ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

«Στο κα­πι­τα­λι­στι­κό σύ­στη­μα πα­ρα­γω­γής, ό­λα εί­ναι α­ντα­γω­νι­σμός, α­γώ­νας: α­κα­τά­παυ­στος α­γώ­νας που γί­νε­ται με­τα­ξύ κα­πι­τα­λι­στών, με­τα­ξύ ερ­γα­τών και με­τα­ξύ ερ­γα­τών και κα­πι­τα­λι­στών. Α­γώ­νας με­τα­ξύ αν­θρώ­πων, πε­ρι­φε­ρειών, ε­θνών. Εί­ναι έ­νας α­δυ­σώ­πη­τος πό­λε­μος, στον ο­ποί­ο ο θά­να­τος του ε­νός εί­ναι η ζω­ή του άλ­λου». Κ. Κα­φιέ­ρο

Ο α­ντα­γω­νι­σμός α­πο­τε­λεί κι­νη­τή­ρια δύ­να­μη του κα­πι­τα­λι­σμού. Εί­ναι έ­να βα­σι­κό συ­στα­τι­κό στοι­χεί­ο χω­ρίς το ο­ποί­ο η ύ­παρ­ξη του κα­πι­τα­λι­σμού δε νο­εί­ται καν και σαν τέ­τοιο δια­πο­τί­ζει τις κοι­νω­νί­ες. Υ­πό αυ­τό το πρί­σμα, το πνεύ­μα του α­ντα­γω­νι­σμού φτά­νει να έ­χει α­να­χθεί και σε δο­μι­κό στοι­χεί­ο της ε­πι­κρα­τού­σας ι­δε­ο­λο­γί­ας και κοι­νω­νι­κής πρα­κτι­κής, δια­πο­τί­ζο­ντας τα με­μο­νω­μέ­να ά­το­μα. Πα­ρα­κά­τω, θα προ­σπα­θή­σου­με να ψη­λα­φί­σου­με την φύ­ση του α­ντα­γω­νι­σμού κα­θώς και το πώς πραγ­μα­το­ποιού­νται τα πα­ρα­πά­νω.

Ξε­κι­νώ­ντας αυ­τή την ψη­λά­φη­ση, ο­φεί­λου­με να κά­νου­με μια «ι­στο­ρι­κή» α­να­δρο­μή. Η έν­νοια του α­ντα­γω­νι­σμού, λοι­πόν, ει­σά­γε­ται για πρώ­τη φο­ρά α­πό -ποιόν άλ­λο;- τον «πα­τέ­ρα του κα­πι­τα­λι­σμού» A.Smith. Ο Smith, πρώ­τος ο­ριο­θε­τεί το σύ­στη­μα της οι­κο­νο­μί­ας της α­γο­ράς του ο­ποί­ου βά­ση εί­ναι το α­το­μι­κό συμ­φέ­ρον. Λέ­ει, μά­λι­στα, χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά: «το γεύ­μα μας δεν μας το προ­σφέ­ρει η φι­λαν­θρω­πί­α του κρε­ο­πώ­λη, του ζυ­θο­ποιού ή του αρ­το­ποιού αλ­λά η ε­πι­δί­ω­ξη του προ­σω­πι­κού τους συμ­φέ­ρο­ντος».