Goodbye Lenin

Το δίλημμα «καπιταλισμός vs σοσιαλισμός» που συγκινεί ακόμα μερικούς ηλικιωμένους που έφαγαν τα καλύτερά τους χρόνια με τα «Οράματα», μια μικρή μερίδα φοιτητών, που φιλοδοξεί να κάνει καριέρα στον ελλαδικό χώρο και τους επαγγελματίες της δεξιάς και αριστεράς, είναι εντελώς ανούσιο για έναν ακόμα λόγο: Γιατί, πλέον, ο καθένας δίνει το δικό του αφαιρετικό νόημα σε έννοιες τόσο αφηρημένες, που η συγχυσμένη σύγκρισή τους, συγχύζει και όλους τους υπόλοιπους…

Μην συγχύζεστε όμως άλλο.

Βρεφοδόχος, «Κρίση» και Πολιτική

Σε ένα κομμάτι χαρτί, που το καρφίτσωσε στη πάνα του μωρού της, η μητέρα του έγραφε: «Λόγω της κρίσεως σάς χαρίζω το παιδί μου. Σώστε το εσείς». Ήταν αρχές του 1935 και το συγκεκριμένο μωρό οδηγήθηκε στο Δημοτικό Βρεφοκομείο «Άγιος Στυλιανός» στη Θεσσαλονίκη, όπου πέθανε μερικές εβδομάδες αργότερα. Η Ελλάδα ζούσε σε συνθήκες «κρίσης», είχε προηγηθεί η πτώχευση του 1932 από τον Ελ. Βενιζέλο, ο οποίος είχε επιστρέψει ως «μεσσίας» στο πολιτικό προσκήνιο, από το 1927. Υπό τη διακυβέρνηση του Βενιζέλου, το εξωτερικό χρέος είχε διογκωθεί από δάνεια που είχε συνάψει η κυβέρνησή του, κυρίως στο Σίτυ του Λονδίνου. Συγκεκριμένα το εξωτερικό χρέος την τετραετία 1928-1932 αυξήθηκε από 27,8 δισεκατομμύρια δραχμές στα 32,7 δισεκατομμύρια και η διεθνής οικονομική και πολιτική σκηνή «ζούσε» τα απόνερα του κραχ του 1929. Ο Βενιζέλος αποφάσισε, τότε, να δώσει την μάχη τής σκληρής δραχμής έναντι της στερλίνας, με το σκεπτικό της εξυπηρέτησης του διογκωμένου δημόσιου χρέους. Έτσι, η Τράπεζα της Ελλάδος χρησιμοποιούσε τα λιγοστά αποθέματά της για να στηρίζει την δραχμή και στα τέλη τού 1931 άρχισε να διαφαίνεται το αδιέξοδο. Ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος ανέλαβε προσωπικά τη πρωτοβουλία και έκανε ευρωπαϊκή περιοδεία για εξεύρεση χρημάτων το πρώτο τρίμηνο του 1932, χωρίς επιτυχία. Δεν υπήρχε άλλος χρόνος για διαπραγματεύσεις και την Τετάρτη 27 Απριλίου 1932, η Ελλάδα εγκαταλείπει τον «κανόνα του χρυσού» και ένα μήνα αργότερα χρεοκοπεί και επισήμως.

ΣΥΝΕΧΕΣ ΜΝΗΜΟΝΙΟ, ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟ…

Είναι, λοιπόν, ληστρικός και διε-φθαρμένος ο κομμουνιστικός συρφετός που κυβερνά με τα δεκανίκια, που του έχουν προσφέρει όλοι οι υπόλοιποι κομματικοί σχηματισμοί ή όχι;

Εμπεδώνει με τον καλύτερο τρόπο τους ολοένα και σκληρότερους όρους επιβολής 700 μνημονιακών νόμων και 500.000 (!!!) εφαρμοστικών διατάξεων, ή όχι; Από την 1^η Ιανουαρίου του 2018 θα διαλύσει στην κυριολεξία τους συνταξιούχους και τα μέλη των οικογενειών τους, τα οποία επιβιώνουν από τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, που θα πετσοκοφτούν περαιτέρω, ναι ή όχι; Θα έχουν την ίδια τύχη και αυτά ακόμη τα πενιχρά οικογενειακά επιδόματα, αλλά και οι αναπηρικές συντάξεις οι οποίες θα συνυπολογιστούν εκ νέου ή μήπως όχι;

Ο ΣΤΑΛΙΝ, Ο ΚΟΤΖΙΑΣ ΚΑΙ Η ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ…

[…] Αν μεγεθύνατε ένα συνηθισμένο φύλλο μερικές χιλιάδες φορές θα βλέπατε το πιο τρομακτικό ζώο στον κόσμο, που κανένας δεν θα ήταν αρκετά δυνατός να το ελέγξει […] Οι τερατώδεις μορφασμοί της ιστορίας, όμως, παράγουν τέτοιες μεγεθύνσεις και στον αληθινό κόσμο. Ο Στάλιν είναι ένας ψύλλος που η μπολσεβίκικη προπαγάνδα και ο υπνωτισμός του φόβου μεγέθυναν σε απίστευτες διαστάσεις. Το ημερολόγιο του Γκόρκι, σύμφωνα με κάποιον μάρτυρα.

