Η μαγεία στις ανθρώπινες κοινωνίες και ο ορθολογισμός ως εργαλείο κρατικής καταστολής

 

«Οι Γίγαντες που δημιούργησαν αυτό τον κόσμο στην αισθητή του διάσταση και τώρα φαίνεται πως ζουν μέσα του αλυσοδεμένοι, είναι στ’ αλήθεια οι αιτίες

της ζωής του και οι πηγές κάθε δραστηριότητας,

αλλά οι αλυσίδες είναι ο δόλος του αδύναμου

και δαμασμένου νου, που έχει τη δύναμη

ν’ αντισταθεί στην ενέργεια: όπως λέει και

η παροιμία, ο άτολμος, τολμηρός είναι στο δόλο». William Blake

Oι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού και οι Ουμανιστές, καθώς και οι διάδοχοί τους, έθεσαν στο κέντρο τη λογική και τον άνθρωπο, που με το πνεύμα του ισχυριζόταν ότι επικράτησε στα φοβερά στοιχεία της φύσης, έδιωξε τις δεισιδαιμονίες και τις προκαταλήψεις και απομάκρυνε –όπως έλεγε– το φόβο του αγνώστου, κατευνάζοντας τις μεταφυσικές ανησυχίες. Οπότε ο αιώνας της λογικής έμοιαζε να γιάτρεψε τις κακοτοπιές του παρελθόντος, όπου οι μάγοι καίγονταν στην πυρά των «σκοτεινών χρόνων» του Μεσαίωνα.