή­σουν ή να ε­λέγ­ξουν τις προ­σπά­θειες αυ­τές.

Οι α­γρό­τες εί­ναι ε­κεί­νοι που ξε­ση­κώ­νο­νται στη Γιά­φα το 1921 και στην Ιε­ρου­σα­λήμ το 1929. Οι α­γρό­τες εί­ναι ε­κεί­νοι που α­κο­λου­θούν τον σε­ΐ­χη Κα­σάμ στους λό­φους πά­νω α­πό τη Χά­ι­φα το 1935 και ε­πω­μί­ζο­νται το βά­ρος της Με­γά­λης Ε­ξέ­γερ­σης του 1936-39.

Οι α­γρό­τες παρ’ ό­λα αυ­τά εί­ναι α­πο­κλει­σμέ­νοι α­πό την γνώ­ση. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό εί­ναι έ­να πα­λιό ρη­τό των φε­λά­χων: «οι κά­τοι­κοι των πό­λε­ων εί­ναι οι α­φε­ντά­δες του κό­σμου. Οι χω­ριά­τες εί­ναι τα υ­πο­ζύ­για».

Οι μορ­φω­τι­κές α­νι­σό­τη­τες που υ­πήρ­χαν στην Πα­λαι­στί­νη πριν το 1948, συ­ντέ­λε­σαν αρ­γό­τε­ρα στις δια­φο­ρε­τι­κές ευ­και­ρί­ες α­πο­κα­τά­στα­σης, α­φού οι δι­πλω­μα­τού­χοι Πα­λαι­στί­νιοι βρή­καν ευ­κο­λό­τε­ρα δου­λειά στις α­ρα­βι­κές χώ­ρες, ε­νώ η πλειο­ψη­φί­α του α­γρο­τι­κού, ερ­γα­τι­κού βε­δου­ι­νι­κού πλη­θυ­σμού γέ­μι­σε τα στρα­τό­πε­δα.

Παρισινή Κομμούνα 1871 (Μέρος Β΄)

Το πα­νη­γύ­ρι των κα­τα­πιε­σμέ­νων

Α­πό πολ­λές α­πό­ψεις, έ­να α­πό τα πιο ε­ντυ­πω­σια­κά ση­μεία της Κομ­μού­νας εί­ναι η εύ­θυ­μη, πα­νη­γυ­ρι­κή και ε­ορ­τα­στι­κή πλευ­ρά του Πα­ρι­σιού. Κα­τά τη διάρ­κεια της Κομ­μού­νας δη­μιουρ­γού­νται θε­α­τρι­κές ο­μά­δες, λέ­σχες, λο­γο­τε­χνι­κοί ό­μι­λοι κ.τ.λ., ε­νώ δη­μιουρ­γεί­ται «η Έ­νω­ση Καλ­λι­τε­χνών με πρό­ταγ­μα το ό­τι «η αν­θρώ­πι­νη σκέ­ψη εκ­φρα­σμέ­νη μέ­σα α­πό την καλ­λι­τε­χνι­κή πα­ρα­γω­γή συμ­βά­λει δυ­να­μι­κά στην κοι­νω­νι­κή ε­πα­νά­στα­ση». «Το Πα­ρί­σι ε­κεί­νο τον και­ρό εί­ναι γιορ­τή. Συ­ναυ­λί­ες με ά­πει­ρο πλή­θος δί­νο­νται στον Κε­ρα­μι­κό, ρε­σι­τάλ στη Γαλ­λι­κή Κω­μω­δί­α, θε­ά­μα­τα στους δρό­μους…»

Η α­τμό­σφαι­ρα μέ­σα στην πό­λη δεν εί­ναι αυ­τή που θα θύ­μι­ζε μια πό­λη σε πό­λε­μο, αλ­λά α­κρι­βώς το α­ντί­θε­το. Ό­μως αυ­τό γρή­γο­ρα άλ­λα­ξε. Οι κη­δεί­ες ε­ξε­γερ­μέ­νων κομ­μου­νά­ρων ή των με­λών της ε­θνο­φρου­ράς με­τα­τρέ­πο­νται σε τε­ρά­στιες πο­μπές που δια­σχί­ζουν την πό­λη. Πραγ­μα­το­ποιού­νται δη­μό­σιες «τε­λε­τουρ­γί­ες» ό­πως το κά­ψι­μο της γκι­λο­τί­νας και το γκρέ­μι­σμα της στή­λης του Vendome, η ο­ποί­α συμ­βό­λι­ζε την αυ­το­κρα­το­ρί­α. Ο εν­θου­σια­σμός ε­πι­κρα­τεί απ’ ά­κρη σ’ ά­κρη στην πό­λη. Α­κό­μα και την η­μέ­ρα ό­που οι δυ­νά­μεις των Βερ­σαλ­λιών ει­σέ­βαλ­λαν στο Πα­ρί­σι, στις 21 Μα­ΐ­ου, πο­λύς κό­σμος βρι­σκό­ταν στους κή­πους Tuileries, α­κού­γο­ντας συ­ναυ­λί­ες μου­σι­κής που πραγ­μα­το­ποιού­νταν για φι­λαν­θρω­πι­κούς σκο­πούς.

Παρισινή Κομμούνα 1871 (Μέρος Α΄)

«…το Πα­ρί­σι εί­χε με­τα­τρα­πεί ξαφ­νι­κά σε Καύ­κα­σο: σε κά­θε δρό­μο, σχε­δόν πα­ντού, υ­ψώ­νο­νταν ο­δο­φράγ­μα­τα, βου­νά ο­λό­κλη­ρα ως τις σκε­πές. Πά­νω στα ο­δο­φράγ­μα­τα, α­νά­με­σα στις πέ­τρες και τα σα­ρα­βα­λια­σμέ­να έ­πι­πλα, σαν τους Γε­ωρ­για­νούς μέ­σα στα διά­σε­λά τους, ερ­γά­τες που φο­ρού­σαν παρ­δα­λές μπλού­ζες, μπα­ρου­το­κα­πνι­σμέ­νοι, ο­πλι­σμέ­νοι ως τα δό­ντια, χο­ντρο­μπα­κά­λη­δες, με τα πρό­σω­πα α­πο­χαυ­νω­μέ­να α­πό τον τρό­μο, κοί­τα­ζαν φο­βι­σμέ­να α­πό τα πα­ρά­θυ­ρα… Ε­ξα­φα­νί­στη­καν ό­λοι οι γε­ρο­φα­ντα­σμέ­νοι, ό­λοι οι α­παί­σιοι δαν­δή­δες με το λορ­νιόν και το λε­πτό μπα­στου­νά­κι και, στη θέ­ση τους ερ­γά­τες που κρά­δαι­ναν κόκ­κι­νες ση­μαί­ες, τρα­γου­δού­σαν στρα­τιω­τι­κά τρα­γού­δια, με­θυ­σμέ­νοι α­πό τη νί­κη τους…

Ή­ταν μια γιορ­τή χω­ρίς αρ­χή, μή­τε τέ­λος. Έ­βλε­πα ό­λο τον κό­σμο, και δεν έ­βλε­πα κα­νέ­να, για­τί το κά­θε ά­το­μο χα­νό­ταν μέ­σα στο ί­διο ά­πει­ρο, πε­ρι­πλα­νώ­με­νο πλή­θος. Μι­λού­σα σε ό­λο τον κό­σμο, χω­ρίς να θυ­μά­μαι τα λό­για μου, ού­τε τα λό­για των άλ­λων… Άλ­λω­στε αυ­τόν τον γε­νι­κό πυ­ρε­τό τον συ­ντη­ρού­σαν και τον φού­ντω­ναν οι ει­δή­σεις που έ­φτα­ναν α­πό τα άλ­λα μέ­ρη της Ευ­ρώ­πης…Το α­πί­στευ­το εί­χε γί­νει συ­νη­θι­σμέ­νο, και το πι­θα­νόν και το σύ­νη­θες πα­ρά­λο­γα…»

