Ο υπουργός εσάλπισε, τα κάνιστρα διπλοσφάλισαν κι εγένετο η νηνεμία η αφόρητος· ούτε κόκκος CS πετούμενος πλέον εις το άστυ το κλεινόν, ούτε ένα τόσο δα πικρό δάκρυ προκαλούμενο απ’ της αστυνομικής φυσούνας την οπή και με τους praetores urbanis να ρίπτουν μόνον ανθούς ευωδιαστούς στον λεπτόν αέρα της μητροπόλεως από τούδε και στο εξής. Ο διαπρύσιος συγγραφεύς του τρομονόμου και νεωστί κάτοχος υπουργικής καρέκλας Πανούσης, διεμήνυσε προς ενδιαφερομένους και μη, εκτός των άλλων διασκεδαστικών, πως η χρήση χημικών ουσιών για την καταστολή των αγωνιζομένων ανήκει πλέον στο φαύλο παρελθόν, ότι υπάρχουν πολύ εξυπνότεροι τρόποι για να επιβληθεί η «τάξις κι η ασφάλεια» στα απολωλότα πλήθη.
Αφ’ ενός, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε με τον γενειοφόρον ακαδημαϊκό αρχιλακέ στο εξής: η καταστολή διαθέτει πολλά ποδάρια και σίγουρα τα πλέον επικίνδυνα εξ αυτών είναι άκρως αναίμακτα, μιας και μια σπιθαμή προχώρημα στον έλεγχο της σκέψης αξίζει για τους τυράννους, όσο τα δακρυγόνα όλου του κόσμου. Αφ’ ετέρου, τόσο στο ελλαδικό κοινωνικό γίγνεσθαι, όσο κι εν γένει στους απανταχού καταπιεσμένους, θα υπάρχουν πάντα εκείνες οι «αποκλίνουσες» μειοψηφίες που, παρ’ όλο το προχώρημα της πνευματικής καταστολής, το κράτος θα είναι αναγκασμένο εκ των πραγμάτων να τους αντιμετωπίζει επιπροσθέτως και με καθαρά στρατιωτικούς όρους. Η των ημερών μας πραγματικότητα, όσον αφορά τους εντός των κοινωνικών τειχών της Δύσης εξουσιαζόμενους, είναι άκρως δηλωτική για το αληθές του άνωθι συλλογισμού.
Δυνάμεις, λοιπόν, καταστολής δίχως δακρυγόνα; Συγκρουσιακές πορείες στο κέντρο των Αθηνών με την αστυνομία να χρησιμοποιεί «ειρηνικά» (;) μέσα για την χρηστή διαχείριση των «εκτρόπων»; Μάλλον ομοιάζει με όνειρο θερινής νυκτός. Μήπως, όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ και τα μακρυά του πλοκάμια στις ιταμές κινηματικές αυταπάτες γνωρίζουν κάτι πιο «βαθύ», που τους επιτρέπει να εκστομίζουν αβίαστα τέτοιας εμβελείας τραγελαφικά φληναφήματα; Οψόμεθα, λοιπόν. Παρ’ όλα αυτά, το μόνο που δεν επιδέχεται ουδεμίας αμφισβητήσεως είναι πως όλοι μιλάνε εδώ και καιρό πια με όλους, είτε εκ του σύνεγγυς είτε δια αντιπροσώπων. Τι πολιτικά όντα θα ήταν άλλωστε, αν δεν το έκαναν; Το αριστερό κουρμπέτι είναι εξ άλλου ευρύ και φιλόξενο.
Μιας όμως και το ζήτημα της χρήσης δακρυγόνων έρχεται συχνά με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στο προσκήνιο, θεωρήσαμε ουσιώδες να παρουσιάσουμε κάποιες σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την τυπολογία των πολεμικών αερίων, αλλά και με τις βλάβες που προκαλούν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ας δούμε, λοιπόν, παρακάτω κάποιες βασικές λεπτομέρειες σχετικά με τις ασφυξιογόνες και τις δακρυγόνες ουσίες.