Την ίδια στιγμή που ο υπουργός δικαιοσύνης Κοντονής ξιφουλκεί κατά της διεθνούς συνομωσίας για να μην εξισωθούν τα εγκλήματα των φασιστικών με αυτά των κομμουνιστικών καθεστώτων, ο υπουργός Εξωτερικών συνεχίζει να γιορτάζει για την δικαστική επιτυχία της αγωγής που υπέβαλλε κατά του περιοδικού Athens Review of Books, που «τόλμησε» να δημοσιεύσει μια επιστολή ενός αναγνώστη ο οποίος τον χαρακτήριζε ως «τον πιο ακραίο και φανατικό, σκληρό και αμείλικτο κνίτη της γενιάς μας/του, έναν πραγματικό γκαουλάιτερ του σταλινισμού», δηλαδή φανατικό προπαγανδιστή των αλήστου μνήμης σταλινικών καθεστώτων (Γιαρουζέλσκι, Χόνεκερ, Μπρέζνιεφ κ.λπ.).

Το Σύμπαν, ο Άνθρωπος και το ζήτημα της Βίας

«Ό­ταν μια λε­ο­πάρ­δα­λη σκο­τώ­νει, δεν εί­ναι πε­ρισ­σό­τε­ρο βί­αι­η ή θυ­μω­μέ­νη α­πό ό,τι εί­ναι η α­ντι­λό­πη με το χορ­τά­ρι που τρώ­ει. Οι πε­ρισ­σό­τε­ρες πε­ρι­γρα­φές των κυ­νη­γών δί­νουν έμ­φα­ση στο ό­τι η πρά­ξη του φό­νου εί­ναι μια στιγ­μή συ­μπό­νιας και σε­βα­σμού: ευ­γνω­μο­σύ­νης προς το ζώ­ο που δέ­χε­ται να πε­θά­νει». Μπρους Τσά­ντου­ιν, Τα μο­νο­πά­τια των τρα­γου­διών

Με αφορμή τη συζήτηση της 16 Μαΐου (Σημ. του 2013) στο Πολυτεχνείο (της Αθήνας) με θέμα Αναρχία και Βία και τους προβληματισμούς που αναπτύχθηκαν, καταγράφονται κάποιες σκέψεις, είτε αυτές παρουσιάστηκαν στη συζήτηση είτε προέκυψαν κατόπιν, εμπνευσμένες από όσα ειπώθηκαν και αποτέλεσαν τροφή για σκέψη. Ωστόσο, πολλά ακόμη μένουν να ειπωθούν και πέρα από αυτό το κείμενο και θα ήταν χρήσιμο να ξανανοίξει μία ευρύτερη συζήτηση για το ζήτημα της βίας, που είναι τόσο πολύπλευρο και διαρκώς παίρνει νέες μορφές, σαν μία λερναία Ύδρα, που καλούμαστε με κοφτερές σκέψεις να προλάβουμε.

Σαν ένα πρώτο βήμα, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε την βία σε φυσική και μη φυσική. Ένας τέτοιος διαχωρισμός είναι απαραίτητος για να γίνει μια θεμελιώδης διάκριση ανάμεσα σε δυο μορφές βίας που απέχουν παρασάγγας η μία της άλλης. Στη φυσική της μορφή η βία είναι σχεδόν ένα ένστικτο επιβίωσης. Είναι η στιγμιαία αντίδραση κάποιου που αμύνεται ή επιτίθεται για να εξασφαλίσει τροφή ή να μη γίνει ο ίδιος τροφή κάποιου άλλου πλάσματος. Υπάρχουν επίσης βίαιες καταστάσεις στη φύση, με την έννοια ότι συμβαίνουν απότομες μεταβολές από μία κατάσταση σε άλλη, από μία μορφή ενέργειας στην άλλη, όπως για παράδειγμα η έκρηξη ενός ηφαιστείου. Παρατηρούμε στο σήμερα, αλλά και σε παλιότερες εποχές, φυσικά φαινόμενα που, αν μη τι άλλο, χαρακτηρίζονται από σφοδρή και ανείπωτη βιαιότητα. Βροχές μετεωριτών, σεισμοί, τυφώνες, ακόμη μάλιστα και πτώσεις αστεροειδών που είναι σε θέση να αφανίσουν σχεδόν την ολότητα της ζωής πάνω στη Γη. Σε ένα ακόμη πιο διευρυμένο πεδίο, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων, ακόμη και τον θάνατο ολόκληρων γαλαξιών στον χώρο και τον χρόνο. Η φυσική βία, λοιπόν, μπορεί να είναι άπειρα καταστροφική. Είναι όμως αυτή εργαλείο επιβολής; Σε καμιά περίπτωση, θα απαντούσαμε δίχως πολύ σκέψη. Γιατί η φυσική βία διακρίνεται από δύο κυρίως ξεκάθαρα χαρακτηριστικά· την ανάγκη και την τυχαιότητα. Είμαι ένα σαρκοφάγο ζώο στις αχανείς εκτάσεις της αφρικανικής σαβάνας. Η φύση μου είναι να τρέφομαι με σάρκες άλλων ζώων. Ο φόνος είναι απαραίτητος για να με θρέψει. Η ανάγκη, λοιπόν, με κυριεύει και πράττω. Είμαι ο κομήτης Hale-Bopp και διασχίζω το σύμπαν με απίστευτη ταχύτητα δίχως σκοπό, σχέδιο και προορισμό. Αν η τροχιά μου με φέρει στο χωροχρονικό σημείο που βρίσκεται ένας πλανήτης με ζωή, θα συγκρουστώ μαζί του και θα φέρω τον όλεθρο. Δεν έχω όμως προθέσεις, ούτε καλές ούτε κακές, γιατί την μοίρα μου κυβερνά η τυχαιότητα.

