Anarchy press gr
Η πιο αιματηρή ιστορία της Εσωτερικής Ένοπλης Σύγκρουσης (CAI) που διήρκεσε 36 χρόνια στη Γουατεμάλα, σημειώθηκε μεταξύ 1982 και 1984. Εκείνη την εποχή χιλιάδες οικογένειες γουατεμαλών, για να σωθούν, αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στην γειτονική χώρα του Μεξικό. Άφησαν τη γη, τα σπίτια, τις καλλιέργειες και τα ζώα τους, υπό τον φόβο του στρατού της Γουατεμάλας.
Γ’ Μέρος
Το Βασίλειο του Ουρανού των Ταϊπίνγκ (Εξέγερση των Ταϊπίνγκ 1851–1864)
Στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, μια αγροτική εξέγερση ξέσπασε στη βόρεια Κίνα, με επικεφαλής τις βουδιστικές ομάδες του Λευκού Λωτού και του Τάγματος του Ουρανού. Οι πειρατές λεηλατούσαν τις ακτές του Guangdong, του Fujian και του Zhejiang. Η νότια Κίνα μετατράπηκε σε σκηνικό σποραδικών εξεγέρσεων αγροτών που επηρεάζονταν από μυστικές οργανώσεις οι οποίες συνδέονταν με την Κοινότητα της Τριάδας (Sanhohui), μια άλλη ονομασία για την Κοινότητα του Ουρανού και της Γης (Tiandihui).
Στην κεντρική Κίνα, την ίδια περίοδο, στις επαρχίες Jiangxi και Guangdong, στη μέση και κάτω κοιλάδα του ποταμού Yangtze, εμφανίστηκε η Κοινότητα «Λάτρεις του Θεού» (Bai Shangdi Hui) ανάμεσα σε χιλιάδες αγρότες που υπόφεραν κάτω από τον ζυγό των γαιοκτημόνων, της εκμετάλλευσης των τοκογλύφων και τους εκβιασμούς των Μανδαρίνων. Μέσα στη βαθιά τους απόγνωση οι χωρικοί κοίταξαν προς τον ουρανό. Οι «Λάτρεις του Θεού», εμπνευσμένοι από τον Χριστιανισμό, πήραν το όνομα Taiping («Μεγάλη Ειρήνη»), ακολουθώντας τα χνάρια της Ταοϊστικής κοινότητας των Κίτρινων Τουρμπάν του 2ου αιώνα μ.Χ. Αυτά τα δύο κινήματα, αν και γεννήθηκαν σε διαφορετικά ιστορικά πλαίσια, επιδίωκαν τον ίδιο στόχο: να πραγματοποιήσουν την ουτοπία της Μεγάλης Ειρήνης, μιας κοινωνίας «χωρίς πλούσιους ή φτωχούς», την επιστροφή της εποχής της ευτυχίας, της μυθικής χρυσής εποχής του παρελθόντος.
Β’ Μέρος
Το Πρώτο Θεοκρατικό Κράτος
Την ίδια περίοδο, ιδρύθηκε στην κοιλάδα του ποταμού Han η θρησκευτική κοινότητα των Five Pecks of Rice (Wudou Το Mi Dao) από τον Zhang Daoling, ο οποίος μελετούσε το Tao στο όρος Beimang. Οι μαθητές του, για να λάβουν τη διδασκαλία του, έπρεπε να πληρώσουν πέντε pecks ρύζι. Τους δόθηκε το όνομα Rice-Rebels (mitsei). Ο Zhang Lu, ο εγγονός του Zhang Daoling, συνέχισε το έργο του παππού του.
Η Αυτοκρατορία, η οποία καταστράφηκε από τα Κίτρινα Τουρμπάν, προσπάθησε να κερδίσει την υποστήριξη του Ζανγκ Λου, αλλά ο τελευταίος σκότωσε τον αξιωματικό των αυτοκρατορικών δυνάμεων που στάλθηκαν για να διαπραγματευθούν μαζί του και κράτησε τα στρατεύματά του. Κατέκτησε την περιοχή και οργάνωσε ένα θεοκρατικό κράτος στο Σιτσουάν και στο νότιο τμήμα του Γκανσού, χωρίς κυβερνητικούς αξιωματούχους, χωρίς φυλακές και χωρίς ατομική περιουσία.
Α΄ Μέρος
Σχετικά με τον Συγγραφέα
Ο Ngo Van γεννήθηκε το 1913 στο Tan Lo, ένα χωριό στο Δέλτα του Μεκόνγκ· ήταν ο μικρότερος γιος μιας μεγάλης οικογένειας φτωχών αγροτών. Το 1926 πήγε στη Σαϊγκόν για να εργαστεί. Σύντομα αντιμετώπισε την κοινωνική και αποικιακή καταπίεση. Εντάχθηκε στην Τροτσκιστική Αριστερή Κομμουνιστική Αντιπολίτευση. Συνελήφθη πολλές φορές και βασανίστηκε από τη γαλλική αποικιακή αστυνομία, ενώ διώχθηκε και από το κόμμα του Χο Τσι Μινχ, επειδή αντιτάχθηκε στη γραμμή της Μόσχας. Το 1937 δημοσίευσε ένα φυλλάδιο για τις Δίκες της Μόσχας του 1936. Το 1948 κατάφερε να δραπετεύσει από το Βιετνάμ και πήρε το δρόμο για τη Γαλλία. Οι περισσότεροι από τους συντρόφους του στο Βιετνάμ εκτελέστηκαν από το κόμμα του Χο Τσι Μινχ.
Λέγεται πως η πρόοδος είναι μονόδρομος. Ότι ο χρόνος τρέχει μόνον προς τα εμπρός και όσο πιο υψηλές και ριζοσπαστικές είναι οι ταχύτητες της εξέλιξης, τόσο το καλύτερο για όλους μας. Έχει, επίσης, καθιερωθεί ως αναντίρρητη «αλήθεια» πως πρέπει συγκεκριμένα γεγονότα να τοποθετούνται στον αυστηρά γραμμικό άξονα της μέτρησης του χρόνου, ως απόλυτα «σημεία αναφοράς»: από κτίσεως Ρώμης, από κτίσεως Κόσμου κ.ο.κ. Η προσέγγιση αυτή σταθεροποιεί κι ενισχύει την άνωθι αντίληψη περί της προόδου και της εξέλιξης, ως απόλυτο αυτοσκοπό˙ οποιαδήποτε διαφορετική προσέγγιση δεν είναι αρεστή ή είναι ξεπερασμένη.
