Λέξεις ανάμεσα σε φύλλα

Τελικά φτάνουμε ως εδώ σχεδόν χωρίς ανάσα.
Ένας πλούσιος μπορεί να παριστάνει τον φτωχό για πλάκα.
Έχει πλάκα να κάνεις τον φτωχό αν δεν είσαι.
Ένας άνθρωπος της μαλθακότητας μπορεί να παριστάνει
τον περιπετειώδη.

Advertisements

ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ ΤΟΥ ΔΣΕ, Η ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΦΛΩΡΑΚΗ ΚΑΙ ΤΑ «ΥΣΤΕΡΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»…

Αλιεύσαμε και σας προσφέρουμε, πρώτα απ’ όλα προς τέρψιν (αναρχική και όχι μόνο) από την ιστοσελίδα Σφυροδρέπανο (http://sfyrodrepano.blogspot.gr/) την κάτωθι ανάρτηση της 12^ης Φεβρουαρίου 2017. Είναι, άλλωστε, τόσο απολαυστική, που όσο και αν προσπαθήσαμε δυσκολευτήκαμε να την σχολιάσουμε.

Τρία κόκκινα γράμματα

«Μετά το εξωκοινοβούλιο και το κορτάρισμά του με τα ορφανά του Σύριζα στην ΑΣΟΕΕ, σειρά έχει η δεύτερη μέρα του διημέρου για το ΔΣΕ στου Γκίινη, και ο… αναρχικός αντι-ιμπεριαλισμός. Γιατί όχι; Εδώ υπάρχουν μπασκετικοί Παοκτζήδες, εκεί θα κολλήσουμε τώρα; Κι άντε βρες εδώ, με σχηματικά μπακάλικα κριτήρια, τι θέση παίρνει ο καθένας στο αριστερόμετρο του λαϊκού στρώματος και ποιος μπαίνει πιο αριστερά απ’ τον άλλο: ο αριστερός αντι-ιμπεριαλιστής ή μήπως ο Συριζαίος ντεμεκ αντι-καπιταλιστής που συμμετέχει σε αριστερές κυβερνήσεις;
Τι εστί αναρχικός αντι-ιμπεριαλισμός; και με ποια ανάγνωση του ιμπεριαλισμού του Λένιν τάσσεται; Αυτή για το μονοπωλιακό στάδιο, τα πέντε κριτήρια, με την εξαγωγή κεφαλαίου κοκ ή με τη χούφτα χωρών που υποτάσσουν κι εκμεταλλεύονται τα υπόλοιπα κράτη; Κι ο αγώνας τους τι είναι σε τελική ανάλυση: αντικρατικός ή αντικαπιταλιστικός;
Δεν μπορώ να απαντήσω στα παραπάνω ερωτήματα, υπήρχε όμως -για κάθε ενδιαφερόμενο- μια μπροσούρα για την ιστορία του «αναρχικού αντι-ιμπεριαλισμού» που ίσως να έλυνε κάποιες βασικές απορίες. Αυτό που μπορώ να απαντήσω εμπειρικά είναι πως πρόκειται πιθανότατα για τον ίδιο χώρο που έβγαλε το κάλεσμα ενάντια στην επίσκεψη Ομπάμα και τις αφίσες με την υδρόγειο σε ένα πιάτο.
Κι ο ΔΣΕ πού κολλάει; Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς στην ακύρωση της Βάρκιζας, ή στην αναγνώριση του ένοπλου αγώνα και της σημασίας του. Στο λαϊκό, επαναστατικό αγώνα και την αυτενέργεια των λαϊκών μαζών, αντιπαραθετικά προς την ηγεσία που τον πρόδωσαν. Αλλά όχι, δεν ήταν κάτι από όλα αυτά -τουλάχιστον όχι στο κομμάτι που παρακολούθησα. Αντιθέτως υπήρχαν διάφορα άλλα πράγματα που ξεπερνούσαν κάθε προσδοκία, με πρώτο και καλύτερο αυτό.

2017!

ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΠΡΗΣΜΟ ΤΩΝ ΤΡΟΛΛΕΫ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟ ANARCHY PRESS

Στις 5.30 τα ξημερώματα το τηλεφωνικό κέντρο του Anarchy press δέχθηκε ανώνυμο τηλεφώνημα από άγνωστο άτομο, το οποίο φορούσε κουκούλα και το οποίο υποστήριξε ότι εκπροσωπεί το κομμάντο Ζωή χωρίς τρόλλεϋ και λεωφορεία στην Πατησίων εκ μέρους του οποίου αναλαμβάνει την ευθύνη για τον εμπρησμό των τρόλλεϋ, υποδεικνύοντας το σημείο, όπου συντάκτες μας θα μπορούσαν να παραλάβουν το κείμενο ανάληψης.

Το σημείο δεν ήταν άλλο από το «εσωτερικό» του καμένου περιπτέρου στην συμβολή Πατησίων και Τοσίτσα.

Πράγματι, ο σύντροφος που έσπευσε στο σημείο διέκρινε μέσα στα αποκαΐδια ένα φάκελο, ο οποίος και περιείχε την ανακοίνωση.

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο.

ΠΩΣ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΕΤΕ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ

Το παρόν είναι ένα σύντομο κείμενο επιβίωσης πίσω από τους τοίχους των φυλακών, γραμμένο από ένα κρατούμενο υποστηριζόμενο απ’ τον Πολωνικό A.B.C. (Αναρχικό Μαύρο Σταυρό), τον Klaudius Z «Raymon» Gliklich.

Περιγράφει τις συνθήκες στις Πολωνικές φυλακές, αλλά η κατάσταση των φυλακών είναι ένα φαινόμενο που ισχύει παγκόσμια και πολλά από τα χαρακτηριστικά τους μπορεί να παρουσιάζονται και σε άλλα μέρη. Πρόκειται για μια σημαντική εμπειρία αναφορικά με συνθήκες που υπάρχουν μέσα στους χώρους εγκλεισμού των ανθρώπων.

