Πρώτοι στα εμβόλια και πρώτοι στον αγώνα

Αν νομίσατε πως η αριστερά, που εδώ και δύο χρόνια έχει βάλει πλάτη σε όλες τις ναζιστικού τύπου απαγορεύσεις και διακρίσεις, οι «σύντροφοι» που με χαρά ενημέρωναν τις Αρχές όταν επισκέπτονταν τα σουπερμάρκετ, έχουν καταθέσει τα όπλα, είστε εντελώς γελασμένοι και αγνοείτε πόσους βελουχιώτηδες διαθέτουν τα σόσιαλ μήντια. Έτσι, ξεσηκώθηκαν οι γνώριμοί μας αριστεροί συνδικαλιστές και ινφλουένσερς για το ότι 40.000 και πλέον μαθητές θα μείνουν εκτός των ΑΕΙ. Τι συμφορά τούς βρήκε, που θα μείνει η Αρχιτεκτονική Σχολή Ξάνθης χωρίς φοιτητές;

Μπολσεβίκικη Δικαιοσύνη

[η περίπτωση του Gavriil Tikhonovich Pavliuk]

Το γεγονός που εξιστορούμε συνέβη στην Ουκρανία το 1935-1936. Στο χωριό Dolinskoye, κοντά στην πόλη Mariupol της επαρχίας Kirovogradsky, ζούσε ένας ηλικιωμένος χωρικός, ο Gavriil Tikhonovich Pavliuk, ο οποίος ήταν 92 ετών. Όταν οι Μπολσεβίκοι ανακάλυψαν ότι αυτός ο ηλικιωμένος άνθρωπος συμμετείχε παλιότερα σε μια αναρχική ομάδα, αποφάσισαν να τον εκδιώξουν αφαιρώντας του όλα τα περιουσιακά στοιχεία, μέχρι και την μοναδική του αγελάδα με το μοσχάρι της. Ο εκδιωγμένος Pavliuk αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το χωριό του και να μετακομίσει στο Rostov επί του Don, όπου ζούσε ο μεγαλύτερος γιος του Artem, προκειμένου να ξεφύγει από την κρατική καταστολή. Ο Άρτεμ προσπάθησε ανεπιτυχώς να «νομιμοποιήσει» τον πατέρα του, και να του εξασφαλίσει μετά από δωροδοκία, ένα ψεύτικο διαβατήριο που θα του επέτρεπε να εγγραφεί στα μητρώα. Έτσι, ο Pavliuk αποφάσισε να καταφύγει στο δεύτερο γιό του Ιλαρίωνα, ο οποίος ζούσε στην πόλη του Prokhladny του Βορείου Καυκάσου.

14η Ιουλίου

του ÉRIC VUILLARD

μτφ: Μανώλης Πιμπλής

Αθήνα 2019

σελ. 201

Εκδόσεις Πόλις

«Η Γαλλική Επανάσταση αρχίζει στις 28 Απριλίου του 1789, τη μέρα που ο ιδιοκτήτης μιας μεγάλης βιοτεχνίας χάρτινης ταπετσαρίας ανακοινώνει στο προσωπικό μειώσεις μισθών. Οι εργάτες εξεγείρονται, βάζουν φωτιά στις εγκαταστάσεις, τις λεηλατούν. Η Γαλλία είναι σε κρίση· οι άνθρωποι υποφέρουν. Ώσπου έρχεται αυτή η ατελείωτη νύχτα που όλοι πέρασαν ξάγρυπνοι, γεμάτοι αγωνία. Το πρωί της 14^ης Ιουλίου, με την άλωση της Βαστίλλης, η Επανάσταση είναι πλέον σε εξέλιξη. Ο Ερίκ Βυϊγιάρ μάς μεταφέρει το κλίμα εκείνης της ημέρας, εμφυσώντας πνοή σε τούτη τη μεγάλη εξέγερση που, με τον καιρό, το μήνυμά της ξεθώριασε σε εορταστικό απολίθωμα. Με αφετηρία το ανώνυμο πλήθος, το 14^η Ιουλίου εστιάζει στη συλλογική αφήγηση των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν σε αυτά τα γεγονότα, αλλά ξεχάστηκαν από την επίσημη Ιστορία· μικρογραφίες όλο ζωή, που συνθέτουν από κοινού μια μεγαλειώδη τοιχογραφία. Η άλωση της Βαστίλλης είναι ένα από τα πιο εμβληματικά συμβάντα όλων των εποχών. Μας αφηγήθηκαν, όμως, την ιστορία της όπως την έγραψαν οι επιφανείς, υπό την οπτική γωνία, όσων δεν ήταν παρόντες εκείνη την ημέρα. Το βιβλίο του Ερίκ Βυϊγιάρ διηγείται, αντίθετα, την ιστορία των αφανών, που πράγματι άλωσαν την Βαστίλλη. Είναι ένα βιβλίο χάρη στο οποίο η ημέρα της επετείου της Γαλλικής Επανάστασης, η ημέρα της εθνικής εορτής της Γαλλίας, μοιάζει να ανακτά το ορμητικό και ανυπότακτο μεγαλείο της. Ένα βιβλίο με παθιασμένη γραφή, το οποίο καθιστά πρόδηλο αυτό που συνήθως λησμονούμε: η ελευθερία απαιτεί και την ισότητα όλων ενώπιον της Ιστορίας». (Από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)

