Μια σειρά γεγονότων με επίκεντρο τη διαχείριση των σκουπιδιών συμβαίνουν στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της. Βέβαια η περίπτωση της Θεσσαλονίκης δεν είναι η μοναδική ούτε στον ελλαδικό χώρο ούτε και αλλού. Πάντως τα αποτελέσματα των βρώμικων κρατικών συμφωνιών με τους μεγαλοεπιχειρηματίες φαίνονται ήδη καθαρά. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από το τέλος.
Συγκρούσεις των εργαζομένων του ΟΤΑ με τα ΜΑΤ έξω από το δημαρχείο Θεσσαλονίκης
Τον τελευταίο καιρό από τα 71 συνολικά οχήματα του δήμου, που χρησιμοποιούνταν για τα σκουπίδια της Θεσσαλονίκης ελάχιστα ήταν σε χρήση, μιας και είχαν υποστεί βλάβες. Η «λύση» βέβαια δόθηκε ήδη από το δήμο, ο οποίος διενήργησε διαγωνισμό ύψους 2,3 εκατομμυρίων ευρώ στις 30 Μαΐου 2012, και ανέθεσε τη διαχείριση των σκουπιδιών σε ιδιωτική εταιρεία, παρόλο που δήλωναν πως δεν υπήρχαν τα χρήματα, για να πληρωθούν οι εργαζόμενοι του ΟΤΑ και να επισκευαστούν τα οχήματα… Μάλιστα η ιδιωτική εταιρεία που αναλαμβάνει παίρνει πακετάκι τον εξοπλισμό, το προσωπικό και τις εγκαταστάσεις του δήμου.
Το κράτος βέβαια αντέδρασε όπως αναμενόταν· έστειλε, όπως θα στέλνει πάντα, το στρατό του να καταστείλει τους «ενοχλητικούς» και να συνεχίζει τη δουλειά του, μια δουλειά που ξέρει να κάνει πάντα αβασάνιστα και εχέμυθα, ξεπουλώντας εν μία νυκτί ανθρώπινες ζωές και φυσικό περιβάλλον.
Μην κλέβετε σκουπίδια, δεν φτάνουν για όλους!
Ο δήμος Θεσσαλονίκης απειλεί με μηνύσεις όσους «κλέβουν» τα πολύτιμα σκουπίδια του, δηλαδή τα ανακυκλώσιμα υλικά μέσα από τους μπλε κάδους, καθώς το φαινόμενο «έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις». Μάλιστα, αναφέρεται σε «κυκλώματα με καροτσάκια». Ο Θανάσης Παππάς, αντιδήμαρχος καθαριότητας του δήμου, δήλωσε ότι «υπάρχει μεγάλη παραβατικότητα από άτομα που γυρίζουν στους δρόμους με καροτσάκια. Έχουν κατακλύσει την πόλη. Οι δράστες μπαίνουν ολόκληροι μέσα στους κάδους [δηλαδή αν έμπαιναν οι μισοί θα ήταν διαφορετικά!] για να κλέψουν τα υλικά και στη συνέχεια αφήνουν τα σκουπίδια πεταμένα κάτω [τι ακαταστασία!]. Δεν είναι εικόνα αυτή και δε βοηθάει τον τουρισμό [α, αυτό είναι το πρόβλημα!]». Μάλιστα συνεργάζονται πολύ στενά με την αστυνομική διεύθυνση και το ΣΔΟΕ, για να τους τσακώσουν εκεί που τα πουλάνε αυτοί οι στυγνοί εγκληματίες των σκουπιδιών και καλούνται οι υπήκοοι που θα τους βλέπουν κατά την τέλεση της ανόσιας αυτής πράξης να τους καταγγέλλουν αμέσως, για να τιμωρούνται και να ησυχάσουμε από αυτή τη μάστιγα…
