Αιδώς γαρ εν κακοίσιν ουδέν ωφελεί.
Η γαρ σιωπή τω λαλούντι σύμμαχος.
«Στα δύσκολα, η συστολή δεν ωφελεί σε τίποτα.
Επειδή η σιωπή είναι σύμμαχος αυτού που μιλάει». Όμηρος
Πυρηνική ενέργεια και οι δήθεν ευεργετικές για τις κοινωνίες ιδιότητες
Δεν αποτελεί κάποιο καινοφανές γεγονός, οι εξουσιαστικοί σχηματισμοί να δράττονται της ευκαιρίας, που τους προσφέρεται όταν προκύπτουν ζητήματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, να παρεμβαίνουν και να προωθούν την ατζέντα των συμφερόντων τους. Ζητήματα, που αφορούν, λόγου χάρη, την αύξηση του φαινομένου του θερμοκηπίου, ή την αναζήτηση πιο φιλικών, όπως τις ονομάζουν, προς το περιβάλλον μορφών ενέργειας π.χ. πράσινη κλπ.
Αυτή είναι η στιγμή, που οι γραφίδες της εξουσίας παραθέτουν εκτενείς αναφορές στα μίντια και υπερθεματίζουν υπέρ της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, που πρέπει να αποτελέσει το κύριο ενεργειακό μοντέλο. Συνεπικουρούμενοι, φυσικά και από την ανάλογη με την περίσταση καλοπληρωμένη δράκα επιστημόνων και διαφόρων ειδικών, που παραθέτουν καθησυχαστικές δηλώσεις και μέσα από αυτές μάς πουλάνε το «προϊόν» τους σε τιμή ευκαιρίας.
Αν αναλογιστούμε ότι έχουμε να κάνουμε με τεράστια και αλληλοεξαρτώμενα εξουσιαστικά συμφέροντα –στα οποία εμπλέκονται μια σειρά πανίσχυρων κρατών– και διερευνήσουμε λίγο τις ανάλογες διαδρομές της πυρηνικής ενέργειας, θα ανακαλύψουμε ότι πίσω από τη λεγόμενη κάλυψη των ενεργειακών αναγκών υπάρχει άμεση σύνδεση με το πυρηνικό οπλοστάσιο, που διαθέτει η κάθε πυρηνική δύναμη, καθώς και η κάθε επίδοξη χώρα, που θέλει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο και προτάσσει την αυξανόμενη ανάγκη για ζήτηση ενέργειας με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της.
Τα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας έχουν άμεση σύνδεση με τη στρατιωτική βιομηχανία παράγωγης, συντήρησης κ.λπ. πυρηνικών όπλων. Τα πυρηνικά εργοστάσια κατασκευάστηκαν εξ αρχής, επειδή παράγουν την πρώτη ύλη για την κατασκευή των πυρηνικών όπλων. Αργότερα, από τα απόβλητά τους κατασκευάστηκαν τα όπλα Απεμπλουτισμένου Ουρανίου.
Τα παραδείγματα της Ινδίας και του Πακιστάν, απέδειξαν ότι οι χώρες που επιθυμούν πυρηνικά εργοστάσια στην πραγματικότητα σκέπτονται να προχωρήσουν στην παραγωγή πυρηνικών όπλων. Γι’ αυτό και οι ΗΠΑ –αν και μέσα στην Συνθήκη για την μη διάδοση των πυρηνικών όπλων αναφέρεται σαφώς ότι είναι υποχρεωμένες να παρέχουν τεχνογνωσία σε τρίτες χώρες για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας– κατηγορούν και απειλούν κάθε χώρα, που το επιχειρεί (Β. Βορέα, Ιράν), ενώ στην περίπτωση του Ιράκ θυμόμαστε ότι αποτέλεσε το πρόσχημα, ψευδώς όπως αποδείχτηκε, για την εισβολή και κατοχή του.
Η αλήθεια και η βασική αιτία –όχι η μόνη– παραγωγής και χρησιμοποίησης πυρηνικής ενέργειας βρίσκεται στις απαιτήσεις της στρατιωτικής βιομηχανίας πολέμου που χρειάζεται μιαν υποστηρικτική δομή των εργοστασίων στα πυρηνικά τους όπλα. Αυτή η υποστήριξη περιλαμβάνει την εξόρυξη, καθαρισμό, μεταφορά, εμπλουτισμό, διακομιδή –μεταφορά και διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων– ασφαλή φύλαξη του Ουρανίου, όπως και την έρευνα και ανάπτυξη από μεγάλο αριθμό πυρηνικών επιστημόνων και μηχανικών. Αυτοί είναι οι λόγοι, που η πυρηνική ενέργεια παραμένει η βασική πολιτική επιλογή της κυριαρχίας.
