«Ενώ η διοίκηση Trump χρησιμοποίησε την πανδημία για να οπισθοχωρήσει από την παγκόσμια ολοκλήρωση, η Κίνα χρησιμοποιεί την κρίση για να επιδείξει την προθυμία της να ηγηθεί. Ως η πρώτη χώρα που επλήγη από τον νέο κορωναϊό, η Κίνα υπέφερε τρομερά τους τελευταίους τρεις μήνες. Αλλά τώρα αρχίζει να ανακάμπτει, ακριβώς όταν ο υπόλοιπος κόσμος υποκύπτει στην ασθένεια. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα για τους Κινέζους κατασκευαστές, πολλοί από τους οποίους ανέκαμψαν και λειτουργούν πάλι, αλλά αντιμετωπίζουν αδύναμη ζήτηση από χώρες που βρίσκονται σε κρίση. Αλλά δίνει επίσης στην Κίνα μια τεράστια βραχυπρόθεσμη ευκαιρία να επηρεάσει την συμπεριφορά άλλων κρατών. Παρά τα πρώτα λάθη που πιθανώς κόστισαν την ζωή χιλιάδων ανθρώπων, το Πεκίνο έχει μάθει πώς να πολεμά τον νέο ιό και έχει αποθέματα εξοπλισμού. Αυτά είναι πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία και το Πεκίνο τα έχει παρατάξει με επιδεξιότητα». Foreign Affairs, Ο κορωναϊός θα βάλει τέλος στην παγκοσμιοποίηση όπως την ξέρουμε; 17-3-2020, HENRY FARRELL καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο George Washington και ABRAHAM NEWMAN καθηγητής στην Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών και Διακυβέρνησης Edmund A. Walsh στο Πανεπιστήμιο Georgetown
Ο Ζακ Αταλί σύμβουλος του Μιττεράν είχε πει κάποτε ότι ο κόσμος εξελίσσεται, όταν επιβάλλονται με το πρόσχημα του φόβου αυταρχικά και ανελεύθερα μέτρα, είτε μέσω δικτατοριών είτε λόγω εκτάκτων συνθηκών από δημοκρατικά καθεστώτα. Φυσικά και σε κάθε περίπτωση, θα πει κάποιος, σημασία έχει προς όφελος ποίου εξελίσσεται ο «κόσμος» και βέβαια σε τι συνίσταται αυτή η «εξέλιξη». Στην διαδικασία αυτή σημαντικό παράγοντα αποτελεί η δυνατότητα κάθε εξουσίας να θέτει κάθε φορά τα εύπλαστα, –σύμφωνα με τα εκάστοτε συμφέροντα της–, πλαίσια του ατομικού και του κοινωνικού στιγματισμού, δηλαδή, μ’ άλλα λόγια, να ορίζει ποιός συνιστά το «απόλυτο κακό» και για πόσο διάστημα θ’ αποτελεί τον αποδιοπομπαίο τράγο.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή μελέτη της διεθνούς πολιτικής, στο κέντρο κάθε παρόμοιας απόπειρας οφείλει να βρίσκεται το διακρατικό σύστημα, ενώ τα κράτη αναλύονται ως ανεξάρτητες και αυτόνομες οντότητες. Αυτή, ακριβώς, η κρατοκεντρική προσέγγιση την δεκαετία του ’50 έχει συχνά απεικονιστεί μέσω του λεγόμενου «μοντέλου της μπάλας του μπιλιάρδου». Σύμφωνα με το συγκεκριμένο μοντέλο, τα κράτη, όπως και οι μπάλες του μπιλιάρδου, είναι συνεκτικές και αυτόνομες μονάδες, που επιδρούν η μία την άλλη μέσω εξωτερικής πίεσης, δηλαδή όσα κυρίαρχα κράτη αλληλοεπηρεάζονται μέσα στο διακρατικό σύστημα συμπεριφέρονται ως ένα σύνολο από μπάλες του μπιλιάρδου, που μετακινούνται και συγκρούονται μεταξύ τους είτε με αφορμή στρατιωτικά ζητήματα είτε ζητήματα ασφάλειας.
