Ἀθανάσιος Διάκος, ο πρωτομάρτυρας τῆς ἐπανάστασης τοῦ 1821

Η μάχη της Αλαμάνας

Ὁ Ἀθανάσιος Διάκος (4 Ιανουαρίου 1788 – Λαμία, 24 Ἀπριλίου 1821) ἔδρασε στὴν Στερεὰ Ἑλλάδα. Τὸ πραγματικό του ὄνομα ἦταν Ἀθανάσιος Γραμματικὸς ἢ Μασσαβέτας.  Μυήθηκε στὴν Φιλικὴ Ἑταιρεία τὸ 1818 καὶ τὸ 1820 ἔγινε ἀρματωλὸς.

Μετὰ τὴν ἔναρξη τῆς ἐπανάστασης, ὁ Διάκος κι ἕνας ντόπιος καπετάνιος καὶ φίλος, ὁ Βασίλης Μποῦσγος, ὁδήγησαν ἕνα ἀπόσπασμα μαχητῶν στὴ Λιβαδειὰ μὲ σκοπὸ τὴν κατάληψή της. Τὴν 1^η  Ἀπριλίου τοῦ 1821, μετὰ ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες ἄγριας μάχης ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι, τὸ κάψιμο τοῦ σπιτιοῦ τοῦ Μιρ Ἀγὰ (συμπεριλαμβανομένου τοῦ χαρεμιοῦ) καὶ τὴν κατάληψη τοῦ κάστρου, ἡ πόλη ἔπεσε στοὺς Ἕλληνες.

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ

Μὲ τὴν εὐκαιρία της συμπληρώσεως 199 χρόνων ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821 παρουσιάζουμε τὸ ἄσμα τοῦ Βασίλη. Ποιὸς εἶναι ὁ Βασίλης δὲν  εἶναι ἐξακριβωμένο. Μία παραλλαγὴ λέγει ὅτι ἦταν γυιὸς παπαδιᾶς ἀπὸ τὴν Ράψανην τῆς Θεσσαλίας, ἄλλη μνημονεύει ὡς πατρίδα του τὸ Πυρνάρι τῆς Ποταμιᾶς, παρὰ τὴν Ἐλασσώνα. Ἡ μὲν τὸν θέλει σύντροφο τῶν Θεσσαλῶν ὁπλαρχηγῶν Μάνταλου καὶ Μπασδέκη, ἡ δὲ τοῦ Μπουκουβάλα. Σὲ ἄλλη πάλιν παραλλαγὴν ἀντὶ Βασίλης, ὁ κλέφτης ὀνομάζεται, διὰ τοῦ κοινοτέρου ὀνόματος, Δῆμος.

Ἴσως ἐκ τούτων θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ ὑποθέση ὅτι πρόκειται περὶ Θεσσαλοῦ κλέφτη τῶν ἀρχῶν τοῦ 19^ου αἰῶνος. Ἐκεῖνο, πάντως, τὸ ὁποῖο ἔχει σημασία εἶναι ὅτι τὸ ἄσμα ἀποδίδει μὲ λιτὸ τρόπο τὸ πάθος γιὰ τὴν ἐλευθερία τὸ ὁποῖον ὠθοῦσε πρὸς τὸν ἀδέσμευτο βίο τοῦ κλέφτη στὰ βουνά. Τὸ ἄσμα δημοσιεύθηκε γιὰ πρώτη φορὰ στὴ συλλογὴ δημοτικῶν ἀσμάτων τοῦ Σπ. Ζαμπελίου.

Μια βιογραφία του βούλγαρου αναρχικού Τίνκο Σίμωφ

«Ο Τίνκο Σίμωφ ήταν ένας από τους πρώτους αναρχικούς στη Βουλγαρία και ο τελευταίος από τους αντάρτες που έπεσε στον αγώνα μετά από πολλά χρόνια ζωής στην παρανομία… Ήταν ένας άνθρωπος με πνευματικότητα, ευγένεια, καλοσύνη και ευαισθησία. Ποιητής και συναισθητικός, αγάπησε με πάθος τη φύση, την οποία γνώριζε καλά, θαυμάζοντας το τραγούδι των πουλιών στο δάσος και σκαρφαλώνοντας συχνά σε δέντρα για να επισκευάσει τις κατεστραμμένες φωλιές». Μπαλκάνσκι (Γκεώργκι Γκλιγκόριεφ, βούλγαρος αναρχοκομμουνιστής, 1906-1996).

Η εκκλησία στη Σόφια μετά την βομβιστική επίθεση

Ο Τίνκο Σίμωφ γεννήθηκε το 1887 στο χωριό Balgarene, κοντά στο Λόβετς της Βουλγαρίας, σε μια φτωχή αγροτική οικογένεια. Εκπαιδεύτηκε σε πρώτο βαθμό στο σχολείο του χωριού του και αργότερα σπούδασε στο Δημοτικό Λύκειο του Λόβετς. Εδώ εντάσσεται σε έναν κύκλο μαρξιστικών σπουδών και λόγω αυτού του γεγονότος εκδιώκεται από το λύκειο. Συνεχίζει την εκπαίδευσή του στο Γκαμπόρο.

Αρνείται να συμμετάσχει στον πρώτο και τον δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο και αποφεύγει την επιστράτευση. Φυλακίζεται, αλλά καταφέρνει να δραπετεύσει, συνεχίζοντας τον αγώνα ενάντια στη συμμετοχή της Βουλγαρίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως αποτέλεσμα αυτού, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται εκ νέου, αυτή τη φορά στην κεντρική φυλακή στη Σόφια. Είναι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου φυλάκισης που γίνεται αναρχικός, με την επιρροή των συγκρατουμένων του αγωνιστών Gueorgui Cheitanov και Zhelyu Grozev.