Η ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΛΙΚΑ ΤΩΝ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ
Στην ουσία πρόκειται για τους οργανωμένους εξουσιαστικούς σχηματισμούς κρατικών κυρίως συμφερόντων, με σκοπό τη διεύρυνση της ισχύος, του ελέγχου και της επιβολής. Αντιπροσωπεύει και εκπροσωπεί ισχυρά κυριαρχικά συμφέροντα και φυσικά διαθέτει εξαιρετικά καλές διασυνδέσεις για την προώθησή τους. Σχηματικά μιλώντας θα λέγαμε, ότι προσαρμόζουν το εμπόρευμά τους ανάλογα με τη συζήτηση της εποχής. Σήμερα, πλασάρεται ως ενέργεια χωρίς εκπομπές CO2 κρύβοντας την απειλή ραδιενέργειας.
Η διείσδυσή τους στα κέντρα λήψης αποφάσεων είναι ενδεικτική. Στη Μεγάλη Βρετανία, ο πρώην υπουργός Ενέργειας, Μπράιαν Γουίλσον, είναι εκτελεστικός διευθυντής της Amec Nuclear, που είναι εταιρεία παροχής υπηρεσιών στην κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας BNFL. Η γαλλική κρατική EDF, με 58 σταθμούς στη χώρα της, μπήκε δυναμικά στη Βρετανία, έχοντας υπεύθυνο Τύπου τον αδερφό του Γκόρντον Μπράουν. Στο πυρηνικό λόμπι απασχολείται σήμερα και ο Κόλιν Μπιρν, πρώην υπεύθυνος Τύπου των Εργατικών.
Από την άλλη μεριά, πολλές κυβερνήσεις αναλαμβάνουν την προώθηση της πυρηνικής βιομηχανίας της χώρας τους. Ο Γάλλος πρόεδρος Σαρκοζί π.χ. συνέβαλε με την επίσκεψή του στην Τουρκία, στο να αναλάβει ο γαλλικός κολοσσός Areva το υπό προώθηση πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου, σε συνεργασία με τη Siemens, που μπαίνει πολύ σε πυρηνικά έργα.
Στο κέντρο της Ε.Ε., τις Βρυξέλλες, δραστηριοποιείται το λόμπι FORATOM στο οποίο συμμετέχουν 800 εταιρείες. Πάνω από 20 άτομα εργάζονται στα γραφεία του FORATOM στις Βρυξέλλες, ενώ άλλα 22 είναι διαπιστευμένα στο Ευρωκοινοβούλιο, ως λομπίστες, διάφορες εταιρείες πυρηνικών.
Παρά την προσπάθεια των εταιρειών πυρηνικών να εμφανίζονται σαν εναλλακτική ενέργεια, πολλές προωθούν όλες τις μορφές, ενώ τα λόμπι τους βρίσκονται σε συντονισμό με τα αντίστοιχα λόμπι του πετρελαίου, του φυσικού αερίου κ.λπ. Για παράδειγμα, το Nuclear Energy Institute (ΝΕΙ), το μεγαλύτερο πυρηνικό λόμπι των ΗΠΑ συμμετέχει στη Συμμαχία για την Ενεργειακή και Οικονομική Ανάπτυξη, μαζί με τα αντίστοιχα λόμπι του άνθρακα, του πετρελαίου κ.λπ.
Σύμφωνα με τους New York Times, το ΝΕΙ χρηματοδοτεί την οργάνωση με τον εύηχο τίτλο «Συμμαχία για καθαρή και ασφαλή ενέργεια», ενώ έχει προσλάβει και άτομα που είχαν δραστηριοποιηθεί σε οικολογικές εταιρείες. Το 2007 ξόδεψε τουλάχιστον 1,3 εκατ. δολάρια για λόμπινγκ, δηλαδή για να επηρεάσουν τυχοδιώκτες, οι οποίοι κατέχουν νομοθετικές αρμοδιότητες και εξουσίες. Πού αναπτύσσει τη δράση του; Σε Κογκρέσσο, Λευκό Οίκο, Επιτροπή Πυρηνικών, Αρχή Περιβαλλοντικής Προστασίας, Ομοσπονδιακή Κανονιστική Επιτροπή Ενέργειας και στα υπουργεία Οικονομικών, Άμυνας, Ενέργειας, Ασφαλείας, Μεταφορών και Εσωτερικών!