ΤΣΙΠΡΑΣ: ΕΙΜΑΙ ΨΕΥΤΗΣ, ΔΟΞΑΣΤΕ ΜΕ…

Ο Αδόλφος Χίτλερ θεωρούσε ότι οι μάζες πιστεύουν πιο εύκολα ένα μεγάλο ψέμα παρά ένα μικρό, ενώ ο Βλαδίμηρος Λένιν διακήρυσσε ότι η αλήθεια είναι μια μικροαστική εμμονή.

«Μπορείτε να μας κατηγορήσετε για αυταπάτες, όχι ότι δεν τηρήσαμε την εντολή [για σκληρή διαπραγμάτευση] και είπαμε ψέματα», είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας το 2015. Πρόσφατα και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2017 αλλάζει το τροπάρι και δηλώνει στον Guardian, ότι «Πολλοί μπορούν να μας πουν ψεύτες, αλλά κανένας δε θα μας πει διεφθαρμένους». Χωρίς αμφιβολία δεν αργεί η στιγμή που θα ομολογήσει ότι πολλοί μπορούν να τους πουν ψεύτες και διεφθαρμένους, αλλά όχι ανίκανους να διατηρούν την εξουσία τους με κάθε τρόπο…

ΟΥΔΕΝ ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ…

Στείλε, Θεέ μου, στους Σοβιετικούς την βοήθειά Σου,
Και από την φυλή των αφεντάδων προστάτεψε την χώρα μας.
Επειδή τις ιερές δέκα Εντολές Σου,
πιο πολύ τις παρακούει ο Χίτλερ παρά εμείς
Νικολάι Γκλαζκόφ

Μετά την πολιτική αντιπαράθεση που ξέσπασε μ’ αφορμή παγκοσμίου ενδιαφέροντος ζητήματα, –όπως είναι αυτά του τρόπου επιλογής των σημαιοφόρων στα δημοτικά σχολεία και της υποχρεωτικής ή μη πρωινής προσευχής–, που οφείλει να λύνει καθώς πρέπει και με σύγχρονο τρόπο ένα κράτος τις τύχες του οποίου διαχειρίζεται (λέμε τώρα και καμία καλοκαιρινή μαλακία…) ο Τσίπρας και ο Καμμένος, ο Σύριζα και οι Αν.ελ, η λεγόμενη κοινή γνώμη συγκλονίζεται και πάλι.

Ο υπουργός δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής αρνείται να πάει στην Εσθονία απορρίπτοντας σχετική πρόσκληση της Εσθονίας, προεδρεύουσας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για συμμετοχή της Γενικής Γραμματείας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε συνέδριο με τίτλο: «Η κληρονομιά στον 21ο αιώνα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα».

Η τουλάχιστον ιστορική αυτή απόφαση του ηρωικού κομισάριου, Υπουργού Δικαιοσύνης, Σταύρου Κοντονή, που στην υποψία και μόνο ότι εξελίσσεται κάποιο καταχθόνιο σχέδιο εξίσωσης των φασιστικών και κομμουνιστικών εγκλημάτων πάτησε πόδι, έχει ήδη παγκόσμιο αντίκτυπο…

Επ’ ευκαιρία της 23ης Αυγούστου

Στις 23 Αυγούστου 1939 υπογράφεται το Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ. Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1939, πραγματοποιείται το μοίρασμα της Πολωνίας μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της κομμουνιστικής Ρωσσίας. Το μοίρασμα αυτό είχε αποφασισθεί στο προαναφερθέν Σύμφωνο. Οι δύο επιδρομείς συντόνισαν την δράση τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τον έλεγχο της καταστάσεως και του πληθυσμού. Έτσι η Γκεστάπο και η НКВД (Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων) η διαβόητη μυστική αστυνομία της κομμουνιστικής Ρωσσίας, προχώρησαν σε μία στενή συνεργασία. Οι εβραϊκές κοινότητες διαιρέθηκαν. Από τα 3.300.000, περίπου 2.000.000 ζούσαν υπό την γερμανική κυριαρχία. Τις διώξεις (καμένες συναγωγές) και τις σφαγές διαδέχθηκαν οι εγκλεισμοί σε γκέτο. Το γκέτο του Λοτζ δημιουργήθηκε στις 30 Απριλίου 1940, ενώ το γκέτο της Βαρσοβίας οργανώθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1940.

ΤΟ ΝΕΟ ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ (;) ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ…

Η τελευταία αιματηρή τζιχαντιστική επίθεση στην Βαρκελώνη, που άφησε πίσω της 15 νεκρούς και πάνω από 100 τραυματίες, σίγουρα δεν ήταν απρόβλεπτη, τουλάχιστον ως αναμενόμενη συνέχεια παρόμοιων επιθέσεων σε ευρωπαϊκά εδάφη.

