Η καταδίκη του ξένου: ιστορία του εγκλεισμού

«[…] Κι όμως, τον πρώτο καιρό που με φυλακίσανε, το πιο σκληρό ήταν ότι σκεφτόμουνα σαν ελεύθερος άνθρωπος. Παραδείγματος χάρη, μ’ έπιανε η επιθυμία να βρεθώ σε μια παραλία και να κατέβω στη θάλασσα. Όταν φανταζόμουνα τον ήχο από τα πρώτα κύματα κάτω απ’ τις πατούσες μου, το κορμί μου να μπαίνει στο νερό και την αίσθηση ελευθερίας που έβρισκα εκεί μέσα, ένιωθα αμέσως πόσο στενοί ήταν οι τοίχοι της φυλακής μου. Όμως αυτό κράτησε μερικούς μήνες. Ύστερα δεν είχα πια παρά τις σκέψεις ενός φυλακισμένου.[…]» Albert Camus, Ο ξένος

Εκατό μέτρα απ’ τη νοτιοδυτική άκρη της αρχαίας αγοράς της Αθήνας στέκουν τα ερείπια ενός κτίσματος με το όνομα Πόρος. Χτισμένο από πωρόλιθο, ελάχιστα ίχνη έχει αφήσει, ως εμάς, από την αρχαιότητα. Εκεί, λένε, ότι φυλακίστηκε ο Σωκράτης, που δικάστηκε το 399 π.χ (Παλαιά χρονολογία), επειδή προσέβαλε τους θεούς της πόλης και διέφθειρε τους νέους. Η δίκη και η καταδίκη του ήταν πολιτική, καθώς η τότε ευάλωτη δημοκρατία φοβόταν και τη σκιά της. Ακόμη και ο Σωκράτης διακήρυσσε τη σημασία της ατομικής ελευθερίας, ως προσωπικής επιλογής και ευθύνης. Στον Πόρο, λοιπόν, έμεινε κλεισμένος, μέχρι να εφαρμοστεί η ποινή που του επιβλήθηκε: θάνατος. Αυτό ήταν και το νόημα των φυλακών ως κτιρίων στην πόλη-κράτος της Αθήνας. Δεν λειτουργούσε ως τόπος μακροχρόνιας παραμονής.