Τις δεκαετίες που ακολούθησαν, η ολοένα και αυξανόμενη αλληλεξάρτηση των κρατών, η γιγάντωση των πολυεθνικών, του χρηματοπιστωτικού και τραπεζικού τομέα, των υπερεθνικών οργανισμών, όπως το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, οι G8 ή οι G20, ο εξ ίσου σημαντικός ρόλος των ΜΚΟ, αλλά και η δράση πλήθους άλλων μη κρατικών οργανώσεων συμπεριλαμβανομένης, λόγου χάριν, της Αλ-Κάϊντα, έδωσαν το προβάδισμα σ’ εκείνη την θεώρηση που υποστηρίζει, με διάφορες παραλλαγές, το μοντέλο των πολλαπλών δρώντων στην παγκόσμια διακυβέρνηση.
Παρ’ όλα αυτά, μέχρι στιγμής ουδέν κράτος φαίνεται να έχει ανταγωνιστή, όσον αφορά την δυνατότητά του να επιβάλλεται με την κατασταλτική ισχύ την οποία διαθέτει εντός των συνόρων του. Αυτή ακριβώς η «περίπλοκη αλληλεξάρτηση», περιλαμβάνει ένα αλληλοσυνδεόμενο παγκόσμιο εμπόριο, όπως αποτυπώνεται στην συγκεκριμένη φάση της «παγκοσμιοποίησης», αλλά προϋποθέτει και την δημιουργία ενός πραγματικού «ιστού αράχνης» που αιχμαλωτίζει τον παγκόσμιο πληθυσμό μέσω των νέων τεχνολογιών. Προϋποθέτει, επίσης, την ενοποίηση των κρατικών πολιτικών και επομένως και την περαιτέρω συγχώνευση των μοντέλων διακυβέρνησης. Αυτή η αιχμαλωσία περιλαμβάνει τον τρόπο, που πραγματοποιούνται οι ανθρώπινες επαφές, το διαδικτυακό εμπόριο, την μαζική παρακολούθηση, τα παγκόσμια πρότυπα της ηθικής, τις θηριώδεις προεκτάσεις που λαμβάνει η φρενήρης ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Ας σκεφτούμε μόνο μια όχι και τόσο μελλοντική εικόνα, όπου στις έρημες πόλεις, λόγω μιας νέας καραντίνας και προκειμένου να αντιμετωπιστεί ένας ακόμη φονικότερος ιός, θα περιπολούν μόνο ανθρωποειδή ή ρομπότ που θα ασκούν αστυνομικούς και στρατιωτικούς ελέγχους, ενώ τα σημερινά drones θα μοιάζουν προϊστορικά εργαλεία. Σύμφωνα με τον φουτουριστή Τόμας Φρέϊ, «η εποχή των ισχυρών όπλων βαδίζει στο τέλος της, ενώ ο βιολογικός, ο κυβερνοπόλεμος και ο πόλεμος του νου μόλις ξεκινούν».
Σύμφωνα με τον Τζον Άλεν, στρατηγό ε.α. του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ και πρόεδρο του αμερικανικού think tank, Brookings Institution, «κάθε έθνος και ολοένα και περισσότερο κάθε άτομο βιώνει κοινωνικές εντάσεις αυτής της ασθένειας με νέους, ισχυρούς τρόπους. Αναπόφευκτα, εκείνα τα έθνη που θα δείξουν αντοχή –τόσο λόγω των μοναδικών πολιτικών και οικονομικών τους συστημάτων, αλλά και από την άποψη της δημόσιας υγείας– θα διεκδικήσουν την επιτυχία έναντι εκείνων που βιώνουν ένα διαφορετικό, πιο καταστροφικό αποτέλεσμα. Για ορισμένους, αυτό θα αποτελέσει έναν μεγάλο και οριστικό θρίαμβο της δημοκρατίας, της πολυμέρειας και της υγειονομικής περίθαλψης για όλους. Για κάποιους άλλους η επιτυχία θα δείξει τα σαφή «οφέλη» της αυταρχικής διακυβέρνησης».