Στις αρχές του 1871 η Γαλ­λί­α υπογράψει ανακωχή με τους Πρώσους. Ο ε­πι­κε­φα­λής της ε­θνι­κής κυ­βέρ­νη­σης Adolphe Thiers (Αδόλφος Θιέρσος), εί­ναι αυ­τός που συ­ζη­τά και δια­πραγ­μα­τεύ­ε­ται τους ό­ρους της «ει­ρή­νης». Με­τά α­πό αυ­τό, α­ντι­με­τω­πί­ζει το πρό­βλη­μα του να α­να­κτή­σει τον έ­λεγ­χο του Πα­ρι­σιού και να πεί­σει την πό­λη ό­τι ο πό­λε­μος με την Πρω­σί­α έ­χει λή­ξει, κα­θώς και να α­φο­πλί­σει την Ε­θνο­φρου­ρά. Στον Thiers έ­χουν α­πο­μεί­νει μό­νο 12 χι­λιά­δες τα­κτι­κοί στρα­τιώ­τες με­τά την συν­θή­κη ει­ρή­νης, τους ο­ποί­ους πρέ­πει να α­ντι­πα­ρα­τά­ξει α­πέ­να­ντι σε ε­κα­το­ντά­δες χι­λιά­δες ε­θνο­φρου­ρούς.

Δεν έ­χει χρό­νο. Η πλειο­ψη­φί­α της Ε­θνο­συ­νέ­λευ­σης με­τα­φέ­ρε­ται α­πό το Bordeaux ό­που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν οι πρώ­τες συ­νε­λεύ­σεις της, στις Βερ­σαλ­λί­ες, κο­ντά στο Πα­ρί­σι.

Οι Πρώ­σοι έ­χουν κα­τα­λά­βει την Βό­ρεια Γαλ­λί­α, ως εγ­γύ­η­ση και δι­κλεί­δα α­σφα­λεί­ας για την πο­λε­μι­κή α­πο­ζη­μί­ω­ση, που εί­χε συμ­φω­νή­σει να πλη­ρώ­σει η Γαλ­λί­α στα πλαί­σια της συν­θή­κης ει­ρή­νης. Για να μπο­ρέ­σει να πλη­ρώ­σει τις πρώ­τες δό­σεις αυ­τής της α­πο­ζη­μί­ω­σης και να ε­ξα­σφα­λί­σει την εκ­κέ­νω­ση της Βό­ρειας Γαλ­λί­ας α­πό τα Πρω­σι­κά στρα­τεύ­μα­τα, η γαλ­λι­κή κυ­βέρ­νη­ση πρέ­πει να δα­νει­στεί. Δά­νεια και νέ­οι φό­ροι θα μπο­ρού­σαν να ε­ξα­σφα­λι­στούν μό­νο αν ο κό­σμος α­πο­κτού­σε «ε­μπι­στο­σύ­νη» και σι­γου­ριά στην κυ­βέρ­νη­ση. Αυ­τό ή­ταν και το βα­σι­κό πρό­βλη­μα του Thi­ers, η α­νά­κτη­ση της ε­μπι­στο­σύ­νης α­πό τους αν­θρώ­πους. Θα έ­πρε­πε να α­πο­κα­τα­στα­θεί η τά­ξη, τα κα­τα­στή­μα­τα να ξα­να­νοί­ξουν, η ε­μπο­ρι­κο-οι­κο­νο­μι­κή ζω­ή και η κα­θη­με­ρι­νό­τη­τα να ξα­να­βρεί τους «φυ­σιο­λο­γι­κούς» της ρυθ­μούς. Πά­νω, απ’ ό­λα, α­φού το Πα­ρί­σι ή­ταν η καρ­διά της Γαλ­λί­ας, θα έ­πρε­πε η ε­θνι­κή κυ­βέρ­νη­ση να το θέ­σει υ­πό τον πλή­ρη έ­λεγ­χό της.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ’21

Πολ­λά χρό­νια πριν το ξέ­σπα­σμα της ε­πα­νά­στα­σης, πολ­λά ε­ξε­γερ­τι­κά γε­γο­νό­τα συ­νέ­βαι­ναν συ­νε­χώς σε πολ­λές πε­ριο­χές της ο­θω­μα­νι­κής αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Οι ε­ξε­γέρ­σεις αυ­τές ή­ταν λα­ϊ­κές, αυ­θόρ­μη­τες και α­πο­τέ­λε­σμα της κα­τα­πιε­στι­κής συ­μπε­ρι­φο­ράς των Ο­θω­μα­νών ε­ξου­σια­στών. Οι κοι­νω­νι­κές αυ­τές δρά­σεις δεν εί­χαν κα­νέ­να ε­θνι­κό ή θρη­σκευ­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα. Ε­ξάλ­λου η ι­δέ­α του έ­θνους ή­ταν τό­τε έ­να υ­πό κα­τα­σκευ­ή δη­μιούρ­γη­μα των νέ­ων α­στι­κών κρα­τών της δυ­τι­κής Ευ­ρώ­πης. Η ορ­θό­δο­ξη εκ­κλη­σί­α, απ’ την άλ­λη, εί­χε κα­λές σχέ­σεις με την ε­ξου­σί­α και ε­ξέ­φρα­ζε την ά­πο­ψη ό­τι το κα­θε­στώς της ο­θω­μα­νι­κής κυ­ριαρ­χί­ας και οι κα­κου­χί­ες που συ­νε­πα­γό­ταν, ή­ταν θέ­λη­μα του θε­ού. Οι φα­να­ριώ­τες, (οι μορ­φω­μέ­νοι και εύ­πο­ροι χρι­στια­νοί που ζού­σαν στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη) εί­χαν α­νέλ­θει στα υ­ψη­λό­τε­ρα α­ξιώ­μα­τα της αυ­το­κρα­το­ρί­ας και στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ή­ταν αυ­τοί που ορ­γά­νω­ναν τον εκ­συγ­χρο­νι­σμό της διοί­κη­σής της και ει­δι­κά τις σχέ­σεις της με την Ευ­ρώ­πη. Και αυ­τοί λοι­πόν δεν εί­χαν κα­νέ­να λό­γο να εν­θαρ­ρύ­νουν ο­ποια­δή­πο­τε ε­πα­να­στα­τι­κή τά­ση.

Οι κο­τζα­μπά­ση­δες, οι πλού­σιοι χρι­στια­νοί του ελ­λα­δι­κού χώ­ρου, ου­σια­στι­κά εί­χαν τον ρό­λο του το­πι­κού το­πο­τη­ρη­τή της αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Ή­ταν αυ­τοί που ει­σέ­πρατ­ταν τους φό­ρους για λο­γα­ρια­σμό της αυ­το­κρα­το­ρί­ας και μά­λι­στα προ­σαυ­ξη­μέ­νους πολ­λές φο­ρές προς ί­διον ό­φε­λος. Οι πρού­χο­ντες αυ­τοί ή­ταν συ­νή­θως με­γα­λο­τσι­φλι­κά­δες ή πλοιο­κτή­τες στις πε­ρι­πτώ­σεις των νη­σιών και ά­ρα πο­λύ πλου­σιό­τε­ροι και ι­σχυ­ρό­τε­ροι πο­λι­τι­κά α­πό τους πε­ρισ­σό­τε­ρους μου­σουλ­μά­νους που ζού­σαν στις πε­ριο­χές τους.