Το παιγνίδι έχει ήδη αρχίσει από καιρό
Πέρσι ο δήμος Θεσσαλονίκης παραχώρησε σε ιδιωτική εταιρεία –την Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης(ΕΕΑΑ)- τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια, σταματώντας τη συνεργασία του με τον ΟΤΑ Θεσσαλονίκης, που «δε διέθετε το απαιτούμενο προσωπικό», όπως δήλωσε. Επίσης, η ΕΕΑΑ διέθεσε 10 απορριμματοφόρα αποκλειστικά για την αποκομιδή ανακυκλώσιμων υλικών, που λειτουργούν με προσωπικό του δήμου, ο οποίος ανέλαβε τα λειτουργικά τους έξοδα. Οι ποσότητες των ανακυκλώσιμων υλικών μεταφέρονται σε κέντρα διαλογής τους, με τα οποία συνεργάζεται η εταιρεία. Το σημαντικό είναι ότι αυτή έχει το δικαίωμα να προωθεί προς ανακύκλωση τα ανακτώμενα υλικά, χωρίς κανένα αντάλλαγμα στο δήμο. Έτσι οι κάδοι έγιναν όλοι μπλε και τα ανακυκλώσιμα υλικά ρίχνονται όλα μαζί χωρίς να διαχωρίζονται κατά είδος.
Πού πηγαίνουν τα σκουπίδια;
Οι επίσημες ανακοινώσεις του κράτους είναι πολύ πολιτισμένες και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπως στερεότυπα παρουσιάζεται κάθε καταπάτηση της ανθρώπινης ζωής. Υποτίθεται ότι ο πιο σύγχρονος τρόπος πανευρωπαϊκά για την αξιοποίηση των σκουπιδιών είναι η καύση τους. Δηλαδή τα απόβλητα, όπως υπολείμματα βιολογικών οργανισμών, πετρελαιοειδή κατάλοιπα, χρησιμοποιημένα λάδια και λιπαντικά, χαρτί, πριονίδι, ξύλο, υφάσματα, πλαστικά κλπ. δέχονται θερμική επεξεργασία και έπειτα χρησιμοποιούνται από τις τσιμεντοβιομηχανίες.
Μετά την θερμική επεξεργασία τους, δηλαδή την καύση τους, τα οικιακά απορρίμματα παράγουν ένα δευτερογενές καύσιμο με την ονομασία SRF ή RDF. Αυτή η διαδικασία γίνεται σε κάποια ειδικά εργοστάσια, ένα από τα οποία βρίσκεται στη Φυλή(συμφερόντων Μπόμπολα), αλλά το σχέδιο προβλέπει να λειτουργήσουν πολλά τέτοια εργοστάσια σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Το υλικό αυτό χρησιμοποιείται στην παραγωγή τσιμέντου και υποτίθεται ότι αφήνει μηδαμινά υπολείμματα.
Ακόμα και αν ήμασταν τόσο αφελής, ώστε να δεχτούμε ότι τα υπολείμματα αυτής της χρήσης των απορριμμάτων για την παραγωγή τσιμέντου είναι μηδαμινά, οι ποσότητες SRF ή RDF που χρειάζονται από τα εργοστάσια είναι ελάχιστες σε σχέση με αυτές που παράγονται. Στην πράξη, άλλωστε, ενώ αυτό ήδη παράγεται, δεν έχει ακόμη χρησιμοποιηθεί ούτε ένα γραμμάριό του, καθώς χρειάζονται πολλά χρήματα για αυτή την τεχνική. Άλλωστε, αυτές οι μέθοδοι απορρίπτονται ακόμη και από άλλα κράτη ως εξαιρετικά επιβλαβείς.