Εδώ χρειάζεται μια προσοχή. Το αποτέλεσμα θα είναι μόνο, όπως ισχυρίζονται πολλοί, μια μετατόπιση των δυναμικών της ισχύος μεταξύ των μεγάλων παγκόσμιων οικονομιών, με εκείνες που είναι καλά προετοιμασμένες για την καταπολέμηση του νέου ιού, είτε να αποθεματοποιούν πόρους για τον εαυτό τους, είτε να βοηθήσουν εκείνες που δεν είναι καλά προετοιμασμένες –και, ως αποτέλεσμα, να επεκτείνουν την επιρροή τους στην παγκόσμια σκηνή;
Μάλλον όχι. Και ο λόγος είναι απλός.
Τα ζητήματα που μπαίνουν στο τραπέζι με αφορμή την παγκόσμια εξάπλωση της επιδημίας του νέου κορωναϊού δεν είναι καινούργια. Μήπως ακούμε για πρώτη φορά τα σχετικά περί ελλείμματος «σοβαρής παγκόσμιας ηγεσίας», μήπως αναρωτιούνται οι συνήθεις εντεταλμένοι για πρώτη φορά για το ποιές θα είναι οι «αξίες και τα οράματα» του «Νέου θαυμαστού κόσμου»; Δεν πρόκειται, λοιπόν, να προκύψει για μιαν ακόμη φορά μια επίσης «εύθραυστη» επαναδιαπραγμάτευση των παγκόσμιων συσχετισμών ισχύος. Τρανή απόδειξη αποτελούν τα απαγορευτικά μέτρα, που μόνο μια παγκόσμια δικτατορία θα μπορούσε να λάβει την ίδια στιγμή για δισεκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη.
Το γεγονός αυτό δεν αναιρείται από την φθηνή κατά τ’ άλλα προπαγάνδα, που διατυμπανίζει ότι επί τέλους αποκαταστάθηκε η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στους κρατικούς θεσμούς και μηχανισμούς, που εμφανίζονται και πάλι ως οι εγγυητές της ασφάλειάς τους.
Φθηνό το παραμύθι, κατανοητός ο στόχος. Κυρίως να κερδηθεί χρόνος. Τα κράτη τοποθετούνται ξανά στο προσκήνιο για να καλύψουν το κενό της παγκόσμιας ηγεσίας, που σημαντικά κέντρα της παγκόσμιας κυριαρχίας προβάλλουν με κάθε ευκαιρία, την ίδια στιγμή που μεγαλώνει η προσπάθεια να παραμερισθούν τα εμπόδια ή η διαφορετική εκδοχή που υιοθετούν έτερες κυριαρχικές δυνάμεις.
Έτσι, τώρα η περιβόητη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ξάφνου αποδεικνύεται παντελώς ανύπαρκτη και χαρακτηρίζεται απλά κουρελού, η Ιταλία ζητάει βοήθεια και της την δίνει η Κίνα και ενώ το γαλλικό κράτος την ίδια στιγμή δεσμεύει όλη την παραγωγή και τα αποθέματα ιατρικών μασκών, το γερμανικό απαγορεύει την εξαγωγή τους, τα δε ευρωπαϊκά κράτη κλείνουν τα σύνορά τους δίχως καμμία συνεννόησή μεταξύ τους.
Υποστηρίζουν, επίσης, διάφοροι «ειδικοί αναλυτές» ότι, εξ αιτίας αυτής της «αδιανόητης» κατάστασης, ενδέχεται ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη να αφαιρέσουν αρμοδιότητες από τις Βρυξέλλες ενισχύοντας τις επί μέρους κρατικές πολιτικές. Ο εκβιασμός παρά είναι φανερός για να είναι πιστευτός.
Ας δούμε έναν από τους λόγους. Η «παγκοσμιοποίηση» στηρίζεται σε μια πολύπλοκη αλυσίδα εφοδιασμού η οποία, όταν «σπάει», καθιστά άχρηστη ολόκληρη την αλυσίδα και όχι ένα μέρος της. Πώς, λοιπόν, θα γίνει δυνατή η επιστροφή στην προάσπιση των λεγόμενων αμιγώς εθνικών συμφερόντων και πώς αυτά θα απομονωθούν εντός των εθνικών συνόρων;
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ακόμη πιο εύγλωττο. Το κυπριακό κράτος, και ενώ έχει μόνο 200 κρούσματα και πέντε νεκρούς, επιβάλλει σκληρότατα απαγορευτικά μέτρα, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, απόλυτη απαγόρευση κυκλοφορίας και υποχρεωτικό έλεγχο με βραχιολάκι σ’ όσους βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό. Μήπως το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι το κυπριακό κράτος είναι αυτό που ονομάζεται κυρίαρχο κράτος μ’ όλη την σημασία του όρου; Ούτε κατά διάνοιαν φυσικά δεν θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί κάτι τέτοιο.