«Είναι δύσκολο να γράψεις κάτι που να χρησιμεύσει ως αποτελεσματικός «οδηγός» στο πώς να συμπεριφέρεται κάποιος όταν μπαίνει στη φυλακή για πρώτη φορά. Καθένας έχει διαφορετική προσωπικότητα, και αντιδρά διαφορετικά σε αρκετές καταστάσεις. Παρ’ όλ’ αυτά, θα προσπαθήσω να δώσω κάποιες συμβουλές σε αυτούς που θα βρεθούν στην άλλη μεριά του τοίχου για πρώτη φορά. Δεν το εύχομαι σε κανέναν, αλλά όπως όλοι ξέρουμε, η ζωή είναι απρόβλεπτη.

Θα χωρίσω τις συμβουλές σε τρία μέρη. Πρέπει να σημειωθεί ότι όσα γράφω εδώ δεν απευθύνονται σε όσους καταδικάστηκαν για βιασμούς, εμπόριο ναρκωτικών, κτλ.

Όταν η πόρτα κλείνει πίσω σου και είσαι σ’ αυτήν τη μεριά, το πρώτο πράγμα που πρέπει να θυμάσαι είναι ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην φυλακή είναι εχθροί σου! Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για απλό φρουρό, άτομο που προσπαθεί να «σωφρονίσει», γιατρό, νοσοκόμα ή διευθυντικό στέλεχος. Μην τους δώσεις να καταλάβουν πως τους μισείς (εκτός αν σου δώσουν ένα ξεκάθαρο λόγο) αλλά κράτα τους σε απόσταση. Απάντησε μόνο τις ερωτήσεις τους και ποτέ μην συζητάς μαζί τους.

ΟΙ ΙΠΠΟΤΕΣ ΤΩΝ ΟΡΕΩΝ

[…] Η ληστεία ως κοινωνικό φαινόμενο συναντάται παγκόσμια και πανάρχαια. Αναφορές γίνονται και στην ελληνική μυθολογία, όπου «στο ταξίδι του Θησέα από τις Κεγχρεές στην Αθήνα, θα συναντήσει τους ληστές Σίνιν Πιτυοκάμπτη, Σκύρωνα και Προκρούστη».

Στη βαλκανική χερσόνησο, η ληστρική παράδοση είναι κοινή και ενιαία για όλες τις φυλές που κατοικούν σε αυτή. Ένα ιδεώδες πρότυπο, που χαρακτηρίζει διαχρονικά όλους τους λαούς της, είναι η μορφή του «ευγενούς ληστή». Αποτελεί ουσιαστικά την παραλλαγή του «Ρομπέν των Δασών» και εκφράζεται μέσα από πάμπολλα τραγούδια και παραμύθια. Στα Βαλκάνια η λέξη που χρησιμοποιείται για να εκφράσει αυτό το τύπο ληστή είναι ο όρος «χαϊντούκος» (hajduk ή hajdut) και συναντάται σε όλες τις περιοχές. Ο χαϊντούκος, είναι στα μάτια των κατοίκων, ο ήρωας που από τα απάτητα καραούλια εφορμά και ληστεύει τους φοροεισπράκτορες, τα καραβάνια και τις στρατιωτικές περιπόλους της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Παράλληλα, στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, διαμορφώνεται η αντίληψη που ταυτίζει τη ληστεία των εκπροσώπων της εξουσίας ως μια ηρωική πράξη. Έτσι, το αλβανικό εθιμικό δίκαιο θεωρεί το προϊόν μιας ληστείας νόμιμο και αδιαμφισβήτητο, εάν αποκτήθηκε με το όπλο στο χέρι, από κάποιον ισχυρό και πράξη επαίσχυντη αν ο ιδιοκτήτης είναι φτωχός.

Μια διαφορετική συζήτηση για τις δυνατότητες της καλλιέργειας της γης στον ελλαδικό χώρο: το παράδειγμα του Α. και της Β.

Είμαστε βέβαιοι πως η αλήθεια, για κάθε πολυσχιδές ή απλό ζήτημα δεν αποτελεί το τέλος ενός δρόμου που μπορεί κάποιος να διαβεί μέσα από μανιχαϊστικές ή άλλου τύπου στείρες προσεγγίσεις. Μ’ άλλα λόγια, θεωρούμε πως οι αναρχικοί οφείλουν να εξετάζουν κάθε δοσμένη πληροφορία για όλα τα ζητήματα που άπτονται εγγενώς της κίνησης προς την απόλυτη ελευθερία, της ίδιας της Αναρχίας. Μια τέτοια προσπάθεια, φυσικά, οφείλει να στέκεται μακριά από ιδεολογικές αγκυλώσεις, όπως κι άλλα πολιτικά στεγανά που, πολλές φορές, δεν επιτρέπουν στους καλοπροαίρετα ενδιαφερομένους να δουν με σφαιρικότητα ζητήματα και καταστάσεις. Κοντολογίς είναι θεμελιώδους σημασίας να παρατηρούμε, να επεξεργαζόμαστε και, βεβαίως, αν κρίνουμε απαραίτητο, να παρουσιάζουμε μέσα από τον δημόσια γραπτό λόγο μας απόψεις για την ίδια την ζωή. Πολλές απ’ αυτές, αν και δεν είναι αναρχικές, εν τούτοις φέρουν μέσα τους σπέρματα ελευθερίας κι –αν μη τι άλλο– μια πραγματική τριβή με όσα οι περισσότεροι από μας προσεγγίζουν, είτε εντελώς θεωρητικά είτε καταφανώς επιδερμικά.

