«Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι οι άνθρωποι να χάσουν τα προβατίσια ένστικτα και τις συνήθειες, που τους ενέπνευσε η χιλιετής δουλεία και να μαθαίνουν να σκέπτονται και να ενεργούν ελεύθερα». Ερρίκο Μαλατέστα
Στην περίοδο της φεουδαρχίας, η σημασιολογική εξέλιξη της λέξης «Αυθέντης» καταγράφει μια πτυχή της κοινωνικής ύπαρξης του δουλοκτήτη άρχοντα. Ο αυθέντης εν ολίγοις είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στο δούλο.
Οι λέξεις της νεοελληνικής, που έχουν παραχθεί από τις αρχαιοελληνικές, στο πέρασμα του χρόνου είτε έχουν καταργηθεί είτε βιάστηκαν, τροποποιήθηκαν για να εξευγενίσουν ένα πρόσωπο ή μια πρακτική. Οπότε η λέξη αφεντικό γίνεται εργοδότης, η δουλεία γίνεται δουλειά, απασχόληση κ.λπ.
Το ανθρώπινο δουλεμπόριο είναι γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων. Καταγραφή τέτοιας πρακτικής υπάρχει ακόμα και στον κώδικα του Χαμουραμπί, που είναι ένας από τους αρχαιότερους νομικούς κώδικες του 1.800 π.Χ. Άνθρωποι από διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες είτε υπήρξαν θύματα είτε δουλέμποροι. Οι δούλοι δεν είχαν κανένα δικαίωμα. Αρχικά ούτε να δημιουργήσουν οικογένεια τούς επιτρεπόταν.
Καταγράφονται ως «ομιλούντα εργαλεία» και είχαν μικρότερη αξία από ζώα. Σε καθεστώς δουλείας εισέρχονταν κατόπιν αιχμαλωσίας σε πόλεμο, αρπαγής σε επιδρομές ή πειρατείες, πώλησης από τους γονείς ή άλλους συγγενείς, καταδίκης λόγω σοβαρών εγκλημάτων, αδυναμίας αποπληρωμής χρεών, αλλά και ως απόγονοι δούλων γονέων.
«Ένας σκλάβος μπορεί να αγορασθεί και να πουληθεί στην αγορά σαν βόδι. Είναι δυνατόν να πουληθεί σε μακρυνή περιοχή από την οικογένειά του. Είναι δεμένος με αλυσίδες στα χέρια και στα πόδια, ενώ τα βάσανά του επιδεινώνονται εκατό φορές, από την τρομερή σκέψη, ότι δεν επιτρέπεται να αγωνιστεί ενάντια στην ατυχία, τη σωματική τιμωρία, τις ύβρεις και τις βιαιοπραγίες που διαπράχθηκαν στον εαυτό του και την οικογένειά του, και δεν επιτρέπεται να βοηθήσει τον εαυτό του, να αντισταθεί ή να ξεφύγει από το χτύπημα το οποίο βλέπει να έρχεται πάνω του. Ήμουν σκλάβος, φυλακισμένος για μια ζωή. Δεν μπορούσα να κατέχω τίποτα, ούτε να αποκτήσω τίποτα, αλλά όλα έπρεπε να ανήκουν στον αφέντη μου. Κανένας δεν μπορεί να φανταστεί τα συναισθήματά μου τις στιγμές, που συλλογίζομαι, παρά μόνο αυτός που ήταν ο ίδιος σκλάβος», έγραφε στο he Life and Adventures of an American Slave» (1851), ο αρχικά σκλάβος και αργότερα συγγραφέας, Henry Bibb (1815-1854) από το Κεντάκυ.
Στην μετά-κορωναϊού εποχή, οι καταστροφικές –όσον αφορά τους εκμεταλλευόμενους ανθρώπους– μεταβολές σε όλες τι πτυχές της ζωής μας, διαδέχονται η μια την άλλη με ταχύτητα φωτός. Στο πλαίσιο, αυτών των μεταβολών παρατηρούμε την αποσάθρωση κανονιστικών πλαισίων, νόμων και γενικά μιας προηγούμενης πραγματικότητας. Η αποσάθρωση αυτή δεν επηρεάζει και τα δυο εμπλεκόμενα μέρη. Η διάλυση του ενός αποτελεί την ισχυροποίηση του άλλου, ώστε να επιβληθεί με νέους και δυσμενέστερους όρους. Η καταστροφικότητα, όμως, αυτή σε όλες τις πτυχές δεν έρχεται ως μία ουρανοκατέβατη κατάσταση, που απορρέει από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Στην ουσία έρχεται να ενώσει το πριν και το μετά επιταχύνοντας στο τώρα.