Ο ελλαδικός χώρος λίγο πριν από το 1821

Τα προεπαναστατικά χρόνια

Τουρκαλβανοί

Συ­νε­χί­ζο­ντας τη χά­ρα­ξη του κύ­κλου του ψέ­μα­τος (ό­που κα­λεί­ται να ε­γκλω­βι­στεί κά­θε προ­σπά­θεια λο­γι­κής ερ­μη­νεί­ας της ι­στο­ρί­ας), η κρα­τι­κο­δί­αι­τη ι­στο­ριο­γρα­φί­α θα α­πο­δώ­σει την έ­ξαρ­ση των α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κών α­γώ­νων των κα­τα­πιε­σμέ­νων κα­τά την προ­ε­πα­να­στα­τι­κή πε­ρίο­δο στον ο­θω­μα­νο­κρα­τού­με­νο «ελ­λα­δι­κό χώ­ρο», στη με­τεκ­κέ­νω­ση, μέ­σω μιας εκ­πο­ρευό­με­νης και ε­πι­χο­ρη­γού­με­νης απ’ τους α­στούς, κυ­ρίως των πα­ροι­κιών, παι­δευ­τι­κής δια­δι­κα­σί­ας, των ι­δε­ών του ευ­ρω­πα­ϊ­κού δια­φω­τι­σμού, και στην τό­νω­ση ε­νός ου­σια­στι­κά α­νύ­παρ­κτου ε­θνι­κού αι­σθή­μα­τος, στην πο­λυ­φυ­λε­τι­κή, πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κή, πο­λυ­ϊ­διω­μα­τι­κή και χα­λα­ρά συν­δε­μέ­νη κοι­νο­τι­κή ελ­λα­δι­κή κοι­νω­νί­α.

Η α­ντί­λη­ψη αυ­τή, ε­κτός του ό­τι θέ­λει τους πα­ντε­λώς α­ναλ­φά­βη­τους φτω­χούς ρα­γιά­δες κοι­νω­νούς του δη­μιουρ­γού­με­νου ι­δε­ο­λο­γι­κού πλαι­σί­ου α­να­διάρ­θρω­σης των κυ­ριαρ­χι­κών και εκ­με­ταλ­λευ­τι­κών σχέ­σε­ων στον ευ­ρω­παϊ­κό χώ­ρο, ε­πι­χει­ρεί να δια­στρε­βλώ­σει μια ι­στο­ρι­κά τεκ­μη­ριω­μέ­νη α­λή­θεια. Το γε­γο­νός, δη­λα­δή, ό­τι η πο­λι­τι­σμι­κή ο­μο­γε­νο­ποί­η­ση των ε­τε­ρο­γε­νών αν­θρώ­πι­νων πλη­θυ­σμών του «ελ­λα­δι­κού χώ­ρου», μέ­σω της ε­πι­βο­λής του ι­δε­ο­λο­γή­μα­τος του ελ­λη­νι­σμού, θα κα­τορ­θω­θεί με τη βί­α και μια μα­κρό­χρο­νη ε­θνι­κή εκ­παί­δευ­ση, με­τά την συ­γκρό­τη­ση του ελ­λη­νι­κού κρά­τους. Έ­να μέ­ρος, της αλ­λοιω­μέ­νης μέ­σα απ’ τα κά­θε λο­γής ι­δε­ο­λο­γι­κά φίλ­τρα, προ­ε­πα­να­στα­τι­κής κοι­νω­νι­κής πραγ­μα­τι­κό­τη­τας μας με­τα­φέ­ρει με το Γρα­φι­κό Τα­ξί­δι του στον «ελ­λα­δι­κό χώ­ρο», που εκ­δό­θη­κε στα 1782, ο Σουα­ζέλ Γκου­φιέ, πα­ρά τις φα­ντα­σια­κές του εμ­μο­νές να α­να­κα­λύ­πτει πα­ντού έλ­λη­νες και την τά­ση του να α­γνο­εί το δυ­να­στι­κό και εκ­με­ταλ­λευ­τι­κό έρ­γο των χρι­στια­νι­κών η­γε­τι­κών ο­μά­δων, λό­γω της αρ­χαιο­λα­τρί­ας, της χρι­στια­νι­κής πί­στης και της α­ρι­στο­κρα­τι­κής του κα­τα­γω­γής και συ­νεί­δη­σης. «Και ό­μως», γρά­φει, «ας μη νο­μί­σει κα­νείς ό­τι οι Έλ­λη­νες α­πο­θαρ­ρύν­θη­καν. Αν δεν εί­ναι γρα­φτό τους να ε­λευ­θε­ρω­θούν, χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τους, ό­μως, εί­ναι να λα­τρεύ­ουν πά­ντο­τε το ό­νο­μα της ε­λευ­θε­ρί­ας. Σ’ αυ­τό α­ναμ­φί­βο­λα δεν υ­πο­κι­νού­νται α­πό το πε­φω­τι­σμέ­νο αί­σθη­μα των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, αί­σθη­μα, βέ­βαια, υ­ψη­λό και που προ­ση­λώ­νει μιαν α­ρε­τή σε α­νά­γκη της ε­λευ­θε­ρί­ας. Έμ­φυ­τη α­πο­στρο­φή προς την κα­τα­πί­ε­ση που τρέ­φε­ται και δυ­να­μώ­νει α­πό το μί­σος που ε­μπνέ­ουν οι κα­τα­χρή­σεις των πα­σά­δων, εί­ναι το κα­τ’ ε­ξο­χήν πά­θος που κυ­ριεύ­ει τις καρ­διές τους, πά­θος α­χώ­ρι­στο α­πό την ύ­παρ­ξη τους».(1)

Η ιστορία της Sarah: ένα αποικιακό έκθεμα

Γεννημένη από μία οικογένεια Khoisan, η Saartjie Baartman του Namaqua παρουσιάσθηκε στο Λονδίνο στις αρχές του 19ου αιώνα, μέχρι τον θάνατό της, το 1815.

Η απαρχή της έκθεσης των «πρωτόγονων» σε κήπους άρχισε, κατά την σύγχρονη ιστορία, όταν εξερευνητές, όπως ο Κολόμβος και ο Βεσπούκιος, δελέασαν ιθαγενείς ώστε να έρθουν στην Ευρώπη. Για να αποδειχθεί η ανακάλυψη των εξωτικών νησιών, οι ιθαγενείς παρέλασαν σαν τρόπαια. Αλλά αυτό που ξεκίνησε ως περίεργο δέος, επιδεινώθηκε σε μια εποχή φυλετικής ανωτερότητας και με την εφεύρεση του «άγριου» ανθρώπου.

Ένα 20χρονο κορίτσι από τη Νότια Αφρική, γνωστή ως Sarah “Saartjie” Baartman, θα είναι το σύμβολο της σκοτεινής εποχής που οδήγησε στην αύξηση της δημοτικότητας των ανθρώπινων ζωολογικών κήπων. Είχε προσληφθεί από έναν έμπορο εξωτικών ζώων με έδρα το Κέιπ Τάουν και ταξίδεψε στο Λονδίνο το 1810 για να λάβει μέρος σε μια έκθεση. Η νεαρή γυναίκα πήγε πρόθυμα προσδοκώντας πλούτο και φήμη. Οι εκθέτες έψαχναν για ορισμένα χαρακτηριστικά στα «εξωτικά» εκθέματα τους, είτε που να συμπίπτουν με την ιδανική Ευρωπαϊκή ομορφιά, είτε που να αποτελούν απροσδόκητη καινοτομία.

ΓΙΟΧΑΝ ΜΟΣΤ: «Το κτήνος της ιδιοκτησίας» (Μέρος Β΄)

(Το Πρώτο Μέρος ΕΔΩ)

Στην Αμερική τη θέση των μοναρχών έχουν πάρει οι μονοπωλητές. Εάν το μονοπώλιο στις υποτιθέμενες «ελεύθερες» Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αναπτυχθεί με το ρυθμό που έχει το τελευταίο τέταρτο του αιώνα, το μόνο που θα έχει γλυτώσει από το μονοπώλιο θα είναι μόνο το φως της ημέρας και ο αέρας. Πεντακόσια εκατομμύρια στρέμματα του εδάφους στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου έξι φορές η περιοχή της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας, διαιρέθηκε ανάμεσα σε μια γενιά εταιριών του σιδηροδρόμου και τους μεγάλους ιδιοκτήτες ευρωπαϊκό-αριστοκρατικής προέλευσης. Μέσα σε μερικές δεκαετίες μόνο η Vanderbilt συσσώρευσε $200.000.000. Αρκετές δωδεκάδες ανταγωνιστών της στη ληστεία χτυπούνε για να την ξεπεράσουν.