Ο Ερίκ Βυϊγιάρ «σκαλίζει», όπως μόνο αυτός γνωρίζει τα γεγονότα της άλωσης της Βαστίλλης την μυθική εκείνη ημέρα της 14^ης Ιουλίου 1789. Με κομμένη στην κυριολεξία την ανάσα τον παρακολουθούμε να αφηγείται, όσα προηγήθηκαν στην Γαλλία με τις ταραχές να πληθαίνουν όσο η εξαθλίωση μεγάλωνε. Η πρόταση μείωσης των άθλιων μισθών εκ μέρους του Ζαν Μπατίστ Ρεβεγιόν, του επονομαζόμενου βασιλιά της χάρτινης ταπετσαρίας ενώπιον της εκλογικής συνέλευσης του δημοτικού του διαμερίσματος, είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι. Οι λεηλασίες στις σιταποθήκες πληθαίνουν, το πλιάτσικο στα μαγαζιά, οι προπηλακισμοί αξιωματούχων, οι πολιορκίες των μεγάρων τους, οι τραυματισμοί στρατιωτών, οι έφοδοι στα σπίτια πλουσίων.

Η βομβιστική επίθεση στο θέατρο Diana

Στις 23 Μαρτίου 1921, μια ομάδα αναρχικών του Μιλάνου, μετά από πληροφορία που έλαβαν σκόπιμα, ότι δήθεν θα μπορούσαν να εξοντώσουν τον αρχηγό της Μιλανέζικης αστυνομίας Gasti, τοποθέτησαν μια ισχυρή βόμβα στην είσοδο του θεάτρου Diana.

Η έκρηξη στοίχισε 21 ζωές και άφησε πάνω από 150 άτομα τραυματίες, αλλά ο επιδιωκόμενος στόχος δεν τραυματίστηκε. Οι βομβιστές είχαν από καιρό εξοργιστεί από την άδικη κράτηση των συντακτών της καθημερινής εφημερίδας Umanitá Nova (των Borghi, Malatesta και Quaglino) και ήθελαν να αναδείξουν στην επικαιρότητα το γεγονός της κατάστασης υγείας των κρατουμένων. Στην πραγματικότητα και παρά την προχωρημένη ηλικία του Μαλατέστα, οι τρεις είχαν ξεκινήσει απεργία πείνας εν μέσω διαμαρτυριών για τους ψευδείς λόγους αναβολής της δίκης τους. Η αιματηρή αυτή βομβιστική επίθεση είχε ως αποτέλεσμα, αντί να γενικευθούν οι κινητοποιήσεις αλληλεγγύης προς τον γηραιό αναρχικό και τους συγκρατούμενούς του, να γίνουν περισσότερες διώξεις και επιθέσεις στους αναρχικούς ευρύτερα.

Δεν επιτεύχθηκε κανένας από τους επιδιωκόμενους στόχους των βομβιστών: η μπουρζουαζία δεν πτοήθηκε, μάλλον έγινε ακόμη πιο αποφασιστική στον αγώνα της ενάντια στον «κόκκινο όχλο», οι φασίστες εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν ακόμα πιο άγριες ενέργειες, όπως η καταστροφή των γραφείων της εφημερίδας Umanitá Nova και της σοσιαλιστικής Avanti!.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ

του ÉRIC VUILLARD

Μτφ: Γιώργος Φαράκλας

Αθήνα 2021

σελ. 89

Εκδόσεις Πόλις

«Το 1524 οι φτωχοί ξεσηκώνονται στον Νότο της Γερμανίας. Η εξέγερση επεκτείνεται, σύντομα εξαπλώνεται στην Ελβετία και στην Αλσατία. Μια μορφή ξεχωρίζει μέσα στο χάος: η μορφή ενός νεαρού θεολόγου, που μάχεται μεταξύ των εξεγερμένων. Ονομάζεται Τόμας Μύντσερ. Η τρομερή ζωή του είναι μυθιστορηματική. Αυτό σημαίνει ότι θα άξιζε να την ζήσουμε· άρα και να την αφηγηθούμε.

***

Το ξέρουμε από τον καιρό του Ρουσσώ ότι η ανισότητα έχει μια πολύ παλιά και τρομερή ιστορία, που δεν έχει ακόμη τελειώσει. Ο Πόλεμος των φτωχών αφηγείται ένα σκληρό και όχι πολύ γνωστό επεισόδιο των μεγάλων λαϊκών εξεγέρσεων.

Τον 16^ο αιώνα το κίνημα της Μεταρρύθμισης των διαμαρτυρόμενων ξεσηκώνεται ενάντια στην εξουσία και στα προνόμια. Γρήγορα, όμως σημειώνει μια παύση, κάνει ένα βήμα πίσω, αστικοποιείται. Οι χωρικοί, ωστόσο, οι φτωχοί των πόλεων, στους οποίους εξακολουθούν να τάζουν ισότητα στον ουρανό, αναρωτιούνται: «Και γιατί να μην έχουμε ισότητα τώρα, εδώ στη γη;».

Κένυα: Η εξέγερση των Kikuyu, 1952-1956

Μια σύντομη αναφορά στην εξέγερση της φυλής των Κικούγιου ενάντια στη Βρετανική Αυτοκρατορία στην Κένυα, η οποία κατεστάλη βίαια από την αποικιακή διοίκηση.

