Επεμβαίνοντας στον εγκέφαλο

Ήδη από την αρχαιότητα, η επεξεργασία των γεγονότων που βίωνε ο άνθρωπος διαμέσου του εγκεφάλου πυροδοτούσε διάφορες θεωρίες. Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν την ικανότητα των ανθρώπων να θυμούνται στην τιτανίδα θεότητα Μνημοσύνη. Η πλατωνική θεωρία της ανάμνησης, διατυπώνεται στον «Φίληβο». Για τον Πλάτωνα, η αληθινή γνώση δεν είναι ποτέ απλώς «μνήμη» (μια απλή λειτουργία καταγραφής δηλαδή), αλλά πάντοτε «ανάμνησις» (ψυχική ανάκληση των αιώνιων ιδεών, ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους). Στον «Θεαίτητο» κατασκευάζει έναν υποθετικό ψυχολογικό μηχανισμό δημιουργίας μνημονικών «εγγραμμάτων» ώστε να αναδείξει την ατελή φύση των μνημονικών αποτυπωμάτων σε σχέση με την ψυχική διεργασία της ανάμνησης. Ο Πλάτωνας πράγματι ήταν πολύ διορατικός όταν έκανε την διάκριση μνήμης και ανάμνησης, μιας που οι υπολογιστές σήμερα αποδεικνύουν ακριβώς αυτό, ότι μπορούν να έχουν μνήμη (αποθήκευση δεδομένων), αλλά όχι ανάμνηση φυσικά! Ατυχώς, η νευροβιολογική προσέγγιση που είναι η κυρίαρχη σήμερα επαναδιατυπώνει αυτή την διάκριση.

Στις αρχές του Μάρτη 2015 διαβάσαμε στην Guardian πως γάλλοι ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CRNS) στο Παρίσι δημιούργησαν τεχνητά θετικά συναισθήματα στην μνήμη ποντικιών-πειραματόζωων, όσο αυτά κοιμούνταν, δίνοντας νέες ελπίδες για την θεραπεία των ασθενών με κατάθλιψη ή των πασχόντων από χρόνιες φοβίες και τραυματικές εμπειρίες. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νευροεπιστήμης «Nature Neuroscience».