Επί προσθέτως, έχει επιβληθεί, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ως θέσφατο, η αντίληψη ότι όσο πιο πολύπλοκος είναι ένας πολιτισμός, τόσο το καλύτερο για όσους των βιώνουν. Με άλλα λόγια, η απλότητα (κι όχι απλοϊκότητα), ο τρόπος θέασης του γίγνεσθαι με φυσικό, θεμελιωδώς ανθρώπινο τρόπο θεωρείται από αναχρονιστική έως γελοία. Κι όσοι προσπαθούν να τη βιώσουν, στην καλύτερη περίπτωση κατηγοριοποιούνται ως (θέαμα) «φολκλόρ», ιδιόρρυθμη «ατραξιόν», «αποκλίνουσα» συμπεριφορά, εμπορεύσιμο «προϊόν» για τουριστική εκμετάλλευση. Για όσους, δε, διαβιούν εντός του σύγχρονου κυρίαρχου πολιτισμού, αλλά υποστηρίζουν με λόγια κι έργα την απλότητα ως στάση ζωής, οι αντιδράσεις της «κυρίαρχης» πλειονότητας αμφιρρέπουν ανάμεσα στην «απλή» χλεύη και την μασκαρεμένη περιθωριοποίηση.
Ασφαλώς, τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν κι εκείνες οι φωνές (και γραφίδες), ακόμη κι από ακαδημαϊκούς, που υποστηρίζουν δίχως περιστροφές πως ο σύγχρονος τεχνοβιομηχανικός πολιτισμός είναι, επί της ουσίας, ένα όχημα που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, δίχως φρένα (και δίχως οδηγό;) προς το κενό. Μάλιστα, κάποιοι εξ αυτών, όπως ο βιολόγος Jared Diamond και ο αρχαιολόγος Eric Cline, μέσα από το συγγραφικό τους έργο, έχουν παραθέσει παραδείγματα αλλοτινών πολιτισμών που κατέρρευσαν, πολιτισμών με παρόμοιες αντιλήψεις για τη φύση, τον χρόνο, την εξέλιξη με τον σημερινό κυρίαρχο πολιτισμό. Συνέχεια
Συχνά κάνουμε λόγο για την σύνδεση των πάντων σε ένα δίκτυο. Το δίκτυο αυτό ο «σύγχρονος» άνθρωπος το αποδίδει στα τεχνολογικά μέσα και στις ηλεκτρονικού τύπου συνδέσεις. Ωστόσο, η αρχική σύνδεση των πάντων είχε άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Μάλιστα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι κάθε ανθρώπινη κοινωνία έχει τις συνδέσεις που της ταιριάζουν κι ίσως της αξίζουν κιόλας, με την έννοια ότι συνδέεται σύμφωνα με το πού προσανατολίζει τις προσπάθειές της. Εμείς ο μόνος τρόπος που επιδιώκουμε ως επί το πλείστον είναι να συνδεθούμε διαδικτυακά. Άλλοτε, όμως, αναζητούσαν διαφορετικούς τρόπους σύνδεσης από τους δικούς μας, εστιασμένοι στην φροντίδα, την συνύπαρξη, την ενότητα όλων με όλους και όλα.
Έτσι, δεν είναι λίγες φορές που μικρές κοινότητες ανθρώπων εστίαζαν ή και εστιάζουν στην αρμονία με τον φυσικό κόσμο ή στην αλληλοβοήθεια. Μέσα από περίπλοκα και περίτεχνα συστήματα σκέψης (γλώσσα, θρησκεία, λήψη κοινών αποφάσεων) απέδιδαν ψυχή και πρόσωπο σε κάθε αντικείμενο φυσικό ή παρασκευασμένο από ανθρώπινο χέρι. Συνέχεια
Στις ιστορίες και τις βιογραφίες Ινδιάνων οι γυναίκες σπάνια εμφανίζονται κι όταν εμφανίζονται, συχνά συνδέονται με τα συστήματα συγγένειας. Ωστόσο, στην πραγματικότητα οι γυναίκες των Ινδιάνικων ομάδων της βορείου Αμερικής, των πεδιάδων και των pueblos, γίνονταν επίσης σαμάνοι και συμμετείχαν σε ειδικές τελετουργίες ή εργάζονταν ως βιοτέχνες. Όσο ο λόγος τους δυνάμωνε σε κάποιες περιπτώσεις αποκαλυπτόταν ότι οι Ινδιάνες δεν έδιναν την ρομαντική εικόνα μιας γυναίκας που απλώς γίνεται ένα παθητικό αντικείμενο του πόθου και ενδιαφέρεται απλώς για επιβεβαίωση και ματαιοδοξία, όπως εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό η γυναίκα στον δυτικό κόσμο μετά την «χειραφέτησή» της. Οι Ινδιάνες σε πολλές περιπτώσεις σχημάτιζαν δικές τους παρέες και ομάδες, για να διασκεδάσουν και να δουλέψουν μαζί. Φαίνονταν να ζουν τη ζωή τους με μια ενότητα, που περιελάμβανε έναν πλήρη κύκλο συμβάντων από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο.