Η εξέγερση των Κικούγιου ξέσπασε το 1952 ως αντίδραση στις ανισότητες και τις αδικίες των βρετανικών αρχών και των λευκών εποίκων. Η απάντηση της αποικιοκρατικής διοίκησης ήταν μια σκληρή καταστολή των επαναστατών, με αποτέλεσμα πολλούς θανάτους. Το 1956 η εξέγερση είχε ουσιαστικά καταρρεύσει, αλλά η έκταση της και η απίστευτης βαναυσότητας αντίδραση του βρετανικού καθεστώτος –από τις αιματηρότερες συγκρούσεις στην ιστορία της βρετανικής αποικιοκρατίας– συνέβαλλαν στην ανεξαρτησία (sic!) της Κένυας το 1963[1].

Σύντομο ιστορικό

Η βρετανική αποικιακή παρουσία στην Κένυα άρχισε στα τέλη του 19ου αιώνα, ως μέρος μιας τάσης κατάληψης της επικράτειας της Αφρικανικής Ηπείρου από τα ευρωπαϊκά έθνη που έγινε γνωστή ως η Κατάκτηση της Αφρικής. Η περιοχή, σήμερα γνωστή ως Κένυα, ήταν προηγουμένως υπό τον έλεγχο του σουλτάνου της Ζανζιβάρης, αλλά μετά από την πίεση των Βρετανικὠν στρατεμάτων, αναγκάστηκε να την παραδώσει στη Βρετανική Αυτοκρατορία, καθώς και τη γειτονική Τανγκανίκα στη Γερμανία. Συμφωνίες σχετικά με τις περιφέρειες που διεκδικούν οι Ευρωπαίοι αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στη Διάσκεψη του Βερολίνου 1884-’85, με τους Βρετανούς να αποκτούν τον έλεγχο των περισσότερων ακτών της Ανατολικής Αφρικής. Από το 1890 περίπου, οι Βρετανοί άρχισαν να μετακινούνται στο εσωτερικό, ελπίζοντας να αποκτήσουν πρόσβαση στα γόνιμα ορεινά και να προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια για την Ουγκάντα, η οποία είχε επίσης διεκδικηθεί ως βρετανική αποικία.

Η ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΥ

«Ο κορωναϊός θερίζει», «η πανδημία του κορωναϊού είναι η πιο θανατηφόρα που γνώρισε η ανθρωπότητα», «σκότωσε ανήλικη ο κορωναϊός», «δεν χωράνε τα ψυγεία τους νεκρούς από κορωναϊό», «μαζικοί τάφοι για κορωναϊό», «γέμισαν τα νεκροταφεία από θύματα του κορωναϊού».

Αυτοί είναι μόνο κάποιοι ενδεικτικοί τίτλοι ειδήσεων, με τους οποίους βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από τα Μ.Μ.Ε., συνοδευόμενοι με κατάλληλες εικόνες και με την απαραίτητη μουσική επένδυση, ώστε να κατακλύζεται το μυαλό μας και οι αισθήσεις μας από μια διαρκή οσμή θανάτου, από άγχος, φόβο κι αγωνία. Η αύξηση των λεγόμενων ψυχικών νοσημάτων την εποχή του κορωναϊού είναι ραγδαία. Η αγωνία και η ανασφάλεια μάς καθηλώνει μπροστά στους δέκτες για να «ενημερωθούμε» για ακόμη μια μέρα για την επέλαση του θανάτουž στον ήχο και μόνο της έναρξης των δελτίων ειδήσεων κάποιοι άνθρωποι ιδρώνουν και καταβάλλονται από φόβο και άγχος, άλλοι στέκουν παθητικοί και άλλοι κλείνουν τους δέκτες γιατί δεν μπορούν να ακούν και να βλέπουν. Οι τελευταίοι προφανώς και κάνουν το καλύτερο δεδομένης της κατάστασης στην οποία περιέρχονται.

Ο τρόπος με τον οποίο μεταχειρίζεται τη γλώσσα η εξουσία, οι μεθοδεύσεις που κρύβονται πίσω από την κάθε λέξη και πρόταση που μεταδίδεται, έχει σημαντική επίδραση στον εγκέφαλο κάθε ανθρώπου. Με την πάροδο του χρόνου και την αμέριστη βοήθεια επιστημόνων της ψυχολογίας, της βιολογίας, της γλωσσολογίας, της νευροφυσιολογίας κ.ά., η μελέτη του ανθρώπινου εγκεφάλου αποκαλύπτει νέες πτυχές, παρέχοντας ταυτόχρονα στην εξουσία τη δυνατότητα να διαμορφώνει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη χειραγώγηση του νου. Ο συγγραφέας Φίλιπ Ντικ έλεγε πως για όλους μας υπάρχει μια πρόταση, για όλους μας υπάρχουν οι λέξεις, που αν μπουν στη σωστή διάταξη είναι ικανές να μας καταστρέψουν.

Εξ άλλου, που στηρίχθηκαν και στηρίζονται οι εξουσίες για την επιβολή και την εδραίωση τους στον κοινωνικό χώρο; Μόνο στη δύναμη των όπλων; Μάλλον όχι. Η χειραγώγηση του νου τούς διατηρεί κυρίως στην εξουσία.