Δεν θεωρούμε σε καμιά περίπτωση, φυσικά, πως το τάδε ή το δείνα επάγγελμα μπορεί να αποτελέσει παράλληλα και στοιχείο κοινωνικού απελευθερωτικού αγώνα· όσο υπάρχει κράτος, κανείς δεν θα είναι ελεύθερος. Ωστόσο πέρα από το αυτονόητο, είναι σημαντικό να παρατηρούμε με ενδιαφέρον προσπάθειες ανθρώπων στην προσωπική τους ιδιώτευση, ιδιαίτερα όταν αυτές είναι κοντά σε έναν φυσικότερο τρόπο ζωής κι όταν συνειδητά επιχειρούν να αφήσουν το κράτος, το κατά δύναμιν, έξω από την ουσία τους. Μ’ αυτή τη λογική, βρήκαμε και συζητήσαμε με κάποιους που επέλεξαν να ζήσουν πιο κοντά στον φυσικό τρόπο ζωής, χωρίς να θέλουν να υλοποιήσουν μια νέα επιχειρηματική ιδέα, δίνοντας συνεντεύξεις σε περιοδικά και, χωρίς να επιδιώκουν μία νέα επιτυχία, πλουτίζοντας απ’ την ανάγκη του κόσμου να τραφεί κάπως καλύτερα. Με ευαισθησία και πολλή προσωπική δουλειά κι ευθύνη, δουλεύουν τη γη με ελάχιστα εργαλεία και ζώα, αναζητώντας τους καλύτερους δυνατούς σπόρους, χωρίς να χρειάζονται την κρατική πιστοποίηση, για να επιβεβαιώσει την εντιμότητα και την αγάπη τους για τη γη. Μάλιστα, πουλούν τα προϊόντα τους στις τοπικές λαϊκές αγορές με τιμές ελάχιστα υψηλότερες των συμβατικών γεωργικών προϊόντων.

Βασίλης Τσιρώνης: Στη μνήμη ενός ασυμβίβαστου αγωνιστή που έμεινε όρθιος και οργισμένος

11 Ιούλη 1978.

Λίγες μέρες προτού η δημοκρατία γιορτάσει, για τέταρτη χρονιά, την «αναγέννησή» της. Μερικούς μήνες μετά από την δολοφονία του επαναστάτη αγωνιστή Χρήστου Κασίμη, στην ένοπλη συμπλοκή του Ρέντη, το κράτος δολοφονεί έναν ακόμα αγωνιστή.

Στις 4 το πρωί, μπάτσοι εισβάλλουν στο σπίτι του γιατρού Βασίλη Τσιρώνη, στην πολυκατοικία της οδού Άρεως 35, στο Παλαιό Φάληρο. Η επιχείρηση γίνεται με όλες τις νομικίστικες διαδικασίες και τύπους που δίνουν άλλοθι και δικαιολογία στις κρατικές δολοφονίες: δικαστική απόφαση, την παρουσία του εισαγγελέα Κανέλου και τους κουμπουροφόρους μπάτσους. Ο Τσιρώνης πέφτει νεκρός. Τα ΜΜΕ, (όργανα παραπληροφόρησης και συκοφαντίας), που από την αρχή της πολιορκίας καλλιεργούσαν το κλίμα για την προσχεδιασμένη έφοδο των δυνάμεων καταστολής και την έκβαση της επιχείρησης, προβάλλουν την κρατική εκδοχή: «αυτοκτονία».

Ποιος ήταν όμως ο Τσιρώνης;

Η Γερακίνα

Πολλοί θα θυμούνται το γνωστό σε όλους μας τραγούδι για την Γερακίνα, που κίνησε να φέρει κρύο νερό και που τα βραχιόλια της βροντούσαν, ντρουμ, ντρουμ…

Υπάρχει, όμως, κι ένα άλλο τραγούδι για μία άλλη Γερακίνα. Το αλιεύσαμε και το παραθέτουμε:

Τα λόγια του τραγουδιού έχουν ως εξής:

Η 1η Μάη στον ελλαδικό χώρο το 2016

Με αγωνιστική μεγαλοπρέπεια γιορτάστηκε και φέτος η εργατική πρωτομαγιά σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο.

Μοναδική εξαίρεση για φέτος ήταν το νησί της Χίου όπου η διαδήλωση κατεστάλη από τις δυνάμεις ασφαλείας. Μάλιστα πολλοί διαδηλωτές στην προσπάθειά τους να μην συλληφθούν πέταξαν τις αυτοσχέδιες ρουκέτες τους στην θάλασσα.

Στην Καλαμάτα οι διαδηλωτές έστρεψαν τις αυτοσχέδιες σαΐτες στους μπάτσους και τα περιπολικά αναγκάζοντας τους να οπισθοχωρήσουν.

Το ίδιο περιστατικό συνέβη και στο Αγρίνιο. Σύμφωνα με καταγραμμένες πληροφορίες που συνέλεξε η ασφάλεια από τα κινητά τηλέφωνα των διαδηλωτών, υπήρξε προσυνεννοημένο σχέδιο επίθεσης και το οποίο εκτελέστηκε πιστά με στόχο την απώθηση των μπάτσων.

Το ταίρι…

Αναδημοσιεύουμε μία συγκινητική ταινία μικρού μήκους με τίτλο: «my left shoe» ή αλλοιώς «the other pair», που κέρδισε βραβείο στο Φεστιβάλ του Luxor το 2014.