Η Γυναίκα Λύκος των Βουνών, που προέρχεται από την φυλή Winnebago, αφηγείται τη ζωή της από την ελεύθερη μετακίνηση των κυνηγών συλλεκτών μέχρι τη μετατροπή της σε χριστιανή, που κατοικεί σε σύγχρονο σπίτι, ταξιδεύει με σύγχρονα μεταφορικά μέσα και ακριβώς γι’ αυτό έχει ενδιαφέρον. Περιγράφει την αλλαγή που συμβαίνει στην συνύπαρξη ανθρώπων με έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής, στην υιοθέτηση μοτίβων τελείως ξένων. Η αφήγηση της γίνεται στην ανιψιά της και ξεκινάει από το καλοκαίρι του 1944 και φτάνει μέχρι τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 1958. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την τελευταία περίοδο της συνέντευξης η Γυναίκα Λύκος του Βουνού φιλοξενήθηκε από την ανιψιά της σε ένα σύγχρονο σπίτι, όπου ζούσε με τον σύζυγό της. Στο διάστημα αυτό είχε εντυπωσιαστεί από τις ανέσεις του σπιτιού (τρεχούμενο νερό, ηλεκτρισμός), ενώ κατά τη διαμονή της μετέτρεψε σταδιακά το σαλόνι του σπιτιού, όπου βρισκόταν το τζάκι, σε χώρο των βασικών δραστηριοτήτων του σπιτιού: μαγείρευε στο τζάκι, παρακίνησε και τους άλλους να συγκεντρώνονται γύρω από αυτό και οι συνεντεύξεις στην ανιψιά της να δίνονται εκεί. Έτσι, αναβίωσε την έννοια της εστίας.
Η Γυναίκα Λύκος του Βουνού αναφερόταν στον εαυτό της ως «ηλικιωμένη γυναίκα», γεγονός που για τους Winnebago σήμαινε σοφία και αξιοπρέπεια. Ως ηλικιωμένη έφερε το προνόμιο να μιλάει με ειλικρίνεια για τις γνώσεις της και η κατανόησή της προερχόταν από την πολυετή της παρατήρηση στον κόσμο. Συνέχεια
Οδοιπορικό στις κοινότητες των Μαπούτσε
Δεν θέλουμε αυτονομία
Ο Ντάνιελ και η Μίριαμ ζουν στην κοινότητα Juan Lincopan, στπ Ranquilhue, με τις τρεις κόρες τους. Η κοινότητα αποτελείται από περίπου 300 οικογένειες που ζουν σε 400 εκτάρια, και προσπαθεί να ανακαταλάβει άλλα 1000. Ζουν ανάμεσα σε ομαλούς λόφους, μερικώς δασωμένους, πάνω από το βορειοδυτικό τμήμα της λίμνης Lleu Lleu. Κατά μήκος του σπιτιού τους, που μόλις τελείωσαν να χτίζουν, ο Ντάνιελ και η Μίριαμ έχουν ένα μεγάλο κήπο και ψηλότερα στο λόφο ένα χωράφι για πατάτες και κριθάρι. Κάποιος από την κοινότητα έχει ένα τρακτέρ και το νοικιάζει για όργωμα, αλλιώς θα το όργωναν με βόδια. Στον κήπο τους εφαρμόζουν την οργανική γεωργία, αν και δεν έχουν αρχίσει ακόμα να ακολουθούν αυτή την πρακτική στα χωράφια.
Έχουν κοτόπουλα και μια σταθερή παραγωγή αυγών, σκυλιά που ζουν στο χώρο κάτω από το σπίτι και προειδοποιούν για όποιον πλησιάζει, φτιάχνουν το δικό τους ψωμί και μαγειρεύουν και θερμαίνουν το σπίτι με μια ξυλόσομπα. Το σπίτι έχει ύδρευση αλλά όχι αποχέτευση. Τα λύματα πηγαίνουν στον κήπο και στην άκρη του υπάρχει μια αποθήκη. Συνέχεια
Οδοιπορικό στις κοινότητες των Μαπούτσε
Κατά την παραμονή μου στο ΓουόλΜαπού, σκέφτομαι πολύ τί σημαίνει το να ανήκεις σε ένα λαό. Από την παραδοσιακή αναρχική σκοπιά, ένας λαός ή έθνος είναι μια ουσιώδης κατηγορία, και ένα όχημα για κυριαρχία. Πάντως, γίνεται αμέσως ξεκάθαρο ότι θα ήταν αδύνατο να υποστηρίξουμε τον αγώνα των Μαπούτσε και να απορρίπτουμε την ιδέα του λαού.
Ευτυχώς σ’ αυτό το σημείο όλοι οι Δυτικοί αναρχικοί καταλαβαίνουν ότι οι αγώνες εθνικής απελευθέρωσης δεν είναι πρωτογενώς εθνικιστικοί. Ο εθνικισμός είναι ένα Ευρωπαϊκό μοντέλο πολιτικής, αδιαχώριστο από το γεγονός ότι όλα τα εναπομείναντα ευρωπαϊκά έθνη είναι τεχνητές κατασκευές ενός κεντρικού κράτους, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο (με εξαίρεση, ας πούμε, την Κίνα ή την Ιαπωνία), αυτό είναι αλήθεια για τις μετα-αποικιοποιημένες χώρες (όπως η Χιλή ή η Αλγερία) που υπάρχουν σε άμεση αντίθεση με τα έθνη μη-κράτη. Πολλά άλλα έθνη δεν είναι καθόλου ομογενοποιημένα ή κεντρικά οργανωμένα. Συνέχεια
Οδοιπορικό στις κοινότητες των Μαπούτσε
Οι φρουροί στις φυλακές Τεμούκο μάς ψάχνουν από την κορυφή μέχρι τα νύχια, και μας οδηγούν σε ένα δωμάτιο δίπλα στον κύριο διάδρομο. Οι τέσσερις άνδρες έρχονται μέσα λίγο αργότερα και αρχίζουν να μας λένε τις ιστορίες τους. Διαλέγουν τις λέξεις προσεκτικά και κάνουν μεγάλες παύσεις. Εβδομήντα μέρες χωρίς τροφή. «Τα κόκκαλά μας πονάνε, ζαλιζόμαστε, κουραζόμαστε, πρέπει να ξεκουραστούμε πολύ, να ξαπλώσουμε πολύ. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι τόσες μέρες χωρίς τροφή. Αλλά θα συνεχίσουμε ως το τέλος. Βάζουμε τα σώματά μας και την υγεία μας στη υπηρεσία του καλού για τον λαό των Μαπούτσε».