Ασφυξιογόνες ουσίες (choking agents): Οι ασφυξιογόνες ουσίες προσβάλλουν κυρίως το αναπνευστικό σύστημα: μύτη, φάρυγγα, πνεύμονες. Το έσχατο αποτέλεσμα είναι να γεμίζουν οι πνεύμονες με υγρό και να επέρχεται ο θάνατος από ασφυξία.
Χλώριο (clorine). Χημικός τύπος: Cl2. Αέριο ελαφρώς κιτρινοπράσινο, με την γνωστή μυρωδιά των διαλειμμάτων χλωρίου που κυκλοφορούν για οικιακή χρήση ως απολυμαντικά. Ανήκει στα αλογόνα και είναι πολύ δραστικό. Είναι οξειδωτικό κι απολυμαντικό. Καταστρέφει τους ζωικούς ιστούς, διότι αντικαθιστά το υδρογόνο των πρωτεϊνών. Προκαλεί αμέσως φλεγμονές και γεμίζει τους πνεύμονες με φλέγματα κι αίμα. Εμετοί και διάρροια είναι οι παρενέργειες της δηλητηρίασης με χλώριο. Ερεθίζει τα μάτια και τις πληγές. Είναι βαρύτερο του αέρος.
Φωσγένιο (phosgene). Κωδικά στοιχεία: CG. Χημικός τύπος: Cl2C=O. Είναι άχρωμο αέριο. Έχει οσμή φρεσκοκομμένου άχυρου. Δεν έχει άμεσα θανατηφόρα αποτελέσματα. Προκαλεί ασφυξία, διότι γεμίζει τους πνεύμονες με φλέγματα. Είναι τρεις έως τέσσερις φορές βαρύτερο του αέρος. Υδρολύεται με την υγρασία. Δεν είναι εύφλεκτο.
Δισφωσγένιο (disphosgene). Κωδικά στοιχεία: DP. Χημικός τύπος: ClC(O)-O-CCL3. Είναι άχρωμο κι έχει επίσης οσμή φρεσκοκομμένου άχυρου. Δημιουργεί οίδημα στους πνεύμονες. Εισέρχεται στο κυκλοφορικό σύστημα και προκαλεί σοβαρές ζημιές στο ήπαρ και τα νεφρά. Μιας και υδρολύεται και δίνει φωσγένιο, εμφανίζει την ίδια, αλλά και πιο έντονη δράση. Είναι έξι έως οκτώ φορές βαρύτερο από τον αέρα. Διασπάται πάνω από τους 300˚ C. Δεν είναι εύφλεκτο.
Τα άνωθι πολεμικά αέρια δεν χρησιμοποιούνται για την καταστολή αγωνιζομένων εντός των αστικών κέντρων, μιας και, όπως ήδη ανεφέρθη, προκαλούν συνήθως τον θάνατο σε όσους δεν καλύπτουν το αναπνευστικό τους σύστημα με τις απαιτούμενες αντιασφυξιογόνες μάσκες. Επιλέγονται, αν και σπανίως πλέον, από οργανωμένους στρατούς εναντίον άλλων στρατών ή αντάρτικων σχηματισμών.
Δακρυγόνες ουσίες: (tear agents). Οι δακρυγόνες ουσίες προκαλούν δάκρυα, ερεθισμό του δέρματος, εμετούς και ναυτία, με συνέπεια την προσωρινή ανικανότητα του θύματος για δράση. Μιας και τα συμπτώματα είναι, συνήθως, παροδικά, οι δακρυγόνες ουσίες χρησιμοποιούνται για την καταστολή των αγωνιζομένων. Ορισμένες από τις ουσίες αυτές, όταν η πρόκληση θανάτου δεν είναι αυτοσκοπός, μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης αποτελεσματικά και εναντίον μη οργανωμένων στρατών ή αντάρτικων σχηματισμών, δηλαδή ενόπλων που δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένοι, για να αντιμετωπίσουν έναν χημικό πόλεμο, ακόμη και χαμηλής έντασης. Όταν χρησιμοποιηθούν σε κλειστό χώρο προκαλούν σοβαρότερες βλάβες και συχνότατα ακόμη και τον θάνατο. Τα δακρυγόνα έκαναν την εμφάνιση τους προς το τέλος της Α’ παγκόσμιας ανθρωποσφαγής.