Θα θυμίσουμε ότι το 2014 και συγκεκριμένα μετά τις αεροπορικές στρατιωτικές επιθέσεις της Δύσης, τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς, μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα το Ισλαμικό Κράτος δημοσίευσε μια ομιλία ανώτερου στελέχους της του Αμπού Μοχάμεντ αλ Αντνάνι, ο οποίος παρότρυνε για πρώτη φορά με άμεσο τρόπο σε επιθέσεις ενάντια στην Δύση:

Κάποιες σκέψεις για τα συσσίτια…

Αυτό που οι εξουσιαστές ονομάζουν «οικονομική κρίση» –και το οποίο δίνει αφορμή για την εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού– γίνεται μια πραγματικότητα με βάση τους οικονομικούς όρους που αυτοί έχουν θέσει σε κίνηση εδώ και εκατονταετίες και τους οποίους έχουν επιβάλει. Η «κρίση», όμως, είναι μια απάτη σύμφωνα με κοινωνικούς και πραγματικούς όρους και μια αφορμή για την ενίσχυση της κρατικής επιβολής στα κομμάτια του πληθυσμού που ωθούνται στην εξαθλίωση.

Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα διαπιστώσουμε ότι οι επισιτιστικές κρίσεις ήταν πάντα απόρροια είτε καθαρά οικονομικών συνθηκών που επιδεινώνονται σε βάρος των εξουσιαζόμενων, είτε πολεμικών επιχειρήσεων. Ένα παράδειγμα είναι η μεγάλη ύφεση στον ελλαδικό χώρο τη δεκαετία του 1930, αποτέλεσμα της μείωσης των εξαγωγών των κυριότερων αγροτικών αγαθών που παρήγαγε τότε, τη σταφίδα και τον καπνό, λόγω του οικονομικού κραχ του 1929.

Χρονολογικός πίνακας γεγονότων από την κατάρρευση της Μικρασιατικής εκστρατείας έως την παράδοση της Α. Θράκης στο Τουρκικό κράτος

13.08.1922–Τουρκική επίθεση στο Αφιόν Καραχισάρ.

14.08.1922–Διάσπαση του ελληνικού μετώπου στο Αφιόν Καραχισάρ.

21.08.1922–Διάταγμα αποστράτευσης των προ του 1918 κλάσεων του Ελληνικού Στρατού.

27.08.192–Είσοδος των Τούρκων στη  Σμύρνη.

29.08.1922–Οι Άγγλοι αρχίζουν να οχυρώνουν το Τσανάκ Καλέ και να συγκεντρώνουν δυνάμεις.

31.08.1922–Ο Κεμάλ στη Σμύρνη. Δήλωσή του ότι μόνο η παραχώρηση της Ανατολικής Θράκης στην Τουρκία θα απέτρεπε τη σύγκρουσή του με τους Συμμάχους.

02.09.1922–Το αγγλικό υπουργικό συμβούλιο αποφασίζει να αντιμετωπίσει ένοπλα απόπειρα παραβίασης της ουδέτερης ζώνης στο Τσανάκ Καλέ από τους Τούρκους.   Έκκληση των Άγγλων προς τις αποικίες για στρατιωτική ενίσχυση κατά της Τουρκίας.

Από τη Μικρασιατική καταστροφή του χθες στην καταστροφή του σήμερα

Με αφορμή την συμπλήρωση 95 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή παρουσιάζουμε ένα κείμενο το οποίο δημοσιεύθηκε  στην αναρχική εφημερίδα ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.

Στην πορεία που χαράζει η κυριαρχία, συνδέοντας τα διάφορα μέρη που την απαρτίζουν, ανάλογα με το στόχο (που μπορεί να είναι κοντινός ή μακρινός, να τείνει στην «ολοκλήρωσή» της ή να αποσκοπεί σε μια επί μέρους διευθέτηση των διαφορών που προκύπτουν), η σταθερότητα είναι σχετική ή μάλλον, θα λέγαμε, περιστασιακή. Αυτό το οποίο τη μία χρονική περίοδο δείχνει να είναι σταθεροποιημένο, παγιωμένο και σίγουρο έρχεται ο καιρός όπου θα παρασυρθεί από ένα αεράκι ή θα σαρωθεί από μία θύελλα «αλλαγής».

Πάντοτε, όμως, στο διαρκές κύμα των «αλλαγών», που προκαλούν στον πλανήτη ανά τους αιώνες οι εξουσίες, υπάρχει μία σταθερά: οι σκλάβοι. Αυτοί είναι που χρησιμοποιούνται ως ύλη για την κατασκευή των κρατών-πόλεων, των αυτοκρατοριών, των εθνικών κρατών (μετά την διάλυση των αυτοκρατοριών), των ομοσπονδιών και των συνομοσπονδιών κρατών και μετά για την διάλυση των εθνικών κρατών που τα απομεινάρια τους θα στηρίζουν τους βασικούς πυλώνες της παγκοσμιοποιημένης κυριαρχίας.

Ας περάσουμε, όμως, στο θέμα αυτού του κειμένου, που αφορά την συμπλήρωση 95 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή.

Θα αναρωτηθεί κάποιος, τι σχέση έχουν τα όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως με αυτό το τεράστιο έγκλημα των κυρίαρχων πάνω στους πληθυσμούς τόσο του ελλαδικού χώρου όσο και της μικρασίας.

Η απόπειρα εκτέλεσης του Λένιν από την Φάνια Εφίμοβνα Καπλάν

Μία σύντομη ιστορική αναδρομή

Μέχρι το καλοκαίρι του 1918 οι Σοσιαλεπαναστάτες είναι πιστοί σύμμαχοι του Λένιν. Τον Ιούνιο στρέφονται εναντίον του και αξιώνουν από το συνέδριο των σοβιέτ ριζική αλλαγή πολιτικής: άμεση διάλυση του Κόκκινου Στρατού και της Τσεκά, κατάργηση των ταξιαρχιών για την επίταξη του σιταριού στην ύπαιθρο. Ο Λένιν αγνοεί υπεροπτικά τις αξιώσεις αυτές και τότε οι Σοσιαλεπαναστάτες αποφασίζουν ότι ήρθε η ώρα της αντεπίθεσης.