Το θέμα της ταινίας βασίζεται σε ένα αληθινό περιστατικό από την ζωή του Γκάντι…

Πειράματα Παβλώφ και κοινωνικός έλεγχος

Σε πολλές περιπτώσεις και στιγμές της καθημερινότητάς μας, διαπιστώνουμε ότι οι αντιδράσεις των ανθρώπων ποικίλλουν και πολλές φορές διαφοροποιούνται σημαντικά. Είναι δεδομένο, ότι η κάθε εξουσία επιδιώκει την ομοιογένεια και ομοιομορφία της ανθρώπινης συμπεριφοράς με βάση τα δικά της «πιστεύω» και ιδανικά. Οι τρόποι επίτευξης αυτών των στόχων ποικίλλουν και είναι βέβαιο ότι στην σύγχρονη εποχή έχουν πολλαπλασιαστεί οι μέθοδοι χειραγώγησης και μάθησης. Έτσι στους κλασσικούς θεσμούς της εκπαίδευσης, της οικογένειας, του στρατού, της θρησκείας κ.ά. προστέθηκαν ή ενισχύθηκαν άλλες συνήθειες που «θεσμίζουν» συμπεριφορές, όπως το internet με τις overdose πληροφορίες/ειδήσεις, το facebook με την νέα διάσταση στην έννοια και αντίληψη της φιλίας και φυσικά της τηλεόρασης. Για να πραγματοποιηθεί, όμως, η χειραγώγηση απαραίτητη είναι η διαδικασία της μάθησης. Και η οποία έχει ταυτιστεί μαζί με την έννοια της μόρφωσης ως θετικό παράγωγο της ανθρώπινης εξέλιξης, κάτι που όμως δεν βλέπουμε να συμβαίνει καθολικά και την οποία διαχωρίζουμε από την έννοια της καλλιέργειας. Για κάποιους η μάθηση είναι ένα άθροισμα γνώσεων, οι οποίες είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ερεθίσματος – αντίδρασης, ενώ για κάποιους άλλους η μάθηση είναι μια διαδικασία ανάπτυξης νέων διαισθήσεων και ικανοτήτων, οι οποίες επέρχονται από την αναδιαμόρφωση μιας προηγούμενης κατάστασης.

Σίγουρα ο άνθρωπος μέσω της εμπειρίας και της πράξης απέκτησε με επίκτητο τρόπο την γνώση εκείνη που είναι κάθε φορά απαραίτητη για την βέλτιστη και ασφαλή εξέλιξη του. Η συγκεκριμένη διαδικασία μάθησης δεν φιλτράρεται μέσα από μηχανισμούς και ιεραρχικές δομές και γι’ αυτό και αποτελεί ουσιαστική και εποικοδομητική καλλιέργεια της σκέψης. Εάν ίσχυε ότι «ένας μορφωμένος λαός εύκολα οδηγείται, αλλά δύσκολα παρασύρεται, εύκολα κυβερνάται, αλλά δύσκολα σκλαβώνεται», τότε ο ελλαδικός χώρος που παρουσιάζει υψηλό ποσοστό μορφωτικού επιπέδου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν θα καταδυναστεύονταν από ντόπιους και μη εξουσιαστές. Ενώ και οι φυλακές θα ήταν άδειες εάν πιστέψουμε τη ρήση του Κοσμά του Αιτωλού («όπου ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή»…).

Εάν προσέξουμε, επίσης, τις κοινωνικές επαναστάσεις που έγιναν μετά το 19ο αι. στην Ευρώπη, θα διαπιστώσουμε ότι στο σύνολο τους έλαβαν χώρο σε περιοχές με μέτρια ή χαμηλά ποσοστά εκπαίδευσης (π.χ. αγροτικές ή ημιαγροτικές περιοχές), με εξαίρεση την εξέγερση του Μάη του ’68, ο οποίος όμως και αυτός ένα μήνα μετά την εξέγερση… ψήφισε Ντε Γκώλ για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Μήπως, λοιπόν, ο «δια βίου» εκπαιδευμένος/καταρτισμένος άνθρωπος, μέσα από την πολυετή κρατική εκπαιδευτική διαδικασία, απελαύνει σταδιακά αφανώς και αθόρυβα εκείνα τα εγγενή χαρακτηριστικά που θα του επιτρέψουν να απελευθερωθεί; Μήπως επιδιώκεται, ώστε οι μαθητές που ολο-ημερεύουν στα σχολεία ή οι φοιτητές μακράς διάρκειας με master/ph.d/post doc., να μην αποτελούν απλώς τους εν δυνάμει τεχνοκράτες του συστήματος αλλά τους απενεργοποιημένους και ουσιαστικά απασφαλισμένους διατηρητές του; Οι οποίοι μπορεί, στη πλειοψηφία τους, να εναντιώνονται, να διαδηλώνουν, να παροτρύνουν και εν τέλει να χειροκροτούν το σπάσιμο των τραπεζών, για παράδειγμα, αλλά να μην διαθέτουν τον «αυθορμητισμό» της ενεργητικής δράσης;

Έχουν περάσει παραπάνω από εκατό χρόνια από τότε που ο φυσιολόγος Ιβάν Παβλώφ εφάρμοσε ένα πείραμα με σκύλους για να παρατηρήσει τη διαδικασία της μάθησης μέσω των εξαρτημένων ανακλαστικών. Το πείραμα είχε σχεδιαστεί ως εξής: Τόσο κατά την εμφάνιση όσο και κατά τη λήψη του φαγητού από τον σκύλο ακουγόταν ο κτύπος από ένα καμπανάκι. Αυτό επαναλήφθηκε για αρκετές ημέρες. Ύστερα ακούστηκε το καμπανάκι, αλλά χωρίς να παρουσιαστεί η τροφή. Τότε παρατηρήθηκε η έκκριση σάλιου από το σκύλο παρ’ όλο που δεν βλέπει και δε γεύεται καμιά τροφή. Όλες τις προηγούμενες ημέρες ο σκύλος είχε συνδυάσει τον ήχο της καμπάνας με την εμφάνιση και τη λήψη της τροφής. Το ίδιο, λοιπόν, περιμένει και τώρα. Ο οργανισμός του λοιπόν προετοιμάζεται κατάλληλα. Ο εγκέφαλος του, θεωρώντας ότι το γενικό πλαίσιο αναφοράς είναι και αυτή τη φορά το ίδιο, στέλνει μήνυμα στο σώμα του να προετοιμασθεί για τη λήψη της τροφής. Αρχίζει, λοιπόν, να έχει έκκριση σάλιου χωρίς όμως αυτή τη φορά να υπάρχει τροφή. Το συγκεκριμένο πείραμα ο Pavlov το εφάρμοσε σε διάφορα είδη σκύλων καθώς και σε άλλα ζώα όπως γάτες, ποντίκια, χιμπαντζήδες κ.ά. θεμελιώνοντας τη θεωρία του για τα εξαρτημένα ανακλαστικά. Αλλά αυτά τα δεδομένα δεν ορίζονται μόνο σε μη ανθρώπινα όντα, αφού ο John Watson εφάρμοσε τη θεωρία του Pavlov σε ένα νήπιο, τον μικρό Albert, προκαλώντας του εξαρτημένες αντιδράσεις σε πολλά αντικείμενα. Με τον ίδιο τρόπο, λοιπόν θα αντιδρούσε και ένα παιδί, όταν μαζί με το κουδούνισμα δεν εμφανιζόταν το κουτάλι με το φαγητό.

