Οι αναρχοχριστιανικές κοινότητες της Ρωσίας του 19ου και 20ου αι.

Στη γεωγραφική περιοχή της Ουκρανίας-Ρωσίας που το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, στα τέλη του 19^ου αι. ευδοκίμησαν οι λεγόμενες τολστοϊκές κοινότητες. Κοινοβιακές, αναρχοχριστιανικές  κοινότητες. Σίγουρα οφείλουμε να διευκρινίσουμε, ότι ο Τολστόι δεν συμμεριζόταν τον όρο «τολστοϊσμός», ενώ παράλληλα και η χρήση του συνθετικού όρου «αναρχοχριστιανισμός» εμπεριέχει ουσιαστικά δυο αντίθετες μεταξύ τους έννοιες. «Μπορεί να είμαι ο Τολστόι, αλλά δεν είμαι τολστοϊκός», έλεγε ο γνωστός λογοτέχνης. Ενώ ο αναρχοχριστιανισμός διακρίνεται από μια σύνθετη και πολλές φορές ετερόκλητη παρουσία απόψεων και πρακτικών. Δεν αποτελεί έναν συμπαγή «χώρο» αλλά σίγουρα υπάρχουν βασικοί και κοινοί πυλώνες που τον οριοθετούν. Η διδασκαλία του Ιησού, ο πασιφισμός, ο λιτός τρόπος ζωής είναι μερικοί από αυτούς. Ασφαλώς η Αναρχία, ξεκάθαρα αντίθετη σε κάθε μορφής επιβολή, ιεραρχία και εξουσία, τάχθηκε και τάσσεται αντίθετη σε κάθε -ισμό είτε πολιτικό είτε θρησκευτικό.