Ξεκινούν με αυτά που ήδη ξέρουμε: τους λόγους της απεργίας πείνας, τη χρήση του αντι-τρομοκρατικού νόμου από το Χιλιανό κράτος ενάντια στους μαχητές των Μαπούτσε, και τη μακρά ιστορία του αγώνα τους. Όταν μαθαίνουν ότι δεν είμαστε ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά αναρχικοί, χαμογελούν και μας αντιμετωπίζουν πιο θερμά. Στο κάτω-κάτω, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν δείξει ενδιαφέρον μόνο όταν οι Μαπούτσε καταλήγουν στη φυλακή, αλλά δεν έχουν πάρει ποτέ θέση για την ανεξαρτησία τους. Ένας απ’ αυτούς μας λέει: «Οι αυτόχθονες του Καναδά [First Nations] έχουν δώσει μια βαθύτερη σημασία στην έννοια αναρχία. Είμασταν οι πρώτοι αναρχικοί. Η πολιτική μας είναι αντι-πολιτική». Συνέχεια
Και έτσι ερχόμαστε στην εποχή μας. Τα ίδια ερωτήματα τίθενται: Σε ποιο βαθμό λειτουργεί η τεχνολογική/αστική κοινωνία εξαιτίας του γεγονότος ότι τα μέλη της έχουν οντογενετικά τελματώσει; Ποια είναι τα μέσα και οι επιπτώσεις αυτού του ψυχολογικού ακρωτηριασμού; Έχουμε κληρονομήσει το παρελθόν και τις μηχανορραφίες του. Οι λευκοί, λευκοί Αμερικανοί, Δυτικοί άνθρωποι διαχωρίζονται εδώ και πολλές γενιές από τη λήψη αποφάσεων συμβουλίων σε ολομέλεια, από τη νομαδική ζωή σε μικρές ομάδες με λίγα υπάρχοντα, από ιδιαίτερα αναπτυγμένες τελετές μύησης, από τη φυσική ιστορία ως προορισμό κάθε ατόμου, από ένα συνολικό περιβάλλον μη ανθρώπινα κατασκευασμένης (ή «άγριας») ετερότητας με πνευματική σημασία, και από το «φυσικό» δεσμό της μητέρας και του βρέφους. Όλα αυτά είναι παράξενα για μας, γιατί δεν είμαστε πλέον ικανοί να τα βιώσουμε –αν και η ικανότητα αυτή βρίσκεται δυνητικά μέσα σε κάθε έναν από εμάς.
Το ζήτημα της δικής μας αναπηρίας για οντογένεση δεν μπορεί να απαντηθεί ως η αθροιστική δυναμική του παρελθόντος που έρχεται να επιβαρύνει το παρόν. Η κουλτούρα της αστικής τεχνολογίας γεννά τις δικές της παραμορφώσεις στην οντογένεση. Μερικές από αυτές είναι οι κληρονομιές, ενώ άλλες είναι οι καινοτόμες αλλαγές στην επιλεκτική διαιώνιση του παιδικού και νεανικού άγχους. Πολλές πτυχές της αστικής κυψέλης διαμορφώνονται από τις βιομηχανίες του τομέα των μεταφορών, τη χρήση της ενέργειας και την πιο σύγχρονη σύνθεση υλικών και προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, η πόλη έχει διαμορφωθεί, σχεδιαστεί συνειδητά και ασυνείδητα, με ανάπηρη ταυτότητα, που στερείται διάφορων κοινωνικών και οικολογικών διαστάσεων, αλλά και που ταυτόχρονα είναι αναπηρίες με την έννοια της δυνητικής ικανότητας, των δυνατοτήτων ατομικής συνειδητοποίησης στα αρχαϊκά και υπέροχα περιβάλλοντα του μακρινού παρελθόντος. Συνέχεια
Από την αρχή, η εμπειρία που αποκομίζει κάποιος από έναν τέτοιο κόσμο είναι η σταθερότητα. Μετά από έναν εύκολο τοκετό σε ένα ήσυχο μέρος, η μητέρα είναι πάντα εκεί, μια απτή παρουσία με τη ζεστασιά του σώματός της. Για το βρέφος είναι μια χαρούμενη άνετη ζωή να το νανουρίζει και να το χαϊδεύει συχνά, να το ταΐζει και να το καθαρίζει όπως απαιτεί το σώμα. Είναι ένας κόσμος με ποικιλία ρυθμών, με εναλλαγή του ζεστού και του κρύου, με την αίσθηση του ανέμου όπως η αίσθηση μιας ανάσας στο πρόσωπο, με τη μυρωδιά και την αίσθηση της βροχής και του χιονιού, με την αίσθηση του χώματος στην αφή και στις πατούσες. Το περιβάλλον του είναι ένας πολύχρωμος και φιλόξενος χώρος που σε καλεί «Έλα έξω, ξύπνησε, κοίτα, γεύσου, μύρισε. Τώρα αγκαλιάσου και να κοιμήσου!».
Είναι ένας κόσμος ταξιδιών και στάσεων. Στην αρχή το παιδί φοβάται την εγκατάλειψη και δένεται από φόβο με την μητέρα του και τους άλλους. Αυτή η εναλλασσόμενη κίνηση δίνει το ρυθμό στη ζωή του, λέγοντας του ευγενικά ότι είναι ένας ταξιδιώτης ή επισκέπτης του κόσμου αυτού. Η κίνηση του είναι σαν τη δική του ανάπτυξη: όσο μεγαλώνει και όσο ο κύκλος των ομαδικών μεταναστεύσεων επαναλαμβάνεται, βλέπει τόπους που είχε δει πριν και οι τόποι αυτοί φαίνονται λιγότερο απέραντοι και περίεργοι. Η ζωή της μετακίνησης και της στάσης είναι αυτή της επιστροφής, και οι τόποι είναι οι ίδιοι πάντα, κι όμως περισσότεροι. Συνέχεια
Tο ερώτημά μου είναι: γιατί η κοινωνία επιμένει να καταστρέφει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει; Έχω, κατά καιρούς, πιστέψει ότι η απάντηση ήταν η έλλειψη πληροφόρησης, η λάθος τεχνική ή η έλλειψη ευαισθησίας. Σίγουρα, η διαίσθηση ότι υπάρχει αλληλεξάρτηση όλων των μορφών ζωής είναι μια αρχαία γνώση, ίσως τόσο παλιά όσο και η ίδια η σκέψη – που περιστασιακά την ανακαλύπτουμε από την αρχή, ως είχε, με την επιστήμη της οικολογίας στη δική μας κοινωνία. Στα μέσα του εικοστού αιώνα, υπήρχε μια ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι χρειαζόμαστε μόνο να συνδυάσουμε τους επιχειρηματίες, τους οδηγούς ταξί, τους κατασκευαστές και τους πολιτικούς μαζί με το κατάλληλο μίγμα ωκεανογράφων, γεωλόγων ή δασολόγων για να ρυθμίσουμε τα πράγματα όπως πρέπει.