Ένας Σοσιαλεπαναστάτης, ο Μπλούμκιν, εκτελεί τον πρεσβευτή της Γερμανίας, κόμη φον Μίρμπαχ, τον οποίο κατηγορούσαν ότι ενσάρκωνε τον γερμανικό μιλιταρισμό και ότι υπερασπιζόταν στη Ρωσία τα συμφέροντα της δικής του χώρας. Συνεχίζοντας τις εκτελέσεις και μη έχοντας καλή γνώμη για τον Μοϊζέι Ουρίτσκυ, ένα εξέχων στέλεχος της Τσεκά, τον οποίο είχαν δει να δρα κατά τη διάλυση της Συντακτικής Συνέλευσης, όταν ως «κομισάριος της Συνέλευσης» είχε συμπράξει στην βίαιη αποπομπή των εκλεγμένων και έπειτα οργάνωσε την τρομοκρατία, υπό την ιδιότητα του υπεύθυνου της Τσεκά, στην πρωτεύουσα. Εκτελώντας τους, οι Σοσιαλεπαναστάτες χτυπούν αντίπαλους μισητούς στην κοινωνία. Ο θάνατός τους δεν προκαλεί τον αποτροπιασμό παρά μόνο των μπολσεβίκων.

Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας (Μέρος Β΄)

Μία κριτική τοποθέτηση από τον Jonathan Slyk στο βιβλίο «Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας», του Jacques Cauvin

Τα άγρια δημητριακά φύτρωναν μόνο στα υψηλότερα υψόμετρα στην Εγγύς Ανατολή, όπου είχαν εγκατασταθεί οι πρώην Κιγιάμ. Τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν ανακαλύφθηκαν στις προσχωσιγενείς (αλλουβιακές) πεδιάδες στην λωρίδα της Εγγύς Ανατολής στην κοιλάδα του Ιορδάνη, και σε άλλες περιοχές με χαμηλό υψόμετρο γύρω από τη Δαμασκό. Δίνεται μια καλή περιγραφή των διαφορών μεταξύ του άγριου και του ήμερου σιταριού. Το άγριο σιτάρι, η σίκαλη και το κριθάρι συλλέχθηκαν με εντατικό τρόπο και κατά διαστήματα πρέπει να τα είχαν μεταφέρει από τους λόφους πίσω στην κοινότητα. Καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να δείχνουν την προτίμησή τους σε ορισμένα είδη, άρχισαν και να τα καλλιεργούν. Ούτε η συγκομιδή, ούτε η καλλιέργεια αλλάζει σημαντικά τη φύση του άγριου φυτού. Το άγριο σιτάρι που καλλιεργείται παραμένει άγριο για μια μακρά περίοδο χωρίς καμία αλλαγή στη μορφολογία. Όταν, όμως, οι σπόροι απομονώνονται και αναπτύσσονται ξεχωριστά για πολλές σοδειές όπου το φυτό διαφοροποιείται αρκετά, ώστε να παράγει ένα ξεχωριστό είδος, τότε έχουμε μια μεταβολή, την λεγόμενη εξημέρωση.. Αυτό πρέπει να είχε γίνει σε πειραματική βάση, χωρίς να το πυροδοτήσει κάποια αγροτική οικονομία, λέει ο Cauvin.

Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας (Μέρος Α΄)

Μία κριτική τοποθέτηση από τον Jonathan Slyk στο βιβλίο «Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της Γεωργίας», του Jacques Cauvin

Τα τελευταία χρόνια έχουμε παρακολουθήσει να παρελαύνουν διάφορες ιστορίες φρίκης στον τομέα της γεωργίας, τα πάντα από κρέας μολυσμένο με βακτηρίδια Ε. Coli, ορμόνες ανάπτυξης βοοειδών στο γάλα και γενετικά μεταλλαγμένους σπόρους να παρασύρονται μέσω του αέρα σε φάρμες βιολογικής καλλιέργειας, ως τη νόσο των τρελών αγελάδων και τον αφθώδη πυρετό. Η μεγάλη αλληλουχία από ύπουλες καταστροφές κατέληγε στην καύση σωρών με πτώματα ζώων να σιγοκαίνε σε όλη την αγγλική ύπαιθρο –μία μακάβρια μυσταγωγία που μας αναγγέλλει το πέρασμα του πολιτισμού στην εποχή της βιοτεχνολογίας.