Σύμφωνα με τον μπιχεβιορισμό (συμπεριφορισμό), εκφραστές του οποίου είναι οι Pavlov, Watson κ.ά. δεν έχουν σημασία οι εσωτερικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της μάθησης, αλλά οι αλλαγές που συμβαίνουν στην εμφανή συμπεριφορά του υποκειμένου, στο τί, δηλαδή, μπορεί να κάνει ο μαθητευόμενος ως αποτέλεσμα της κατάλληλης οργάνωσης του περιβάλλοντος της μάθησης. Και το περιβάλλον της μάθησης την σημερινή εποχή είναι πολυδιάστατο και πολυμορφικό με τις νέες τεχνολογίες και την τηλεόραση να ορίζουν και να ελέγχουν την κατάσταση, χειραγωγώντας και κατασκευάζοντας συνειδήσεις. Σύμφωνα με τους μπιχεβιοριστές «ένας ζωντανός οργανισμός, αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του μέσω των λεγόμενων ανακλαστικών. Τα ανακλαστικά είναι ένα φαινόμενο του νευρικού συστήματος. Ένα ανακλαστικό βασικά συνδέει ένα ερέθισμα που προέρχεται από το περιβάλλον με την αντίδραση του οργανισμού».

Ο Παβλώφ χώρισε τα ανακλαστικά σε δυο μεγάλες κατηγόριες: «τα σταθερά -ανεξάρτητα, απόλυτα ή κληρονομικά- που υπάρχουν εκ γενετής και είναι έμφυτα στους διαφόρους οργανισμούς και τα εξαρτημένα ανακλαστικά που είναι επίκτητα». Για παράδειγμα, σταθερό ανακλαστικό είναι η αναπνοή ως μια μόνιμη και αυτόματη αντίδραση του οργανισμού στο περιβάλλον, το οποίο δεν μεταβάλλεται.

Αντίθετα, τα εξαρτημένα ανακλαστικά εξαρτώνται από εξωτερικές μεταβλητές του περιβάλλοντος και συνεπώς μεταβάλλονται. Έτσι, στις διαφημίσεις πολλές φορές εμφανίζονται αυτά τα σχήματα όπως για παράδειγμα όταν ένα προϊόν (π.χ. μπύρα) συσχετίζεται με ένα άλλο θελκτικό αντικείμενο. Δημιουργείται τότε το εξαρτημένο ανακλαστικό ότι για να αποκτήσω/απολαύσω το χ αντικείμενο πρέπει να αγοράσω τη μπύρα. Ο συνειρμός που επιτυγχάνεται είναι υποσυνείδητος και συνεπώς πολύ ισχυρός.

Από την άλλη ο Skinner, αν και είναι από τους αντιπροσωπευτικότερους εκπροσώπους του συμπεριφορισμού, υποστηρίζει σε αντίθεση με τον Pavlov, ότι η συμπεριφορά δεν πρέπει να αποδίδεται σε κάποιο ανεξάρτητο ερέθισμα, αλλά να θεωρείται ως αποτέλεσμα εσωτερικών επενεργειών του οργανισμού. Βασικός άξονας των απόψεων του Skinner είναι η θέση ότι αν ορισμένη αντίδραση ακολουθείται από κάποιο σχετικό ερέθισμα, η πιθανότητα να επαναληφθεί σε ανάλογες περιπτώσεις η ίδια συμπεριφορά αυξάνεται. Αν, αντίθετα, μια ορισμένη συμπεριφορά δεν συνοδεύεται από κάποια ενίσχυση, παύει σιγά-σιγά να εκδηλώνεται, γίνεται, δηλαδή, «απόσβεση» της.

Ας δούμε, όμως, και μερικές ακόμη παραμέτρους του πειράματος του Pavlov: Αν συνεχίσουμε να προκαλούμε εξαρτημένα ανακλαστικά για μεγάλο διάστημα χωρίς, όμως, να εμφανίζουμε το κρέας τότε ο σκύλος παύει να αντιδρά στο άκουσμα του κουδουνιού (καμία κίνηση, ούτε έκκριση σάλιου). Αν, όμως, επιδιώκεται ο συνειρμός, τότε πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να εμφανίζεται και το κρέας. Σε αντίθετη περίπτωση ο σκύλος εισέρχεται σε μια «υπνωτική κατάσταση» και δεν αντιδρά ακόμη και όταν υπάρξει καμπανάκι και κρέας. Αδιαφορεί πλήρως γιατί έχει εξαντληθεί να περιμένει τόσο καιρό. Βρίσκεται σε μια κατάσταση πλήρους απάθειας και αποχαύνωσης.

