ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΡΚΙΖΑ ΣΤΟ ΜΠΟΥΛΚΕΣ

Διαδρομές ζωής ή θανάτου

(Μέσα από το αρχείο του Ν. Τσιρώνη)

Εκδ. Επίκεντρο / Σελ. 338

Η Σοφία Ηλιάδου-Τάχου στο πρώτο μέρος του βιβλίου, εξηγεί στον πρόλογο ότι μετά την έκδοση του βιβλίου της Μέρες της ΟΠΛΑ στην Θεσσαλονίκη: Τα χρώματα της βίας (1941-1945), ένιωσε την δέσμευση ότι έπρεπε «να απαντηθούν τα ερωτήματα που σχετίζονται με τις διαδρομές που ακολούθησαν μετά την συνθήκη της Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945) εκείνα από τα στελέχη της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης που ένιωσαν εκτεθειμένα απέναντι στο μετακατοχικό κράτος και προέβλεψαν πως η παραμονή τους στην Ελλάδα θα εξελισσόταν σε Γολγοθά χωρίς τέλος».

Η Τάχου θεωρεί ότι η πρωτοτυπία της συγκεκριμένης μελέτης έναντι άλλων, που αφορούν στην πορεία των πολιτικών προσφύγων εντός της Γιουγκοσλαβίας και μάλιστα στο Μπούλκες έγκειται α) στην σημασία των αυτοβιογραφικών στοιχείων που καταθέτει ο Ν. Τσιρώνης (μέλος της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης) τόσο για το ζήτημα του Μπούλκες όσο και για το ζήτημα του νησιού της ντροπής, β) στην προσεκτική αποδελτίωση των τευχών της εφημερίδας Μπούλκες, που διασώθηκαν στο Αρχείο παράνομου τύπου του ΑΣΚΙ και τέλος γ) στην συγκέντρωση των υπαρχουσών βιβλιογραφικών  αναφορών και στην συνεξέτασή τους με τα πρωτότυπα στοιχεία που προαναφέρθηκαν.

Σύμφωνα με τον Ν. Τσιρώνη, η εγκατάστασή του στην Γιουγκοσλαβία προσδιορίζεται με πρώτο σταθμό το Μοναστήρι στις 23-24 Φεβρουαρίου 1945 χωρίς ουδεμία προειδοποίηση από το κόμμα, ενώ οι πρώτοι 1.454 πρόσφυγες σύμφωνα με τον Μ. Ρίστοβιτς (Το πείραμα, Μπούλκες, «Η Ελληνική Δημοκρατία» στην Γιουγκοσλαβία) εγκαθίστανται στην Βοϊβοντίνα, στις 25 Μαΐου, ενώ το δεύτερο ρεύμα 2.702 ατόμων φθάνει και στεγάζεται σε 625 σπίτια στο Μπούλκες αρχές του Ιουνίου 1945.