Σαν μια αποτυχημένη ταινία επιστημονικής φαντασίας από τη δεκαετία του 1950 με σκηνές από ακτινοβολίες και γιγαντιαία έντομα, η ιστορία της γεωργίας αποτελεί μια ανεξέλεγκτη ύβρη και ένα πείραμα που έχει πάει εντελώς στραβά. Επί πλέον, είναι μια ιστορία που μας την έχουν διηγηθεί σύμφωνα με την ιερατική οπτική της καθεστηκυίας ελίτ, οι κοινωνιοβιολόγοι και οι εξελικτικοί ψυχολόγοι. Η γεωργία, μας διαβεβαιώνουν, ήταν αναπόφευκτη, ένα φυσικό αποτέλεσμα της προσαρμογής του παρελθόντος μας ως κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες. Προαναγγέλλεται στη γνωσιακή εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου μετά από μια πορεία εξελικτικής ανάπτυξης που οδηγεί αναπόφευκτα στην επαρκή γνώση που απαιτείται για τον έλεγχο του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, η καλλιέργεια των φυτών και η εξημέρωση των ζώων με όλα όσα επακολούθησαν ήταν απλά βέβαιο ότι θα συμβούν, αργά ή γρήγορα. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι λιγοστοί αρχαιολόγοι που δεν το πιστεύουν. Μεταξύ αυτών είναι και ο Jacques Cauvin, ένας ομότιμος καθηγητής στο CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique=Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας) στο Παρίσι, ο οποίος έχει εργαστεί σε Νεολιθικές ανασκαφές στην Εγγύς Ανατολή για πάνω από τριάντα χρόνια. «Η Γέννηση των Θεών και η προέλευση της γεωργίας» είναι το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα που μεταφράστηκε στα Αγγλικά.

Η ιστορία ενός νεοσύλλεκτου του 1813

«Αν αυ­τοί που μας ε­ξου­σιά­ζουν και που λέ­νε πως ο Θε­ός τους έ­στει­λε στη γη για να ε­ξα­σφα­λί­σουν την ευ­τυ­χί­α μας, μπο­ρού­σαν να σκε­φτούν, την ώ­ρα που σχε­διά­ζουν μια εκ­στρα­τεί­α, τους φτω­χούς γέ­ρο­ντες και τις δυ­στυ­χι­σμέ­νες μα­νά­δες, που κα­τά κά­ποιον τρό­πο, θα τους ξε­ρι­ζώ­σουν την καρ­διά και τα σπλάγ­χνα, για να ι­κα­νο­ποι­ή­σουν την α­λα­ζο­νεί­α τους. Αν μπο­ρού­σαν να δουν τα δά­κρυα και να α­κού­σουν τις οι­μω­γές τους την ώ­ρα που θα έρ­θουν να τους πουν: «Το παι­δί σας σκο­τώ­θη­κε… πο­τέ δεν θα το ξα­να­δεί­τε. Έ­χα­σε τη ζω­ή του κά­τω α­πό τις ο­πλές των α­λό­γων, ή ξε­κοι­λια­σμέ­νο α­πό μια ο­βί­δα, ή ά­φη­σε την τε­λευ­ταί­α του πνο­ή σ’ έ­να νο­σο­κο­μεί­ο, κά­που μα­κριά, α­φού πριν το εί­χαν α­κρω­τη­ριά­σει, τυ­ραν­νι­σμέ­νο α­πό τον πυ­ρε­τό, χω­ρίς κα­μμιά πα­ρη­γο­ριά, φω­νά­ζο­ντας το ό­νο­μά σας, ό­πως ό­ταν ή­ταν μι­κρό παι­δί.» Αν μπο­ρού­σαν να α­να­λο­γι­στούν τα δά­κρυα αυ­τών των μα­νά­δων, πι­στεύ­ω πως κα­νέ­νας α­πό αυ­τούς δεν θα δει­χνό­ταν τό­σο βάρ­βα­ρος ώ­στε να συ­νε­χί­σει αυ­τή την ι­στο­ρί­α. Ό­μως αυ­τοί δεν σκέ­φτο­νται τί­πο­τα. Θε­ω­ρούν πως οι άλ­λοι άν­θρω­ποι δεν α­γα­πούν τα παι­διά τους ό­σο αυ­τοί τα δι­κά τους, νο­μί­ζουν πως οι άλ­λοι άν­θρω­ποι εί­ναι ζώ­α.

HELL-IOS (14-8-2005)

Καθώς συμπληρώθηκαν 12 χρόνια (από τις 14 Αυγούστου του 2005 ) από την συντριβή του αεροπλάνου της πτήσης HCY 522 των Κυπριακών αερογραμμών Helios Airways, στο Γραμματικό, το αρχικό σκοτάδι γύρω από τους λόγους αυτής της συντριβής δεν έχει φωτισθεί! Αυτό συμβαίνει παρά τα πορίσματα ειδικών και παρά τις εκ των υστέρων έρευνες. Ίσως να μην φωτισθεί ποτέ. Στην προσπάθεια να υπομνησθούν κάποιες από τις πτυχές που ανεδείχθησαν εκείνες τις ημέρες και με τις οποίες φαίνεται πως σχετιζόταν άμεσα ή έμμεσα η «πτώση» του αεροπλάνου, αναδημοσιεύουμε το άρθρο που δημοσιεύθηκε στην αναρχική εφημερίδα ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 42, Σεπτέμβριος 2005. Πάντως, για την ιστορία, το πόρισμα των ειδικών (το οποίο εκδόθηκε 16 μήνες μετά το συμβάν!) επιρρίπτει τις ευθύνες στην λάθος θέση ενός διακόπτη(!) και σε επιπολαιότητα των ελεγκτών τεχνικών.