Είναι, επίσης, ενδεικτικό το γεγονός ότι τα εργαλεία, που προτείνονται ως φάρμακα, π.χ. τα ευρωομόλογα, δεν αποτελούν καινούργιους λαγούς που βγαίνουν για πρώτη φορά από το μαγικό καπέλο των «σωτήρων» αλλά «συνταγές», οι οποίες είχαν απορριφθεί στην προηγουμένη φάση του «μεγάλου ξεκαθαρίσματος» τό οποίο έχει μείνει σε σοβαρή εκκρεμότητα. Και ο λόγος δεν είναι, βέβαια, η γραφειοκρατία των ευρωπαϊκών θεσμών ή τα «παλιά εργαλεία» του ΔΝΤ που αντί για «φάρμακο» πρόσφεραν δηλητήριο στον «ασθενή».
Ας δούμε τώρα και ορισμένες προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομία, βάσει εκτιμήσεων της JP Morgan σύμφωνα με την οποία, αν η καραντίνα στις Ευρωπαϊκές χώρες κρατήσει άλλον ένα μήνα περίπου και από αρχές Μαΐου αρχίζουν να λειτουργούν οι οικονομίες –και εφ’ όσον δεν υπάρχει νέο κύμα πανδημίας από το φθινόπωρο στην Ευρώπη– τότε θα ακολουθήσει πρωτοφανής ύφεση για δύο τρίμηνα περίπου με -15% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο και -22% το δεύτερο τρίμηνο (σε ετήσια βάση), ενώ το επόμενο τρίμηνο θα υπάρξει εκρηκτική αντίδραση +45% και το τέταρτο τρίμηνο +3,5% (πάντα σε ετήσια βάση).
Παρ’ ότι θα πρέπει να θεωρούνται ενδεικτικές, πρόκειται για προβλεπόμενες διακυμάνσεις δίχως προηγούμενο. Δίχως προηγούμενο, όμως, θα πρέπει να αναμένονται και οι κοινωνικές αντιδράσεις και οι εξεγέρσεις, που θα εκδηλωθούν σε τέτοιες οικονομικές, αλλά και λόγω των ασφυκτικών απαγορεύσεων με αφορμή την πανδημία, συνθήκες.
Ποιός μπορεί, λοιπόν, να φαντασθεί την συνέχεια, αφού αναμφισβήτητα δεν υπάρχει προηγούμενο σε κάθε επίπεδο και κυρίως στα κατασταλτικά μέτρα που αναπτύσσονται μέσω της «ευγενούς άμιλλας» κάθε έκφανσης των γνωστών κυριαρχικών μοντέλων επιβολής;
Ποιός μπορεί, επίσης, να φαντασθεί τις εξελίξεις σε περίπτωση που στις ΗΠΑ πεθάνουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι και στην Κίνα μόνο μερικές χιλιάδες;
Πόσο γρήγορα θα εκσυγχρονιστεί το οικοδόμημα της ΕΕ εάν στις ασταθείς πολιτικά και οικονομικά χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία η κατάσταση επιδεινωθεί δίχως όρια;
Τέλος, ποιός μπορεί να αποκλείσει μια σοβαρή εμπόλεμη κατάσταση με την χρήση οποιουδήποτε όπλου από κράτη, που θα νιώσουν «λαβωμένα» σε βαθμό μη ανεκτό κατά την εκτίμηση των ηγεσιών τους;
Και δυστυχώς θα είναι ελάχιστοι εκείνοι, οι οποίοι θα μπορούν ν’ αγναντεύουν την αγριεμένη θάλασσα από την ξηρά…
Συσπείρωση Αναρχικών
Anarchy press gr 