Κάτω από τον θρησκευτικό Μανδύα (Μέρος Α΄)

Κάποιες θρη­σκευ­τι­κές αι­ρέ­σεις, πέ­ρα α­πό τα ε­ξω­τε­ρι­κά γνω­ρί­σμα­τα της δογ­μα­τι­κής α­ντι­πα­ρά­θε­σης με τις ε­κά­στο­τε κρα­τού­σες θρη­σκευ­τι­κές α­ντι­λή­ψεις, υ­πήρ­ξαν σε αρκετές περιπτώσεις —(ει­δι­κό­τε­ρα στη χρι­στια­νι­κή θρη­σκεί­α και σε πε­ριό­δους, ό­πως αυ­τή του βυ­ζα­ντι­νού και­σα­ρο­πα­πι­σμού και της με­σαιω­νι­κής Δύ­σης, ό­που η θρη­σκεί­α α­πο­τε­λού­σε ου­σια­στι­κό πα­ρά­γο­ντα της κα­θη­με­ρι­νής ζω­ής των αν­θρώ­πων)— πεδίο έκ­φρα­σης κοι­νω­νι­κών μετώπων άρ­νη­σης και α­ντί­στα­σης.

Παυ­λι­κια­νοί και Ει­κο­νο­μά­χοι στο Βυ­ζά­ντιο, Βο­γό­μι­λοι στη Βουλ­γα­ρί­α, Ζη­λω­τές στη Θεσ­σα­λο­νί­κη συ­να­ντιώ­νται —πί­σω α­πό τις δογ­μα­τι­κές τους α­ντι­πα­ρα­θέ­σεις με τη θρη­σκεί­α— στις κοι­νές τους διεκ­δι­κή­σεις που δια­χρο­νι­κά α­να­φέ­ρο­νται στο πρό­βλη­μα της τε­ρά­στιας και α­να­παλ­λο­τρί­ω­της, με νό­μο του Ιου­στι­νια­νού, εκ­κλη­σια­στι­κής πε­ριου­σί­ας, στο πρό­βλη­μα της δη­μό­σιας εκ­παί­δευ­σης, που βρι­σκό­ταν στα χέ­ρια των μο­να­χών, της δου­λο­πα­ροι­κί­ας, που «δυ­να­τοί» και μο­να­στή­ρια ου­σια­στι­κά ε­πέ­βα­λαν και σε μια σει­ρά άλ­λων προ­βλη­μά­των που προ­κα­λού­σε η χλι­δή των γαιο­κτη­μό­νων και του κλή­ρου α­πέ­να­ντι στην πε­νί­α και την κα­τα­πί­ε­ση των α­δυ­νά­των.