Συνοψίζουμε, λοιπόν: «υπνωτική κατάσταση», απάθεια, αποχαύνωση. Καταστάσεις που συνυπάρχουν γύρω μας με την υπάρχουσα «κρίση», τα χαράτσια και την αφαίμαξη μεγάλων κομματιών του πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο. Και για να είμαστε ακριβείς και συγκεκριμένοι: και πολυπληθείς συγκεντρώσεις και πορείες έχουν γίνει και θα γίνουν, και ευρύτερες συγκρούσεις πραγματοποιούνται, και απαξίωση κομμάτων και διαχειριστικών θεσμών καταγράφεται και πολλά άλλα που δεν συνάδουν με απάθεια ή αποχαύνωση. Όμως, λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοτικά μεγέθη, παρ’ ότι όλος ο κόσμος όλη τη μέρα μιλάει για τη «κρίση» και σιχτιρίζει κόμματα και εξουσία, στο δρόμο αποτυπώνεται ένα μέρος αυτής της ζώσας κατάστασης. Όχι ότι ο κόσμος είναι λίγος, το αντίθετο, η 12η Φεβρουαρίου, για παράδειγμα, περιείχε και κόσμο και διάθεση με επιμονή και στόχευση, όμως για πόσο καιρό αναλώθηκε σημαντικό κομμάτι καταπιεσμένων με τους «αγανακτισμένους» και τη μη βία και την ειρηνικότητα; Παρασυρόμενο από τη ρητορική της μη βίαιης στάσης σε μια χρονική περίοδο ιστορικά πολυσήμαντη για την εξουσία, ώσπου να αντιληφθεί και το ίδιο τη βία της αστυνομίας άμεσα και σε πολλές περιπτώσεις «κατακέφαλα». Αυτή ουσιαστικά η «χειραγώγηση» πρόσφερε στους κρατικούς διαχειριστές χρόνο και στον κόσμο εξάντληση από την προσμονή (όπως ο σκύλος στο πείραμα) και τελικά για ένα μέρος του κόσμου απογοήτευση και παραίτηση. Εάν παλαιότερα η απάθεια και η αποχαύνωση μετατρέπονταν σε κατανάλωση, σήμερα η οικονομική στενότητα και ανασφάλεια δεν επιτρέπει αυτή τη «διέξοδο» αλλά μπορεί να κατευθύνει αντιδράσεις και συμπεριφορές με βάση τις κυρίαρχες επιταγές. Έτσι ερχόμαστε συχνά-πυκνά αντιμέτωποι με μια νέα φοβία την «δραχμοφοβία», η οποία εντείνει τα συμπτώματα της, πριν από κάθε ψήφιση μνημονίου ή μεσοπρόθεσμου, με αρχιτρομοκράτες το MEGA και το ΣΚΑΙ. Κατασκευάζοντας μια «πραγματικότητα» εφιαλτικού σεναρίου, σφυροκοπούν τον τηλεθεατή/ακροατή/αναγνώστη, ο οποίος με τη σειρά του αισθάνεται αρκετά ανασφαλής.

Η ανασφάλεια ως συναίσθημα ή κατάσταση δημιουργείται από το κράτος (επιβολή φόρων, χαράτσια κλπ) όχι μόνο σε επίπεδο οικονομικό αλλά και κοινωνικό μέσω της εγκληματικότητας και παραβατικότητας. Είναι μια θεσμική επιλογή γιατί γνωρίζει ότι ο φόβος ως συνέχεια της ανασφάλειας καθηλώνει συμπεριφορές. Να τονίσουμε εδώ ότι ο άνθρωπος ως ένα κοινωνικό ον επιζητά και επιδιώκει να δημιουργεί ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης. Είτε ζει στο δάσος και απειλείται από άλλα ζώα είτε ζει στις πόλεις. Η συσπείρωση ανθρώπων και η δημιουργία κοινοτήτων εξυπηρέτησε εκτός των άλλων σκοπών και σε αυτή τη λειτουργική ανάγκη. Η ασφάλεια συνίσταται στην αρμονική συνύπαρξη και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Ασφαλώς, σε μια εξουσιαζομένη κοινωνία, η έννοια της ασφάλειας παίρνει κυρίως τη μορφή της διαφύλαξης της δημόσιας τάξης. Σε αυτή την περίπτωση, όπου η ασφάλεια συσχετίζεται με την τάξη, η εξουσία υιοθετεί κατασταλτικά μέτρα και πάντα –άμεσα ή έμμεσα– κατασκευάζει σενάρια απειλής, τρομοκρατώντας τους πολίτες γεννώντας αισθήματα καχυποψίας και φόβου τουλάχιστον. Έτσι, ακόμη και σε περιοχές που δεν υφίσταται καμία αντικειμενική συνθήκη γενικευμένης ανασφάλειας, απέναντι στην εγκληματικότητα για παράδειγμα, ο πολίτης-θεατής προσομοιώνεται με τον κάτοικο του κέντρου της Αθήνας που βιώνει μια διαφορετική από αυτόν κατάσταση μέσω της τηλεόρασης και πολλών sites/blogs. Δημιουργείται στο κοινό η πεποίθηση, ότι ο «εχθρός» είναι πανταχού παρών και για το λόγο αυτό ο καθένας αποτελεί πηγή διακινδύνευσης και χαρακτηρίζεται ως εν δυνάμει ύποπτος. Αυτό επιτρέπει και διευκολύνει τη διεύρυνση του πεδίου άσκησης του κοινωνικού ελέγχου στο όνομα της ευταξίας.

[Παρένθεση: το σύνθημα «όποιος θέλει ασφάλεια να γίνει ασφαλίτης» δηλώνει αυτή την πραγματικότητα της ανάπτυξης ενός ευρύτερου σχεδιασμού αλλά και «απαίτησης» για εκτεταμένο κοινωνικό έλεγχο. Όμως, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός, ότι η αίσθηση ασφάλειας είναι απαραίτητο χαρακτηριστικό για την ανθρώπινη εξέλιξη, τόσο σε φυσικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Εννοείται φυσικά ότι αυτό δεν επιτυγχάνεται διαμέσου ή με την παρουσία θεσμών και κράτους. Ωστόσο, η διαρκής και πολλές φορές άνιση μάχη του ανθρώπου για την εξασφάλιση ασφαλών συνθηκών ήταν και παραμένει τόσο στόχος όσο και προϋπόθεση για την καλύτερη συνεργασία και αλληλοβοήθεια. Και αποτελεί απαραίτητο συστατικό στη δημιουργία μιας πραγματικά ελεύθερης κοινωνίας].

Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

Δημοσιεύθηκε στην αναρχική εφημερίδα ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.114, Μάρτιος 2012

Ο πόθος των καταπιεσμένων για ελευθερία, τελικά, δεν είναι διδάξιμη ύλη σε σχολικά κάτεργα

Λόγω των ημερών και των συνειρμών, δράττουμε την ευκαιρία να παραθέσουμε το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο Κυριαρχία και Κοινωνικοί Αγώνες στον «Ελλαδικό Χώρο», Από την προεπεναστατική περίοδο μέχρι και τις πρώτες προσπάθειες συγκρότησης εθνικού κράτους, Ομάδα Ενάντια στη Λήθη, τόμος 1, εκδ. Αναρχική Αρχειοθήκη, 1996, σελ. 279-280.

[…]

«Απατώνται», θα παραδεχτεί σε κάποιο σημείο των απομνημονευμάτων του ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φωτάκος, «όσοι έγραψαν και γράφουν ακόμα, ότι αν έλλειπαν οι αρχοντοκοτσαμπάσηδες η επανάστασις δεν θα εγένετο και οι λέγοντες, ότι αν έλλειπαν οι κλεφτοκαπεταναίοι, και πάλιν αν έλλειπαν οι κληρικοί, και τέλος οι άλλοι ν’ αποδίδουν την αιτία της γενόμενης επαναστάσεως εις εκείνους τους Έλληνες όσοι ήσαν έξω της δούλης Ελλάδος και έμειναν στα χριστιανικά βασίλεια της Ευρώπης, οι οποίοι βλέποντας και αισθανόμενοι την ελευθερία και δόξαντων άλλων εθνών έφεραν εις την πατρίδαν των την τολμηράν απόφασιν και τα μέσα της επαναστάσεως. Ενώ η αληθινή αιτία είναι η απελπισία των Ελλήνων οίτινες κλεισθέντες ολόγυρα υπό των τυράννων των καθ’ εκάστην ημέραν εκαταδιώκοντο από αυτούς δια της αρπαγής των πραγμάτων των, της ατιμώσεώς των, της σφαγής, της αγχόνης και των άλλων της δουλείας συμφορών».(²)

ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ

Το 2002 στην Θεσσαλονίκη η αναρχική ομάδα ΞΑΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ εκδίδει την μπροσούρα ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΡΕΖΑ. Στην ομάδα ήταν μέλος ο αναρχικός Γρηγόρης Θωμόπουλος, ο οποίος «έφυγε» τόσο νωρίς, πριν από λίγο καιρό. Στη μνήμη του φίλου και συντρόφου, αυτή τη Τρίτη στην εκπομπή ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ διαβάζουμε αποσπάσματα από την μπροσούρα και συζητάμε για το πολύπλοκο ζήτημα της εξάρτησης και των ναρκωτικών.

Είναι ωραίο να είσαι απαλλαγμένος από την φορολογία…

Πριν από 2.500 χρόνια τα ταμεία της αρχαίας Αθήνας ήταν γεμάτα, χωρίς τη βοήθεια των οικονομολόγων του Χάρβαρντ. Η οικονομική κρίση ήταν άγνωστη λέξη και το πλεόνασμα έφτανε σε τέτοιο ύψος που αν το είχε σήμερα ο υπουργός οικονομικών θα έκλαιγε από χαρά. Και τότε όμως, χωρίς την πίεση των ευρωπαίων εταίρων, έμπαιναν φόροι με διάφορες ονομασίες, τακτικοί και έκτακτοι, άμεσοι και έμμεσοι, για δημόσια έργα, για στρατιωτικό εξοπλισμό, κ.λπ. Ουδείς διέφευγε. Πλήρωναν οι έχοντες και κατέχοντες, πλήρωναν όμως και οι μέτοικοι και όσοι προκαλούσαν ζημιές στον κρατικό κορβανά, χωρίς πολλά-πολλά, έχαναν το βιός τους και/ή εξορίζονταν.

ANTIO ΦΙΛΕ ΚΑΙ ΣΥΝΤΡΟΦΕ ΓΡΗΓΟΡΗ

Δεν έχω λόγια για να περιγράψω το πώς αισθάνομαι από τον ξαφνικό θάνατο του φίλου και συντρόφου Γρηγόρη Θωμόπουλου.

Τον Γρηγόρη τον γνώρισα τον πρώτο καιρό που άνοιξε η ΑΝΑΡΧΙΚΗ ΑΡΧΕΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (πριν από 15 χρόνια περίπου). Ήταν η πρώτη φορά, ίσως και η μοναδική που έμπαινα σ’ ένα χώρο που ο κόσμος με προσέγγισε άμεσα με φιλική διάθεση, σε αντίθεση με άλλου χώρους που ήμουνα πάντοτε ένας άγνωστος μέσα σε αγνώστους. Ακριβώς επειδή ένιωσα τόσα γρήγορα οικεία και ζεστά αποφάσισα να συμμετέχω στις δράσεις που πραγματοποιούνταν  εκείνο τον καιρό ώστε να συμβάλλω και εγώ με τον δικό μου τρόπο στην εξέλιξη της ΑΝΑΡΧΙΚΗΣ ΑΡΧΕΙΟΘΗΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.

Αργότερα μπορεί να διαφωνήσαμε και οι δρόμοι μας να χωρίσανε πολιτικά, παραμείναμε όμως φίλοι και η σχέση αυτή συνεχίστηκε. Έτσι ενώ τα χρόνια πέρασαν, τα Χριστούγεννα μια εβδομάδα πριν  <<φύγει>> συναντηθήκαμε τυχαία στο δρόμο και κανονίσαμε από το νέο έτος  να βρισκόμαστε περισσότερο. Δυστυχώς δεν προλάβαμε.