Η βιαιότητα, μιας καταστροφικής μεταβολής, που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, είναι αυτή που εξελίσσεται στον λεγόμενο εργασιακό τομέα. Ως έκτακτη και προσωρινή συνθήκη λόγω κορωναϊού, το κράτος θέσπισε και επέκτεινε μια σειρά διατάξεων, την χρήση των οποίων, μπορούν να κάνουν τα αφεντικά. Εκμετάλλευση των διευρυμένων εργαλείων, που τους παραχωρεί η εξουσία στους τομείς της εκ περιτροπής εργασίας με διευθυντικό δικαίωμα, της τήλε-εργασίας παράλληλα με την αναστολή της σύμβασης εργασίας και της μεταφοράς των εργαζόμενων μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου ομίλου.
Η σχετική υπουργική απόφαση δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ και ξεκαθαρίζει για παράδειγμα ότι μόνο για όσο χρόνο πλήττονται, οι επιχειρήσεις βάσει ΚΑΔ, θα μπορούν να κάνουν χρήση της νέας έκτακτης μορφής εκ περιτροπής απασχόλησης, που μειώνει έως και 50% χρόνο εργασίας και μισθό. Όπως θέτει και συγκεκριμένο πλαφόν, της τάξης του 10%, στη δυνατότητα των εργοδοτών να απασχολούν με τηλεργασία για έκτακτες ανάγκες, τους εργαζόμενους των οποίων τις συμβάσεις έχουν θέσει σε αναστολή.
Είναι αξιοπρόσεχτη η μορφή με την οποία η εξουσία επικοινωνεί κάτι, το οποίο εν συνεχεία νομοθετεί αλλοιώς. Η υπουργική απόφαση λέει «για όσο χρόνο πλήττονται», που πρακτικά σημαίνει επ’ αόριστον και όχι για όσο χρόνο διαρκέσει το κλείσιμο ή η καραντίνα. Εδώ η προσωρινότητα μιας κατάστασης, μετατρέπεται εξ αρχής σε μόνιμο καθεστώς. Η συγκεκριμενοποίηση –όσο χρόνο πλήττονται– παρέχει ταυτόχρονα την ασάφεια του αόριστου χρονικού διαστήματος, καθώς και αυτή της αιτιολογίας, που πλήττονται. Εξ αρχής, λοιπόν, δίνεται η δυνατότητα στους αυθέντες να λειτουργούν χωρίς κανέναν περιορισμό ή συνέπεια κατά την τέλεση του «εγκλήματός» τους.
Η εν λόγω απόφαση, πετάει το μήνυμα στ’ αφεντικά των οποίων τα συμφέροντα προωθούνται μέσω του συνδέσμου ελλήνων βιομηχάνων (ΣΕΒ). Λίγες μέρες αργότερα κοινοποιεί ο ΣΕΒ την ακόλουθη πρόταση/προσταγή μέρος της οποίας παραθέτουμε.
«Η τηλεργασία υιοθετήθηκε ως πρώτη αντίδραση στο ερώτημα του πως διασφαλίζεται η επιχειρηματική λειτουργία και όπως καταγράφεται από σχετικές έρευνες, αναμένεται να διατηρηθεί και μετά τη λήξη της κρίσης του κορωναϊού. Άλλωστε, αποτελεί μια ευρέως διαδεδομένη πρακτική σε πολλές χώρες (π.χ. στη Δανία τηλεργάζεται σχεδόν το 20% των μισθωτών). Αντίστοιχα όμως, καθώς οι προκλήσεις αυξάνουν, καλούμαστε να εξετάσουμε κάθε νέα, καινοτόμο πρακτική που θα συμβάλει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Σε όρους ανθρώπινου δυναμικού, οι κενές θέσεις σε ειδικότητες που, λόγω της συγκυρίας, εμφανίζουν αύξηση σε ορισμένες επιχειρήσεις, θα μπορούσαν να καλυφθούν άμεσα από το ανάλογο προσωπικό κάποιων επιχειρήσεων πελατών/προμηθευτών τους που εμφανίζουν μείωση εργασιών».