Το Σαν Φραντσίσκο ιδρύθηκε μόλις τριάντα χρόνια πριν. Σήμερα έχει στους κόλπους του ογδόντα πέντε εκατομμυριούχους! Όλος ο πλούτος αυτής της μεγάλης δημοκρατίας, αν και έχει διάρκεια ενός αιώνα, τα ορυχεία του, οι ανθρακοφόρες περιοχές του, οι πετρελαιοπηγές του, κ.λπ., κ.λπ. «έχουν αφαιρεθεί» από τους ανθρώπους και έχουν γίνει η ιδιοκτησία μιας χούφτας αδίστακτων τυχοδιωκτών και κατεργάρηδων ραδιούργων.

Η «κυριαρχία των ανθρώπων» πέφτει τσακισμένη στη σκόνη μπροστά στην επιρροή των βασιλιάδων του χρήματος, των μεγιστάνων των σιδηροδρόμων, των βαρόνων του άνθρακα και των ιδιοκτητών εργοστασίων. Αυτοί οι τύποι κουβαλούν ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες στις τσέπες τους και αυτό που εκθειάζεται ως ανεμπόδιστη νομοθεσία και ελεύθερη νομοθεσία είναι μια φάρσα, μια αυταπάτη και μια παγίδα.

ΓΙΟΧΑΝ ΜΟΣΤ: «Το κτήνος της ιδιοκτησίας» (Μέρος Α΄)

Ο Johann Most ή John Joseph Most γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1846 στο Augusburg της Γερμανίας και πέθανε στις 17 Απριλίου 1906 στο Cincinnati του Ohio.

Αρχικά υπήρξε σοσιαλδημοκράτης. Το 1870 στο συνέδριο του Baden διαγράφεται από το κόμμα για αντιοργανωτική συμπεριφορά. Καταδικάζεται σε 5 έτη φυλάκισης στην Αυστρία για μια από τις περίφημες φλογερές ομιλίες του. Αμνηστεύεται στις 9 Φεβρουαρίου 1871 και απελαύνεται. Επιστρέφει στη Γερμανία όπου συνεχίζει την ταραχοποιό δράση του. Εκλέγεται στο Ράϊχσταγ το 1874. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τις αρχές να τον στείλουν αρκετές φορές στη φυλακή για τις ομιλίες του.

Το 1878, ο Most αυτοεξορίζεται στην Αγγλία, όπου εκδίδει την εφημερίδα «Freiheit» (Ελευθερία). Ένα άρθρο με το οποίο υμνεί την επίθεση ενάντια στο τσάρο Αλέξανδρο ΙΙ τον στέλνει για 16 μήνες σε φυλάκιση με καταναγκαστική εργασία. Μετά την απελευθέρωσή του πηγαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1882. Είναι το ξεκίνημα της αναρχοκομμουνιστικής εισβολής στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επηρεασμένος από τις απόψεις του Kropotkin, μεταβάλλεται σε έναν παθιασμένο αναρχικό. Δημοσιεύει «την προπαγάνδα της πράξης» («propaganda of the deed»), που περιέχει ένα μικρό οδηγό για την κατασκευή βομβών, γνώση που απέκτησε μετά την εργασία του σε εργοστάσιο δυναμίτη. Υποστηρίζει τη χρήση βίας, ενάντια σε άτομα ή οργανισμούς, για την επίτευξη της κοινωνικής αλλαγής και εμπνέει την περαιτέρω βίαιη δράση πολλών αναρχικών.

Μετά από 1886, οι απόψεις του μετατοπίζονται προς τον αναρχο-συνδικαλισμό και το περιοδικό «Freiheit» είναι η κύρια δραστηριότητά του. Παραμένει φημισμένος για τις «εμπρηστικές ομιλίες του» με διασημότερη αυτή που φέρει τον τίτλο «το κτήνος της ιδιοκτησίας» και της οποίας ο πιθανός χρόνος που εκφωνήθηκε είναι το 1884.

Δημοσιεύουμε αυτό το ιστορικό κείμενο θεωρώντας πως η ιστορία των κοινωνικών αγώνων αποτελεί σημαντική εμπειρία που μπορεί να βοηθήσει να αποτρέπονται λάθη αλλά και να μην αναμασιούνται και προβάλλονται σαν αναρχικές απόψεις μιλιταριστικού και εξουσιαστικού τύπου που δεν έχουν σχέση με την πηγαία κοινωνική βία των καταπιεσμένων. Οι ιστορικές εμπειρίες περιέχουν πολλές απόψεις και καταστάσεις που είναι αρνητικές. Πως όμως θα αποφευχθούν όλες αυτές αν δεν γνωρίζουμε τα παραδείγματα προς αποφυγήν; Αφού, λοιπόν, είναι σημαντικό να αντλούνται εμπειρίες από εκείνα τα στοιχεία που εμπλουτίζουν και δεν ευνουχίζουν τις κοινωνικές απελευθερωτικές διεργασίες, το «κτήνος της ιδιοκτησίας» αποτελεί μια πηγή θετικών και αρνητικών εμπειριών και απόψεων που είχαν επίδραση στις αναρχικές πρακτικές. Ιδιαίτερα η διάδοση των αρνητικών απόψεων μπορεί να εξηγήσει την ευκολία με την οποία αλώθηκαν οι απελευθερωτικές διαθέσεις και έγιναν βορά των εξουσιαστικών θεωριών και ιδιαίτερα του μαρξισμού…

Εμείς οι Αναρχικοί

Η αναρχική συμμετοχή στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 1936–1939 παραμένει από τις πιο πολύπλοκες, εμπνευσμένες και ταραγμένες στιγμές στην ιστορία του αντιεξουσιαστικού αγώνα. Ακόμα και σήμερα, αρκετές δεκαετίες αργότερα, ιστορικοί και μαχητές συνεχίζουν να μελετούν και να συζητούν γύρω από αυτά τα γεγονότα.

Ένας απ’ αυτούς είναι ο Στιούαρτ Κρίστι, αναρχικός από παλιά, του οποίου το πρόσφατο βιβλίο, Εμείς οι Αναρχικοί! Μια μελέτη της Ιβηρικής Αναρχικής Ομοσπονδίας (FAI) 1927–1937, επιχειρεί να απαντήσει σε ερωτήσεις–κλειδιά σχετικά με τη «μοίρα» του αναρχικού κινήματος, ενώ παράλληλα αναζωοδοτεί/αναπαριστά τις δραματικές στιγμές της εποχής.

Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συζήτηση που έγινε το Γενάρη 2009 ανάμεσα στον Chuck Morse και τον Στιούαρτ Κρίστι σχετικά με αυτό το βιβλίο.

Μπορείς να μας περιγράψεις το βιβλίο σου και τα βασικά του σημεία;

Το Εμείς οι Αναρχικοί είναι μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα σχετικά με την αληθινή φύση της πιο κατασυκοφαντημένης αναρχικής οργάνωσης όλων των εποχών —της Ιβηρικής Αναρχικής Ομοσπονδίας— γνωστής και απ’ τα αρχικά της ως FAI. Επίσης, προσπαθώ να δείξω, χρησιμοποιώντας το ιστορικό παράδειγμα της αναρχοσυνδικαλιστικής εργατικής ένωσης/συνδικάτου, της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας (CNT) και της FAI, το πώς οι αναρχικοί και οι αναρχικές οργανώσεις, όπως και κάθε άλλη κοινωνική ομάδα, υπόκεινται ισότιμα στη διαδικασία της θεσμοποίησης. Πρόκειται για το φαινόμενο που περιγράφει ο Γερμανός κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μίτσελς ως «Σιδερένιο Νόμο της Ολιγαρχίας».