1968 ΜΕΞΙKO

Του PACO IGNACIO TAIBO II

Εκδόσεις Άγρα / 2018  / σελ. 176

«Σήμερα το κίνημα του ’68 είναι ένα ακόμα μεξικανικό φάντασμα, από τα πολλά αλύτρωτα και άυπνα φαντάσματα που κατοικούν στον τόπο μας: Ο άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης των αμφισβητήσεών μας, ο άγιος Τσε Γκεβάρα των συγκινήσεών μας, ο άγιος Φίλιπ Μάρλοου των ερευνών μας, η αγία Τζέην Φόντα των αγωνιών μας. Το ’68 φαίνεται ότι δεν έχει απλώς εγκατασταθεί στο εργοστάσιο νοσταλγίας, που λειτουργεί μέσα στο κεφάλι μας, συγκατοικώντας με τον Λέονταρντ Κοέν και τα ποιήματα του Μπλας δε Οτέρο, αλλά επίσης φαίνεται ότι έχει παραγάγει καύσιμα επικών ποσοτήτων για να τροφοδοτήσει είκοσι χρόνια αντίστασης. Μάς κράτησε πεισματάρηδες μέσα σ’ ένα έδαφος υποταγής, μας έβαλε στο στόμα το «Όχι» και το «στ’ αρχίδια μου ό,τι κι αν γίνει», εκατοντάδες φορές. Μάς πρόσφερε δεκάδες φορές ανεργία, μάς ανάγκασε να τριγυρίζουμε στον κόσμο πουλώντας την εργατική μας δύναμη και όσο το δυνατό μικρότερο μέρος της ψυχής μας, μας προστάτεψε από τους πειρασμούς της εξουσίας, μάς απομάκρυνε από το δηλητηριώδες φίλημα του μεξικανικού κράτους. Ή τουλάχιστον έφτιαξε για μας ένα αναπόφευκτο σημείο αναφοράς, χρήσιμο για την περηφάνια, την ενοχή και τη σύγκριση.

Έχω συναντήσει και κάποιους, που λένε ότι όλα αυτά δεν υπήρξαν ποτέ. Μερικοί λένε ότι δεν βρίσκονταν εκεί, ότι ήταν κάποιοι άλλοι. Σ’ εμένα δεν πιάνουν τέτοιες μπούρδες. Ήμασταν εμείς, αλλά ήμασταν διαφορετικοί. Τότε ζω δεν σήμαινε θυμάμαι. Τότε ήταν πιο εύκολο το να ζεις.

Μοιραζόμασταν την αγάπη για τα σαντουιτσάδικα, την ομόφωνη ψήφο υπέρ της μίνι φούστας και το πάθος μας για τους Μπητλς. Δεν ήμασταν οι μεν καλύτεροι από τους δε, παρ’ ότι ίσως τότε εμείς αυτό πιστεύαμε. Ήμασταν απλώς διαφορετικοί.

Έβρεχε τις μέρες εκείνες και η πόλη είχε γίνει τεράστια. Εγώ ήθελα να συλλάβω το κίνημα μέσα σ’ ένα ποίημα και δεν τα κατάφερνα. Ευτυχώς, άλλοι τα κατάφεραν». (Από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)

ΧΙΡΟΣΙΜΑ-ΝΑΓΚΑΣΑΚΙ (Την ώρα που σταμάτησε ο χρόνος)

Στις 8.15 το πρωί της 6^ης Αυγούστου 1945, το αμερικανικό βομβαρδιστικό Enola gay εξαπέλυσε, την πρώτη στη ιστορία, βόμβα ατομικής ισχύος στην Ιαπωνική πόλη της Χιροσιμα. Η μικρή πόλη μετατρέπεται σε κόλαση. Στο επίκεντρο της η έκρηξη προκαλεί μια μπάλα φωτιάς, με θερμοκρασία εκατομμυρίων βαθμών, η οποία εκπέμπει εκτυφλωτική ακτινοβολία σε απόσταση χιλιομέτρων. Το ωστικό κύμα απλώνεται με ταχύτητα που ξεπερνά τα 1.000 χλμ. την ώρα, καταστρέφοντας ό,τι συναντά στο διάβα του. Μερικά λεπτά αργότερα σηκώνεται ένας καυτός άνεμος που σχηματίζει ανεμοστρόβιλο. Σκόνη και θραύσματα υψώνονται σε ύψος χιλιάδων μέτρων και μόλις ψύχονται πέφτουν στη γη, δημιουργώντας ένα τεράστιο νέφος σε σχήμα μανιταριού. Κάθε μορφή ζωής σε ακτίνα χιλιάδων μέτρων εξοντώνεται, περίπου το 98% της πόλης εξαφανίζεται, πάνω από 70.000 άτομα χάνουν τη ζωή τους μέσα σε μια στιγμή, χιλιάδες τραυματίζονται βαριά και βασανίζονται από ακρωτηριασμούς και καθολικά εγκαύματα. Οι ακτίνες γάμα και τα νετρόνια που εκλύθηκαν κατά την έκρηξη της ατομικής βόμβας διαπέρασαν τα κόκαλα και έφτασαν ως το μεδούλι. Πολλά από τα θύματα ενώ δεν παρουσίαζαν εξωτερικά καμιά κάκωση, άρχισαν μετά από λίγες μέρες να δείχνουν συμπτώματα μιας βαριάς πάθησης όπως τριχόπτωση, αιμορραγία των ούλων, ακατάσχετη διάρροια δίχως προφανή αίτια και εμφάνιση σκοτεινέρυθρων κηλίδων στο δέρμα. Στα άμεσα προβλήματα όσων είχαν την τύχη να επιζήσουν περιλαμβάνονταν η έλλειψη τροφής, νερού και στέγης. Τρεις ημέρες αργότερα στις 9 Αυγούστου είναι η σειρά του Ναγκασάκι να δεχθεί ατομική επίθεση με αποτέλεσμα 80.000 νεκρούς.

Ηλίας Πετρόπουλος. Ένας Αναρχικός Λαογράφος, του Υπόγειου Άστεως. Ένας Ποιητής του Καθημερινού.