Βρωμοβενζοακετονιτρίλιο (bromobenzocyanide). Κωδικά στοιχεία: CA. Χημικός τύπος: C6H6CHBrCN. Είναι άχρωμη κρυσταλλική ουσία. Τήκεται στους 25˚C. Έχει οσμή σάπιων φρούτων. Διαλύεται στην αλκοόλη, στο χλωροφόρμιο ή στην ακετόνη. Ζέει στους 242˚C. Είναι τοξική ουσία. Προκαλεί ακατάσχετα δάκρυα, πονοκέφαλο και ναυτία. Με τον ιδρώτα, σχηματίζει διαλείμματα που προκαλούν φλόγωση στο δέρμα, ιδιαίτερα στο πρόσωπο, στη μύτη και γύρω από τα μάτια. Οι ατμοί του είναι έξι έως επτά φορές βαρύτεροι του αέρος. Υδρολύεται ελάχιστα. Είναι ισχυρό διαβρωτικό των συνηθισμένων μετάλλων. Αντιδρά με το σίδηρο με έκρηξη. Αυτή είναι και η σπουδαιότερη αιτία που πλέον δεν χρησιμοποιείται.
Χλωροακετοφαινόνη (chloroacetophenone). Είναι γνωστή κι ως MAKE. Κωδικά στοιχεία: CN. Χημικός τύπος: C6H5C(O)(CH2Cl). Είναι άχρωμη κρυσταλλική ουσία με μυρωδιά ανθέων. Διαλύεται σε κοινούς διαλύτες. Τήκεται στους 25˚C και ζέει με ταυτόχρονη διάσπαση στους 248˚C. Οι ατμοί του είναι τρεις έως πέντε φορές βαρύτεροι του αέρα. Έχει, εδώ και καιρό, εγκαταλειφθεί έως χημική πολεμική ουσία, χρησιμοποιείται ωστόσο κατά κόρον από την αστυνομία για την καταστολή των αγωνιζομένων. Παρασκευάστηκε αμέσως μετά το τέλος της Α’ παγκόσμιας ανθρωποσφαγής στα εργαστήρια του Porton Down (Μ. Βρετανία). Αποτελεί ισχυρότατο δακρυγόνο κι ερεθιστικό του δέρματος. Με τη βοήθεια μάλιστα του ιδρώτα διαπερνά το δέρμα. Σε ορισμένους μπορεί επίσης να προκαλέσει και ναυτία. Παρ’ όλα αυτά, η κάλυψη της αναπνευστικής οδού με ένα ύφασμα ποτισμένο σε αλκοόλη μπορεί να εξουδετερώσει σε ικανοποιητικό βαθμό τα βλαβερά αποτελέσματα από την εισπνοή του. Οξειδώνει ελαφρώς τα κράματα του σιδήρου. Διατηρείται σε χαλύβδινα ή πλαστικά δοχεία. Υδρολύεται ελάχιστα.
Αέριο πεπέρεως (peper gas). Κωδικά στοιχεία: CS. Χημικός τύπος: ClC6H4CH=C(CN)2. Λευκή στερεά ουσία, διαλυτή στο διμεθυλενοχλωρίδιο (ClCH2CH2Cl) κι ελάχιστα διαλυτή στην αλκοόλη. Καίγεται και δίνει ένα άχρωμο αέριο, που μυρίζει όπως το πιπέρι. Είναι το κατ’ εξοχήν πολεμικό αέριο που χρησιμοποιείται από τις αστυνομίες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, για την καταστολή πλήθους και την διάλυση συγκεντρώσεων. Το CS πλεονεκτεί έναντι των άλλων δακρυγόνων, επειδή είναι ελάχιστα διαλυτό στην αλκοόλη κι έτσι δεν μπορεί να εξουδετερωθεί από πρόχειρες μάσκες (μαντίλια μουσκεμένα σε αλκοόλη). Το CS προκαλεί ναυτία, εμετούς, αίσθηση πνιγμού κι έντονες ζαλάδες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως. Το CS κυκλοφορεί σε δύο είδη μιγμάτων. Το CS1 είναι μείγμα 95% CS και 5% silica gel. Το CS2 είναι ένα ανάλογο με το CS1 μείγμα, με τη διαφορά ότι το αφυγραντικό είναι μια ουσία με το εμπορικό όνομα Cab-o-sil, το οποίο, εκτός από την παρεμπόδιση της συσσωμάτωσης της σκόνης του CS, το προστατεύει κι από την υδρόλυση. Με το CS1 ή το CS2 τα συμπτώματα είναι πολύ πιο έντονα και κορυφώνονται αμέσως. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί και στο πλύσιμο μετά τον ψεκασμό, διότι η σκόνη κολλάει στο δέρμα και προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά.
Το γεγονός, βέβαια, ότι οι δακρυγόνες ουσίες έχουν –θεωρητικά πάντα– απαγορευτεί στα πεδία των μαχών, δεν εμπόδισε τους ανά τον κόσμο τυράννους να νομιμοποιήσουν την χρήση τους, όσον αφορά κατασταλτικές επιχειρήσεις εναντία στους εντός των κοινωνικών τειχών εξουσιαζόμενους. Η ελληνική αστυνομία διαθέτει δακρυγόνα τύπων CS, αλλά σίγουρα και κάποιο στοκ από τα παλιότερα και λιγότερο αποτελεσματικά CN. Δεν θα θέλαμε να εισέρθουμε σε μια ατέρμονη παράθεση ευφυολογημάτων, όσον αφορά την κατασκευή πρόχειρων προσωπίδων ή άλλων «πατεντών» για την αντιμετώπιση των δακρυγόνων. Οι εποχές που οι αγωνιζόμενοι μπορούσαν να είναι αποτελεσματικοί, επιθετικά κι αμυντικά, με ένα μαντήλι ή κάτι ανάλογο, απέναντι σε κατασταλτικές δυνάμεις που κάνουν χρήση δακρυγόνων, έχουν παρέλθει, δυστυχώς, ανεπιστρεπτί. Επίσης θεωρούμε μέγιστη αυταπάτη το να βαυκαλίζεται κανείς πως με μια χειρουργική μάσκα ή μια προσωπίδα για την σκόνη μπορεί να αντιμετωπίσει επαρκώς δολοφονικές επιθέσεις με τέτοιου είδους πολεμικά αέρια.
Ο ορθός, λοιπόν, τρόπος για να αντιμετωπίσεις τα εν λόγω χημικά δηλητήρια είναι ο εξής ένας: προμηθεύεσαι ίδιου τύπου και δυνατοτήτων προσωπίδα και φίλτρα με αυτά που διαθέτουν οι δυνάμεις καταστολής. Δεν είναι δύσκολο, ούτε το κόστος είναι δα τόσο μεγάλο που να κάνει την αγορά τους απαγορευτική. Διότι δεν είναι μόνον οι δυνατότητες μάχης που πολλαπλασιάζονται με την χρήση των κατάλληλων αντιασφυξιογόνων μασκών, αλλά και η ευχέρεια στο να βοηθήσουμε έναν αγωνιζόμενο που έχει χάσει τις αισθήσεις ή τον προσανατολισμό του ν’ αποφύγει τη σύλληψη. Και τούτο αποτελεί, αν μη τι άλλο, υψίστης σημασίας ζητούμενο.
σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση
Σχετικά βιβλία: Χημικός και Βιολογικός πόλεμος: από τις Πλαταιές στο Τόκιο και την Βαγδάτη, Γεώργιος Ε. Μανουσάκης