Χρονικό συμβάντων από το 1930 έως το τέλος του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου (Μέρος β΄)

1 Οκτωβρίου 1936. Η δημοκρατική κυβέρνηση εγκρίνει την αυτονομία των Βάσκων. Οι Εθνικιστικές δυνάμεις του Francisco Franco Bahamonde  από τη Γαλικία εισβάλλουν στις δυτικές Αστούριες και σπεύδουν προς ενίσχυση του Οβιέδο που πολιορκείται σχεδόν τρεις μήνες. Οι πολιτοφύλακες αναγκάζονται να λύσουν την πολιορκία και να εγκαταλείψουν την πόλη.

3 Οκτωβρίου 1936. Ο Francisco Franco Bahamonde περιλαμβάνει στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο τον αδελφό του, τρεις στρατηγούς και κάποιους διπλωμάτες.

9 Οκτωβρίου 1936. Μέλη των Διεθνών Ταξιαρχιών που οργανώνονται από την Κομμουνιστική Διεθνή φθάνουν από τη Μασσαλία της Γαλλίας, μέσω θαλάσσης, στο Αλικάντε.

12 Οκτωβρίου 1936. Καταφθάνουν τα πρώτα πολεμοφόδια από την Σοβιετική  Ένωση με πλοίο που αγκυροβολεί στο λιμάνι της Καρθαγένης.

22 Οκτωβρίου 1936. Ο José Miaja τοποθετείται επικεφαλής της υπεράσπισης της Μαδρίτης.

25 Οκτωβρίου 1936. Από την Τράπεζα της Ισπανίας μεταφέρονται με τέσσερα πλοία στη Σοβιετική ένωση, 510 τόνοι χρυσού (το σύνολο σχεδόν των αποθεμάτων) για «φύλαξη», αλλά ουσιαστικά για την αποπληρωμή των αεροπλάνων, τεθωρακισμένων οχημάτων και λοιπών πολεμοφοδίων. Ως το τέλος του πολέμου το σύνολο του χρυσού θα εξανεμιστεί λόγω των αλλεπάλληλων παραγγελιών της Ισπανικής Κυβέρνησης σε πολεμικό υλικό.

Χρονικό συμβάντων από το 1930 έως το τέλος του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου (Μέρος α΄)

28 Ιανουαρίου 1930. Ο δικτάτωρ Miguel Primo de Rivera εξαναγκάζεται σε παραίτηση.

14 Απριλίου 1931. Ανακηρύσσεται η Β΄ Ισπανική Δημοκρατία και ο βασιλεύς Αλοφόνσο 13^ος μεταβαίνει στην εξορία.

6 Μαΐου 1931. Η νέα κυβέρνηση ανακοινώνει το τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα σχολεία.

8 Μαΐου 1931. Αναθεωρείται ο εκλογικός νόμος και επιτρέπεται η ψήφος των γυναικών.

25 Μαΐου 1931. Ο υπουργός Πολέμου, Manuel Azaña, ανακοινώνει εκτεταμένη μείωση στον αριθμό του ισπανικού στρατού.

16 Οκτωβρίου 1931. Ο Niceto Zamora παραιτείται από την πρωθυπουργία και αντικαθίσταται από τον Manuel Azaña.

17 Οκτωβρίου 1931. Τα Cortes εγκρίνουν την νομιμοποίηση του διαζυγίου.

11 Δεκεμβρίου 1931. Ο Niceto Zamora εκλέγεται πρόεδρος της Β΄ Ισπανικής Δημοκρατίας.

10 Αυγούστου 1932. Ο στρατηγός José Sanjurjo ηγείται στρατιωτικής εξέγερσης κατά της κυβέρνησης.

Ο ρόλος των ολοκληρωτικών καθεστώτων στον Ισπανικό Εμφύλιο

«Το αποτέλεσμα του ισπανικού πολέμου κρίθηκε και αποφασίστηκε στο Λονδίνο, στο Παρίσι, τη Ρώμη, το Βερολίνο, πάντως όχι στην Ισπανία». (Τζωρτζ Όργουελ)

Ευρώπη, μετά τη λήξη του Α’ παγκο­σμίου πολέμου. Η οικονομική κρίση κλονίζει όλες τις χώρες. Aνεργία και φτώχια, που πλήττει ιδιαίτερα τους εργάτες και τους αγρότες, μεγάλη φορολογία, χαμηλά μεροκάματα, χρέη καθώς και η πτώση των τιμών των προϊόντων (ιδιαίτερα των αγροτικών) οδηγούν στην απελπισία και την αγανάκτηση τους ανθρώπους. Και ενώ η βιομηχανική ανάπτυξη ευνοείται, η απόσταση ανάμεσα στους λίγους πλούσιους και στους φτωχούς, που στερούνται ακόμα και τα αναγκαία για τη ζωή, αυξάνεται διαρκώς. Οι κυβερνώντες μαζί με τους οικονομικούς παράγοντες αποφασίζουν να αποσύρουν τις όποιες ελευθερίες επιβάλλοντας δικτατορικά ή, γενικότερα, ολοκληρωτικά καθεστώτα, αφού θεωρούν ότι ο φιλελευθερισμός και η κοινοβουλευτική δημοκρατία αδυνατούν να λύσουν τα προβλήματά τους και να σώσουν τις ιδιοκτησίες τους.

Έτσι, το 1933, εκτός από τις ΗΠΑ, την Αγγλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Ελβετία, την Τσεχοσλοβακία και τις Σκανδιναβικές χώρες δεν υπάρχει κανένα άλλο «φιλελεύθερο» καθεστώς στον κόσμο.

Στην Ισπανία, οξύνεται, λόγω της οικονομικής κρίσεως, η δυσαρέσκεια για την δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα και, το 1931, επικρατεί ο συνασπισμός της αριστεράς που ψηφίζει νέο λαϊκό σύνταγμα και αγροτική μεταρρύθμιση της οποίας η εφαρμογή καθυστερεί και οι αγρότες ξεσηκώνονται. Έτσι το 1934 ανέρχεται κυβέρνηση δεξιά με ρατσιστικό, αντιμαρξιστικό και εθνικιστικό χαρακτήρα που, εκτός των επεκτατικών της βλέψεων, συγκροτεί από έμμισθους pistoleroς την Φάλαγγα με επικεφαλής τον γιο του πρώην δικτάτορα Ριβέρα. Μέσα σε δύο χρόνια ακυρώνει την αγροτική νομοθεσία και αιματοκυλά τις εργατικές κινητοποιήσεις των Αστουριών. Ως εκ τούτου, σοσιαλιστές και αριστεροί συνασπίζονται και με την εκλογική υποστήριξη των αναρχοσυνδικαλιστών, στις 16 Φεβρουαρίου 1936, σχηματίζουν κυβέρνηση. Η νέα κυβέρνηση επαναφέρει την αγροτική μεταρρύθμιση και άμεσα 75.000 αγρότες αποκτούν κλήρο στην Εστρεμαδούρα.

ΝΤΟΥΡΡΟΥΤΙ –Πριν από τη Θύελλα–

Μια επιστολή του Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι (1935)

Στην πρότυπη φυλακή της Βαλένθια, όπου ο Ντουρρούτι είναι φυλακισμένος τον Αύγουστο του 1935, βρίσκονται κατά πλειοψηφία μέλη της CNT και της FAI που προήλθαν από την Καταλωνία, την Αραγωνία και το Λεβάντε. Αυτή η ομοιογένεια μεταξύ των φυλακισμένων τούς έδινε την δυνατότητα να εστιάζουν τις συζητήσεις τους στα εσωτερικά θέματα της CNT και της FAI. Δύο χρόνια μετά τη διάσπαση με τη CNT και τώρα που η διαμάχη που περιβάλλει αυτό το ζήτημα έχει γίνει λιγότερο εμπαθής, η ιδέα της επιστροφής στην αγκαλιά της CNT, όπως υποστηρίζεται από τους J. Pedro και J. Lopez, άρχισε να σημειώνει κάποια πρόοδο· κανείς, όμως, δεν γνώριζε τον τρόπο διαπραγμάτευσης για αυτήν την επιστροφή. Όλα αυτά τα ζητήματα συζητούνται παθιασμένα στα κελλιά και στα προαύλια της πρότυπης φυλακής.