«Δεν πιστεύω σε τίποτα δοτό, ό, τι κι αν είναι αυτό:  κόμμα, εκκλησία, στρατός. Θέλω να ερευνήσω, να βρω τη δική μου αλήθεια». Πετρόπουλος Ηλίας

Σε έναν δρόμο του Παρισιού, μια μαυροφορεμένη γυναίκα κρατώντας μια τεφροδόχο, πλησιάζει έναν υπόνομο και την αδειάζει στα βρώμικα υπόγεια νερά της πόλης. Η τέφρα είναι ότι απέμεινε από τον Ηλία Πετρόπουλο που με αυτό τον τρόπο επέστρεψε στο αγαπημένο του υπόγειο. Λαογράφος του υπογείου, καλλιτέχνης και άνθρωπος με ανεξούσιο και αναρχικό πνεύμα. Έστρεψε το ενδιαφέρον του σε όσα οι ακαδημαϊκοί δεν μπορούσαν να δουν και να μελετήσουν. Συναναστράφηκε με μάγκες και ρεμπέτες, φυλακόβιους, ομοφυλόφιλους και τραβεστί, ιερόδουλες και τσατσάδες. Ξενύχτισε σε σκυλάδικα και πορνεία καταγράφοντας συνήθειες και πρακτικές από ένα κόσμο που προσπαθούσε να επιβιώσει κάτω από την ιδεολογική και πρακτική εξουσιαστική κυριαρχία, κομμουνιστική, σοσιαλιστική και καπιταλιστική. Χαρακτήριζε τον εαυτό του αμετανόητο αναρχικό και για τα γραφόμενά του φυλακίστηκε.

Ο Πετρόπουλος φώτισε με τον φακό του έναν υπόγειο κόσμο που κανείς δεν μπήκε στον κόπο να δει, παρ’ όλο που ζούσε και εξελισσόταν μπρος τα μάτια όλων. Έναν κόσμο που οι ακαδημαϊκοί και οι πάσης φύσεως ερευνητές τον προσπερνούσαν εθελοτυφλώντας και περιφρονώντας τον. Λάτρευε το υπόγειο της πόλης και θεωρούσε τους ανθρώπους του περισσότερο επαναστάτες από το προλεταριάτο και τους κομμουνιστές: «Και πάνω στο υπόγειο αυτό, το οποίο το ποδοπατεί βέβαια η αστική τάξη κλπ, το ποδοπατεί επίσης και το προλεταριάτο, το δήθεν προοδευτικό προλεταριάτο και οι κομμουνιστές. Γιατί είναι πολύ εύκολο να ποδοπατάς έναν χασίκλα. Αλλά ο χασίκλας για μένα είναι πολύ πιο επαναστάτης από έναν κομμουνιστή». Οι αριστεροί και οι κομμουνιστές θέλουν να τονίζουν ότι ο Πετρόπουλος ήταν αριστερός, μα εντέχνως δεν αναφέρουν κάποιες βασικές θέσεις του. Ο ίδιος απεχθανόταν την Μαρξιστική ιδεολογία[1], τα κόμματα και τις οργανώσεις καθώς και τους μύθους της Αριστεράς. Προσπαθούσε με τα γραφόμενά του να γίνει μισητός σε όλους αυτούς, αλλά έλεγε και ξανάλεγε ότι επί Χούντας δεν ήταν αντιστασιακός και ότι στην φυλακή τούς αριστερούς τούς απέφευγε. Μάλιστα είχε γράψει και ένα κείμενο για τον Άρη Βελουχιώτη με σκοπό να εκφράσει την αηδία του στο πρόσωπό του και συγχρόνως να ενοχλήσει όλους τους αριστερούς που τον θεωρούσαν ενταγμένο στην φάρα τους.[2]

ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΥ. Μ’ έμφαση στην Συνομωσία των Βασιλέων και την Συνομωσία των Λαών