Μερικές ακόμη σημαντικές παράμετροι είναι ότι τα σκουπίδια δεν διαχωρίζονται στους κάδους ανακύκλωσης –όπως και στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, που προαναφέρθηκε-, με αποτέλεσμα το προϊόν που χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη για παράγωγη ενέργειας να είναι δεύτερης ποιότητας και να μην το αγοράζουν τα εργοστάσια παραγωγής της, καταλήγοντας σε ΧΥΤΑ, σύμφωνα με έρευνες ακόμη και κρατικών οργάνων όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο.
Εν ολίγοις το καύσιμο υλικό, το SRF ή RDF, που ήδη παράγεται και θα συνεχίσει να παράγεται, όπως θέλουν τα συμφέροντα των κυρίαρχων, είναι κακής ποιότητας, υπερβολικά μεγάλης ποσότητας για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα εργοστάσια ενέργειας ή τις τσιμεντοβιομηχανίες και έχει μεγάλο κόστος παραγωγής. Η άλλη εκδοχή είναι η παραγωγή ενέργειας από την απευθείας καύση των σκουπιδιών, χωρίς ενδιάμεσα να παράγεται το SRF. Οι επιπτώσεις για το περιβάλλον προφανώς θα είναι εξίσου καταστροφικές. Πέρα απ’ το δεδομένο γεγονός της παραγωγής επικίνδυνων ουσιών από την καύση των απορριμμάτων για την υγεία κάθε έμβιου όντος, τίθεται και το αναπάντητο ερώτημα: που θα πηγαίνει η τέφρα από αυτή την καύση; Οπότε, τι καλό θα βγει από όλα αυτά; Τίποτε, απλώς τα σκουπίδια είναι μία νέα για τον ελλαδικό χώρο κερδοφόρα μπίζνα. Πλέον δεν ψάχνουμε διαμάντια στα σκουπίδια, τα ίδια τα σκουπίδια είναι τα νέα διαμάντια του πολιτισμού. Η αξία τους διαρκώς ανεβαίνει. Με ποιο δικαίωμα έρχονται λοιπόν αυτοί οι ξεδιάντροποι cartoneros και βάζουν χέρι στα πολύτιμα σκουπίδια;
Business και στην Πελοπόννησο
Η κυβέρνηση Παπαδήμου πρόλαβε να κλείσει και τις συμφωνίες της για τα σκουπίδια. Έτσι, προκήρυξε διαγωνισμό, στον οποίο συμμετείχαν επτά εταιρείες, με σκοπό να κατασκευαστούν υποδομές για «την ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου». Επελέγη τελικά η Ase Synergy Consulting Sa, η οποία έχει αναμειχθεί και στη διαχείριση απορριμμάτων του Νομού Θεσσαλονίκης (περισσότερες πληροφορίες στο http://www.asesynergy.eu/?cat=6).
Τι έγινε τελικά με ‘κείνους τους ΧΥΤΑ, που έβλεπαν τα σκουπίδια να περνούν;
Εδώ και κάποια χρόνια υπάρχει ήδη κοινοτική οδηγία, η οποία δηλώνει ρητά ότι οι ΧΥΤΑ θα πρέπει να καταργηθούν ως το 2015. Όμως «Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών και των Περιφερειακών Σχεδιασμών Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α., 2010), λειτουργούν 77 Χ.Υ.Τ.Α., προς εξυπηρέτηση 7.861.586 κατοίκων και ετήσια δυναμικότητα 3,0 εκατ. τόνους» (http://www.wtert.gr/attachments/article/271/%CE%94.%CE%A3.%CE%91.%20%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1.pdf).
Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά την ουσία των νόμων· υπάρχουν, για να εξυπηρετούν το κέρδος κάθε εξουσίας και –αν χρειαστεί- αυτοαναιρούνται από τους ίδιους εξουσιαστές. Λειτουργούν έτσι σαν παιγνίδι στα χέρια κακομαθημένου παιδιού∙ όποτε δεν εξυπηρετούν σε κάτι, τους πετάει και παίρνει άλλους. Όποιος λοιπόν επικαλείται το νόμο για να αποδώσει δικαιοσύνη και ισότητα, όχι απλώς είναι γελασμένος, αλλά μάλλον θέλει κι αυτός το νόμο σύμμαχο για να κάνει τις βρομοδουλειές του.