Με τον καιρό και με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να εστιάζουν σε τέτοια θέματα και με μια στρατιά από ειδικούς που συνθέτουν ή εκλαϊκεύουν, γκουρού της οικοφιλοσοφίας και άλλους πρωταθλητές της οικολογίας, και παρά την ύπαρξη ορισμένων νέων νόμων και ενδείξεων ότι η περιβαλλοντολογία παίρνει τη θέση της με αργούς ρυθμούς στην πολιτική ατζέντα, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Είτε εγώ και οι άλλοι «απαισιόδοξοι» και «καταστροφολόγοι» ήμασταν λάθος ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη τα άλλα είδη και πως ο πλανήτης παύει σιγά-σιγά να υποστηρίζει την ύπαρξη ζωής ή το είδος μας τείνει προς την αυτοκτονία ή κάτι άλλο υπάρχει που το παραβλέπουμε. Συνέχεια
Όπως κι αν καταπιαστούμε με το ζήτημα της ελευθερίας, τίθεται πάντοτε το ερώτημα: ποια είναι πραγματικά η φύση του ανθρώπου; Είναι στη φύση μας να ζούμε διαμοιρασμένοι σε μικρά πολιτισμικά «κλουβιά», που μας διασπούν την προσοχή και μας φυλακίζουν σε αυταπάτες; Είναι στην φύση μας να θέλουμε να κερδίζουμε περισσότερα, να μην εμπιστευόμαστε; Είναι στη φύση μας, τελικά, να θέλουμε ο ένας να βλάψουμε τον άλλον ή να του επιβληθούμε;
Τόσο βαθιά που είμαστε οι περισσότεροι βουτηγμένοι στον πολιτισμό, αδυνατούμε να διακρίνουμε ποια είναι τα φυσικά μας χαρακτηριστικά, ποιος είναι ο φυσικός τρόπος θέασης του κόσμου, ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που φέρουμε, επειδή γεννηθήκαμε άνθρωποι. Το ζήτημα της ελευθερίας είναι τόσο ζωτικό, όσο το να ορίσουμε αυτή τη φύση. Ο άνθρωπος γεννήθηκε, για να είναι ελεύθερος. Κι όμως, κατάφερε να το ξεχάσει. Πόσοι σήμερα θέτουν ως υπέρτατο φυσικό τους στοιχείο την ελευθερία; Κι αν θέτουμε, όμως, αυτό το ζήτημα, πολλοί θα ισχυριστούν ότι είναι ουτοπικό. Συνέχεια
«Αν έχεις έρθει εδώ για να με βοηθήσεις
χάνεις τον καιρό σου…
Αλλά αν έχεις έρθει γιατί
η ελευθερία σου είναι αλληλένδετη με τη δικιά μου,
τότε ας προχωρήσουμε μαζί.» Lilla Watson, Αβορίγινα εκπαιδεύτρια και ακτιβίστρια του Βrisbane.
Στις 14 Φεβρουαρίου του 2004, στην περιοχή Ρέντφερν του Sydney ξεσπούν ταραχές ανάμεσα σε διαδηλωτές και αστυνομικούς, με αφορμή το θάνατο του 17χρονου Αβορίγινα Tomas Hickey, μετά από καταδίωξη. Στις οδομαχίες που ακολουθούν τραυματίζονται πενήντα αστυνομικοί και πυρπολείται ένας σιδηροδρομικός σταθμός, καθώς και πολλά αυτοκίνητα. Συλλαμβάνονται τέσσερις από τους διαδηλωτές. Αυτές οι ταραχές είναι από τις σοβαρότερες που έχουν σημειωθεί στην περιοχή Ρέντφερν (κάτι σαν «γκέττο» των αυτοχθόνων στο Sydney) τα τελευταία χρόνια αλλά όλοι ξέρουν πως δεν θα σταματήσουν. Κάποιοι θα πουν ότι τώρα μόλις άρχισαν να εκφράζουν την οργή τους. Δεν είναι η πρώτη φορά που Koori πέφτουν θύματα του Αυστραλιανού κράτους, γνήσιου εκφραστή και συνεχιστή της ρατσιστικής λογικής αρκετών λευκών «Αυστραλών», για την ολοκλήρωση της γενοκτονίας που ξεκίνησε 220 χρόνια πριν…
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τον τρόπο διαβίωσης των Koori πριν την επέμβαση των λευκών, θα πρέπει να δούμε κάποια στοιχεία από την μυθολογία τους: Συνέχεια
Δεν υπάκουαν όλες οι εποχές στους νόμους της αγοράς και του κέρδους
Αυτός ο νέος κόσμος των «οικονομικών κινήτρων» βασίστηκε σε μια πλάνη. Η πείνα και το κέρδος δεν είναι εγγενώς πιο «οικονομικές» απ’ ό,τι η αγάπη ή το μίσος, η περηφάνια ή η προκατάληψη. Κανένα ανθρώπινο κίνητρο δεν είναι καθαυτό οικονομικό. Δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικά μια sui generis οικονομική εμπειρία με την ίδια έννοια που ο άνθρωπος μπορεί να έχει μια θρησκευτική, αισθητική ή σεξουαλική εμπειρία. Αυτές οι τελευταίες γεννούν κίνητρα που σε γενικές γραμμές αποσκοπούν στην πρόκληση παρόμοιων εμπειριών. Όσον αφορά την υλική παραγωγή, οι όροι αυτοί δεν έχουν αυταπόδεικτη σημασία. (Karl Polanyi, Η απαρχαιωμένη αγοραία νοοτροπία μας)
Ο όρος Old Copper Complex αφορά τις αρχαίες Ιθαγενείς βορειοαμερικάνικες κοινωνίες, που ανέπτυξαν ευρέως την χρήση του χαλκού, πριν την επίσημα ονομαζόμενη Εποχή του Χαλκού στην περιοχή, πριν δηλαδή τη συστηματική χρήση του. Εμφανίστηκε στις δυτικές Μεγάλες Λίμνες, που διέθεταν καθαρό χαλκό σε ποσόστωση 99%. Τελικά, 7.000 ή 6.000 χρόνια πριν από σήμερα (περίπου 5-4.000 Παλαιά Χρονολογία) έμαθαν να σφυρηλατούν τον χαλκό σε φύλλα και να φτιάχνουν από αυτόν εργαλεία. Σύμφωνα με στοιχεία, τα πιο πρώιμα χρονολογημένα χάλκινα αντικείμενα προέρχονται από το 7.800 Π.Χ. Ωστόσο, το ενδιαφέρον είναι ότι 3.000 χρόνια πριν από σήμερα, περιόρισαν την χρήση του αποκλειστικά στην κατασκευή κοσμημάτων. Το Old Copper Complex ολοκληρώθηκε ως ανθρώπινη κουλτούρα περίπου στο 1.000 Π.Χ.