 της ERICA LAGALISSE

Εκδόσεις Firebrand

Αθήνα 2021

Πρόλογος Barbara Ehrenreich

Μτφ. Κωστής Α. Πέτρου

σελ. 240

 «

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ξεκίνησε και η ιστορική αναδρομή της, δηλαδή η ιστορική ιχνηλάτηση των όποιων σχέσεων μπορεί να υπάρχουν ανάμεσα στον αναρχισμό, τον αποκρυφισμό και τις μυστικές εταιρείες, συμπεριλαμβάνοντας ωστόσο και άλλα ριζοσπαστικά πολιτικά ρεύματα […] Όπως σε ανάλογες προσεγγίσεις που έχουν γίνει στο παρελθόν για τα μιλλεναριστικά κινήματα, έτσι και στην συγκεκριμένη περίπτωση, η συγγραφέας αρχικά προσεγγίζει το φαινόμενο του κυνηγιού των μαγισσών μέσα από ένα ανθρωπολογικό, κοινωνιολογικό και έμφυλο πρίσμα, στο οποίο δείχνει πως στα πρώτα βήματα εξορθολογισμού, που συνδέονται με την ερχόμενη νεωτερικότητα, ξεκίνησαν η περίφραξη των κοινών και η περιθωριοποίηση της πρακτικής γνώσης των μαιών, και όσων γυναικών δεν εναρμονίζονταν με τις υπό διαμόρφωση νεωτερικές αντιλήψεις. Στην συνέχεια, αφού γίνεται και μία σύγκριση ως προς τη διαφορά αντιμετώπισης των μαγισσών και όσων ανδρών ενστερνίζονταν αποκρυφιστικές δοξασίες ή ήταν μέλη μυστικών εταιρειών, κάνει αναφορά στις διάφορες πτυχές, που συναντώνται από την περίοδο της Αναγέννησης έως την νεωτερική περίοδο, από τον ερμητισμό μέχρι και τον τεκτονισμό. Δεν μένει μόνο εκεί, αλλά σε αυτή την ιχνηλάτηση συμπεριλαμβάνει και άλλα ανάλογα ρεύματα, από τους Ιλλουμινάτι έως τον θεοσοφισμό, όπως και ιστορικά πρόσωπα και ρεύματα από την Λατινική Αμερική μέχρι την προεπαναστατική Ρωσία. Βέβαια, για το κάθε κεφάλαιο που πραγματοποιεί την ιστορική ιχνηλάτηση των απόκρυφων πτυχών του αναρχισμού μπορεί να γραφτούν ξεχωριστά βιβλία και να υπάρξουν και εντελώς διαφορετικές θέσεις και προσεγγίσεις. Αυτό, ωστόσο, που δείχνει η συγγραφέας είναι ότι στο παρελθόν έχουν υπάρξει σημεία επαφής, είτε σε ατομικό είτε σε πιο συλλογικό επίπεδο μεταξύ αναρχικών ή και ριζοσπαστικών ρευμάτων σκέψης με διάφορες πτυχές του αποκρυφισμού. Η Erica, όμως, δεν το κάνει με σκοπό την όποια αποδόμηση ή απαξίωση μιας ευρύτερης αναρχικής ή ριζοσπαστικής παράδοσης. Αυτό γίνεται με σκοπό να αναδείξει το πόσο πλούσια, πολύμορφη και πολυδιάστατη είναι αυτή και ίσως στο μέλλον βοηθήσει σε μια διαφορετική θέαση και προσέγγιση κάποιων ζητημάτων του παρόντος. Ακόμα περισσότερο, εκτός από το να ξεδιαλύνει πόσο κάποια συνομωσιολογικά αφηγήματα του παρόντος δεν ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα, η συγγραφέας δείχνει με τον τρόπο της το πόσο σημαντικά είναι οι προσανατολισμοί και τα προτάγματα που διακρίνουν τα ριζοσπαστικά ρεύματα, και ειδικότερα τον αναρχισμό, σε βάθος χρόνου, όπου όποιες επιρροές και αν υπήρξαν, δεν σημαίνει ότι αποτέλεσαν τροχοπέδη ή παρέκκλιση από τους προσανατολισμούς ή τα προτάγματα αυτά, μιας και πάντα οι δείκτες προσανατολισμού του έδειχναν προς τη χειραφέτηση και την ελευθερία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, για παράδειγμα, μνημονεύουν και οι ιταλοί αναρχικοί τον Τζιορντάνο Μπρούνο και την Πόλη του Ήλιου του Τομάζο Καμπανέλα». (Από τον Πρόλογο για την ελληνική έκδοση, του Κ.Α. Πέτρου)

Όταν η αποτυχία είναι τεράστια η αναστολή του Συντάγματος και η κατάσταση πολιορκίας, είναι μια κάποια λύση

Σε κάθε ζωντανή τηλεοπτική σύνδεση τα κανάλια μάταια προσπαθούν να ανακόψουν την αγανάκτηση του κόσμου ο οποίος έχει πληγεί από τις πυρκαγιές. Η Βόρεια Εύβοια αφέθηκε να καίγεται για μέρες ολόκληρες και ό,τι σώθηκε ήταν από τους ίδιους τους κατοίκους, που αγνόησαν τις εντολές εκκένωσης και με ελάχιστα μέσα (υδροφόρες, τρακτέρ και σκαπτικά μηχανήματα) έμειναν στο πεδίο της φωτιάς και την ανέκοψαν. Αναρωτιόμαστε πότε ο Μητσοτάκης θα πάει στην Εύβοια και αν αυτό γίνει, μάλλον θα ενεργοποιηθεί το 112 με αναγκαστική εντολή εκκένωσής της ώστε ο Μητσοτάκης παρέα με μπάτσους και κομματόσκυλα να παρελάσει σε άδεια από κατοίκους καμένη γη.

Ελεύθερη Θάλασσα (Mare Liberum)

του HUGO GROTIUS

Εισαγωγή-Μετάφραση:

Φωτεινή-Ηλέκτρα Χριστακοπούλου

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΡΩΜΗ

2020

Σελ. 210

«ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΙΔΡΥΕΤΑΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ένας νομικός κλάδος του Διεθνούς Δικαίου, το Δίκαιο της Θάλασσας. Υπήρχαν και προηγουμένως κωδικοποιημένες απόπειρες περιγραφικού χαρακτήρα, που όμως δεν συνιστούσαν μια συμπαγή θεωρία, η οποία μπορεί να αναλύσει διεξοδικά τις έννοιες που εμπλέκονται σε αυτόν τον νομικό τομέα. Η έννοια της θάλασσας ως ενός από τα στοιχεία της βιόσφαιρας συνδέεται άρρηκτα με τις αξιώσεις κυριαρχίας των όντων που ζουν εντός της. Ο Γκρότιους εγκαθιδρύει σε ένα κείμενο πολεμικής, όλες τις μοντέρνες θεμελιώδεις έννοιες του Δικαίου της Θάλασσας που βρίσκονται στις σημερινές επεξεργασίες των Διεθνών Οργανισμών, οι οποίες ξεκίνησαν μετά από αιώνες, κυρίως τα τελευταία 70 χρόνια, ιδιαίτερα μετά την τραγική εμπειρία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι έννοιες της ιδιοκτησίας, της κυριαρχίας, της κοινοχρηστίας, της οικονομικής δραστηριότητας του διεθνούς εμπορίου, της ελεύθερης επικοινωνίας, της σχέσης πολυεθνικών επιχειρήσεων με τα κράτη, τίθενται με ιστορικό και αναλυτικό τρόπο από τον συγγραφέα, καθιστώντας την Ελεύθερη Θάλασσα ένα από τα θεμελιώδη και διαχρονικά κείμενα του παγκόσμιου πολιτισμού. Ο «Πόλεμος των Βιβλίων» ξεκινά επίσης με αυτό το βιβλίο: με αυτήν τη φράση περιγράφεται το φαινόμενο που επακολούθησε την έκδοση του παρόντος βιβλίου στις βασιλικές και αυτοκρατορικές αυλές της Ευρώπης, όπως θα δούμε, όπου οι ηγεμόνες ανέθεταν σε νομικούς τη συγγραφή απαντητικών πραγματειών στην επιχειρηματολογία του Γκρότιους. Όμως μόνο η Ελεύθερη Θάλασσα του Γκρότιους επέπλευσε μέχρι σήμερα σε σχέση με τα άλλα βιβλία. Μέσα από αυτή τη θεωρητική παραγωγή και τις σχολές σκέψης που αναδείχθηκαν ανά τους αιώνες, οι αναλυτικοσυνθετικοί άξονες της νομικής θεωρίας του Δικαίου της Θάλασσας που εισήγαγε ο Γκρότιους, παραμένουν μέχρι σήμερα». (Από την Εισαγωγή της έκδοσης)

Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της 25^ης Φεβρουαρίου 1603 το θηριώδες για τα δεδομένα της εποχής πορτογαλικό πλοίο Santa Catarina σχήματος U, που χρησιμοποιούνταν από τους πορτογάλους κατακτητές επί τρεις αιώνες για υπερπόντια ταξίδια και ενώ βρίσκεται αγκυροβολημένο στον κόλπο της Σιγκαπούρης, δέχεται αιφνιδιαστική επίθεση από τρία άγνωστα πλοία. Η μάχη διαρκεί μέχρι το απόγευμα της ιδίας ημέρας, οπότε και με εντολή του πορτογάλου πλοιάρχου Σεμπαστιάνο Σερράο παραδίνεται στον ολλανδό ναύαρχο, που ηγείται της επίθεσης, τον Γιάκουμπ φον Χέιμσκεερκ. Το πορτογαλικό πλοίο, στο οποίο επέβαιναν εκτός από τους 1.000 στρατιώτες, ναύτες, γυναίκες, παιδιά και ιθαγενείς, που επρόκειτο να πωληθούν ως σκλάβοι, μεταφέρεται ως πολεμική λεία μετά από έναν χρόνο στο λιμάνι του Άμστερνταμ.

Ένας πόλεμος που διαλύει το αφήγημα του υπέρτατου κακού των ανεμβολίαστων

Η πυρκαγιά στην Εύβοια, όπως φαίνεται από την Σκόπελο

Παρατηρώντας τα τεράστια μανιτάρια καπνού από τις φωτιές που συνεχίζουν να κατακαίνε τον ελλαδικό χώρο, δύσκολα αποφεύγει κάποιος να κάνει συνειρμούς με πολέμους. Αναρωτιόμαστε εάν στον βομβαρδισμό της Δρέσδης υπήρχε κάτι παρόμοιο ή μετά από πόσες μέρες συνεχών βομβαρδισμών της Παλαιστίνης θα μπορούσε να εμφανιστεί αυτή η τεράστια στήλη καπνού που να φαίνεται από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Ο ήλιος είναι μόνιμα κρυμμένος πίσω από την κάπνα και οι κόκκινες αποχρώσεις του απογεύματος δεν είναι όμορφες αλλά τρομακτικές και θλιμμένες.

Μέχρι την προηγούμενη βδομάδα ο κατασκευασμένος εχθρός και η πηγή του κακού ήταν οι ανεμβολίαστοι. Πολλοί εντεταλμένοι «ειδικοί» είχαν αναλάβει τον ρόλο της τρομοκράτησης του κοινωνικού συνόλου, λέγοντας πως όποιος δεν εμβολιαστεί θα αφανιστεί, στρώνοντας με αυτό τον τρόπο κοινωνικούς διαχωρισμούς, με το κράτος να απειλεί να κόψει «ελευθερίες» από όσους δεν εμβολιαστούν.

Ο ΕΛΛΑΔΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙΓΕΤΑΙ. Ο λύκος ποτέ δεν φυλάει τα πρόβατα

Κάθε καλοκαίρι αναγεννώνται, μέσα από τις στάχτες των πυρκαγιών, οι πιο κρυφές αλλά και φανερές επιθυμίες αρκετών, για αποτελεσματικότερο κράτος. Συγκρίσεις από κυβερνητικές στάχτες, από χαμένες ζωές, συγκρίσεις πυροσβεστών με μπάτσων, ετοιμότητας και ανικανότητας της μιας κυβέρνησης σε σχέση με μια άλλη.