Τα σκουπίδια είναι χρυσός
Το Ελντοράντο των απορριμμάτων δε θα μπορούσε βέβαια να αφήσει αδιάφορους τους ντόπιους μεγαλοτσιφλικάδες, που ανταγωνίζονται μεταξύ τους ποιος θα φτάσει πρώτος στα «κοιτάσματα» των σκουπιδότοπων. Τα κυκλώματα λοιπόν των μεγαλοεπιχειρηματιών έχουν εδώ και καιρό ξεκινήσει τις δραστηριότητές τους. Τα συμφέροντα του Κόκκαλη με την Ιντρακάτ, προωθούν την απευθείας καύση των απορριμμάτων, την ενέργεια από την καύση, που απαιτεί ειδικό χώρο ταφής της τέφρας. Τα συμφέροντα του Μπόμπολα πάλι και της εταιρείας του της Ηλέκτωρ στρέφονται προς την τεχνολογία βιοξήρανσης και καύσης του δευτερογενούς καυσίμου SRF(που αναφέρθηκε παραπάνω) και γι’ αυτό εξαγόρασε 30 αντίστοιχες πατέντες μαζί με την γερμανική εταιρεία που τις κατείχε, την Herhof Recycling Osnabrueck. Παρόλο που τα συμφέροντα των δύο παρουσιάζονται ως αλληλοσυγκρουόμενα, δεν αποκλείεται να συνεργαστούν μεταξύ τους, έτσι ώστε ο μεν να αναλάβει την κατασκευή μονάδας βιολογικής ξήρανσης και ο άλλος μονάδας καύσης. Άλλωστε το μοίρασμα της χρυσοφόρου «σκουπιδόπιτας» θα γίνει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Το ποιος εξουσιαστής θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι είναι κάτι που αφήνει αδιάφορους τους αγωνιζόμενους ανθρώπους. Πιθανολογείται λοιπόν να προκηρυχθεί διαγωνισμός για μια κοινή εγκατάσταση για τη διαχείριση απορριμμάτων όλης της Αττικής, καθώς τα ποσά που απαιτούνται είναι τεράστια και επιβάλλουν συνεργασία.
Όταν υπάρχει κοινό συμφέρον, οι κυρίαρχοι ενώνουν τις δυνάμεις τους, είτε είναι κόμματα είτε μεγαλοεπιχειρηματίες. Το ζήτημα δεν είναι τι σχέδια έχουν αυτοί, αλλά κατά πόσο είμαστε διατεθειμένοι να τους τα χαλάσουμε. Ήδη, στο Περού , στην Κίνα, στην Ινδία οι άνθρωποι ξεσηκώνονται με κάθε τρόπο και συγκρούονται ακόμα και με πάνοπλους στρατούς, για να σώσουν το μόνο πράγμα που έχει αληθινή αξία, το ίδιο το φυσικό περιβάλλον. Δεν αγωνίζονται για καλύτερα μεροκάματα, αλλά για αληθινή, ελεύθερη ζωή.
Πάντα και η επιστήμη από κοντά
Εκεί που δε φτάνει η εξουσία φτάνει πάντα η επιστήμη, που της δίνει τα απαραίτητα όπλα. Έτσι, στην Ελλάδα από το 2008 λειτουργεί το Συμβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων Ελλάδας «Συνέργεια»-WTERT Ελλάς, με… συνεργούς τον Κόκκαλη τα ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια: Columbia University της Νέας Υόρκης, το Εργαστήριο Θερμοδυναμικής και Φαινομένων Μεταφοράς της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, το Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, ενώ συμμετέχουν και η CEWEP(Confederation of European Waste to Energy Plants- http://www.cewep.eu/index.html), το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Θεσσαλίας, Κρήτης, Αιγαίου και τα Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας και Πειραιά (http://www.wtert.gr/). Σκοπός όλων αυτών των επιστημόνων είναι να προωθήσουν την τεχνολογία καύσης και ιδιαίτερα με τα σύμμικτα οικιακά απορρίμματα.