Στη ζούγκλα του Αμαζονίου, κατά μήκος του ποταμού Μαϊτσί της Βραζιλίας, ζει η απομονωμένη φυλή των ιθαγενών Πιραχά με πληθυσμό περίπου 400 άτομα. Οι ίδιοι αποκαλούν τη φυλή τους Χιταϊτίχι και μιλούν την ομώνυμη γλώσσα Πιραχά.
Πιραχά (γράφεται και Pirahα, Pirahαn), ή Mϊra-Pirahγ είναι η μοναδική επιζώσα απόγονος της διαλέκτου Μούρα καθώς οι υπόλοιπες εξαφανίστηκαν τους περασμένους αιώνες ή αντικαταστάθηκαν με την Πορτογαλική. Συγγενής γλώσσα αν και εξαφανισμένη πλέον ήταν η Ματανάγουι. Σήμερα η γλώσσα Πιραχά έχει περίπου 280-350 ομιλητές αλλά δεν διατρέχει κίνδυνο μιας και η κοινότητα των Πιραχά έχει πολύ ισχυρούς δεσμούς. Η γλώσσα Πιραχά είναι ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα πολλών αμφισβητούμενων αξιώσεων. Για παράδειγμα περιέχει στοιχεία που αναιρούν την γλωσσική σχετικότητα. Ο αριθμός των γλωσσολόγων με πρακτική εμπειρία στη γλώσσα Πιραχά είναι πολύ μικρός. Συνέχεια
Εισαγωγή
Oι ΠΙΡΑΧΑ είναι μια φυλή που ζει δίπλα και γύρω από τον ποταμό Maici στη ΒΑ Βραζιλία και είναι γνωστή από τα τέλη του 19ου αιώνα1. Το 2000 αριθμούσε 360 μέλη (το 1979 μετρήθηκαν 107 άτομα), αριθμός πολύ μικρότερος από άλλες περιόδους. Οι ίδιο αυτο-αποκαλούνται hiaitsiihi (οι «ίσιοι», οι «σωστοί»). Η γλώσσα τους δεν έχει αριθμούς ή εξαρτημένες προτάσεις. Την αποκαλούν apaitsiiso (αυτό που βγαίνει από το κεφάλι). Πολλές φορές προσπάθησαν γλωσσολόγοι να ερμηνεύσουν και να βάλουν σε καλούπια τη γλώσσα τους, αλλά είναι κάτι που φαντάζει δύσκολο2. Οι Πιραχά συνεννοούνται ακόμα και με το κλάμα ή με σφυρίγματα, ή ακόμα και μιλώντας ενώ τρώνε. Η αίσθηση του χρόνου που έχουν βασίζεται στην ξηρή και τη βροχερή εποχή, με βάση αυτό οργανώνονται. Δεν χρησιμοποιούν καμμία λέξη για να περιγράψουν χρώματα. Χρησιμοποιούν μόνο 3 αντωνυμίες. Αξιοσημείωτο είναι ότι δίνουν ονόματα στα έμβρυα πριν καν γεννηθούν.
Αυτό, όμως, που μπερδεύει πιο πολύ απ’ όλα τους γλωσσολόγους είναι η έλλειψη εξαρτημένων προτάσεων. Αντί να πούνε π.χ. «όταν θα ’χω τελειώσει το φαΐ, θα ήθελα να μιλήσω μαζί σου», λένε «τελειώνω το φαΐ, μιλάω μαζί σου».
Θεωρούνται πολύ ειρηνικοί, έχουν ελάχιστη επαφή με τον πολιτισμό, η οποία περιορίζεται στη χρήση κάποιων εργαλείων. Βέβαια, κατά καιρούς έχουν αναφερθεί συμπλοκές με άλλους ιθαγενείς ή λευκούς ντόπιους.
Η κύρια ασχολία τους είναι το κυνήγι και η συλλογή τροφών. Από τις καρύδες, τις οποίες ανταλλάσσουν με ντόπιους, παίρνουν ρούχα, εργαλεία, αλεύρι κ.ά.
Στο παρακάτω κείμενο, αναπτύσσεται μια προβληματική σχετικά με τη γλώσσα τους, που ανατρέπει τις περισπούδαστες αναλύσεις διαφόρων επιστημόνων.
Oι Πιραχά έχουν μια ασυνήθιστη γλώσσα και είναι μια από τις πολλές ζωντανές αποδείξεις ότι η θεωρία του Noam Chomsky, «ότι η γλώσσα μας είναι το αποτέλεσμα της εξέλιξης ενός γενετικά καθορισμένου προγράμματος», είναι λάθος.