Ρωσσία 1917. Το κίνημα του Κορνιλώφ και το πραξικόπημα των μπολσεβίκων.

Έχοντες υπ’ όψιν μας τα όσα συνέβησαν μετά την επανάστασι στη Ρωσσία, το 1917,^[1] μας δίνεται η δυνατότητα να προσεγγίσουμε ορισμένες ιδιαίτερα καθοριστικές καταστάσεις, οι οποίες συνθέτουν το σύνολο του πλέγματος των εξουσιαστικών σχέσεων και αντιθέσεων κατ’ αυτό το χρονικό διάστημα.

Οφείλουμε να παραδεχθούμε, ότι η πολυσυνθετότητα των καταστάσεων οι οποίες ανεδείχθησαν, αμέσως μετά την επανάστασι, είχαν σχέση με το ζήτημα των διαδικασιών αναδιοργανώσεως της Τάξεως επί νέων βάσεων και συμφώνως προς τα δεδομένα, τα οποία ανέδειξε ο επαναστατημένος κοινωνικός χώρος. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει όλα τα, εν δράσει και κατεστημένα, μέχρι την στιγμή της κοινωνικής έκρηξης τμήματά της, καθώς και εκείνα τα οποία εκμεταλλευόμενα τις συνθήκες αναταραχής και κρίσεως επιδιώκουν να συσσωματωθούν ή ακόμη και να αναδειχθούν ως καθοριστικοί συντελεστές της Ταξικής μεταμορφώσεως.

Προκειμένου να μην υπάρξουν παρερμηνείες, οφείλουμε να κάνουμε σαφές πως αυτό το οποίον ίσχυσε ήταν η προσπάθεια μιας μερίδας ατόμων, οι οποίοι ανήκαν στα μεσαία στρώματα της κοινωνίας και πλαισιώθηκαν, μέσω οργανωτικών δομών (όπως το εκάστοτε κόμμα και οι οργανώσεις του), τόσον από άτομα παρεμφερούς κοινωνικής συστάσεως όσον και από εργατικά στοιχεία. Αυτή η πλαισίωσις υλοποιήθηκε μέσω πολιτικών και ιδεολογικών θέσεων, ένα μέρος των οποίων επαγγελόταν την κυριαρχία μιας ανύπαρκτης, εν γένει, εργατικής τάξεως. Στην πραγματικότητα, επιδιώκετο η ενσωμάτωση των υψηλών και μεσαίων στελεχών του κόμματος στην ήδη υπάρχουσα Τάξι.

Τα γεγονότα του Ιουλίου 1917 στην Ρωσσία (Μέρος 2ο)

Τα γεγονότα του Ιουλίου

4 Ιουλίου 1917. Η διαδήλωση.

Η προσπάθεια ανατροπής βασίσθηκε, εν μέρει, στην αναταραχή που προέκυψε στους κόλπους της κυβέρνησης, καθώς στις 2 Ιουλίου το Κόμμα της Ελευθερίας του Λαού, γνωστό και ως Καντέτ, αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό με την απειλή της διάλυσής του. Την ίδια μέρα η αναρχοκομμουνιστική ομοσπονδία του Πέτρογκραντ, ενεργώντας ως αιχμή του δόρατος των μπολσεβίκων, μετά από μυστική σύσκεψι, αποφάσισε να καλέσει τους εργάτες και στρατιώτες της πόλεως σε αντικυβερνητική διαδήλωσι. Ήδη η υποχώρηση των ρωσσικών στρατευμάτων στο μέτωπο (μετά τις αρχικές επιτυχίες της επίθεσης) βάρυνε το κλίμα γενικώτερα, σε συνδυασμό με την μπολσεβίκικη προπαγάνδα.

Στο Πέτρογκραντ, το Πρώτο σύνταγμα Πολυβολητών συναντήθηκε με μια αναρχική αυτοαποκαλούμενη Προσωρινή Επαναστατική Επιτροπή και αποφάσισαν προκλητικά να διαδηλώσουν στις 3 Ιουλίου, καλώντας την φρουρά και τους εργάτες να κάνουν το ίδιο. Στις 7 το βράδυ, φορτηγά γεμάτα πολυβολητές κατέλαβαν στρατηγικά σημεία στην πρωτεύουσα και έστησαν τα πολυβόλα τους στις προσβάσεις των γεφυρών που οδηγούσαν προς το κέντρο τη πόλεως. Μολονότι στην κίνησι συμμετείχαν τα συντάγματα Μόσχας, Γρεναδιέρων, Παβλόβσκι, το 6^ο Τάγμα Μηχανικού, και το 180 Εφεδρείας Πεζικού και το Φινλάντσκι, αρκετά συντάγματα που συμμετείχαν στη επανάστασι κατά τον Φεβρουάριο, είτε δήλωσαν ουδετερότητα είτε αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την κίνησι αυτή. Στις 8μμ η διαδήλωσις ξεκίνησε με επικεφαλής αρχικά την αναρχοκομμουνιστική Προσωρινή Επαναστατική Επιτροπή. Πάνοπλες φάλαγγες εργατών και στρατιωτών έφτασαν στο κέντρο της πόλης και κατευθύνθηκαν στην έδρα του κόμματος των Μπολσεβίκων. Οι μπολσεβίκοι μπήκαν επικεφαλής της ανταρσίας ενάντια στο Σοβιέτ του Πέτρογκραντ «για να περάση η εξουσία στα Σοβιέτ(!)».

Τα γεγονότα του Ιουλίου 1917 στην Ρωσσία (Μέρος 1ο)

Τα προηγηθέντα

4 Ιουλίου 1917. Στρατιώτες του 1ου Συντάγματος Πολυβολητών κινούνται για την κατάληψη θέσεων στο κέντρο του Πέτρογκραντ.

Χρήζει ιδιαίτερης προσοχής η κατάσταση την οποία δημιούργησε το καθεστώς της Προσωρινής Κυβερνήσεως η οποία, πέραν του αμφιλεγομένου ζητήματος της συνέχειας του πολέμου, άφησε ένα πλούσιο έργο.

Εκτός των ήδη αναφερθέντων^[1] το έργο αυτό περιελάμβανε την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας και ένα ειδικό εκκλησιαστικό συμβούλιο, το οποίο από τον Μάρτιο προετοίμασε την σύνοδο δια της οποίας θα επικυρωνόταν αυτή η ανεξαρτησία. Η σύνοδος άρχισε τις εργασίες της στις 15 Αυγούστου. Επίσης, όλες οι εκκλησίες, οι αιρέσεις και οι θρησκείες, είχαν το ελεύθερο να προσηλυτίζουν.

Είναι γεγονός η κατάργηση της θανατικής ποινής, η οποία επαναφέρθηκε μετά τα γεγονότα του Ιουλίου (χωρίς να τύχει ιδιαιτέρας εφαρμογής) με σκοπό την επίτευξη πειθαρχίας στο στράτευμα. Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι η Εκτελεστική Επιτροπή (του σοβιέτ) του Πέτρογκραντ αντιτάχθηκε στην κατάργησή της, γνωστοποιώντας την θέση της στον Α. Κέρενσκυ δια του αρχισυντάκτη της Ισβέστια^[2] Στεκλώφ. Αυτή η εναντίωση, εν συνεχεία, όχι μόνον αποσύρθηκε, αλλά και διαγράφηκε από τα πρακτικά.

Θα πρέπει, επί προσθέτως, να υπομιμνησθεί πως, σε ό,τι αφορά τον αναδασμό, η Προσωρινή Κυβέρνησις προέβαλε επαναστατικά μέτρα, τα οποία αποσκοπούσαν στην μεταβίβασιν όλης της γης σ’ εκείνους, οι οποίοι την καλλιεργούσαν. Όμως, παρά τα μεγάλα βήματα που πραγματοποίησε προς την κατεύθυνσιν του αναδασμού δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το έργο αυτό,^[3] τόσον λόγω της δεδομένης εμπλοκής στην παγκόσμια ανθρωποσφαγή, όσον και εκ του γεγονότος της τεράστιας σε έκτασι ρωσσικής γης, αλλά και της ανάγκης συγκομιδής προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού, πολιτικού και στρατιωτικού.

ΡΩΣΣΙΑ 1917. Από την επανάσταση του Φεβρουαρίου έως τα γεγονότα του Ιουλίου. (Μέρος 2ο)

Η άφιξη του Λένιν

Παρά το ότι η κομμουνιστική αριστερά προσπαθεί να ξεχάσει το γεγονός, η αλήθεια είναι ότι η μετακίνηση του Λένιν από την Ελβετία στην Ρωσσία, πραγματοποιήθηκε κατόπιν συμφωνίας του με το Γερμανικό κράτος, το οποίο και διέσχισε μαζί με την ακολουθία του μέσα σε ένα σφραγισμένο τραίνο. Από εκεί μέσω Σουηδίας πέρασε στην Ρωσσία. Είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση, πλέον, ότι η συμφωνία περιελάμβανε, εκτός από την μεταφορά του Λένιν, την ενεργότερη βοήθεια της Γερμανίας προς τους Μπολσεβίκους με αντάλλαγμα την σύναψη ειρήνης μεταξύ Ρωσσίας και Γερμανίας, το ταχύτερον δυνατόν, ώστε τα γερμανικά στρατεύματα να δυνηθούν, μετά τον τερματισμό του πολέμου στο Ανατολικό Μέτωπο να συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους κατά της Γαλλίας, της Βρετανίας και των συμμαχικών δυνάμεων στο Δυτικό Μέτωπο.

Ο Λένιν αφικνείται στην Ρωσσία την νύκτα της 3^ης Απριλίου και ανακοινώνει τις Θέσεις του Απρίλη. Πρόκειται για κείμενο εκ 10 σημείων, το οποίο ο Πλεχάνωφ χαρακτήρισε ως προϊόν παραληρήματος.

Είναι αλήθεια ότι το κείμενο διαπνέεται από αντιφάσεις, εμφυλιοπολεμικό πνεύμα και αστικοδημοκρατική φρασεολογία και κατεύθυνση, που γαρνίρεται από βαρύγδουπη αντικεφαλαιοκρατική κουτοπονηριά. Χαρακτηριστικά –και επιγραμματικά– αξιώνει και συναρτά «το τέλος του πολέμου με την ανατροπή του κεφαλαίου που θα επιφέρει ειρήνη αληθινά δημοκρατική(!), όχι εξαναγκαστική» (θέση 2), διακηρύσσει το πέρασμα «της εξουσίας στα σοβιέτ των εργατών βουλευτών» (θέση 4), ενώ αμέσως μετά προτάσσει αντί της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας την «δημοκρατία των σοβιέτ των εργατών, των εργατών γης και των αγροτών βουλευτών» (θέση 5) και στην συνέχεια διακηρύσσει ότι «δεν τίθεται ως άμεσο καθήκον η εφαρμογή του σοσιαλισμού» (θέση 8). Πρόκειται για ένα αστικοδημοκρατικό πρόγραμμα που έχει σκοπό να αντικαταστήσει την ήδη χαραχθείσα από την Προσωρινή Κυβέρνηση αστικοδημοκρατική πορεία.^[1] Μόνο που στην ουσία υστερεί.

ΡΩΣΣΙΑ 1917. Από την επανάσταση του Φεβρουαρίου έως τα γεγονότα του Ιουλίου. (Μέρος 1ο)

Περί επανεγγραφής της ιστορίας

Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό από το ψεύδος. Η επίδρασή του στον πληθυσμό είναι τόσον καταλυτική ώστε εκείνος, ο οποίος θα επιχειρήσει να αποκαταστήσει την αλήθεια, είναι σφόδρα ενδεχόμενο να διατρέξει διαφόρους κινδύνους και να υποστεί συκοφαντικές επιθέσεις, επειδή είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι το εδραιωμένο ψεύδος ανατρέπεται με μεγάλη δυσκολία. Όταν, μάλιστα, τα ψεύδη σχετίζονται με καταστάσεις υψηλού ενδιαφέροντος και συμφερόντων, τότε τα πράγματα γίνονται ιδιαίτερα δύσκολα αν όχι επικίνδυνα για εκείνους, οι οποίοι θα επιχειρήσουν να ανατρέψουν την κατεστημένη συνθήκη ψεύδους.

Η έλλειψη ευθυκρισίας και η άκριτος αποδοχή απόψεων και θέσεων σε συνδυασμό με την συνεχή επανάληψη και διάδοση τους, που επιτυγχάνει την «πλύση» του εγκεφάλου των ανθρώπων, μετατρέπει το ψεύδος σε καθεστώς. Αυτοί οι οποίοι συνειδητά το διασπείρουν υποκρύπτουν την ουσία που υπάρχει πίσω από τα επιφαινόμενα. Αυτή η απόκρυψη πραγματοποιείται με την δόμηση υλικών παραπετασμάτων (ιδεολογία, βιβλιογραφία, μυθιστορία, τέχνη, κ.λπ. ) με τα οποία εμφανίζουν το ψεύδος ως αλήθεια.

ΤΟ «ΚΥΠΡΙΑΚΟ» ΚΑΙ ΟΙ «ΣΩΤΗΡΕΣ» ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ…

«Την 20ην Ιουλίου 1974, η Τουρκία εισέβαλλε εις την Κύπρον, επωφελούμενη του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και ισχυριζόμενη ότι σκοπός της επεμβάσεως ήτο η αποκατάστασις της νομιμότητος. Η νομιμότης όμως απεκατεστάθη μετά τρεις ημέρας εις την Κύπρον εις το πρόσωπο του κ. Κληρίδη και εις την Ελλάδα με την επιστροφή μου. Ο σκοπός επομένως της τουρκικής επεμβάσεως είχεν εκπληρωθεί και λογικώς η Τουρκία θα έπρεπε να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρον…». (απόσπασμα επιστολής του «εθνάρχη» Κωνσταντίνου Καραμανλή προς τον πρωθυπουργό του τουρκικού κράτους Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, 19-6-1976, με την οποία νομιμοποιεί ευθέως τον Αττίλα 1)

«Ας δούμε, όμως, και το ρόλο του Αβέρωφ που είναι μέσα σε όλα. Και γεφυροποιός, και στο «Κίνημα του Ναυτικού». Και διπλωμάτης στη Ρώμη με άδεια του «καθεστώτος» και με τον Καραμανλή, και με τον Παπαδόπουλο, αλλά και με τον Ιωαννίδη. Και με τους Αμερικανούς, με τους Βρετανούς. Με όλους. Οι δραστηριότητες του Αβέρωφ παράγουν πολιτική εκείνα τα χρόνια. Στην πραγματικότητα είναι σύμβουλος της χούντας, αφανής και ενίοτε εμφανής, πολιτικός προστάτης του καθεστώτος, δεν τους περιφρονεί, συζητά μαζί τους, είναι ακριβώς αυτό που αποκαλείται: «Γεφυροποιός». (Αντώνης Κακαράς, Αρχιπλοίαρχος ε.α., μέλος της Κίνησης για την Εθνική Άμυνα, φυλακισμένος για 15 μήνες στην περίοδο της χούντας)

Το Σύγχρονο Σχολείο (Μέρος Β΄)

Άρθρο που έγραψε ο Francisco Ferrer, το 1909, στο Γαλλικό -Παρισινό περιοδικό «L’ École Rénovée».

Λένε: «Αν μας ρωτήσετε ποιές είναι οι ελπίδες μας για την ανθρωπότητα, συμφωνούμε μαζί σας στην πρόβλεψη μιας εξέλιξης προς την κατεύθυνση μιας ευρείας χειραφέτησης του παιδιού και της ανθρωπότητας, μέσω της επιστήμης»…

Αυτός ο συλλογισμός είναι προφανώς λογικός και κανένας δεν θα τολμούσε να τον αναιρέσει. Και όμως είναι φανερό ότι εξαπατά. Ναι, εάν οι κυρίαρχοι είχαν, ως άνθρωποι, τις ίδιες ιδέες με τους καλοπροαίρετους μεταρρυθμιστές, εάν είχαν ασχοληθεί όντως με τη συνεχή αναδιοργάνωση τής κοινωνίας στοχεύοντας στην προοδευτική εξαφάνιση της δουλείας, θα μπορούσαμε να παραδεχτούμε ότι μόνο η επιστημονική προσπάθεια θα βελτίωνε το πεπρωμένο των εθνών. Αλλά έτσι φαίνεται ότι υπολογίζουμε χωρίς τον ξενοδόχο. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι όσοι μάχονται για να έχουν εξουσία δεν έχουν στον νου τους τίποτε άλλο πέρα από την υπεράσπιση των δικών τους συμφερόντων· ασχολούνται μόνο με την ικανοποίηση των δικών τους επιθυμιών και την εξυπηρέτηση των επιδιώξεών τους. Εδώ και πολύ καιρό, σταματήσαμε πλέον να πιστεύουμε στις λέξεις που εκστομίζουν προσπαθώντας να καλύψουν τις φιλοδοξίες τους. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι αφελείς άνθρωποι, εξακολουθούν να μην πείθονται ότι δεν υπάρχει εκ μέρους των κυβερνώντων η παραμικρή ειλικρίνεια και εξακολουθούν να φαντάζονται, ότι ίσως, μερικές φορές, οι ηγεμόνες, επιθυμούν την ευτυχία των συνανθρώπων τους. Όμως, αυτές οι αντιλήψεις συναντώνται όλο και πιο αραιά και ο θετικισμός του αιώνα έχει γίνει πάρα πολύ απάνθρωπος και δεν επιτρέπει να παραπλανηθούμε ως προς τις προθέσεις αυτών που μας κυβερνούν.

Το Σύγχρονο Σχολείο (Μέρος Α΄)

Άρθρο του Francisco Ferrer συνταχθέν το 1909 για το Γαλλικό παρισινό Περιοδικό L’ École Rénovée.

«Όταν ο θεός τους πάψει να λατρεύεται και οι εργολάβοι του πάψουν να υπηρετούνται, θα ζήσουμε επιτέλους όλοι ως σύντροφοι με αλληλοσεβασμό και αγάπη».

Ο Francisco Ferrer, είναι Ισπανός εκπαιδευτικός μεταρρυθμιστής, φιλόσοφος και αναρχικός που ίδρυσε, το 1901, το Escuela Moderna («Σύγχρονο Σχολείο») στη Βαρκελώνη. Οκτώ χρόνια αργότερα, την ώρα που ο Φερρέρ βρισκόταν μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα της κυβέρνησης, στην Ισπανία υπήρχαν πάνω από εκατό ανεξάρτητα λαϊκά σχολεία που λειτουργούσαν έχοντας ως πρότυπο το μοντέλο του Ferrer. Ακόμη και πριν από τον θάνατό του, τον Οκτώβριο του 1909, η επιρροή του εκπαιδευτικού του εγχειρήματος είχε εξαπλωθεί πέρα ​​από την Ισπανία.

Η σύντομη ζωή του αναρχικού Άντζελο Γκάλλι

«Ήμουν ασυναίσθητα στο κέντρο της συμπλοκής.

 Είδα μπροστά μου το φέρετρο, καλυμμένο με κόκκινα γαρύφαλλα,

 να κλυδωνίζεται επικίνδυνα στους ώμους των νεκροπομπών.

Είδα τα άλογα να δυστροπούν, τα ρόπαλα και τις λόγχες να χτυπιούνται,

τόσο που μου φάνηκε ότι ανά πάσα στιγμή το σώμα θα έπεφτε στο έδαφος

και θα ποδοπατιόταν από τα άλογα». (Κάρλο Κάρρα)

H ζωή του ιταλού αναρχικού Άντζελο Γκάλλι τερματίστηκε απότομα, παραμένει, όμως στη μνήμη μας από το ζωγραφικό έργο του Κάρλο Κάρρα, Η Κηδεία του Αναρχικού Γκάλλι.

Ο Άντζελο Γκάλλι γεννήθηκε το 1883. Στην αναρχική εφημερίδα La Protesta Umana περιγράφεται ως «υποστηρικτής του Ιδεώδους, μια ψυχή που πάλλεται με τον πόνο του κόσμου… ένας μη διανοούμενος, αλλά εντυπωσιακά ευφυής και πρόθυμος για δράση».

Στις 6 Μαΐου 1906, η βασιλική φρουρά του Μιλάνου πυροβολεί εναντίον μιας ομάδας εργαζόμενων, σκοτώνοντας έναν και τραυματίζοντας οκτώ. Ολόκληρη η πόλη κατεβαίνει σε γενική απεργία. Ο Γκάλλι είναι από τους κύριους οργανωτές της. Το πρωί της 10^ης Μαΐου πηγαίνει με τους συντρόφους του Ενρίκο Ρεκαλκάτι και Κάρλο Τζελόζα στο εργοστάσιο Macchi & Pessoni για να οργανώσουν μπλόκο κατά των απεργοσπαστών. Οι φύλακες του εργοστασίου, όμως, είναι οπλισμένοι με στιλέτα και επιτίθενται εναντίον τους. Από τη συμπλοκή τραυματίζεται ο Τζελόζα και μαχαιρώνεται θανάσιμα ο Γκάλλι.

ΔΕΝ ΨΗΦΙΖΟΜΕΝ

Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε πριν από 120 έτη στην εφημερίδα ΝΕΟΝ ΦΩΣ και υπογράφεται από τον Β. Θεοδωρίδη. Στο κείμενο διατηρείται ο τονισμός και η ορθογραφία του συγγραφέα.

ΔΕΝ ΨΗΦΙΖΟΜΕΝ

Ὄχι· δὲν ψηφίζομεν· ἡ βουλὴ δὲν εἶναι δι’ ἡμᾶς, οὔτε οἱ νόμοι, οὔτε τὰ συντάγματα, οὔτε οἱ στρατοί, οὔτε αἱ ἀστυνομίαι, οὔτε ἡ χωροφυλακή, οὔτε τὰ δικαστήρια, οὔτε τίποτε ἐξ ὅσων ἀποτελεῖται τὸ παρὸν τυραννικὸν καθεστώς, ἀλλὰ δι’ ἐκείνους ποῦ μᾶς κλέπτουν, ἀλλὰ δι’ ἐκείνους ποῦ μᾶς τυραννοῦν, ἀλλὰ δι’ ἐκείνους ποῦ μᾶς ποτίζουν καθημέραν δηλητήριον.

Ἡ δικαιοσύνη στὴν ἄμεση δημοκρατία τῶν Ἀθηναίων

Οἱ ὑποστηρικτὲς τῆς ἄμεσης δημοκρατίας δὲν παραλείπουν νὰ προσφύγουν στὸ μεγαλεῖο τῆς ἄμεσης δημοκρατίας τῶν ἀρχαίων Ἀθηνῶν προκειμένου νὰ ὑποστηρίζουν τὶς κατ’ οὐσίαν ἀνεδαφικὲς ἀπόψεις τους. Διότι, τόσον οἱ φανεροὶ ὑποστηρικτὲς τῶν ἐξουσιαστικῶν θεσμῶν ὅσον καὶ οἱ λοιποὶ ἀριστερίζοντες ἢ ἀναρχίζοντες, ἀγνοοῦν ἢ ὑποβαθμίζουν τὴν ὑπαρκτὴ βαρβαρότητα, ποὺ ἴσχυε καὶ τῆς ὁποίας ἡ ἀναπαραγωγὴ μὲ ἐκσυγχρονιστικὰ φτιασιδώματα δὲν θὰ προσέφερε καμμία μετουσίωσιν τῶν ὑπαρχουσῶν συνθηκῶν.

Ὅποιοι ξεχνοῦν τὶς ρίζες τους σύντομα καταφεύγουν σὲ ἐξουσιαστικὰ ὑποκατάστατα ὅπως εἶναι ἡ ἄμεση δημοκρατία. Λησμονοῦν πὼς ἡ ἀπανθρωπιὰ τῶν ἐξουσιαστικῶν θεσμῶν εἴτε ἐγκαθιδρυθεῖ μὲ τὴν ἔμμεση συγκατάθεση (ψῆφο) τῶν ὑπηκόων (πολιτῶν), εἴτε μὲ τὴν ἄμεση δὲν ἀλλάζει κατ’ οὐσίαν. Ἔτσι, ἔχουμε τὴν ἀνάδειξιν τοῦ ἀναρχισμοῦ ὡς παραμέτρου τῆς ἐξουσιαστικῆς ἰδεολογίας.

Ἂς δοῦμε, ἐν προκειμένω, τὰ ἰσχύοντα κατὰ τὸν 4^ον π.Χ. αἰῶνα, τὸν γνωστό μας «χρυσοῦν αἰῶνα» τοῦ Περικλέους.

Ο Γάμος της Γιαννούλας, η Τσικνοπέμπτη και οι κούφιες «παραδόσεις»

Τσικνοπέμπτη, λοιπόν, σήμερα. Θα γεμίσουν τα ψητοπωλεία και οι ταβέρνες, θα στάξει άφθονο το λίπος από τις ψησταριές στα κάρβουνα. Όλα αυτά για ένα έθιμο. Άραγε τι νόημα έχει αυτό το έθιμο την εποχή που κάθε μέρα είναι Τσικνοπέμπτη; Το συγκεκριμένο έθιμο είναι μια περίτρανη απόδειξη ότι πάρα πολλές παραδόσεις, ήθη και έθιμα υπάρχουν σήμερα στις «παγκοσμιοποιημένες» κοινωνίες μόνο ως κατ’ επίφαση, μόνο ως αδειανά κουστούμια. Υπάρχουν ως ψέματα από την εξουσία ώστε να μπορεί ο καθένας να νομίζει ότι ορίζει την ταυτότητά του μέσα απ’ αυτά, ενώ ουσιαστικά να ζει χωρίς καμμιά ταυτότητα.

Ένα έθιμο που προέρχεται από εποχές όπου οι άνθρωποι είχαν αρκετά σπάνια το κρέας στην διατροφή τους και τις πιο πολλές φορές που συνέβαινε ήταν συνήθως για γιορτή ή από μόνο του ήταν ένα γιορτινό γεγονός. Εποχές όπου η σφαγή ενός ζώου ήταν σημαντική και έφτανε να θρέψει μια οικογένεια για πολλούς μήνες. Έτσι λοιπόν η Τσικνοπέμπτη είχε το νόημα της γιατί ήταν η τελευταία Πέμπτη όπου κάποιος μπορούσε να φάει κρέας μέχρι την ημέρα του Πάσχα. Ασφαλώς και πρόκειται για θρησκευτικό έθιμο που για κάποιους ανάγεται στην αρχαιότητα, αλλά δεν παύει να χαρακτήριζε και ένα κοινοτικό τρόπο ζωής όπου τέτοιες κοινωνικές πρακτικές είχαν το νόημά και την ιστορία τους. Ασχέτως λοιπόν εάν μπορεί να διαφωνούμε με τις παραπάνω πρακτικές δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις αλήθειες και την σημασία που είχαν για τις κοινότητες των ανθρώπων. Αυτά τα στοιχεία απέχουν παρασάγγας από τις σημερινές εποχές όπου με πρόσχημα ένα έθιμο που είναι πλήρως αποκομμένο από κοινωνικές λειτουργίες και νοήματα έχει μεταμορφωθεί σ’ άλλη μια μέρα όπου ο καθένας μπορεί να φάει κρέας.

Η επανάσταση στην Ρωσσία τον Φεβρουάριο του 1917

Η συμπλήρωση εκατό χρόνων από το πολυσυζητημένο 1917 μας ωθεί, εκ των πραγμάτων, σε μία αναδρομή και εξέταση ενός ιστορικού γεγονότος, το οποίο στιγματίζει μέχρι σήμερα την πορεία του κόσμου. Ως συνήθως, οι άνθρωποι, στις περισσότερες περιπτώσεις, δέχονται τις εικόνες και τις παραστάσεις που τους εντυπώνονται με έναν ορισμένο τρόπο. Αυτό ισχύει και με την περίπτωση του 1917, της επανάστασης του Φεβρουαρίου και των γεγονότων του Οκτωβρίου. Ο τρόπος αυτός απόκτησης γνώσεων και «καταστάλαξης» εμπειριών είναι κατ’ ουσίαν εξουσιαστικός, εφ’ όσον δεν προέρχεται από την αυτοδύναμη δημιουργικότητα και την καλλιέργεια ιδεών από τους ίδιους τους καταπιεζόμενους κι εκμεταλλευόμενους ανθρώπους, οι οποίοι εν συνεχεία θα έχουν την δυνατότητα να τις θέσουν σε εφαρμογή, αλλά από εξωτερικούς παράγοντες, όπως είναι είτε οι αμέσως ασκούντες την δύναμη επιβολής, είτε οι αποτελούντες την χαρακτηριζόμενη, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ως πρωτοπορεία. Επομένως, αναμφισβήτητα εξουσιαστική είναι και η διαδικασία με την οποία οι άνθρωποι οδηγούνται σε συγκεκριμένες ενέργειες, των οποίων δεν γνωρίζουν ούτε το βαθύτερο νόημα, αλλά ούτε και τα αποτελέσματα τα οποία θα προκύψουν, επειδή συνήθως υποκύπτουν σε αόριστα συνθήματα, σε υποσχέσεις οι οποίες δεν έχουν πραγματικό αντίκρυσμα, δεν υλοποιούνται, αφού συμπλέκονται με την τεχνική της πολιτικής, η οποία είναι το κατ’ εξοχήν μέσον χειραγώγησης ή πραγματοποιείται το ακριβώς αντίθετο από το υποσχεθέν.

8 Φεβρουαρίου 1944. Η μεγαλύτερη σφαγή αμάχων από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους στην Καλαμάτα

Στις 8 Φεβρουαρίου το 1944 οι Ναζί εκτελούν στην πόλη της Καλαμάτας 153 πολίτες[1] (κατά άλλους 149) στο σημερινό χώρο της Τέντας και του Πανεπιστημίου. Ο ακριβής αριθμός των εκτελεσθέντων μέχρι και σήμερα δεν μπορεί να διευκρινισθεί σε απόλυτο αριθμό, καθώς εκατοντάδες άτομα από τους συλληφθέντες παραμένουν αγνοούμενοι.  Δύο μέρες πριν, στις 6 Φεβρουαρίου οι Ναζί μαζί με ένοπλες ομάδες ελλήνων συνεργατών τους υπό την καθοδήγηση, του διορισμένου από τους Ναζί, νομάρχη Μεσσηνίας Περρωτή[2],  είχαν συλλάβει 1.800 άτομα στο μπλόκο της παλαιάς αγοράς (σημερινό ιστορικό κέντρο). Ανάμεσα στους έλληνες ένοπλους ήταν και ο μετέπειτα γνωστός Β. Μαγγανάς, ενώ κάποιοι από τους έλληνες ένοπλους είχαν ντυθεί με στρατιωτικές στολές των Ναζί. Από τα 1.800 περίπου άτομα οι ένοπλοι φημολογείται ότι ξεχώρισαν περίπου 520 άτομα (κατά άλλους 250 άτομα).  Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στο σημερινό χώρο του Πανεπιστημίου. Κάποιοι που είχαν χρήματα γλίτωσαν, πλήρωσαν τους Ναζί και τους συνεργάτες τους και απελευθερώθηκαν. Η εκτέλεση των συλληφθέντων του μπλόκου έγινε σε αντίποινα από επίθεση ανταρτών στα χωριά Άγιος Φλώρος και Καζάρμα με νεκρούς γερμανούς στρατιώτες και απώλεια οπλισμού.

Μία σύντομη βιογραφία της ρωσίδας επαναστάτριας Άννας Γιακίμοβα

Η Άννα Γιακίμοβα, (Άννα Βασιλέβνα Γιακίμοβα-Ντικόφσκι) κόρη ιερέα, γεννήθηκε το 1856. Παρακολούθησε το σχολείο στη Βιάτκα (Κιρώφ) όπου γνώρισε τον Στέφαν Χαλτουρίν.

Το 1872, παρά τις συμβουλές του πατέρα της, πιάνει δουλειά ως δασκάλα σε ένα σχολείο στο Ορλώφ. Συμμετείχε, επίσης, σε τοπικό πρόγραμμα εμβολιασμών, για ευλογιά, σε αγρότες.

Κατά την περίοδο αυτή επηρεάστηκε από τις απόψεις του Μιχαήλ Μπακούνιν και έγραψε προκηρύξεις τις οποίες μοίρασε στους αγρότες. Η Cathy Porter, συγγραφέας του βιβλίου Πατέρες και Κόρες: Οι Ρωσίδες στην Επανάσταση (1976), υποστηρίζει: «Αν και βρήκε τους αγρότες πρόθυμους να ακούσουν την άποψή της για τις αδικίες κάτω από τις οποίες εργάζονταν, φαίνονταν ανίκανοι να εφαρμόσουν όσα έμαθαν στην καθημερινή τους ζωή. Το λάθος, κατέληξε, βρισκόταν στον εαυτό της· έτσι, απομονώθηκε από κάθε κεντρική επαναστατική οργάνωση».

Η Γιακίμοβα ένωσε τις δυνάμεις της με τη Σοφία Περόφσκαγια και την Τατιάνα Λεμπεντέβα για να διανείμουν επαναστατικά κείμενα. Για κάποιο διάστημα βρέθηκε σε μια κοινότητα με την Κατερίνα Μπρεσκόφσκαγια. Το 1875, το σχολείο στο οποίο διδάσκει η Γιακίμοβα ερευνάται από την αστυνομία και η ίδια συλλαμβάνεται. Παραμένει ένα χρόνο στην απομόνωση στην τοπική φυλακή πριν μεταφερθεί στην Αγία Πετρούπολη για να περάσει από δίκη.

Η Γιακίμοβα αρνείται να υπερασπιστεί τον εαυτό της στη δίκη, κατά την οποία 193 γυναίκες κατηγορήθηκαν για επαναστατικές δραστηριότητες. Η Μπρεσκόφσκαγια ήταν μια από τις δεκαοκτώ γυναίκες που καταδικάστηκαν σε καταναγκαστική εργασία τριών έως δέκα ετών στη Σιβηρία. Σαράντα απεστάλησαν στην εξορία στις «απομακρυσμένες επαρχίες» της Ρωσίας. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες, συμπεριλαμβανομένης της Γιακίμοβα, απαλλάχθηκαν λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.

Η ουγγρική επανάσταση του 1956

[…Το σκοινί περάστηκε γύρω από τον λαιμό του «Στάλιν»,… ύψους 26 ποδιών,… Εκατοντάδες πρόθυμα χέρια το άρπαξαν. Τεντώθηκε. Το άγαλμα έτριξε, καθώς έγερνε σιγά-σιγά, προς το πλήθος. Μ’ ένα τελευταίο ανατριχιαστικό τρίξιμο έπεσε απ’ το βάθρο…

 Το άγαλμα μεταφέρθηκε μ’ ένα κάρρο και ξεφορτώθηκε μπροστά στο Εθνικό Θέατρο, όπου ένα πλήθος που γελούσε το ’κανε κομμάτια.

 Οι μπότες του Στάλιν, όμως, στέκονταν ακόμη εκεί. Τι οιωνός γι’ αυτούς που πίστευαν σε τέτοια πράγματα! Δεν ωφελεί πολύ το ν’ απαλλαγείς από έναν άνθρωπο. Κάποιος άλλος φοράει πάντα τις μπότες του. Πρέπει να πάψεις να χρειάζεσαι κυρίαρχους».]

Tο Ουγγρικό Κομμουνιστικό Κόμμα είναι πολύ μικρό αριθμητικά, σε οπαδούς και υποστηρικτές κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Με επικεφαλής τον Λάζλο Ράικ, μέλη του κόμματος ασχολούνται με έναν κρυφό, και σε μεγάλο βαθμό ανεπιτυχή, πόλεμο κατά του Αδόλφου Χίτλερ.

Ο Σοβιετικός Στρατός εισβάλλει στην Ουγγαρία το Σεπτέμβριο του 1944 και στήνει μια εναλλακτική κυβέρνηση στο Ντέμπρετσεν στις 21 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, δεν καταφέρνει να καταλάβει, όμως, τη Βουδαπέστη, παρά μέχρι την 18η Ιανουαρίου 1945. Λίγο αργότερα ο Ζόλτον Τίλντυ γίνεται ο προσωρινός πρωθυπουργός.

Το αναρχικό κίνημα στην Ουκρανία στο απόγειο της Νέας Οικονομικής Πολιτικής, 1924-1925 (Μέρος Γ΄)

Οπλοπολυβόλου του Μαύρου Στρατού σε ιππήλατο άμαξα (Τατσάνκα)

Το 1925, στο Κίεβο, οι πράκτορες της Τσε-Κα αναφέρουν την παρουσία αναρχικών φοιτητών σε δύο σχολές ανώτερης εκπαίδευσης: στο Ινστιτούτο Λαϊκής Εκπαίδευσης και στο Συνεργατικό Κολέγιο Ανώτερης Τεχνικής Εκπαίδευσης. Στην Οδησσό καταγράφουν μικρούς πυρήνες αναρχικών φοιτητών («πεντάδες») στο Ινστιτούτο Λαϊκής Εκπαίδευσης και στο Ινστιτούτο Ιατρικής Εκπαίδευσης, καθώς και συνωμοτικές «πεντάδες» στις εργατικές συνελεύσεις των λιμενεργατών, ραπτών, καπελάδων, σιδηροδρομικών εργατών, εργατών στις τοπικές συγκοινωνίες, αρτοποιών, όπως και σε μονάδες του Κόκκινου Στρατού και μεταξύ των ανέργων. Παράλληλα, αλλά χωρίς να συντονίζονται μεταξύ τους, δρουν ομάδες αναρχοατομικιστών, αναρχοσυνδικαλιστών και αναρχοθετικιστών.^[1]

Στην Οδησσό σχηματίζεται μία ομάδα από αναρχικούς Βεσσάραβες (από τη Μολδαβία) πολιτικούς πρόσφυγες.^[2] Το 1924 φτάνουν στην Οδησσό, ως πολιτικοί πρόσφυγες με την υποστήριξη της Διεθνούς Κόκκινης Βοήθειας,^[3] οι βούλγαροι αναρχικοί Zh. Hrozev, D. Kvachev, G. Nikolov και S. Dzhanzhulev.^[4] Αυτό επιβεβαιώνεται από τη μαρτυρία του Hrozev, κατά τη διάρκεια ανάκρισης το 1936:

«Όταν έφτασα στην ΕΣΣΔ, υπήρχε ήδη μια παράνομη οργάνωση στην Οδησσό, στην οποία συμμετείχαν αποκλειστικά βούλγαροι πολιτικοί πρόσφυγες (…) η οργάνωση αναρχικών της Οδησσού είχε επαφές με ξένες αναρχικές ομοσπονδίες, συγκεκριμένα με τη γαλλική, τη σερβική και τη βουλγαρική ομοσπονδία (…) τους συμβουλεύονταν και λάμβαναν υλική υποστήριξη από το εξωτερικό για αναρχικούς της ΕΣΣΔ οι οποίοι εξέτιαν τις ποινές τους στην εξορία.»^[5]