Ο Γρηγόρης όπως λένε και οι σύντροφοι του από την ΑΝΑΡΧΙΚΗ ΑΡΧΕΙΟΘΗΚΗ ήταν όντως αναρχικός και όχι κάποιος δήθεν ψευτοεπαναστάτης.  Από την επαφή μου τόσα χρόνια μαζί του, μου μετέδωσε δύο πολύ σημαντικά πράγματα. Ότι η αναρχία δεν είναι ιδεολογία αλλά τρόπος και στάση ζωής, ενώ ο αγώνας ενάντια σε κάθε είδους νάρκωση, εξάρτηση και καταστολή είναι και αγώνας ενάντια στο κράτος και κάθε εξουσία. (Αν και το δεύτερο άργησα πολύ να το καταλάβω).

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω ότι εμείς που μένουμε πίσω θα συνεχίσουμε με μεγαλύτερο πείσμα τον αγώνα για την αναρχία, ενώ η μνήμη του θα χαραχτεί βαθειά στην ελεύθερη αντιεξουσιαστική ψυχή μας.

Θα σε θυμόμαστε για πάντα.

Γ. Σ.

Έμβρυα εργαστηρίου

Ο καθηγητής Μάρτιν Πέρα, του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης σε άρθρο του, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, αναφέρει ότι πολύ σύντομα οι επιστήμονες θα έχουν τη δυνατότητα να παράγουν έμβρυα τριών ή τεσσάρων εβδομάδων, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη τα λεγόμενα αδιαφοροποίητα κύτταρα, δηλαδή τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Η ομάδα του πραγματοποίησε πειράματα από κύτταρα ρεζοπιθήκων με τα οποία αποδεικνύεται ότι είναι δυνατή η κατασκευή εμβρύου, το οποίο αναπτύσσεται καθώς τα αδιαφοροποίητα κύτταρα μπορούν να μιμηθούν το σχέδιο ανάπτυξης ενός εμβρύου που βρίσκεται στη μήτρα. Εκτός από την πρόοδο στην «τεχνητή» δημιουργία ζωής στο εργαστήριο, το πείραμα συνετέλεσε και στην κατανόηση της διαδικασίας του γήρατος. Ο καθηγητής είναι μέλος της ομάδας Steering Group of the International Stem Cell Initiative. Δείτε τι δηλώνει σε συνέντευξη του στον δημοσιογράφο Tom Nightingale:

Βιβλιοπαρουσίαση – Συζήτηση

Επεμβαίνοντας στον εγκέφαλο

Ήδη από την αρχαιότητα, η επεξεργασία των γεγονότων που βίωνε ο άνθρωπος διαμέσου του εγκεφάλου πυροδοτούσε διάφορες θεωρίες. Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν την ικανότητα των ανθρώπων να θυμούνται στην τιτανίδα θεότητα Μνημοσύνη. Η πλατωνική θεωρία της ανάμνησης, διατυπώνεται στον «Φίληβο». Για τον Πλάτωνα, η αληθινή γνώση δεν είναι ποτέ απλώς «μνήμη» (μια απλή λειτουργία καταγραφής δηλαδή), αλλά πάντοτε «ανάμνησις» (ψυχική ανάκληση των αιώνιων ιδεών, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους). Στον «Θεαίτητο» κατασκευάζει έναν υποθετικό ψυχολογικό μηχανισμό δημιουργίας μνημονικών «εγγραμμάτων» ώστε να αναδείξει την ατελή φύση των μνημονικών αποτυπωμάτων σε σχέση με την ψυχική διεργασία της ανάμνησης. Ο Πλάτωνας πράγματι ήταν πολύ διορατικός όταν έκανε την διάκριση μνήμης και ανάμνησης, μιας που οι υπολογιστές σήμερα αποδεικνύουν ακριβώς αυτό, ότι μπορούν να έχουν μνήμη (αποθήκευση δεδομένων), αλλά όχι ανάμνηση φυσικά! Ατυχώς, η νευροβιολογική προσέγγιση που είναι η κυρίαρχη σήμερα επαναδιατυπώνει αυτή την διάκριση.

Στις αρχές του Μάρτη 2015 διαβάσαμε στην Guardian πως γάλλοι ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CRNS) στο Παρίσι δημιούργησαν τεχνητά θετικά συναισθήματα στην μνήμη ποντικιών-πειραματόζωων, όσο αυτά κοιμούνταν, δίνοντας νέες ελπίδες για την θεραπεία των ασθενών με κατάθλιψη ή των πασχόντων από χρόνιες φοβίες και τραυματικές εμπειρίες. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Nature Neuroscience».

ΠΑΙΔΙΑ ΣΚΛΑΒΟΙ ΣΕ ΦΥΤΕΙΕΣ ΚΑΚΑΟ ΣΤΗΝ ΑΚΤΗ ΕΛΕΦΑΝΤΟΣΤΟΥ

Στις 23 Ιουνίου 2015, έγινε γνωστό πως απελευθερώθηκαν 48 παιδιά-σκλάβοι (ηλικίας από 5 έως 16 ετών) που δούλευαν σε φυτείες κακάο στη δυτική πλευρά της χώρας, στην περιοχή Σαν Πέδρο και 22 άτομα συνελήφθησαν. Τα παιδιά κατάγονταν από το Μαλί, τη Γουϊνέα, τη Μπουρκίνα Φάσο καθώς και από το βόρειο τμήμα της Ακτής του Ελεφαντοστού, ορισμένα από τα οποία εργάζονταν στις φυτείες για σχεδόν ένα χρόνο υπό ακραίες καταστάσεις που έθεταν την υγεία τους σε σοβαρό κίνδυνο.

Το περιστατικό μας δίνει την ευκαιρία για μία αναδρομή και κάποιες επισημάνσεις.

Το 1528, ο Ερνάν Κορτές, ο εξερευνητής-κατακτητής του Μεξικό, έφερε πίσω στην Ισπανία το δέντρο «Theobroma cacao», το κακαόδεντρο Μάγια και Αζτέκων. Οι Ισπανοί επεξεργάστηκαν τους καρπούς του δέντρου, πρόσθεσαν ζάχαρη και το διέδωσαν σε όλη την Ευρώπη.