Ποια είναι η δομή της γλώσσας γενικά; Σύμφωνα με τον Τσόμσκυ, ένα μωρό μπορεί να έχει ένα μεγάλο σώμα της γνώσης, και χρειάζεται μόνο να μάθει τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά της γλώσσας ή των γλωσσών στις οποίες εκτίθεται. Γιατί ήταν αδύνατο για κάποια μωρά να μάθουν να μιλάνε (παραπάνω από μερικές λέξεις), όταν τα βρήκαν σε μια ορισμένη ηλικία; Αν η θεωρία μιας οικουμενικής γραμματικής ήταν αληθινή (και το ψευδές συμπέρασμα, στο οποίο βασίζεται, ότι οι εγκέφαλοί μας είναι γενετικά προκαθορισμένοι), τότε αυτά τα μωρά θα έπρεπε να μπορούν να μάθουν να μιλάνε τουλάχιστον στο βασικό επίπεδο γραμματικής που, σύμφωνα με τον Τσόμσκυ, είναι κοινό σε όλη την ανθρωπότητα. Αλλά δεν το κάνουν αυτό. Αν δεν εκτεθούν σε κάποια γλώσσα στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, τα παιδιά θα μπορέσουν μόνο να μάθουν κάποιες λέξεις και καθόλου γραμματική. Θα επικοινωνούν σαν τους λύκους (αν μεγαλώσουν ανάμεσα σε λύκους) ή σαν πίθηκοι (αν μεγαλώσουν ανάμεσα σε πίθηκους). Το ενδιαφέρον σχετικά με τη θεωρία του Τσόμσκυ για την οικουμενική γραμματική είναι ότι βασίζεται σε έναν άγγλο φιλόσοφο που ονομάζεται Roger Bacon, που έζησε κατά τον 13ο αιώνα, και στην παρατήρησή του ότι όλες οι γλώσσες χτίζονται πάνω σε μια κοινή υποβόσκουσα γραμματική και αγνοεί όλες τις μετέπειτα παρατηρήσεις πάνω στην ποικιλία της δομής στις γλώσσες των ανθρώπων.
Στο ντοκυμαντέρ «THE AMAZON CODE, The Grammar of Happiness» (Ο ΚΩΔΙΚΑΣ ΤΟΥ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ, Η γραμματική της ευτυχίας), παραγωγής SCREEN AUSTRALIA, SMITHSONIAN CHANNEL, παρουσιάζονται οι ιδιορρυθμίες που υπάρχουν στην γλώσσα των Πιραχά, μιας φυλής αυτοχθόνων του Αμαζονίου, που μπορεί να μας οδηγήσει στο να αναθεωρήσουμε (κατ’ αρχήν) τις απόψεις μας σχετικά με την ανθρώπινη γλώσσα.
Η αποστολή του ιεραπόστολου Νταν Έβερετ, προ τριακονταπενταετίας και πλέον, ήταν να προσηλυτίσει τους άγριους Πιραχά μεταφράζοντας την Βίβλο για αυτούς. Αντ’ αυτού, οι περίπου 400 εναπομείναντες ευτυχισμένοι Πιραχά τον οδήγησαν στο να αποδεχθεί την αθεΐα.
Η γραμματική τους σπάει τους κανόνες της γλώσσας. Επίσης η γλώσσα τους εκτός από το να ομιλείται, μπορεί να παίρνει και άλλες μορφές, όπως μουρμούρισμα, τραγούδι ή σφύριγμα με τα οποία επικοινωνούν εξ ίσου.
Τα μέλη μιας φυλής αυτοχθόνων γνωστή ως Μάσκο Πίρο (Mashco Piro) είναι από τις τελευταίες ομάδες απομονωμένων Ινδιάνων στον πλανήτη.
Μόνο που… κάνουν έντονα γνωστή την παρουσία τους τον τελευταίο καιρό.
Σύμφωνα με το υπουργείο πολιτισμού του Περού, μέλη της φυλής Mashco Piro εθεάθησαν πάνω από 100 φορές ήδη φέτος ζητώντας φαγητό και εργαλεία από ιεραποστόλους, τουρίστες, ντόπιους κατοίκους και άλλους. Και αυτό προκαλεί ένα αίνιγμα για την περουβιανή κυβέρνηση.
Είναι μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση για αυτούς τους αυτόχθονες ανθρώπους. Ένας ιός του απλού κρυολογήματος αρκεί για να τους σκοτώσει.
Έτσι, πληθυσμιακές ομάδες όπως η Mashco Piro δεν μπορούν να έχουν πραγματική επαφή με τον έξω κόσμο, εν τούτοις υπάρχουν ομάδες που συνηγορούν κατά ή υπέρ αυτής της επαφής.
Παρατηρούμε ότι σχετικά με αυτό το θέμα ανακύπτουν τεράστια ηθικά –και όχι μόνο– διλήμματα.
Η Survival International για παράδειγμα, κάνει έκκληση για το δικαίωμα των αυτοχθόνων λαών στην αυτοδιάθεση. Η Rebecca Spooner είναι αρχηγός της εκστρατείας υπεράσπισής τους στο Περού. Πιστεύει στο δικαίωμα των ανθρώπων να μείνουν απομονωμένοι από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Δεν επιθυμεί την ελεγχόμενη ή επιβεβλημένη επαφή με τους ιθαγενείς. Βασίζει την άποψη της στην εχθρικότατα με την οποία αντιδρούν οι φυλές αυτές όταν έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους (τους πετούν βέλη). Επί πλέον, τελευταία, έχουν μετακινηθεί σε ακόμη πιο απομονωμένες περιοχές. Οι εξωτερικοί κίνδυνοι (ναρκέμποροι, αποψίλωση, τουρισμός…) δεν είναι λόγος για να επιβληθεί αυτή η επαφή, αλλά πρέπει να υπάρχει η βούληση για να προστατευθούν οι περιοχές αυτές από τους κινδύνους αυτούς. Πρέπει να αφεθούν να ζήσουν όπως θέλουν. Και να έρθουν σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο όποτε αυτοί το επιθυμήσουν. Μόλις βγουν από το δάσος πολλοί πεθαίνουν, πράγμα που αποτελεί σοκ για τους επιζήσαντες, ή χάνουν τελείως την ταυτότητα τους μιας που χάνουν τη γη τους. Οι απομονωμένες φυλές είναι παγκοσμίως περίπου 140, αλλά σε αυτόν τον αριθμό μετράμε και τις υπο-ομάδες που ανήκουν σε μεγαλύτερες φυλές. Οι περισσότερες από αυτές ζουν στον Αμαζόνιο.