Η «ΜΟΙ­ΡΑΙΑ» ΚΑ­ΤΑΡ­ΡΙ­ΨΗ, ΟΙ ΜΥ­ΣΤΙ­ΚΕΣ Υ­ΠΗ­ΡΕ­ΣΙΕΣ, Ο ΠΟ­ΛΕ­ΜΟΣ ΚΑ­ΤΑ ΤΗΣ «ΤΡΟ­ΜΟ­ΚΡΑ­ΤΙΑΣ» ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΑΡ­ΚΕΣ «RENEGADE»

Κα­τ’ αρ­χήν πρέ­πει να το­νί­σου­με ό­τι η συ­ντρι­βή του α­ε­ρο­πλά­νου της ε­ται­ρεί­ας Ή­λιος (η ο­ποί­α συν­δέ­ε­ται ε­κτός των άλ­λων με πο­λι­τι­κά και εκ­κλη­σια­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα της Κυ­πρια­κής δη­μο­κρα­τί­ας), συ­νέ­βη λί­γο με­τά α­πό τις βομ­βι­στι­κές ε­πι­θέ­σεις στο Λον­δί­νο, και λί­γο πριν α­πό μια α­κό­μη ε­πέ­τειο των ε­πι­θέ­σε­ων της 11ης Σε­πτεμ­βρί­ου το 2001 στην Ν. Υόρ­κη, ε­νώ οι ε­ξα­φα­νί­σεις και οι βα­σα­νι­σμοί κρα­του­μέ­νων στα πλαί­σια του πο­λέ­μου ε­νά­ντια στην «τρομο­κρα­τί­α» ε­ντεί­νο­νται με ρα­γδαί­ους ρυθ­μούς, κα­θώς ό­μως και το αντάρτικο στο Ιράκ. Ταυτόχρονα, πρέπει να σημειώσουμε, βρίσκονταν και βρίσκονται σε εξέλιξη ακόμη, οι πρό-σφατες παρεμβάσεις όπως αυτή του Γάλλου πρωθυπουργού, που εντάσσονται στο διεθνές αλισβερίσι, φανερό ή παρασκηνιακό για τη διαδικασία … «ένταξης – μη ένταξης» της Τουρκίας στην Ε.Ε. και τη «λύση» του λεγόμενου «κυπριακού».

Έτσι εξ αρχής ένα για πολύ ώρα ακυβέρνητο, έστω για άγνωστους τεχνικούς λόγους, αεροπλάνο δεν θα μπορούσε να αποτελέσει μια υπόθεση δημοσιογραφικής, έστω τραγικής εκ του αποτελέσματος ρουτίνας.

Παγκόσμιος καπιταλισμός ή τοπικός σχεδιασμός; (Μέρος Γ΄)

Έτσι, γίνεται προφανές ότι ο φιλελεύθερος καπιταλισμός δεν είναι σήμερα κατά κύριο λόγο ένα εσωτερικό θέμα. Πρώτα απ’ όλα είναι ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής, δεδομένου ότι έγκειται σε διεθνές επίπεδο το ότι οι μέθοδοι των ιδιωτικών επιχειρήσεων έχουν παραβιαστεί – όπως φαίνεται από την αποτυχία του κανόνα του χρυσού. Κι είναι σε αυτό τον τομέα που η τήρηση των μεθόδων αποτελεί άμεσο εμπόδιο σε επί μέρους λύσεις. Ο φιλελεύθερος καπιταλισμός βασίζεται σε ένα απλό δόγμα: στην εξωτερική αγορά και πώληση, στη χορήγηση και λήψη δανείων και στο συνάλλαγμα ξένων νομισμάτων, που πραγματοποιούνται μεταξύ ατόμων, σα να ήταν μέλη της ίδιας χώρας. Η «ξένη οικονομία» είναι έτσι ένα ζήτημα μεμονωμένων ατόμων κι ο μηχανισμός της αγοράς πιστώνεται με την πιο θαυμαστή δύναμη «εξισορρόπησης» των ξένων οικονομιών όλων των χωρών αυτομάτως –δηλαδή χωρίς την παρέμβαση των κυβερνήσεών τους. Αυτή η Ουτοπική αντίληψη απέτυχε στην πράξη, όπως όφειλε να κάνει. Και ο κανόνας του χρυσού καταστράφηκε από την ανεργία που προκάλεσε. Στην πραγματικότητα, οι νέες μέθοδοι, της «εξωτερικής οικονομίας», που αντικατέστησε τον κανόνα του χρυσού, είναι συγκριτικά πιο αποτελεσματικές από τους σκοπούς της διεθνούς συνεργασίας. Με τη βοήθειά τους είμαστε σε θέση να λύσουμε προβλήματα, που πριν ήταν δυσεπίλυτα. Μεταξύ αυτών ήταν η κατανομή των πρώτων υλών, η σταθεροποίηση των τιμών κι ακόμη η διασφάλιση της πλήρους εργασίας σε όλες τις χώρες. Καθένα από αυτά τα προβλήματα ήταν μόνιμη πηγή ακυβερνησίας υπό το σύστημα της αγοράς. Ακόμη κι αν ένα πιο παγκόσμιο σύστημα αγοράς μπορεί να μην είναι τελικά επιτυχές, δεν θα τεθεί υπό έλεγχο, καθώς θα προϋποθέτει το αδύνατο έργο να αποκαταστήσει πρώτα το σύστημα της αγοράς παγκοσμίως. Ακόμη και σε αυτό το έργο, οι Ηνωμένες Πολιτείες αυτοδεσμεύονται και μπορεί να μην το αντιλαμβάνονται για καιρό ότι οι προσπάθειές τους είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Η εναλλακτική στην αντιδραστική Ουτοπία της Wall Street είναι η σκόπιμη ανάπτυξη νέων μέσων και οργάνων εξωτερικού εμπορίου, δανεισμού και πληρωμής, που αποτελεί την ουσία του τοπικού σχεδιασμού.

Παγκόσμιος καπιταλισμός ή τοπικός σχεδιασμός; (Μέρος Β΄)

Πριν παραθέσουμε τη συνέχεια της μετάφρασης του κειμένου του Karl Polanyi, το δεύτερο και τρίτο μέρος της, θα θέλαμε να διορθώσουμε κάτι από την εισαγωγή μας στο α΄ μέρος· το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε, για πρώτη φορά, το 1945 στο περιοδικό The London Quarterly of World Affairs κι όχι όπως είχαμε γράψει στην εισαγωγή του α’ μέρους στο «Ο Μεγάλος Μετα­σχηματισμός» (The Great Transformation), που εκδόθηκε το 1944.

Πέραν τούτου, ας επισημανθεί πως  στο εν λόγω κείμενο μπορούν να γίνουν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις. Πρώ­τα απ’ όλα, ενώ διαβάζουμε μια πολιτική ανάλυση για τη διαμόρφωση των δυνάμεων μετά την Β’ Παγκόσμια Ανθρωποσφαγή, φαίνεται σαν να διαβάζουμε ένα κείμενο για τις οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις τού σήμερα. Η θέση της Βρετανίας ή της Ρωσίας στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, που περιγράφεται στο κείμενο, μοιάζει να είναι σαν τη σημερινή. Αυτό φαίνεται τουλάχιστον επικίνδυνο· δηλαδή το ό,τι μετά από 70 χρόνια, ζώντας την κεκτημένη ταχύτητα της Παγκοσμιοποίησης, βιώνουμε τα ίδια ψευδο-διλήμματα: εθνική πολιτική ή παγκόσμια, παλιοί ή νέοι κανόνες. Φαίνεται να τρέχουμε προς το μέλλον με ταχύτητα, εξ αιτίας της τεχνολογικής ανάπτυξης και της παγκοσμιοποίησης, αλλά τελικά τρέχουμε στην αρχή. Σαν το παιγνίδι «Γκρινιάρης», που ενώ κοντεύεις στο τέλος, ενδέχεται να επιστρέψεις διαμιάς από εκεί που ξεκίνησες. Όμως, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, είναι αλήθεια ότι η παγκόσμια πολιτική καταγίνεται με τα ίδια ακριβώς ζητήματα που φαίνεται να ξεπερνάει.

Παγκόσμιος καπιταλισμός ή τοπικός σχεδιασμός; (Μέρος Α΄)

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μετάφραση ενός μικρού μέρους από το έργο του Karl Polanyi, «Ο Μεγάλος Μετασχηματισμός» (The Great Transformation), που εκδόθηκε το 1944. Δεκαετίες αργότερα παραμένει εύστοχο κι επίκαιρο, σα να γράφτηκε εχθές. Η διεισδυτική του ματιά «έβλεπε» δεκαετίες εμπρός τις εξελίξεις στο γεωπολιτικό γίγνεσθαι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αναλογία όσων αναφέρει για τη Μ. Βρετανία του τότε, με τις σημερινές εξελίξεις του «Brexit» κι όσων αναμένεται να ακολουθήσουν στο προχώρημα της παγκοσμιοποίησης. Θεωρήσαμε, λοιπόν, σημαντικό να παραθέσουμε κάποια κομμάτια του αναφερθέντος συγγραφικού του έργου. Οι εκ βάθρων διαφωνίες μας, όσον αφορά τα προτάγματα και τον τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας, ασφαλώς και δεν μας εμποδίζουν να παρουσιάσουμε απόψεις, που, το λιγότερο, αποτελούν «τροφή» για γόνιμους προβληματισμούς. Στα επόμενα φύλλα της ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ θα παραθέσουμε, όπως ήδη αναφέρθηκε, επί πλέον κεφάλαια του εν λόγω δοκιμίου.

Από όλες τις μεγάλες αλλαγές που παρατηρούμε στη γενιά μας, καμμιά δεν μπορεί να αποδειχτεί πιο έντονη από αυτή που μεταμορφώνει την οργάνωση της διεθνούς ζωής. Πέρα από τη συνήθεια της πολιτικής δύναμης είτε να υπηρετεί είτε, κυρίως, να υπηρετείται από ιδεολογίες, μπορούμε να συλλάβουμε μια αναλαμπή των απομακρυσμένων και σημαντικών πολιτικών που μπορούν, αν και τυχαία, να εκπληρώσουν τις βαθιά ριζωμένες φιλοδοξίες των κοινών ανθρώπων. Είναι πιθανό ότι οι αλλαγές του δημοκρατικού σοσιαλισμού (που οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμη και πολύ πρόσφατα, θα αποφαίνονταν ότι είναι μηδαμινές) βελτιώνονται σημαντικά, αν και μέσα από απροσδόκητα μονοπάτια. Αλλά όποια κι αν είναι η μοίρα των εσωτερικών ζητημάτων, το πολιτικό σύστημα του κόσμου συνολικά έχει φτάσει αναμφίβολα σε ένα σημείο καμπής και αυτό έχει συνέπεια η Μεγάλη Βρετανία να στέκεται τώρα σε ένα μεγάλο σταυροδρόμι. Το γεγονός είναι ακόμη τόσο κοντά και τόσο αχανές, ώστε να γίνει ξεκάθαρα ευδιάκριτο, αλλά όσο το συντομότερο πάρουμε μια θέση, τόσο το καλύτερο.