Μιλάμε λοιπόν για το μεγαλύτερο μέρος του επιστημονικού δυναμικού του ελλαδικού χώρου και του εξωτερικού, που θα μας επιβεβαιώνει ότι η καύση είναι η πιο ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος διαχείρισης των απορριμμάτων.
Να ξεβρομίσουμε από τους διαχειριστές των σκουπιδιών
Για να γραφτεί αυτό το κείμενο, χρησιμοποιήθηκαν ως πηγές και άρθρα καθεστωτικών μέσων –δεξιών και αριστερών-, θέλοντας να τονίσουμε ότι, αφού ακόμα και αυτοί άρχισαν να δίνουν τέτοια στοιχεία(πολλές φορές μάλιστα με την πρόθεση να μας πείσουν για την απαραίτητη «αειφόρο ανάπτυξη» ή να προμοτάρουν τη μία ή την άλλη μέθοδο που εξυπηρετεί τα αφεντικά τους), η υπόθεση έχει ήδη βρωμίσει πολύ…
Όσους αντιμετωπίζουν σαν σκουπίδια τις ζωές μας ας τους αντιμετωπίζουμε ανάλογα. Δεν είναι ούτε η επιστήμη ούτε η «αειφόρος ανάπτυξη» ούτε η «πράσινη ανάπτυξη» που θα λύσουν τα προβλήματα. Απεναντίας, είναι αυτές που πάντα θα τα διογκώνουν. Όσο η φτώχεια μεγαλώνει, τα σκουπίδια θα λιγοστεύουν. Και τότε πάλι είναι πιθανό να εφεύρουν ένα νόμο βολικό, που θα επιβάλλει να συσκευάζουμε(παράγοντας έτσι τα απαραίτητα σκουπίδια) ακόμα και τα περιττώματά μας με την πρόφαση –η επιστήμη είναι πρώτη σε τέτοιες προφάσεις- της υγιεινής και της καθαριότητας… Γι’ αυτό δε ζητάμε απλώς καλύτερες συνθήκες σκλαβιάς, δε διεκδικούμε ψίχουλα. Είναι αδιανόητο ακόμη να πιστεύουμε τυφλά στην επιστήμη και να υποκύπτουμε στους νόμους. Δεν χρειαζόμαστε ένα καλύτερο κράτος, που πάντα θα φτιάχνει ή θα συντηρεί με επιβολή απάνθρωπους πολιτισμούς και θα καταστρέφει τη φυσική ζωή. Ο άνθρωπος οφείλει στον εαυτό του και τον φυσικό κόσμο να είναι ελεύθερος, μακριά από τον πολιτισμό και τα σκουπίδια του. Όσο και αν οι κρατιστές προσπαθούν να επιβάλλουν τις αποκτηνωμένες κοινωνίες τους, οι αγωνιζόμενοι άνθρωποι θα είναι πάντα παρόντες, για να τους χαλάσουν τα αρρωστημένα τους σχέδια. Θα είναι το όραμα της ελεύθερης κοινωνίας, της άναρχης κοινοτικής ζωής, η πρόταση για να ζήσουμε και πάλι ως κομμάτι της φύσης. Οι βίαιοι κοινωνικοί αγώνες για την απελευθέρωση του ανθρώπου και της φύσης από τα κρατικά δεσμά θα συνεχίζονται αμείωτα, όσο θα υπάρχει καταπίεση. Γιατί η ελευθερία –ακόμη και αν προσπαθούν οι τύραννοι να το ξεχνάμε- είναι σύμφυτη με το ανθρώπινο πνεύμα.