Όλα τα παραπάνω ενισχύουν τις ουσιαστικές αιτίες των πυρκαγιών, όπως της ανάθεσης, που με την σειρά της δημιουργεί απόσταση του ατόμου από το φυσικό περιβάλλον, όπως της διατήρησης της κρατικής εξουσίας που συμβάλει στην κλιματική αλλαγή, αφού φύση και περιβάλλον για το κράτος σημαίνει «ανάπτυξη», εκμετάλλευση και εξυπηρέτηση της οικονομικής εξουσίας, διαιωνίζοντας αντιλήψεις και συνήθειες όπου ο άνθρωπος δεν είναι μέρος της φύσης, αλλά ένας εξωτερικός παράγοντας που ενίοτε την θαυμάζει σαν έκθεμα μουσείου και ενίοτε την καταστρέφει ή την διαχειρίζεται για οικονομική εκμετάλλευση.

Γυναικοκτονία

Τα ειδικευμένα κομμάτια της εξουσίας είναι συνδεδεμένα με την ίδια μήτρα της εξουσίας. Ο πόλεμος σ’ αυτά είναι πόλεμος ενάντια στην μήτρα της εξουσίας, σε διαφορετική περίπτωση μια νέα εξουσία γεννιέται

«Από την ελευθερία δεν μπορείς να κόψεις ούτε ένα κομματάκι, γιατί αμέσως όλη η ελευθερία συγκεντρώνεται μέσα σ’ αυτό το κομματάκι».

Αυτή την πολύ εύστοχη διαπίστωση την είχε διατυπώσει ο Μιχαήλ Μπακούνιν επικεντρώνοντας στον ανεξέλεγκτο αναγεννητικό και αέναο χαρακτήρα της ελευθερίας που είναι το αντίθετο της εξουσίας. Ενώ, λοιπόν, η φύση της ελευθερίας είναι τέτοια που καταφέρνει μέσα και από τις πιο δύσκολες καταπιεστικές συνθήκες να κάνει την εμφάνιση της, όχι νωχελικά και αναιμικά, αλλά ακμαία και ζωντανά, τί γίνεται όταν η εξουσία κομματιάζεται σε μικρά κομματάκια; Χάνει έδαφος ή τελικά ισχυροποιείται; Το παραπάνω σαφώς και δεν είναι αρκετά δύσκολο ερώτημα, καθώς έχει ήδη απαντηθεί ακόμα και με την μακιαβελική φράση στο βιβλίο του «Ηγεμόνα» «διαίρει και βασίλευε». Όταν, λοιπόν, η εξουσία διαιρεθεί, δημιουργώντας ειδικεύσεις, δημιουργεί αυτόματα «μικρές» καταστολές και διαχωρισμούς που συνδέονται άμεσα με την ίδια μήτρα της εξουσίας και έτσι, μέσω αυτών των ειδικεύσεων, συνολικά η εξουσία δυναμώνει, αφού, εκτός των άλλων, η εφαρμογή του μερικού, του μέρους, προϋποθέτει την εκδήλωση όλου του εξουσιαστικού πλέγματος· σε κάθε επί μέρους εξουσία συγκεντρώνεται όλη η ισχύς της.

Η πατριαρχία, η μητριαρχία, η σεξουαλική εξουσία, ο ρατσισμός, η αστυνομοκρατία, οι φυλακές, οι νόμοι, οι φορολογικές υποχρεώσεις, οι κομματικοί μηχανισμοί, το κράτος και τόσες άλλες μορφές εξουσίας, προσωπικές ή συλλογικές, συνδέονται με την μήτρα της καταπίεσης και της εξουσίας, ώστε η ανθρώπινη δραστηριότητα να καταπιέζεται από το εξουσιαστικό φάσμα.

Το Καραβάνι των Ζαπατίστας και ο ινδιάνικος ψυχισμός

Εντός του Ιουνίου κατέφθασε στις ακτές του Βίγκο στη Γαλικία Ισπανίας η πρώτη αποστολή Ζαπατίστας στην Ευρώπη, στα πλαίσια της προγραμματισμένης δράσης «Καραβάνι των Ζαπατίστας». Η συγκεκριμένη δράση ανακοινώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο 2020, εν μέσω της πανδημίας, όταν ο EZLN δήλωνε: «αρκετές αντιπροσωπείες Ζαπατίστας, άνδρες, γυναίκες και άλλοι που έχουν το χρώμα της γης μας, θα βγουν για να ταξιδέψουν στον κόσμο, να περπατήσουν ή να πλεύσουν προς μακρινά εδάφη, θάλασσες και ουρανούς, αναζητώντας όχι την διαφορά, όχι την ανωτερότητα, όχι τη σύγκρουση, ούτε βέβαια την συγχώρεση και τον οίκτο. Θα πάμε και θα βρούμε αυτό που μας κάνει ίσους».

Θα ταξιδέψουν, λοιπόν, σε όλο τον κόσμο και η Ευρώπη αποτελεί τον πρώτο τους προορισμό. Όπως έχουν δηλώσει, θα επισκεφθούν αρκετές περιοχές του ευρωπαϊκού χώρου, αυτόχθονες, κινήματα και δράσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι επισκέψεις τους θα είναι αντικατοπτρισμός δικών τους καταστάσεων, όπως εκείνοι τις βιώνουν στις επαρχίες τους. Για παράδειγμα, έχει γίνει γνωστό ότι θα συναντηθούν με τους αυτόχθονες Σάμι, που διαχρονικά εκτρέφουν και βόσκουν τάρανδους, και που το έδαφός τους βρίσκεται μεταξύ Σκανδιναβίας και Ρωσίας. Οι Σάμι αντιστέκονται σήμερα στην απαλλοτρίωση και τη ρύπανση που προκαλούν τα ορυχεία, η κατασκευή του Αρκτικού Τρένου αλλά και τα αιολικά πάρκα.