Όταν ο σκοπός …αγιάζει τα μέσα

«Όταν ρίχνεις με το τόξο για να κερδίσεις

μια απλή πέτρα,

πετυχαίνεις εύκολα το στόχο…

Όταν ρίχνεις με τόξο για να κερδίσεις

ένα μπρούτζινο στολίδι,

γίνεσαι ανήσυχος…

Και όταν ρίχνεις με τόξο για να κερδίσεις

μια χούφτα χρυσάφι,

ταράζεσαι τόσο που χάνεις το στόχο…

Η δεξιοτεχνία σου είναι η ίδια,

μα σε επηρεάζει η αξία του επάθλου.

Όσο μεγαλύτερη αξία αποκτά το εξωτερικό

τόσο περισσότερο στερεύει το εσωτερικό».

Zhuang zi

 

Στην πολιτική τόσο η εξαπάτηση όσο και η σύγχυση κατέχουν περίοπτη θέση. Η πρώτη (εξαπάτηση) ωφελείται από την δεύτερη (σύγχυση), όπως και το αντίστροφο.