Ο Ντουρρούτι είναι περισσότερο απασχολημένος με άλλα θέματα και κρατά κάποια απόσταση από αυτές τις συζητήσεις. Αν κρίνουμε δε και από μια επιστολή, γραμμένη περίπου αυτή την περίοδο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν στα μαχαίρια με τις επιτροπές της CNT.

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ : Μία σύντομη αναδρομή

Υπάρχουν πολλά γεγονότα που έχουν ιδιαίτερη σημασία σε ό,τι αφορά τους κοινωνικούς αγώνες. Το Πολυτεχνείο, όμως, έχει συνδεθεί όχι μόνο με τη πτώση της δικτατορίας και τη μετάβαση στο δημοκρατικό καθεστώς, αλλά και με μία εξέγερση που ξεπέρασε τα δεδομένα ανοίγοντας ορίζοντες και αφήνοντας παρακαταθήκες. Κάποιοι από αυτούς που συμμετείχαν στη εξέγερση του Νοέμβρη του 1973 δεν αγωνίστηκαν απλά για την πτώση της χούντας, αλλά για την καταστροφή του κράτους, μπορεί να μην υπερτερούσαν αριθμητικά, «αλλά ουκ εν τω πολλώ το ευ». Οι εκάστοτε εξουσιαστές προσπάθησαν να διατηρήσουν μέρος των γεγονότων τοποθετώντας τα στα μουσεία της ιστορίας, αποσιωπώντας τα κυριότερα στοιχεία της εξέγερσης, ανάλογα με τα συμφέροντα τους και πλασάροντας τα στον κόσμο σαν κάτι το οποίο εκπλήρωσε τους στόχους του, που στην προκειμένη περίπτωση ήταν η πτώση της χούντας. Η ημέρα του πολυτεχνείου για τους αγωνιζόμενους παραμένει μέρα μνήμης, όπου αγωνιζόμενοι άνθρωποι δίνουν το δικό τους στίγμα, είναι μέρα αγώνα ενάντια στη λήθη.

Καθώς εφέτος συμπληρώνονται 40 χρόνια από την εξέγερση του Νοεμβρίου 1973, παραθέτουμε μερικές χαρακτηριστικές επετείους, που η έντασή τους αναδεικνύει την αντίθεση ανάμεσα στην τυπική επετειακή γιορτή και στην ημέρα μνήμης και δράσης ενάντια στους συνεχιστές της καταπίεσης και του εξανδραποδισμού των ανθρώπων.

Πολυτεχνείο 1973. Μερικά απλά συμπεράσματα από τότε και για τότε

Καθώς πλησιάζει η 43^η ετήσια εκδήλωση μνήμης της εξέγερσης του 1973, αναδημοσιεύουμε κάποια από τα κείμενα που δημοσιεύθηκαν στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ σε σχέση με αυτό το γεγονός. Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο φύλλο 55, Νοέμβριος 2006.

[ …] Ακόμα μια χρονιά, ακόμα μια «επέτειος».

Πολλά είναι τα χρόνια και χρειάζονται γεροί ώμοι για να σηκώσει κανείς όλη αυτή την εμπειρία από τις πρώτες φοιτητικές κινητοποιήσεις, μέσα στις συνθήκες της δικτατορίας, μέχρι και σήμερα. Μια εμπειρία πλούσια, γεμάτη με γεγονότα, συγκρούσεις χαμένους συντρόφους και συντρόφισσες, απίστευτη αγριότητα από τη μεριά του κράτους, καταλήψεις, εισβολές, συλλήψεις και τόσα άλλα.

Τι ήταν λοιπόν το Πολυτεχνείο του 1973 για τους αναρχικούς; Το δείχνει η δυναμική τους παρουσία τόσο στην πρώτη κατάληψη του Πολυτεχνείου όσο και στην κατάληψη της Νομικής μέχρι και την μεγάλη εξέγερση από τις 14 μέχρι και τις 18 Νοέμβρη 1973. Εννοείται πως η δυναμική δεν έχει σχέση και δεν ταυτίζεται πάντα με το πολυπληθές, αλλά με την δυνατότητα σύνθεσης με τον υπόλοιπο κόσμο σε απόψεις, στάσεις και πρακτικές που να αντιπαρατίθενται με άμεσο και καθοριστικό τρόπο απέναντι στο κράτος και τις επιλογές του.

Όλα αυτά τα χρόνια οι αναρχικοί δεν λησμονούν εκείνη τη «στιγμή».

Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (στ΄)

[…] Αυτή ή επίθεση έγινε για βασικούς λόγους τακτικής. Το μέ­τωπο της Αραγώνας είχε παραμεληθεί. Ήταν μια περιοχή όπου οι εθνικιστές δεν είχαν πραγματοποιήσει εκτεταμένα οχυρωματι­κά έργα, Από την άλλη πλευρά, η επίθεση στην Αραγώνα είχε έναν άλλο σκοπό. Ήταν ο διακαής πόθος των κομμουνιστών και της κεντρικής κυβερνήσεως να συντρίψουν και το τελευταίο οχυρό των αναρχικών. Σε αυτό το θέμα, όπως καίω σε πολλά άλλα ζητή­ματα οι κομμουνιστές οπαδοί της Δημοκρατίας και οι αστοί συμ­φωνούσαν απόλυτα και δεν υπάρχει κανένας λόγος να υποθέσει κανείς ότι ο Πριέτο και οι μετριοπαθείς σοσιαλιστές μπορεί κατά οποιονδήποτε τρόπο να αντιτάχθηκαν στην πολιτική πού ακολουθήθηκε: στην πραγματικότητα ο Πριέτο έδωσε τις διαταγές.

Το Συμβούλιο της Αραγώνας, υπό την προεδρία του Χοακίν Ασκάσο και άλλων αναρχικών αρχηγών, ήταν ένας σταθερός ενοχλητικός παράγων, ο οποίος παρεμπόδιζε την συγκεντρωτική απο­τελεσματική διάρθρωση της πολεμικής προσπάθειας της Δημοκρα­τίας. Οι πιο πολλοί από τούς 450 συνεταιρισμούς φαίνεται πώς από κοινωνικής πλευράς είχαν επιτύχει, αλλά είχαν συντελέσει δια­σπαστικά καί καθόλου αποτελεσματικά στο θέμα του πολέμου: όπως είναι γνωστό δεν πλήρωναν φόρους και παρ όλο πού έστελ­ναν καμιόνια με τρόφιμα στο μέτωπο, αυτά έφθαναν σε ακανόνιστο χρόνο και σε αυθαίρετες θέσεις, και σε ποσότητες πού καθόριζαν οι τοπικές επιτροπές.

Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (ε΄)

Νοέμβριος 1936. Η εθνικιστές επιτίθενται στη Μαδρίτη

[…] Ο Ντουρρούτι έλαβε διαταγή νά επιτεθεί στις 15 Νοεμβρίου, ενισχυμένος από όλο τό πυροβολικό της Δημοκρατίας καί από όλη τήν αεροπορική δύνα­μη. Καί όμως, όταν έφθασε ή ώρα, τα πολυβόλα των Μαροκινών τόσο πολύ τρομοκράτησαν τούς αναρχικούς πού αρνήθηκαν νά πο­λεμήσουν. Ο Ντουρρούτι, οργισμένος, υποσχέθηκε ότι θα επιτεθεί τήν επομένη. Όμως ο Βαρέλα διάλεξε εκείνη τή στιγμή, γιά νά επιχειρήσει καινούρια προέλαση. Τρεις φορές η εμπροσθοφυλακή τού Ασένσιο έφθασε στον Μανθανάρες, καί τρεις φορές αναγκά­στηκε νά υποχωρήσει. Τελικά ο Ασένσιο κατόρθωσε νά καταλά­βει τή θέση στήν όχθη του ποταμού, έξω από τό Παλαθέτε ντέ λά Μονκλόα. ‘Ύστερα από σφοδρότατο βομβαρδισμό τής αεροπορίας καί του πυροβολικού, δύο Μαροκινά tabor καί μια μπαντιέρα λεγεωνάριων έκαναν έφοδο απέναντι. ’Ανακάλυψαν ότι οι αναρχικοί είχαν φύγει καί ότι ο δρόμος γιά τήν Πανεπιστημιούπολη ήταν ανοιχτός. Τά υψώματα τα ανέβηκαν σύντομα. Κα­τέλαβαν τήν σχολή ’Αρχιτεκτονικής καί άλλα γειτονικά κτίρια. Η XI Διεθνής Ταξιαρχία έφθασε από τήν Κάσα ντέ Κάμπο γιά νά αναλάβει τήν άμυνα του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας καί Γραμμά­των. Αλλά όλο καί περισσότεροι άνδρες της στρατιάς της Αφρι­κής, μαζί μέ άνδρες από τις δυνάμεις του Ντελγάδο Σερράνο καί του Μπαρρόν, περνούσαν εκείνη τήν στιγμή τον Μανθανάρες.

Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (δ΄)

[…] Παρατάξεις της αριστεράς και συνδικαλιστικές ενώσεις επέτασσαν κτίρια και οργάνωναν δικές τους «διερευνητικές επιτροπές», οι οποίες συνήθως ήταν γνωστές με το ρωσικό όνομα cheka.[1] Υποστηρικτές της ανταρσίας, όταν δεν εκτελούνταν επιτόπου, σύρονταν ενώπιον αυτών των επαναστατικών δικαστηρίων. Τα ονόματα και οι διευθύνσεις μελών ομάδων που είχαν αναμειχθεί στην ανταρσία, εξασφαλίζονταν από επίσημους φορείς ή από το αντίστοιχο αρχηγείο της παράταξης, αν τα μητρώα τους δεν είχαν καταστραφεί εγκαίρως. Προφανώς, ορισμένα θύματα καταγγέλλονταν από υπηρέτες, οφειλέτες και εχθρούς των. Εί­ναι βέβαιο ότι έγιναν πολλά λάθη λόγω της έντονης καχυποψίας και της ραγδαίας εξέλιξης των γεγονότων.

Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (γ΄)

Μάϊος 1937. Η υπουργοποιηθείσα αναρχική Federica Montseny  καταστέλλει τους ανυπότακτους αναρχικούς της Βαρκελώνης.

Οι αναρχικοί ηγέτες απηύθυναν ραδιοφωνική έκκληση για κατά­παυση του πυρός, ενώ ο Abad de Santillan απευθύνθηκε στις περιπό­λους ελέγχου.[1] Το ίδιο βράδυ συνήλθε στη Βαλένθια το Υπουργικό Συμβούλιο. Αποφάσισε να διορίσει τον Συνταγματάρχη Escobar ως αντιπρόσωπο της κυβέρνησης στην Καταλωνία, αλλά, λόγω του σοβα­ρότατου τραυματισμού του δεν ήταν σε θέση να αναλάβει καθήκοντα. Η διοίκηση όλων των δυνάμεων στο μέτωπο της Αραγωνίας ανατέθη­κε στον κομμουνιστή Στρατηγό Pozas.

Antonio Martin Bellido

(Μαδρίτη 1938 – Παρίσι 17 Αυγούστου 2014)

Bρίσκομαι στη δυσάρεστη θέση να ανακοινώσω το θάνατο, σήμερα το πρωί, του παλιού μου φίλου και συντρόφου Antonio Martin Bellido που πέθανε στις 5 το πρωί, την ίδια ώρα που πέθαναν πριν 51 χρόνια οι δύο σύντροφοί του, Joaquin Delgado και Francisco Granado, των οποίων οι ζωές –και οι θάνατοι– ήταν τόσο δεμένοι με τη δικιά του. Η κηδεία του θα λάβει χώρα σε λίγες μέρες.

Ο Antonio Martin Bellido, (Madrid 1938-Παρίσι 17/8/ 2014) ήταν γιος ενός μαχητή τού συνδικάτου UGT (Γενική Ένωση Εργατών) που εξορίστηκε στη Γαλλία, όπου και έζησε, στο Στρασβούργο, από την ηλικία των δύο ετών. Έκανε τη μαθητεία του σαν ηλεκτρολόγος μηχανικός, και μετακόμισε στο Παρίσι στα 19 του χρόνια, όπου προσχώρησε στην Ιβηρική Ομοσπονδία Ελευθεριακής Νεολαίας (FIJL). Το 1962 επισκέφθηκε το Λονδίνο με άλλους νεαρούς ισπανούς και γάλλους αναρχικούς για να συμμετέχουν στην ετήσια αντι-πυρηνική διαδήλωση του Aldermarston, κατά την οποία σχηματίστηκαν πολλές μακροχρόνιες φιλίες.

Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (β΄)

(Η έσχατη μάχη στην Βαρκελώνη, 19-20 Ιουλίου 1936)

[…] Με το λυκόφως, μόνο οι στρατώνες Atarazanas κοντά στο λιμάνι και οι στρατώνες Sant Andreu αντιστέκονταν ακόμα. Τα πολυβολεία γύρω από το μνημείο του Κολόμβου είχαν σιγήσει από νωρίς το απόγευμα. Ο διοικητής του αεροδρομίου στο Prat, ο Συνταγματάρχης Diaz Sandino, ένας νομιμόφρονας αξιωματικός, έστειλε τα αεροπλάνα του, που επιτέθηκαν στο μνημείο, δίνοντας την ευκαιρία σε ένα κύμα εργατών και asaltos να το καταλάβουν. Στο κάστρο του Montjuich η φρουρά είχε εκτελέσει τους στασιαστές αξιωματικούς και στη συνέχεια είχε παραδώσει τα όπλα του οπλοστασίου στη CNT.

Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (α΄)

[…] Ο ιδεαλισμός πολλών άλλων συγγραφέων υπονομεύθηκε πολύ περισσότερο από τα γεγονότα, στα οποία υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες. Η Simone Weil, η οποία υποστήριζε τους αναρχικούς, είχε δυσαρεστηθεί από τις δολοφονίες στην ανατολική Ισπανία. Είχε επηρεαστεί ιδιαίτερα όταν ένας δεκαπεντάχρονος φαλαγγίτης, αιχμάλωτος από την Pina, είχε συλληφθεί στο μέτωπο της Αραγωνίας και είχε εκτελεσθεί, αφού πρώτα ο Durruti είχε προσπαθήσει για μια ώρα να τον πείσει να αλλάξει πολι­τικές πεποιθήσεις, δίνοντάς του διορία μέχρι την επόμενη ημέρα για να αποφασίσει.

Η εξέγερση της Κρονστάνδης (Μέρος 3ο)

Η Προπαγάνδα των μπολσεβίκων

Από την Πράβντα του Λένινγκραντ (20 Μαρτίου 1926):

«Οι προλετάριοι όλων των χωρών έχουν πια κατανοήσει, ότι η Κρονστάνδη υπήρξε ένα γεγονός τεράστιας σημασίας (…). Τα κοινωνικοοικονομικά αίτια της Κρονστάνδης έχουν άμεση σχέση με την οικονομική καταστροφή της χώρας, με τη σχεδόν χωρίς διέξοδο κατάσταση, όπου βρέθηκε η συντριπτική πλειοψηφία της αγροτιάς (…)».