Η πυρηνική ενέργεια είναι φθηνή
Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας ισχυρίζονται ότι πρόκειται για την πιο φθηνή μορφή ενέργειας. Τί ισχύει στην πραγματικότητα;
Κόστος κατασκευής: Οι εταιρείες πυρηνικής ενέργειας υπόσχονται νέους αντιδραστήρες με κόστος κατασκευής γύρω στα 2.000 δολάρια ανά κιλοβάτ (KW). Σε αυτή την τιμή έκλεισε η συμφωνία μεταξύ Βουλγαρίας και της συνεργασίας της ρωσσικής AtomoStroyexport και του γαλλογερμανικού κονσόρτιουμ Areva–Siemens. Στην πράξη, όμως, καταγράφονται μεγάλες υπερβάσεις που φτάνουν έως και το 200%. Πρόσφατες εκτιμήσεις της Moody’s Investors μιλούν για κόστος 5.000 – 6.000 δολαρίων ανά KW. Συγκριτικά τα αιολικά πάρκα απαιτούν 700 – 1.100 δολάρια ανά KW, ενώ τα φωτοβολταϊκά περίπου 2.250 – 2.500.
Επαύξηση λόγω σεισμικότητας: Σε σεισμογενείς περιοχές, όπως η Ελλάδα, η πιο σεισμογενής χώρα της Ευρώπης, το κόστος κατασκευής ανεβαίνει (για πιο ασφαλή θωράκιση) τουλάχιστον κατά 30%.
Κόστος παραγωγής: Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ), η οποία δεν είναι διόλου αρνητική στην πυρηνική ενέργεια, υπολογίζει το κόστος παραγωγής από πυρηνικό σταθμό σε 40-45 ευρώ/MWh, όταν ο λιθάνθρακας έχει κόστος 35-50 ευρώ/MWh, το φυσικό αέριο 35-45 και τα αιολικά από 35-175. Σύμφωνα με άλλους υπολογισμούς, το κόστος ανεβαίνει στα 60 – 80 ευρώ/MWh για τα πυρηνικά, ενώ για τα αιολικά κινείται από 30-120.
Κρυφό κόστος: Στους παραπάνω υπολογισμούς δεν περιλαμβάνεται το λεγόμενο κρυφό ή «εξωτερικό» περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος, που μετράει τις επιπτώσεις κάθε μονάδας στα οικοσυστήματα, στην υγεία και στην κοινωνία ευρύτερα. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Exteren-E, το εξωτερικό κόστος της πυρηνικής ενέργειας είναι 20-60 ευρώ/MWh, του φυσικού αερίου 100-400 και των αιολικών 25. Βεβαίως, στην πραγματικότητα το κόστος στην υγεία και το περιβάλλον είναι ανυπολόγιστο.
Απόβλητα: Για κάθε 1.000 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικό σταθμό δημιουργούνται 27 τόνοι αποβλήτων υψηλής επικινδυνότητας, 300 τόνοι μέσης και 450 χαμηλής. Η μόνη «ανακύκλωση» που δέχονται είναι στην πολεμική βιομηχανία (π.χ. απεμπλουτισμένο ουράνιο) με ολέθριες συνέπειες. Η διάθεση των υπολοίπων, όχι μόνο δεν είναι ασφαλής, αλλά είναι και ιδιαίτερα δαπανηρή. Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αφυπνίζονται περιβαλλοντικά, θα γίνεται πιο δύσκολη η εύρεση χώρων ταφής.
Το ουράνιο πάει στα ουράνια: Για την παραγωγή 1.000 μεγαβάτ το χρόνο, απαιτούνται 120 τόνοι φυσικού ουρανίου. Η επιθυμητή απεξάρτηση από το πετρέλαιο δεν περνάει από το ουράνιο. Τα αποθέματα είναι περιορισμένα (η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας ΙΑΕΑ υποστηρίζει ότι επαρκούν για 65 χρόνια, άλλοι φορείς μιλούν για επάρκεια μόλις 25-30 ετών), ενώ ελέγχονται από λίγες χώρες και εταιρείες. Υπό αυτές τις συνθήκες το ουράνιο μπορεί να γίνει αντικείμενο κερδοσκοπίας. Ήδη, η ΙΑΕΑ μιλάει για τιμές στα 130 δολάρια το κιλό (το 2001 κόστιζε λιγότερο από δέκα δολάρια!), αν και στην πραγματικότητα είναι σχεδόν διπλάσιες. Όπως είναι φυσικό, εάν κατασκευαστούν πολλά νέα εργοστάσια και η ζήτηση αυξηθεί, θα αυξηθεί και η τιμή.
Αυτόν τον σταθμό πού να τον βάλω; Ο πυρηνικός σταθμός μετά τη λειτουργία του, 30-40 χρόνια, μετατρέπεται και αυτός σε απόβλητο και μάλιστα ραδιενεργό. Η αποσυναρμολόγησή του και το θάψιμό του κάτω από τόνους τσιμέντου και άλλων υλικών κοστίζει όσο και το 50% της κατασκευής του.
Η πυρηνική ενέργεια είναι ασφαλής
Ξεχάστηκαν τα τραγικά ατυχήματα του παρελθόντος, το πρόβλημα στη διάθεση των αποβλήτων, η σχέση της πυρηνικής ενέργειας με την πολεμική βιομηχανία. Από το 1945 μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί επίσημα μόνο 54 ατυχήματα στην πολεμική πυρηνική βιομηχανία και 21 στην παραγωγή ενέργειας. Η Greenpeace, όμως, καταμετράει πάνω από 2.000 μέχρι το 1992. Και τα ατυχήματα συνεχίζονται μέχρι τις ημέρες μας, ακόμα και σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Γερμανία, που φημίζονται για τα συστήματα ασφαλείας. «Διαρροές ραδιενέργειας έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή της Καμπανίας στη Γαλλία, προκαλώντας μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και απειλώντας την παραγωγή της παραδοσιακής γαλλικής σαμπάνιας. Στο Σέφιλντ της Βρετανίας καταγράφηκε επιμόλυνση του αγελαδινού γάλακτος με ραδιενεργά στοιχεία!», υπογραμμίζει η Όλγα Αθανίτου, αντιπρόεδρος του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου Μεσογείου.
Αλλά, η απειλή των πυρηνικών ατυχημάτων δεν μετριέται κυρίως ποσοτικά, απαιτεί ποιοτική εκτίμηση, αφού ένα και μόνο σοβαρό ατύχημα είναι ικανό να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα σε εκατομμύρια ανθρώπους.
«Έχουμε μάθει να ζητάμε αριθμούς όταν αναφερόμαστε σε θύματα, αλλά ακόμα και στην περίπτωση του Τσερνόμπιλ κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο, αφού χρειάζονται τέσσερις δεκαετίες πριν αποτιμηθούν τα συμπτώματα», λέει ο Θανάσης Γεράνιος, αναπληρωτής καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εκτιμήσει σε μόλις 10.000 τα θύματα του Τσερνόμπιλ, η Ατομική Επιτροπή Ενέργειας σε 31.000, η Ρωσία και η Λευκορωσία σε 100.000. Κανείς δεν υπολογίζει τους 500.000 εθελοντές, που πήγαν για να καθαρίσουν την περιοχή και πολλοί από τους οποίους κατέληξαν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Νέας γενιάς αντιδραστήρες. «Η λύση είναι οι νέας γενιάς αντιδραστήρες που θα είναι πιο ασφαλείς». Το επιχείρημα αυτό ακούγεται συνέχεια από το πυρηνικό λόμπι, αλλά παραδόξως δεν τεκμηριώνεται. Αντίθετα, υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι η Γαλλία θα σταματήσει την έρευνα για την κατασκευή του λεγόμενου υπέρ-αντιδραστήρα EPR, που θα ήταν η ναυαρχίδα της νέας πυρηνικής τεχνολογίας. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει πάντα η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους. Ένα και μόνο λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίο για ολόκληρες ηπείρους και πολλές μελλοντικές γενιές. «Η ασφάλεια ενός πυρηνικού σταθμού εξαρτάται από τις διατιθέμενες πιστώσεις, την υψηλή ειδίκευση, εμπειρία και τεχνογνωσία του προσωπικού, ζητήματα που δεν είναι καθόλου δεδομένα», εξηγεί ο Θανάσης Αναπολιτάνος, πρόεδρος του Αντιπυρηνικού Παρατηρητηρίου Μεσογείου.
