Στιγμές του ισπανικού εμφυλίου 1936-1939 (β΄)

(Η έσχατη μάχη στην Βαρκελώνη, 19-20 Ιουλίου 1936)

[…] Με το λυκόφως, μόνο οι στρατώνες Atarazanas κοντά στο λιμάνι και οι στρατώνες Sant Andreu αντιστέκονταν ακόμα. Τα πολυβολεία γύρω από το μνημείο του Κολόμβου είχαν σιγήσει από νωρίς το απόγευμα. Ο διοικητής του αεροδρομίου στο Prat, ο Συνταγματάρχης Diaz Sandino, ένας νομιμόφρονας αξιωματικός, έστειλε τα αεροπλάνα του, που επιτέθηκαν στο μνημείο, δίνοντας την ευκαιρία σε ένα κύμα εργατών και asaltos να το καταλάβουν. Στο κάστρο του Montjuich η φρουρά είχε εκτελέσει τους στασιαστές αξιωματικούς και στη συνέχεια είχε παραδώσει τα όπλα του οπλοστασίου στη CNT.

Το επόμενο πρωί οι αναρχικοί, επιμένοντας ότι η επίθεση κατά των στρατώνων Atarazanas ήταν αποκλειστικά δική τους υπόθεση, ζήτησαν από τις παραστρατιωτικές δυνάμεις να κρατηθούν μακριά. Ο Buenaventura Durruti έδωσε την εντολή για τη μαζική επίθεση: «Adelante hombres de la CNT!» («Εμπρός παλικάρια της CNT»). Οδήγησε ο ίδιος την επίθεση μαζί με τον Francisco Ascaso, το σύντροφό του στα όπλα, ο οποίος σκοτώθηκε σχεδόν αμέσως. Αυτή η τελευταία πράξη αύξησε το συνολικό αριθμό των απωλειών σε περίπου 600 νεκρούς και 4.000 τραυματίες.

Όπως σε κάθε μάχη, οι επιτιθέμενοι επέδειξαν ένα απεγνωσμένο, ανιδιοτελές θάρρος. Πολλές από τις απώλειες ήταν άσκοπες, ειδικότερα εκείνες που έγιναν κατά την τελευταία επίθεση, τη στιγμή που οι αναρχικοί είχαν στη διάθεσή τους την υποστήριξη του πυροβολικού και της αεροπορίας. Παρ’ όλα αυτά το θάρρος της επίθεσης εκείνης καταγράφηκε στην αναρχική παράδοση, συγκαλύπτοντας το γεγονός ότι η τόλμη και η ανδρεία είναι επικίνδυνα υποκατάστατα της τέχνης του πολέμου.

Άντονυ Μπήβορ, Ο Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, σ. 133-134