«Η Κρονστάνδη επισημαίνει το μεγάλο κίνδυνο, που κρύβεται πίσω από μία ρήξη ανάμεσα στην πρωτοπορία της επανάστασης και στην καθυστερημένη αγροτική μάζα, ανάμεσα στην πόλη και στο χωριό, ανάμεσα στο κόμμα και στο προλεταριάτο(…)». «Η εξέγερση της Κρονστάνδης προκλήθηκε από το γεγονός, ότι ένα μέρος της εργατικής τάξης έχασε την ταξική του συνείδηση και ακολούθησε το δρόμο της μικροαστικής παρέκκλισης (…)».

Από την Ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ του 1938 (εγκεκριμένη από την Κ.Ε.):

«Το κύμα της δυσαρέσκειας είχε αρχίσει να παρασύρει και την εργατική τάξη(…). Οι καλύτεροι εργάτες, οι πιο συνειδητοί, οι πιο αφοσιωμένοι και οι πιο πειθαρχημένοι, ένοιωθαν να καίει μέσα τους η φλόγα του σοσιαλιστικού ενθουσιασμού. Μα η ολόπλευρη οικονομική αποδιοργάνωση επηρέαζε και την εργατική τάξη (…)».

Η εξέγερση της Κρονστάνδης (Μέρος 2ο)

5 Μαρτίου (τρεις ημέρες μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Κρονστανδιώτες)

Η κατάσταση τρεις ημέρες μετά παραμένει φαινομενικά ήσυχη. Η πόλη συνεχίζει στους κανονικούς της ρυθμούς. Όπως σημειώνει και ο Πετριτσένκο «…τρεις ημέρες και δεν έχει πέσει ούτε τουφεκιά». Η Ιζβέστια Νο 3 αναφέρει μεταξύ άλλων: «… έχουν περάσει τρεις ημέρες από τότε που ξεκαθαρίστηκε η Κρονστάνδη απ’ την καταραμένη εξουσία των κομμουνιστών, με τον ίδιο τρόπο που, τέσσερα χρόνια πριν, η πόλη είχε αποτινάξει την εξουσία του τσάρου και των στρατηγών του…», «…Οι μπολσεβίκοι αρχηγοί της Κρονστάνδης το έβαλαν στα πόδια ντροπιασμένοι… Φοβήθηκαν για το τομάρι τους. Φαντάστηκαν ότι η Π.Ε.Ε.(Προσωρινή Επαναστατική Επιτροπή), θα χρησιμοποιούσε τη μέθοδο που προτιμά η ΤΣΕΚΑ: τη δολοφονία». «…Η Π.Ε.Ε. δεν πρόκειται να καταφύγει ούτε σε βεντέτες, ούτε σε αντεκδικήσεις. Όλοι οι κομμουνιστές της Κρονστάνδης είναι ελεύθεροι και τίποτα δεν τους απειλεί. Βρίσκονται υπό κράτηση μόνον όσοι επιχείρησαν να το σκάσουν και έπεσαν στα χέρια των περιπόλων μας. Μα ακόμα και αυτοί βρίσκονται σε απόλυτη ασφάλεια».

Την ίδια ημέρα ο Τρότσκι είχε στείλει τελεσίγραφο, το οποίο έλεγε τα εξής: «Η κυβέρνηση των εργατών και των αγροτών αποφάσισε, ότι το φρούριο της Κρονστάνδης και τα πλοία, που στασίασαν, πρέπει να τεθούν αμέσως κάτω από τις διαταγές της Σοβιετικής Δημοκρατίας. Κατόπιν τούτου ΔΙΑΤΑΖΩ: Όλοι όσοι σήκωσαν χέρι εναντίον της σοσιαλιστικής πατρίδας, να καταθέσουν αμέσως τα όπλα. Όσοι δεν υπακούσουν θα αφοπλίζονται και θα παραδίδονται στις σοβιετικές αρχές…» «Αυτή η προειδοποίηση είναι και η τελευταία».

Η εξέγερση της Κρονστάνδης (Μέρος 1ο)

Εισαγωγή

Η εξέγερση της Κρονστάνδης ήταν μία αυθόρμητη λαϊκή πράξη η οποία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του 1921. Ο κόσμος μη μπορώντας άλλο την εξαπάτηση και ζητώντας αυτό που του είχαν υποσχεθεί -εξουσία στα σοβιέτ- εναντιώθηκε στους κομμισάριους και στον γραφειοκρατικό δεσποτισμό του Λένιν. Μέσα από τα γεγονότα της Κρονστάνδης αποκαλύπτεται, μία από τις μεγαλύτερες σφαγές στην ιστορία των μπολσεβίκων ενάντια στο λαό που τους υποστήριξε. Ακόμα μία φορά, ξεδιπλώνεται σε όλη του την έκταση ο μηχανισμός παραπληροφόρησης, η απανθρωπιά και η αθλιότητα των εξουσιαστών καθώς και η κτηνωδία των «πεφωτισμένων» ηγετών της πάλαι ποτέ σοβιετικής ένωσης.

Η καταστολή

Μετά την επικράτηση των μπολσεβίκων στη Ρωσία η κατάσταση δεν μπορούσε να σταθεροποιηθεί. Η πείνα καθώς και η αποδιοργάνωση, δέσποζαν απ’ άκρο εις άκρο στη νεοσύστατη σοβιετική δημοκρατία. Η παραγωγή σιτηρών είχε μειωθεί κατά 40% και πλέον από την προεπαναστατική εποχή, ενώ τα εργοστάσια υπολειτουργούσαν. Η διανομή τροφίμων γινόταν με δελτία. Η έλλειψη καυσίμων και το κρύο ήταν από τα κυριότερα προβλήματα. Από την άλλη, η τρομοκρατία και η καταστολή με κάθε μέσο ήτανε στις κύριες προτεραιότητες του ηγέτη των μπολσεβίκων Λένιν και της συμμορίας του.

Μία αδικοχαμένη επανάσταση (Γερμανία 1918-1919). Μέρος Γ΄

1919. Ο κόσμος καταλαμβάνει τους δρόμους

Το τέλος

H σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση αποφασίζει να αντεπιτεθεί μπροστά στην επικείμενη διαδήλωση, που έχει καλέσει η επαναστατική επιτροπή. Έτσι, από τις 6 Ιανουαρίου αρχίζει η επίθεση των πρωσικών στρατευμάτων στο Βερολίνο. Το πρωί μοιράζεται μια σοσιαλδημοκρατική προκήρυξη που ξεσηκώνει «τους εργάτες, τους στρατιώτες και τους πολίτες» ενάντια «στους κακούργους της Λίγκας Σπάρτακος» και καλεί τους καλούς πολίτες μπροστά στο μέγαρο της καγκελαρίας. Σε μια αίθουσα του μεγάρου, οι σοσιαλδημοκράτες κυβερνήτες και οι υπουργοί συνεδριάζουν και προσπαθούν να εκτιμήσουν την κατάσταση. Τα νέα δεν είναι ευχάριστα για τους εξουσιαστές: οι επαναστάτες έχουν καταλάβει σχεδόν όλες τις εφημερίδες, ως και τα γραφεία του πρακτορείου Βόλφ. Τα στρατεύματα δεν είναι βέβαιο ότι θα συνταχθούν με τις κυβερνητικές διαταγές. Μόνο ο υπουργός πολέμου, ο συνταγματάρχης Ράϊνχαρντ και ο Νόσκε είναι αποφασισμένοι να αποκαταστήσουν την τάξη με κάθε τίμημα. Ο Νόσκε ζητάει μια λύση. Του απαντούν: «Ε,! Καλά! Δράσε μόνος σου!» Ο Νόσκε απαντά: «Ας είναι! Κάποιος από μας πρέπει να παίξει το ρόλο του χασάπη, δεν φοβάμαι τις ευθύνες». Αμέσως του παραχωρείται κάθε εξουσία. Οδομαχίες εξελίσσονται στο Βερολίνο. Τη νύχτα οι αρχηγοί του ανεξάρτητου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος αρχίζουν διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση.