Ο φασισμός κι ο αντιφασισμός ως παιδιά του νόμου (Α΄ μέρος)

Κανένας δεν μας πλάθει ξανά από χώμα και πηλό, /κανένας δεν ευλογεί τη σκόνη μας. /Κανένας.

Δόξα σοι ο Κανένας. /Για την αγάπη σου θέλουμε /ανθίσει. /Σ’ εσέναν /απέναντι.

Ένα Τίποτα /ήμαστε, είμαστε, για πάντα /θα μείνουμε, που ανθίζει: /του Τίποτα, του /Κανενός το ρόδο.

Με /το στύλο φως ψυχής, /το στήμονα έρημο ουρανού, /τη στεφάνη κόκκινη /από τη λέξη πορφύρα, που τραγουδούσαμε /πάνω, ώ πάνω /απ’ τ’ αγκάθι. Paul Celan, Ψαλμός (Του κανενός το Ρόδο)

Υπάρχουν απαγορευμένες ιδέες; Το ερώτημα μοιάζει πολύ αφελές, αλλά η καταφατική απάντηση σ’ αυτό είναι όχι μόνο ανόητη, μα κι επικίνδυνη για την δικαιολόγηση οποιασδήποτε ολοκληρωτικής λογικής. Μπορεί κανείς να σου απαγορεύσει να σκεφτείς πώς να βλάψεις τους άλλους; Μπορεί κανείς να σου απαγορεύσει να είσαι φασίστας; Πόσο μάλλον, όταν την απαγόρευση την αποφασίζει το ίδιο το κράτος με νομοθετική ρύθμιση. Στις προθέσεις του κάθε κρατικού μηχανισμού εντάσσονται, στα πλαίσια της διατήρησής του στη ζωή, οποιεσδήποτε ενέργειες θα του διασφαλίσουν ότι όλα βαίνουν ομαλώς για την κρατική αρμονία. Δε θα περίμενε βεβαίως κανείς οιαδήποτε κυβέρνηση να πράξει διαφορετικά. Μ’ ένα διάταγμα –που παρεμπιπτόντως, ως λέξη έχει την ίδια ρίζα με τη διαταγή, απλώς αλλάζεις την κατάληξη και η διαταγή γίνεται πιο… ήπια– αποφάσισε, λοιπόν, η παρούσα εξουσιαστική κουστωδία να απαγορεύσει τις ιδέες που απειλούν τη δημοκρατία και υποκινούν σε ανατρεπτικές πράξεις. Πέρα από το ό,τι τέτοιες διατυπώσεις χωρούν πολλούς υποψηφίους, χωρίς να εξαιρούνται απ’ αυτές κι οι αναρχικοί, διακρίνονται τα ίχνη ενός φονταμενταλιστικού τύπου παραλογισμού. Ο φασισμός, για τον οποίον τόσο κόπτονται όλοι οι δημοκράτες, δεν μπορεί να απαγορευτεί. Το ό,τι ένας άνθρωπος μπορεί να φτάσει να θεωρεί λογικές ή αποδεκτές τις φασιστικές ιδεοληψίες ή, ακόμη χειρότερα, επιθυμητές, δε σημαίνει ότι μπορεί να παύσει, επειδή του το απαγορεύει κάποιος νόμος.