Ενοικίαση, δανεισμός, λέξεις που μέχρι πρό τινος νοηματοδοτούσαν την χρήση άψυχων πραγμάτων, τώρα στα πλαίσια επιβολής μιας νέας συνθήκης, που καθορίζει την επόμενη μέρα και τον τρόπο του σχετίζεσθαι αναμορφώνονται, σε μια κατεύθυνση αποπροσωποποίησης όπου ένα άψυχο αντικείμενο και άνθρωπος είναι το ίδιο.
Αφού, αρχικά, οι έννοιες αυτές απαξιώνονται και καταστρέφονται, στη συνέχεια επανανοηματοδοτείται το περιεχόμενο τους για να καθορίσουν την αήθεια, με την οποία θα αντιμετωπιζόμαστε από την εξουσία, σ’ ένα ζοφερό κοντινό μέλλον και μία διαμορφούμενη πραγματικότητα εντός της οποίας συνθλίβεται όλο και περισσότερο κάθε τι ανθρώπινο.
Η ενοικίαση εργαζομένων, ο δανεισμός τους, ή όπως αλλοιώς θελήσουν ή επινοήσουν να χαρακτηρίσουν την αθλιότητά τους, δεν αλλάζει την αλήθεια. Είναι άνθρωποι σε αιχμαλωσία. Τα δεσμά δεν είναι από σίδερο, αλλά από ένδεια, ανέχεια και φόβο. Είναι αόρατα, γι’ αυτό και περισσότερο ισχυρά.
Η ενοικίαση ανθρώπων είναι η πλέον ραγδαία αναπτυσσόμενη μορφή εκμετάλλευσης την τελευταία 20ετία στην Ευρώπη και στην Ελλάδα νομιμοποιήθηκε με τον Νόμο 2956/2001. Στο πλαίσιο αυτό σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν εταιρείες, καθαρά δουλεμπορικού χαρακτήρα, καθώς προσλαμβάνουν με μισθούς πείνας 400 ή 500 ευρώ, ανέργους τους οποίους νοικιάζουν σε τρίτους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου μήνα με το μήνα, μέρα με τη μέρα. Δίχως ωράρια και μέρες εργασίας συγκεκριμένες, δίχως να γνωρίζουν, πού θα τους υποχρεώσουν να δουλέψουν. Την αρχή αυτής της αθλιότητας έκαναν οι τράπεζες από το 1998 και από τότε ισχύει ως σήμερα. Έκτοτε, έχουν υιοθετήσει αυτήν την αποτρόπαια πρακτική, πολυεθνικές σε τομείς επικοινωνίας, η βιομηχανία του τουρισμού, ταχυμεταφορείς κ.α.
Όπως γίνεται αντιληπτό, ο ΣΕΒ και οι προσταγές του δεν έρχονται ως μια νέα συνθήκη. Με πρόσχημα τον covid 19 θέλουν να διευρύνουν και να εντατικοποιήσουν την εφαρμογή της.
Το δουλοκτητικό σύστημα, ήταν απόρροια της καθυπόταξης των νικημένων στους νικητές. Οι νικητές χρησιμοποιούσαν τους ηττημένους ως δούλους. Η σημερινή πραγματικότητα διαμορφώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Το άμεσο μέλλον για τους εξουσιαζόμενους ανθρώπους διαγράφεται ζοφερό. Η αύξηση της ανεργίας και η διεύρυνση των όρων δουλείας, καθώς και η αναβάθμιση του κατασταλτικού μηχανισμού της εξουσίας με την παρακολούθηση και την επιτήρηση θα λάβουν γιγάντιες διαστάσεις. Όλα αυτά συνθέτουν ένα δυστοπικό σκηνικό. Το ερώτημα διαχρονικό. Επανατίθεται βίαια επίμονα και πεισματικά.
Ωρέ δούλε, θα σηκώσεις το ανάστημα σου; Θα σπάσεις επιτέλους τις αλυσίδες του φόβου σου; Θ’ αφήσεις την οργή σου σήμερα, να ξεχυθεί σαν φωτιά; Την αγάπη σου να πλημμυρίσει αύριο τη δημιουργία ενός άλλου κόσμου; Θα πολεμήσεις ωρέ, για την λευτεριά;
Απάτσι
Anarchy press gr 