http://assets.survivalinternational.org/films/371/embed
Ο Kim Hill, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Φοίνιξ της Αριζόνα, υποστηρίζει τη λεγόμενη «ελεγχόμενη από την κυβέρνηση επαφή» για τις απομονωμένες φυλές, όπως η Mascho Piro. Το έργο του έχει επικεντρωθεί στα ποσοστά θνησιμότητας και γονιμότητας τέτοιων φυλών. Ο καθηγητής αναφέρει πως έκανε συνεντεύξεις με τρεις γυναίκες που τους συνάντησε για πάνω από μήνα. Ο ίδιος έκατσε με την ερευνητική του ομάδα 30 μέτρα από μια ομάδα ιθαγενών και τους ακολουθούσε καθώς αυτοί συζητούσαν. «Θα μπορούσαμε να βρούμε μεταφραστές που να επικοινωνούν στην συγκεκριμένη δύσκολη διάλεκτο της γλώσσας Πίρο, και πολιτιστικούς μεταφραστές και μια ιατρική ομάδα που να μείνει στο σημείο για 2 χρόνια μετά την πρώτη επαφή ώστε να δώσει πενικιλίνη όποτε χρειαστεί και να σωθούν όλοι. Είναι όμως πολλά τα έξοδα για να προστατεύουν οι φυλές αυτές διότι 10 εκατομμύρια εκτάρια γης δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν ώστε να μην υπάρχει καμμία επαφή. Η πρώτη επαφή το 1970 ήταν τραγική, πέθαναν σχεδόν όλοι οι ιθαγενείς μετά. Κατόπιν, στην δεύτερη επαφή πέθανε το 50 τα εκατό της φυλής μέσα στον πρώτο χρόνο. Έπειτα υπήρξε πρόοδος το ’78 και το ’79 μόνο 1 ιθαγενής πέθανε από βακτηριακή μόλυνση στους 100 μέσα σε διάστημα δύο ετών από την πρώτη επαφή. Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση αν θέλουν την επικοινωνία. Το ’83 παρατήρησα ότι πήγαιναν σε ορυχεία λίγη ώρα αφ’ ότου είχαν φύγει οι χρυσοχόοι προκειμένου να αρπάξουν δοχεία για να αποθηκεύουν το νερό. Η γνώμη που αποκόμισα από τις 6 φυλές από τις οποίες πήρα συνέντευξη είναι ότι ναι μεν θέλουν την επικοινωνία, αλλά ότι κρύβονται γιατί φοβούνται ότι θα σφαγιαστούν. Κανείς δε μπορεί να μείνει κρυμμένος για πάντα. Και επί πλέον υπάρχουν και «κακοί» τύποι που λυμαίνονται αυτές τις περιοχές και οι οποίοι δεν θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης στην επαφή τους με τους ιθαγενείς, οπότε το αποτέλεσμα θα είναι τραγικό. Οι απόψεις μου ήταν πιο ρομαντικές παλιά σε αυτό το ζήτημα, τώρα πιστεύω ότι θέλουν ό,τι θέλουμε όλοι, ότι θέλουν να συμμετέχουν, να είναι μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας.»
Ο Λουίς Φελίπε Τόρες Εσπινόζα, αναπληρωτής υπουργός πολυπολιτισμικότητας του Περού, ασχολείται με τους αυτόχθονες πληθυσμούς που ζουν απομονωμένα και με την αρχική τους επαφή με άλλους πληθυσμούς. Είναι επίσης ανθρωπολόγος και έχει περάσει αρκετό χρονικό διάστημα στην περιοχή όπου η φυλή Mashco Piro δίνει συχνά στίγμα. Σε συνέντευξη, που παραχώρησε, αναφέρει πως «η φυλή αυτή ζει στον νότιο περουβιανό Αμαζόνιο μέσα στην πυκνή ζούγκλα νομαδικά, δηλαδή τα μέλη της μετακινούνται από μέρος σε μέρος προς αναζήτηση πόρων. Οι Μάσκο Πίρο κάνουν πιο συχνή την παρουσία τους μάλλον επειδή θέλουν να βρουν μεταλλικά αντικείμενα που δεν …φυτρώνουν στη φύση, ή φαγητό καλλιεργημένο (ζαχαροκάλαμο ας πούμε) γιατί οι ίδιοι δεν καλλιεργούν. Επίσης πιθανά δέχονται πιέσεις μέσα στην περιοχή τους (λόγω της ασφυκτικής παρουσίας των εμπόρων ναρκωτικών ή άλλων παρεμφερών δραστηριοτήτων) που τους σπρώχνουν παραπέρα στις όχθες των ποταμών. Ειδικά οι ιθαγενείς που ζουν στην περιοχή άλτο μάδρε ντε ντιός έρχονται σε συχνή επαφή με ιεραπόστολους οι οποίοι προσπαθούν να τους μυήσουν στην θρησκεία του ευαγγελισμού για να τους σώσουν την «ψυχή», όπως ισχυρίζονται. Οι τουρίστες που χρησιμοποιούν το ποτάμι σε εκείνη την περιοχή (άλλες δίοδοι δεν υπάρχουν) για να φτάσουν σε ένα πάρκο όταν τους συναντούν τυχαία τους φωτογραφίζουν ή τους χαρίζουν μικροαντικείμενα. Μερικά τουριστικά γραφεία άρχισαν να διαφημίζουν σαν μπόνους την οπτική επαφή με αυτή τη φυλή. Και οι άλλοι γηγενείς κάτοικοι κάνουν το ίδιο. Θέλουμε να σταματήσουμε αυτή την επαφή για λόγους υγείας (μόλυνση) ή βία που μπορεί να ασκηθεί ενάντια τους. Τέλος, δεν είμαστε σίγουροι ότι θέλουν να έχουν περαιτέρω επαφή με τους υπόλοιπους ανθρώπους.» (Η συνέντευξη δόθηκε στη Λίμα, πρωτεύουσα του Περού.)
Anarchy press gr 