Νέου τύπου «απειλές». Το καινούργιο στοιχείο, που προβάλλεται ότι ενισχύει τη …διεθνή ανασφάλεια, είναι ο «κίνδυνος» αξιοποίησης των πυρηνικών από την «τρομοκρατία». Για να προλάβουν ανάλογους «κινδύνους» τα Η.Ε. κάνουν έκκληση στα κράτη να επικυρώσουν τη «Διεθνή Συνθήκη για την Καταστολή Δράσεων Πυρηνικής Τρομοκρατίας». Ενδεικτικές είναι οι καταγγελίες για παράνομο εμπόριο πυρηνικού υλικού, όπως αυτή που έκανε η Σίμπελ Εντμοντς, πρώην μεταφράστρια Τουρκικών στο FBI. Η Έντμοντς ισχυρίστηκε ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ πωλούσαν τα μυστικά σε Τούρκους εμπόρους, οι οποίοι με τη σειρά τους τα έδιναν σε άλλες κυβερνήσεις, όπως του Πακιστάν και του Ισραήλ, την στιγμή που δεδομένες πρέπει να θεωρούνται οι σχέσεις ανάμεσα σε Πακιστανούς πράκτορες και την Αλ Κάιντα. Οπότε στον διεθνή αγώνα κατά της «τρομοκρατίας», όπως καταλαβαίνετε, όλα επιτρέπονται…
«Η πυρηνική ενέργεια είναι καθαρή (πράσινη)»…
Για να χαρακτηρίσει κάποιος την πυρηνική ενέργεια καθαρή προφανώς κοιτάζει το δέντρο και όχι το δάσος. Το δέντρο είναι τα πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ρεύματος, που δεν έχουν σημαντικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Το δάσος είναι πολύ μεγαλύτερο.
Όλος ο κύκλος εξόρυξης, παραγωγής και μεταφοράς του καυσίμου στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής, όπως και η μεταφορά των αποβλήτων από τα εργοστάσια προς τους χώρους αποθήκευσης, εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου.
Όπως επισημαίνει η Τζην Μακ Σόρλεϊ της Greenpeace Αγγλίας, «Το εμπόριο πυρηνικών υλικών, μεταξύ των οποίων και τα απόβλητα, είναι τεράστιο. Αν σχεδιάσεις στο χάρτη τις διαδρομές, που ακολουθούνται, θα μοιάζει σαν ένα πιάτο με σπαγκέτι. Π.χ. οι ΗΠΑ δέχονται χρησιμοποιημένα πυρηνικά καύσιμα από όλο τον κόσμο και η Γαλλία επιστρέφει τα απόβλητά της στην προμηθεύτρια Ιαπωνία». Ο κύκλος αυτός έχει γερό μερίδιο στην εκπομπή αερίων και αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο όσο πληθαίνουν τα πυρηνικά εργοστάσια.
Μαζί με αυτόν, όμως, θα αυξηθεί και η θερμότητα, που εκλύεται από τους πυρηνικούς σταθμούς, αφού για να παραχθεί 1 GW ενέργειας σε μια πυρηνική μονάδα απελευθερώνονται άλλα 2 GW θερμότητας στην ατμόσφαιρα. Ουσιαστικά, η πυρηνική ενέργεια συμβάλλει στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Εξ άλλου, συμβάλλει και στην καταστροφή των ποτάμιων οικοσυστημάτων με τα οποία γειτνιάζει. Χρειάζεται τεράστιες ποσότητες νερού. Η πιο επικίνδυνη πλευρά είναι τα ραδιενεργά απόβλητα, για τα οποία δεν έχει βρεθεί τρόπος διαχείρισης, δεδομένου ότι πολλά μένουν ραδιενεργά για αιώνες.
Στην προσπάθεια υποβάθμισης του προβλήματος ακούγεται ότι τα πολύ επικίνδυνα απόβλητα (όπως το πλουτώνιο, που χρειάζεται 23.000 χρόνια για να χάσει το μισό της ενέργειάς του) καταλαμβάνουν πολύ μικρό χώρο. Όμως, ποσότητα 10 κιλών πλουτωνίου είναι ικανή να καταστρέψει ολοσχερώς μια πόλη σαν την Αθήνα, ενώ όπου και να αποθηκευτούν, δεν μπορεί κάποιος να εγγυηθεί ότι σε μερικές δεκάδες ή χιλιάδες χρόνια δεν θα απελευθερωθούν στο περιβάλλον.
Με τη δημιουργία τέτοιων αποβλήτων αφήνουμε κληρονομιά στις επόμενες γενιές μια ωρολογιακή βόμβα με χαλασμένο χρονοδιακόπτη. Ας την απενεργοποιήσουμε!
Απάτσι
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν είναι στοιχεία από greenpeace και η ιστοσελίδα Columbine-Goblinlliter
Anarchy press gr 